Sterowanie wewnątrzkomórkowe i zewnątrzkomórkowe, zarządzanie zdolnością produkcyjną prof. PŁ dr hab. inż. A. Szymonik www.gen-prof.pl Łódź 2017/2018
Sterowanie 2
def. Sterowanie to: 1. Proces polegający na wykorzystywaniu informacji zarządczych na potrzeby koordynacji procesu wytwórczego. 2. Planowanie, pomiary, dokumentowanie, sprawozdawczość i działalność korekcyjna. 3
cd. def. Sterowanie to: 3. Funkcje kierowania i regulacji przepływu materiałów, obejmujący cały cykl wytwarzania (sterowanie produkcją). 4. Planowanie, ewidencja, kontrola i korekta przepływu przedmiotów (materiałów i wyrobów) przez komórki przepływu (komórki produkcyjne, składy i magazyny) w ilości i czasie (sterowanie przepływem produkcji). 4
Czynniki wpływające na realizacje funkcji sterowania: 1. Organizacja i przepływ produkcji: sposób organizacji produkcji; technologia; rozmieszczenie stanowisk pracy; stopień specjalizacji pracowników bezpośrednio produkcyjnych; 5
cd. Czynniki wpływające na realizacje funkcji sterowania: 2. Informacje i ich przepływ: normowane czasy transakcji; wielkość zapasów materiałowych; wielkość popytu i rozłożenie popytu w czasie; dostępność materiałów pochodzących od dostawców zewnętrznych; zdolności produkcyjne maszyn i urządzeń; 6
cd. Czynniki wpływające na realizacje funkcji sterowania: 3. Systemy planowania krótkookresowego. 4. Wymagania procesu technologicznego technologia wymusza sposób organizacji produkcji. 5. Stabilność priorytetów. 7
Zadanie dla studenta: Wymień różnicę w sterowaniu produkcją metodą: pchania i ssania. 8
Modele sterowania przepływu produkcji: 9
I. Model przepływu umownie ciągłego (A): Gdzie: X liczba przedmiotów dopływająca oraz Y odpływająca na jednostkę czasu; Z wielkość zapasu w komórce. 10
Rodzaje (A): 1. Sterowanie wielkością spływu i zapasu (A-I) X = f (Y, Z); X = Y + ΔZ ΔZ różnica między zapasem rejestrowanym a normatywnym; 11
cd. Rodzaje (A): 2. Sterowanie wielkością spływu (A-II) X = f (Y); X = Y; Z wielkość stała 12
cd. Rodzaje (A): 3. Sterowanie wielkością zapasu (A-III) X = f (Z); 13
II. Model przepływu umownie przerywanego (B): Gdzie: X termin wejścia, Y - wyjścia z komórki określonego przedmiotu; Z okres pobytu w komórce. 14
Rodzaj (B): 1.( B I) Sterowanie terminem spływu i okresem pobytu gdzie: Y termin spływu; Z okres pobytu; X termin uruchomienia; X = f (Z, Y); X = Y - Z; 15
Rodzaje cyklogramów z rezerwowymi wyprzedzeniami dla B-I A) Cyklogram bez rezerwowych wyprzedzeń 16
Rodzaje cyklogramów z rezerwowymi wyprzedzeniami dla B-I B) Cyklogram z rezerwowymi okresami wyprzedzeń z wyjątkiem części od których rozpoczyna się montaż 17
Rodzaje cyklogramów z rezerwowymi wyprzedzeniami dla B-I C) Cyklogram z rezerwowymi okresami wyprzedzeń dla wszystkich części 18
Rodzaje cyklogramów z rezerwowymi wyprzedzeniami dla B-I D) Kompletowanie części przed montażem z równoczesnym rezerwowym okresem wyprzedzeń części, od których rozpoczyna się montaż. 19
cd. Rodzaje (B): 2. (B -II) Sterowanie okresem pobytu: X, Y = f (Z); X p, Y k p początek, k - koniec 20
Międzykomórkowe sterowanie produkcją 21
Międzykomórkowe metody sterowanie produkcją: klasyczna: technologia - punkt odniesienia; podstawowa sekwencja: konstrukcja technologia organizacja podstawą; maksymalne czynnika produkcji; wykorzystanie 22
cd. Międzykomórkowe metody sterowanie produkcją: nowoczesna: podstawowa sekwencja: zbyt organizacja technika; szybkie i elastyczne reagowanie na bodźce otoczenia; minimalizowanie czasu trwania procesu produkcyjnego; redukcja czynności wyczerpujących fizycznie. 23
Istota międzykomórkowego sterowania produkcją: dotyczy podstawowych komórek (linia, gniazdo, oddział); cel wykonanie głównego harmonogramu produkcji; 24
cd. Istota międzykomórkowego sterowania produkcją: dwa podstawowe sposoby sterowania: produkcja nieustabilizowana według cyklu produkcyjnego, produkcja ustabilizowana według taktu spływu produkcji. 25
Sterowanie wg cyklu produkcyjnego: cykl produkcyjny jest to czas potrzebny do wykonania określonego zadania produkcyjnego (okres między początkiem a zakończeniem procesu produkcyjnego wyrobu, w którym materiał, surowiec na dany wyrób przechodzi fazy przekształcania w gotowy wyrób; 26
cd. Sterowanie wg cyklu produkcyjnego: sterowanie wg cyklu produkcyjnego jest dla produkcji nieustabilizowanej (średni, małoseryjnej, jednostkowej); odstawowym normatywem jest cyklogram wzorcowy sporządzony na podstawie; schematu montażowego, procesu technologicznego; jest on podstawą do tworzenia cyklogramy dla każdego zamówienia; 27
cd. Sterowanie wg cyklu produkcyjnego: Składowe cyklogramu: C = O t + T k + T t + T m + T os + T om + T od O t - okres technologiczny cyklu; T k - łączny czas trwania operacji kontrolnych; T t - łączny czas trwania operacji transportowych; T m - okres roboczy występujący w procesie magazynowania; T os - łączny czas oczekiwania międzyoperacyjnego partii na zwolnienie stanowiska roboczego; T om - łączny czas oczekiwania np. w magazynach kompletacyjnych; T od okres przerw wynikający z organizacji dnia 28 roboczego.
Sterowanie wg taktu produkcji: stosowana w przypadku linii potokowych (produkcja powtarzalna, rytmiczna) pracujących według taktu; podstawowe normatywy: takt produkcji i wydajność jednostkowa; 29
cd. Sterowanie wg taktu produkcji: etapy: ustalenie planu spływu produkcji zakończonej dla danego okresu planistycznego (odpływ), linii (jako normatywu), kontrola wielkości spływu produkcji zakończonej, 30
cd. Sterowanie wg taktu produkcji: cd. etapy: kontrola wielkości braków linii, kontrola stanu zapasu cyklicznego, (materiałów) na linię, kontrola stanu zapasu cyklicznego, 31
cd. Sterowanie wg taktu produkcji: cd. etapy: ustalenie wielkości dostaw elementów (materiałów) na linię, ustalenie planu produkcji uruchamianej na cd. Sterowanie wg taktu produkcji: linii w danym okresie planistycznym (dopływ), rozliczenie produkcji na koniec okresu planistycznego; 32
cd. Sterowanie wg taktu produkcji: Dane: wielkość zapasu cyklicznego: Z wc = Z op + Z t +Z k Z op - zapas operacyjny, Z t - zapas transportowy, Z k - zapas kompensacyjny; 33
cd. Sterowanie wg taktu produkcji: cd. Dane: wielkość produkcji uruchamianej: P u = P s (Z wc Z wck ) + b P s - plan spływu produkcji zakończonej, Z wck - stan zapasu cyklicznego na koniec poprzedniego okresu planistycznego, b - przewidywana wielkość braków; 34
cd. Sterowanie wg taktu produkcji: cd. Dane: rozliczenie produkcji: Z wck = Z wcp + M N - b r Z wcp - zapas cykliczny na początku okresu planistycznego, M - liczba przedmiotów dostarczonych na linię w okresie planistycznym, N - liczba elementów dobrych wykonanych w okresie planistycznym, b r - rzeczywista liczba braków. 35
Zdolność produkcyjna 36
def. Zdolności produkcyjnej: Miara możliwości wytworzenia w określonym czasie, w danym przedsiębiorstwie maksymalnej liczby wyrobów odpowiadających obowiązującym normom jakościowym, przy optymalnym wykorzystaniu czynników produkcji i zastosowaniu przodujących metod wytwarzania. 37
cd. def. Zdolności produkcyjnej: maksymalna ilość produkcji, jaką jest się w stanie wykonać w określonych warunkach i czasie. 38
Krzywa możliwości produkcyjnych 39
Zdolność produkcyjna zależy od: posiadanych maszyn i urządzeń wykonujących podstawowe operacje technologiczne określa wielkość produkcji, jaką można uzyskać w danym okresie przy optymalnym wykorzystaniu pozostałych czynników produkcji. 40
Zdolność produkcyjna rodzaje: potencjalna co może udostępnić; aktualna co można udostępnić w ramach budżetu bieżącego okresu planistycznego; efektywna - co faktycznie jest wykorzystywane w bieżącym okresie planistycznym. 41
Zdolność produkcyjna aktualna zależy od: wielkości instalacji urządzeń; dostępności wyposażenia produkcyjnego; dostępności siły roboczej; dostępności gotówki; polityki finansowej; 42
cd. Zdolność produkcyjna aktualna zależy od: polityki zapotrzebowania; polityki podzielenia prac; wymagań technicznych związanych z zadaniami; iiości podjętych różnych zadań. 43
Zdolność produkcyjna efektywna zależy od: umiejętności technicznych działów przygotowania produkcji; zdolności organizacyjnych w fazie planowania produkcji; fachowości zaopatrzenia; 44
cd. Zdolności produkcyjna efektywna zależy od: umiejętności w podzieleniu prac; polityki obsługi eksploatacyjnej; wszechstronności siły roboczej. 45
Metody obliczania zdolności produkcyjnej: 1. Wskaźnikowa - stosuje się wskaźnik wydajności maszyny lub stanowiska roboczego. 2. Analityczna (bilansowa) stosowana w przedsiębiorstwach wieloasortymentowych. 3. Normatywna obliczana na podstawie - norm cząstkowych. 46
Wymiary zdolności produkcyjnej (capacity): jakość; czas; elastyczność; koszt; 47
cd. Wymiary zdolności produkcyjnej (capacity): produktywność (jednoznacznikowa, wieloczynnikowa) stosunek wyniku do nakładu; 48
cd. Wymiary zdolności produkcyjnej (capacity): efektywność = wynik rzeczywisty/ wyniku standardowego [%] ; (wynik standardowy szacunkowa wartość przy danym poziomie nakładów); 49
cd. Wymiary zdolności produkcyjnej (capacity): czas trwania cyklu (przepływu) całkowity czas potrzebny do zrealizowania procesu; OCZW = czas zwiększenia wartości/ czasu trwania cyklu [%] 50
Ustalenie zdolności produkcyjnej: czas pracy stanowiska (kalendarzowy, nominalny, efektywny); jednostkowa pracochłonność produkcji; PODSTAWA: Normy technicznoprogresywne maksymalna wydajność maszyn oraz wydajność robotników przy nowoczesnych technologiach oraz i racjonalnym zarządzaniu. 51
Dziękuję za uwagę 52