Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2017 r.

Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za I kwartał 2017 r. Warszawa 2017

Spis treści Synteza 5 1. Rachunek bieżący i kapitałowy 6 2. Rachunek finansowy i zadłużenie zagraniczne 6 Rozdział 1. Rachunek bieżący i kapitałowy 9 1.1. Międzynarodowy handel towarami i usługami 11 1.1.1. Eksport towarów 11 1.1.2. Import towarów 13 1.1.3. Międzynarodowy handel usługami 14 1.2. Dochody pierwotne 18 1.2.1. Wynagrodzenia pracowników 18 1.2.2. Dochody z inwestycji 19 1.3. Dochody wtórne 20 1.4. Transfery z Unią Europejską 22 Rozdział 2. Rachunek finansowy 23 2.1. Rachunek finansowy pasywa 24 2.1.1. Inwestycje bezpośrednie pasywa 24 2.1.2. Zagraniczne inwestycje portfelowe pasywa 25 2.1.3. Pozostałe inwestycje pasywa 27 2.2. Rachunek finansowy aktywa 29 2.2.1. Inwestycje bezpośrednie aktywa 29 2.2.2. Inwestycje portfelowe aktywa 30 2.2.3. Pozostałe inwestycje aktywa 31 2.2.4. Oficjalne aktywa rezerwowe 31 3.2. Pochodne instrumenty finansowe 32

Rozdział 3. Zadłużenie zagraniczne 35 3.1. Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego 36 3.2. Zadłużenie zagraniczne pozostałych sektorów (wobec podmiotów niepowiązanych kapitałowo) 38 3.3. Zadłużenie zagraniczne z tytułu instrumentów dłużnych wykazywanych w inwestycjach bezpośrednich (wobec podmiotów powiązanych kapitałowo z wyłączeniem sektora bankowego) 38 3.4. Zadłużenie zagraniczne sektora bankowego 39 3.5. Zadłużenie zagraniczne NBP 40 3.6. Struktura walutowa zadłużenia zagranicznego 40 3.7. Wybrane wskaźniki zadłużenia zagranicznego 41 Aneks statystyczny 43

Synteza

Synteza 1. Rachunek bieżący i kapitałowy W I kwartale 2017 r. łączne saldo obrotów na rachunku bieżącym i kapitałowym było dodatnie i wyniosło 8,1 mld PLN, co stanowiło 1,8% PKB. Na wynik ten złożyło się dodatnie saldo na rachunku bieżącym bilansu płatniczego (5,4 mld PLN) oraz niewielkie dodatnie saldo rachunku kapitałowego. Relacja salda rachunku bieżącego do PKB wyniosła 1,2%. W porównaniu z analogicznym kwartałem 2016 r. saldo rachunku bieżącego i kapitałowego w I kwartale 2017 r. pogorszyło się o 1,7 mld PLN. O zmianie salda w stosunku do poprzedniego roku zdecydował przede wszystkim mniejszy napływ transferów unijnych ujmowanych w rachunku kapitałowym oraz zmniejszenie nadwyżki w obrotach towarowych. Jednocześnie w rachunku bieżącym zaobserwowano poprawę salda o 6,2 mld PLN, która wynikała głównie z silnego wzrostu nadwyżki obrotów usługowych, przy jednoczesnym poprawieniu się salda dochodów pierwotnych oraz wtórnych. Z punktu widzenia stabilności makroekonomicznej odnotowana nieznaczna nadwyżka na rachunku bieżącym wskazuje na zrównoważenie polskiej gospodarki w relacjach z zagranicą. Saldo obrotów towarowych w I kwartale 2017 r. było dodatnie i wyniosło 0,8 mld PLN. W I kwartale 2017 r. odnotowano silny wzrost zarówno eksportu, jak i importu. Wzrost eksportu (o 10,8% w stosunku rocznym) miał swoje źródło głównie w wyższym popycie na importowane towary w krajach Unii Europejskiej, w szczególności w Niemczech. Wzrost eksportu dotyczył głównie żywności, samochodów i części samochodowych oraz paliw i surowców. Głównym czynnikiem wzrostu importu (o 12,9%) był wzrost wartości zakupionych za granicą paliw i surowców, na skutek wzrostu cen ropy naftowej oraz zwiększony popyt na towary przemysłu motoryzacyjnego (przede wszystkim samochody osobowe i ich części) oraz żywność. Saldo usług tradycyjnie było dodatnie i wyniosło 16,4 mld PLN i w porównaniu z analogicznym kwartałem 2016 r. zwiększyło się o 3,6 mld PLN. Na poprawę salda usług największy wpływ miał wzrost przychodów z tzw. pozostałych usług, głównie telekomunikacyjnych, informatycznych i informacyjnych oraz usług biznesowych i transportu. W I kwartale 2017 r. odnotowano dodatnie saldo transferów z Unią Europejską w wysokości 10,8 mld PLN. Otrzymane przychody dotyczyły głównie Wspólnej Polityki Rolnej. 2. Rachunek finansowy i zadłużenie zagraniczne W I kwartale 2017 r. ujemne saldo rachunku finansowego w wysokości 0,1 mld PLN wynikało z wyższego wzrostu zobowiązań wobec nierezydentów niż aktywów zagranicznych polskich podmiotów. W analizowanym kwartale 2017 r. zarejestrowano napływ netto kapitału zagranicznego do Polski w kwocie 2,2 mld PLN. Odpływ kapitału z pozostałych inwestycji (18,1 mld PLN) 6

Synteza został zrekompensowany napływem kapitału do inwestycji portfelowych i bezpośrednich (łącznie 20,3 mld PLN). Saldo pasywów inwestycji bezpośrednich w I kwartale 2017 r. wyniosło 8,9 mld PLN. Napływ inwestycji bezpośrednich wynikał głównie z reinwestycji zysków. W omawianym okresie zarejestrowano również napływ kapitału zagranicznego z tytułu inwestycji portfelowych, który dotyczył przede wszystkim instrumentów obligacji skarbowych emitowanych na rynku krajowym. Saldo pozostałych inwestycji nierezydentów w Polsce było ujemne i wyniosło 18,1 mld PLN. Na wartość tego salda w głównej mierze wpłynęło ujemne saldo transakcji NBP w wysokości 20,9 mld PLN, przeważnie z tytułu pasywnych transakcji repo. Saldo polskich inwestycji za granicą było dodatnie (wzrost aktywów) i wyniosło 2,1 mld PLN. O wysokości tego salda zadecydowały przede wszystkim dodatnie salda transakcji (odpływ kapitału) zarejestrowanych w ramach inwestycji bezpośrednich, pozostałych inwestycji i inwestycji portfelowych łącznie 17,4 mld PLN oraz ujemne saldo transakcji (napływ kapitału) w ramach oficjalnych aktywów rezerwowych w kwocie 14,7 mld PLN, co wynikało z operacji reverse repo oraz z zasilenia rachunku Komisji Europejskiej w NBP. Zadłużenie zagraniczne Polski na koniec I kwartału 2017 r. wyniosło 1.355,9 mld PLN i w stosunku do grudnia 2016 r. zmniejszyło się o 51,7 mld PLN. Spadek ten wynikał z ujemnych różnic kursowych i innych zmian w wysokości 38,3 mld PLN oraz z odpływu netto kapitału w kwocie 13,4 mld PLN. NBP zmniejszył swoje zobowiązania zagraniczne o 24,6 mld PLN głównie z tytułu operacji repo. Zadłużenie sektora przedsiębiorstw, łącznie z instrumentami dłużnymi wykazywanymi w inwestycjach bezpośrednich, zmniejszyło się o 16,4 mld PLN przede wszystkim z tytułu spłaty otrzymanych od nierezydentów kredytów i pożyczek. Sektor bankowy zmniejszył swoje zadłużenie zagraniczne o 4,3 mld PLN głównie z tytułu spłaty otrzymanych kredytów. Zadłużenie sektora rządowego spadło o 6,4 mld PLN w głównej mierze z tytułu spłaty otrzymanych kredytów i pożyczek organizacjom międzynarodowym. Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 7

Rozdział 1 Rachunek bieżący i kapitałowy

Rozdział 1 Rachunek bieżący i kapitałowy Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego w I kwartale 2017 r. było dodatnie i wyniosło 8,1 mld PLN. Na tę kwotę złożyło się dodatnie saldo rachunku bieżącego wynoszące 5,4 mld PLN oraz dodatnie saldo rachunku kapitałowego wynoszące 2,7 mld PLN. W I kwartale 2017 r. saldo rachunku bieżącego i kapitałowego pogorszyło się o 1,7 mld PLN w porównaniu z analogicznym okresem 2016 r. W rachunku bieżącym zaobserwowano poprawę salda o 6,2 mld PLN, która wynikała głównie z silnego wzrostu salda obrotów usługowych (o 3,6 mld PLN), przy jednoczesnym poprawieniu się salda dochodów pierwotnych (o 3,2 mld PLN) oraz dochodów wtórnych (o 2,8 mld PLN). Z kolei nadwyżka w obrotach towarowych uległa znacznemu zmniejszeniu (spadek o 3,4 mld PLN). Pogorszenie tego salda było efektem znaczącego zmniejszenia się salda rachunku kapitałowego (spadek o 7,8 mld PLN). Silna poprawa salda dochodów pierwotnych i wtórnych oraz pogorszenie salda transferów kapitałowych wynikały z transakcji z Unią Europejską. Wykres 1. Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego w ujęciu kwartalnym * 40 000 mln PLN 30 000 20 000 10 000 0-10 000-20 000-30 000 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2013 2014 2015 2016 2017 Saldo obrotów towarowych Saldo usług Saldo dochodów pierwotnych Saldo dochodów wtórnych Rachunek kapitałowy Rachunek bieżący Rachunek bieżący i kapitałowy * Szeregi czasowe prezentujące składniki bilansu płatniczego oraz zadłużenia zagranicznego zostały zaprezentowane w Aneksie statystycznym. Wykres 2. Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego w ujęciu kwartalnym 5 % PKB 4 3 2 1 0-1 -2-3 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2013 2014 2015 2016 2017 Rachunek kapitałowy Rachunek bieżący Rachunek bieżący i kapitałowy 10

Rachunek bieżący i kapitałowy Relacja salda rachunku bieżącego i kapitałowego do PKB w analizowanym okresie była dodatnia i wyniosła 1,8%. Wskaźnik ten w porównaniu z I kwartałem 2016 r. pogorszył się o 0,5 pkt proc. Relacja salda rachunku bieżącego do PKB wyniosła w omawianym kwartale plus 1,2% wobec minus 0,2% w analogicznym kwartale 2016 r. 1.1. Międzynarodowy handel towarami i usługami Łączne saldo towarów i usług (eksport netto) w I kwartale 2017 r. było dodatnie i ukształtowało się na poziomie 17,2 mld PLN. W porównaniu z analogicznym kwartałem 2016 r. saldo to zwiększyło się o 0,2 mld PLN. Poprawa ta wynikała ze znaczącej poprawy salda obrotów usługowych, tj. o 3,6 mld PLN. Jednocześnie zaobserwowano pogorszenie salda towarów (o 3,4 mld PLN). Wykres 3. Towary i usługi 270 000 240 000 210 000 180 000 150 000 120 000 90 000 60 000 30 000 0 mln PLN mln PLN I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2013 2014 2015 2016 2017 Eksport Import Saldo obrotów towarowych i usługowych (prawa oś) 28 000 24 000 20 000 16 000 12 000 8 000 4 000 0-4 000-8 000 1.1.1. Eksport towarów W I kwartale 2017 r. eksport towarów ogółem wyniósł 208,2 mld PLN i był wyższy w stosunku do analogicznego okresu 2016 r. o 20,2 mld PLN, tj. o 10,8%. Z analizy struktury geograficznej wynika, że wzrost eksportu miał miejsce głównie do krajów członkowskich Unii Europejskiej (wzrost o 13,6 mld PLN, tj. o 8,8%). Tradycyjnie, największym kontrahentem Polski były Niemcy, gdzie wzrost eksportu w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku wyniósł 4,5 mld PLN, tj. 8,6%. W przypadku pozostałych państw Unii Europejskiej najsilniejszy wzrost eksportu z Polski odnotowano do Wielkiej Brytanii, Włoch i Czech (łącznie o 3,2 mld PLN, tj. o 9,2%). Powyższe dane potwierdzają zwiększenie popytu w krajach Unii Europejskiej, w szczególności na produkty przemysłu motoryzacyjnego oraz żywność. W handlu z rynkami wschodnimi czyli z Rosją, Ukrainą i Białorusią zaobserwowano wzrost eksportu (łącznie o 2,6 mld PLN, tj. o 31,7%), do którego w największym stopniu przyczyniło się ożywienie w wymianie handlowej z Rosją. Sprzedaż towarów do tego kraju, w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego, wzrosła o 1,4 mld PLN, tj. o 32,3%. Towarami, które zdecydowały o zwiększeniu eksportu do Rosji w I kwartale 2017 r., była sprzedaży leków, ciągników oraz samochodów ciężarowych. Silne ożywienie odnotowywano także w wymianie handlowej z Ukrainą. W I kwartale 2017 r., w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego, zarejestrowano zwiększenie sprzedaży towarów z Polski o 1,1 mld PLN, Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 11

Rozdział 1 Wykres 4. Dynamika eksportu ogółem r/r (dane niewyrównane sezonowo) w podziale geograficznym udział we wzroście wartości głównych krajów i grup krajów 14 % 12 10 8 6 4 2 0-2 -4 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2013 2014 2015 2016 2017 Strefa Euro Pozostałe kraje UE Rosja Pozostałe Razem tj. o 40,8%. Największe wzrosty odnotowano w eksporcie paliw i surowców oraz samochodów osobowych. W przypadku Białorusi odnotowano wzrost eksportu o 0,1 mld PLN, tj. o 9,3%. W głównej mierze, wzrost ten dotyczył żywności (w szczególności owoców) oraz urządzeń do procesów grzewczych i chłodniczych. W I kwartale 2017 r., w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego, odnotowano nieznaczny spadek udziału krajów Unii Europejskiej w polskim eksporcie (o 1,4 pkt proc.) oraz wzrost udziału rynków wschodnich (o 0,8 pkt proc.). Zmiana ta nie wpłynęła na obserwowaną z perspektywy ostatnich lat tendencję polegającą na dominującym udziale krajów UE w polskim eksporcie. W 2013 r. udział krajów Unii Europejskiej w polskim eksporcie ogółem wynosił 76,6%, by w I kwartale 2017 r. wzrosnąć do 80,8%. Natomiast udział rynków wschodnich spadł z 9,5% w 2013 r. do 5,2% w I kwartale 2017 r. W handlu z krajami spoza Unii Europejskiej, na uwagę zasługuje wysoka dynamika wzrostu eksportu do Stanów Zjednoczonych, która w I kwartale 2017 r. wyniosła 22,2%. Sprzedaż towarów z Polski do Stanów Zjednoczonych zwiększyła się o 0,9 mld PLN, głównie za sprawą wzrostu eksportu części i akcesoriów samochodów oraz żywności (mięsa wieprzowego i wyrobów czekoladowych). Analiza struktury towarowej polskiego eksportu w I kwartale 2017 r. wykazała, w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego, wzrosty we wszystkich najważniejszych grupach towarowych: dobrach zaopatrzeniowych (o 8,8 mld PLN, tj. o 10,6%), konsumpcyjnych (o 5,0 mld PLN, tj. o 7,0%), inwestycyjnych (o 3,2 mld PLN, tj. o 13,8%) oraz paliwach i surowcach (o 2,2 mld PLN, tj. o 24,3%). Wzrost eksportu dóbr zaopatrzeniowych objął w największym stopniu sprzedaż części i akcesoriów samochodów (o 1,5 mld PLN, tj. o 14,0%). Głównym czynnikiem wzrostu eksportu towarów konsumpcyjnych był wzrost sprzedaży żywności (o 2,0 mld PLN, tj. o 9,8%), sprzętu do gier towarzyskich (o 0,7 mld PLN, tj. o 246,6%) oraz samochodów osobowych (o 0,5 mld PLN, tj. o 6,2%). Wzrost sprzedaży dóbr inwestycyjnych dotyczył przede wszystkim samochodów ciężarowych (o 0,9 mld PLN, tj. 44,0%) oraz autobusów i mikrobusów (o 0,4 mld PLN, tj. 70,7%). Zwiększenie eksportu paliw i surowców odnotowano w szczególności za sprawą wzrostu wartości sprzedaży koksu i półkoksu (o 0,8 mld PLN, tj. 88,4%) oraz węgla (o 0,5 mld PLN, tj. 98,0%). 12

Rachunek bieżący i kapitałowy 1.1.2. Import towarów W I kwartale 2017 r. wartość importu towarów do Polski wyniosła 207,4 mld PLN i w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku, była wyższa o 23,7 mld PLN. Dynamika wzrostu importu wyniosła zatem 12,9%, co oznacza istotne przyspieszenie w porównaniu do lat 2015 2016, kiedy to import rósł średnio w tempie około 6%. Analizując kierunki geografii importu, można zauważyć, że podobnie jak w poprzednich kwartałach import z krajów spoza UE był wyższy niż z UE. Było to spowodowane w głównej mierze silnym przyrostem importu z Rosji (o 3,9 mld PLN, tj. 37,8%) oraz Chin (o 2,4 mld PLN, tj. o 10,5%). Wzrost importu z Rosji dotyczył głównie paliw i surowców, w tym w szczególności ropy naftowej, olei ropy naftowej oraz gazu ziemnego. W przypadku Chin, największe wzrosty odnotowano w imporcie maszyn i urządzeń elektrycznych oraz ich części. Wzrost udziału importu z Chin jest jedną z ważniejszych, obserwowanych w ostatnich latach, zmian w strukturze geograficznej importu towarów do Polski. W I kwartale 2017 r. udział Chin w imporcie ogółem wyniósł 12,3%, wobec 9,0% w 2012 r. W handlu towarowym z krajami Unii Europejskiej, największe wzrosty zarejestrowano w imporcie z Niemiec (o 4,7 mld PLN, tj. o 11,0%), Czech (o 1,5 mld PLN, tj. o 23,7%), Niderlandów (o 0,9 mld PLN, tj. 13,0%) oraz Belgii (o 0,9 mld PLN, tj. o 17,5%). Wzrost popytu na produkty z Niemiec dotyczył przede wszystkim żywności, samochodów osobowych oraz ich części i akcesoriów. Z Czech kupowano głównie samochody osobowe oraz oleje ropy naftowej; z Niderlandów żywność oraz ciągniki. Produkty przemysłu chemicznego, samochody osobowe oraz ciągniki to kategorie towarów, w których odnotowano największe wzrosty w imporcie z Belgii. Wykres 5. Dynamika importu ogółem r/r (dane niewyrównane sezonowo) w podziale geograficznym udział we wzroście wartości importu głównych krajów i grup krajów) 14 % 12 10 8 6 4 2 0-2 -4-6 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2013 2014 2015 2016 2017 Strefa Euro Pozostałe kraje EU Rosja Chiny Pozostałe Razem Analizując zmiany w polskim imporcie przez pryzmat poszczególnych grup towarów, w I kwartale 2017 r. zarejestrowano przyrost wartości importu dóbr zaopatrzeniowych (o 9,8 mld PLN, tj. o 11,0%), paliw i surowców (o 8,4 mld PLN, tj. o 48,3%), towarów konsumpcyjnych (o 6,8 mld PLN, tj. 14,4%) oraz dóbr inwestycyjnych (o 0,8 mld PLN, tj. o 3,0%). Wzrost wartości importowanych dóbr zaopatrzeniowych objął przede wszystkim produkty przemysłu chemicznego (o 1,7 mld PLN, tj. 14,8%), żeliwo i stal (o 1,6 mld PLN, tj. o 25,9%) oraz części i akcesoria samochodów (wzrost o 0,9 mld PLN, tj. o 15,4%). Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 13

Rozdział 1 Drugi kwartał z rzędu odnotowano także przyrost importu paliw i surowców. Dotyczył on przede wszystkim ropy naftowej (o 4,1 mld PLN, tj. 72,7%) i związany był ze wzrostem jej ceny o 75,5% (przy jednoczesnym spadku wolumenu jej importu o 1,6%). Do zwiększenia importu tej kategorii towarów przyczynił się także wzrost wartości zakupionych za granicą olei ropy naftowej oraz gazu ziemnego (łącznie o 2,9 mld PLN, tj. o 64,7%). Kategoriami dominującymi w imporcie towarów konsumpcyjnych były samochody osobowe (wzrost o 2,6 mld PLN, tj. o 44,8%) oraz żywność (wzrost o 1,6 mld PLN, tj. o 14,7%). Wzrost importu samochodów osobowych dotyczył nowych samochodów, wartość zakupionych za granicą samochodów używanych spadła w minimalnym stopniu (o 0,03 mld PLN). Przyrost importu dóbr inwestycyjnych objął głównie maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich części (o 0,8 mld PLN, tj. o 11,2%). 1.1.3. Międzynarodowy handel usługami Saldo usług w I kwartale 2017 r. było dodatnie i wyniosło 16,4 mld PLN. W porównaniu z analogicznym okresem 2016 r. zwiększyło się o 3,6 mln PLN. Największy wpływ na zmianę wielkości salda miały pozostałe usługi (wzrost salda o 1,7 mld PLN) oraz podróże zagraniczne (wzrost salda o 0,7 mld PLN). Przychody z tytułu świadczenia usług przez polskie podmioty na rzecz zagranicy wyniosły w analizowanym okresie 47,7 mld PLN, a rozchody z tytułu zakupu usług od nierezydentów 31,3 mld PLN. W porównaniu z I kwartałem 2016 r. przychody wzrosły o 6,3 mld PLN (tj. 15,3%) z czego 2,4 mld PLN dotyczyło wzrostu w kategorii pozostałe usługi. Rozchody zwiększyły się ogółem o 2,7 mld PLN (tj. 7,1%), z czego największy wzrost o 1,5 mld PLN dotyczył usług transportowych. Tabela 1. Usługi (mln PLN) 2015 2016 2017 I II III IV I II III IV I Przychody 37 633 42 467 44 027 45 984 41 301 48 729 50 073 53 021 47 610 Transport 10 513 11 300 11 548 11 939 11 158 12 969 13 062 13 630 13 155 Podróże zagraniczne 8 338 10 343 11 478 9 295 9 046 11 163 12 640 10 371 10 116 Uszlachetnianie 3 122 3 174 3 269 3 457 3 238 3 563 3 529 3 829 3 662 Naprawy 1 001 1 022 1 040 1 305 1 004 1 218 1 305 1 307 1 395 Pozostałe 14 659 16 628 16 692 19 988 16 855 19 816 19 537 23 884 19 282 Rozchody 27 162 29 757 33 001 34 566 28 542 32 224 35 541 37 037 31 251 Transport 6 204 6 362 6 987 7 072 6 304 6 972 7 745 8 055 7 834 Podróże zagraniczne 5 949 7 022 10 319 6 622 6 408 7 266 10 851 6 886 6 825 Uszlachetnianie 318 357 358 464 366 323 271 357 344 Naprawy 674 693 759 834 695 667 755 881 743 Pozostałe 14 017 15 323 14 578 19 574 14 769 16 996 15 919 20 858 15 505 Saldo 10 471 12 710 11 026 11 418 12 759 16 505 14 532 15 984 16 359 Transport 4 309 4 938 4 561 4 867 4 854 5 997 5 317 5 575 5 321 Podróże zagraniczne 2 389 3 321 1 159 2 673 2 638 3 897 1 789 3 485 3 291 Uszlachetnianie 2 804 2 817 2 911 2 993 2 872 3 240 3 258 3 472 3 318 Naprawy 327 329 281 471 309 551 550 426 652 Pozostałe 642 1 305 2 114 414 2 086 2 820 3 618 3 026 3 777 14

Rachunek bieżący i kapitałowy Wykres 6. Saldo międzynarodowego handlu usługami 18 000 16 000 14 000 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0-2 000-4 000 mln PLN I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2013 2014 2015 2016 2017 Transport Podróże zagraniczne Uszlachetnianie Naprawy Pozostałe Saldo usług W I kwartale 2017 r. tradycyjnie saldo usług transportowych było dodatnie i wyniosło 5,3 mld PLN, w stosunku do analogicznego kwartału ubiegłego roku wzrosły one o 0,5 mld PLN. Przychody z tytułu usług transportowych wyniosły 13,2 mld PLN, a rozchody 7,8 mld PLN. W porównaniu z I kwartałem 2017 r. przychody wzrosły aż o 2,0 mld PLN (tj. 17,9%), zaś rozchody o 1,5 mld PLN (tj. 24,3%). Wzrost przychodów wynikał tradycyjnie z samochodowego transportu towarowego oraz pasażerskiego transportu lotniczego. Silny wzrost rozchodów w transporcie nie jest tak typowy, wynika on głównie z transportu samochodowego oraz transportu morskiego i lotniczego. W analizowanym kwartale wydatki cudzoziemców przyjeżdżających do Polski wyniosły 10,1 mld PLN i wzrosły w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku o 1,1 mln PLN (tj. o 11,8%). Wzrost ten wynikał głównie z wydatków obywateli Ukrainy krótkookresowo pracujących w Polsce wzrost o 0,6 mld PLN. W analizowanym kwartale wydatki Polaków na podróże zagraniczne wyniosły 6,8 mld PLN i zwiększyły się tylko o 0,4 mld PLN (tj. o 6,5%). Saldo podróży zagranicznych wyniosło w omawianym okresie 3,3 mld PLN i w stosunku do 2016 roku wzrosło o 0,7 mld PLN. Wartość przychodów z uszlachetniania wynosiła w I kwartale 2017 r. 3,7 mld PLN. Tak jak w poprzednich okresach po stronie rozchodów wartość tego rodzaju usług osiągnęła niewielką wartość (0,3 mld PLN). Saldo uszlachetniania ukształtowało się na poziomie 3,3 mld PLN i wzrosło o 0,4 mld PLN w stosunku do wartości z roku poprzedniego. Naprawy i konserwacja dóbr ruchomych 1 miały bardzo mały wpływ na saldo międzynarodowego handlu usługami. W I kwartale 2017 r. wyniosło ono zaledwie 0,7 mld PLN. Wartość nabytych przez nierezydentów usług z omawianej kategorii była równa 1,4 mld PLN. Po stronie rozchodów wartość ta była równa 0,7 mld PLN. 1 Usługi napraw i konserwacji dóbr ruchomych obejmują zarówno niewielkie naprawy i konserwacje towarów, jak również remonty kapitalne zwiększające sprawność i wydajność lub wydłużające okres eksploatacji towaru. Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 15

Rozdział 1 Najbardziej zróżnicowaną kategorią w polskim międzynarodowym handlu usługami są pozostałe usługi 2. W I kwartale 2017 r. saldo tej kategorii było dodatnie i wyniosło 3,8 mld PLN. W porównaniu z I kwartałem 2016 r. poprawiło się ono o 1,7 mld PLN. W omawianym okresie wielkość przychodów z tytułu pozostałych usług osiągnęła wartość 19,3 mld PLN. Kwota rozchodów natomiast ukształtowała się na poziomie 15,5 mld PLN. W badanym okresie przychody wzrosły o 14,4%, zaś rozchody o 5,0%. W przychodach największy wzrost odnotowano wśród pozostałych usług biznesowych wzrost o 1,3 mld PLN (były to głównie usługi prawne, księgowe, doradcze, których eksport wzrósł o 0,8 mld PLN). Co istotne, w poprzednich okresach na wzrost tej kategorii oddziaływały silnie usługi informatyczne, które tym razem nie wzrosły. Po stronie rozchodów największy wzrost odnotowały usługi telekomunikacyjne, informatyczne i informacyjne (przyrost o 0,3 mld PLN). Przyrost o podobnej skali można zauważyć również w opłatach z tytułu użytkowania własności intelektualnej oraz w pozostałych usługach biznesowych. W I kwartale 2017 r. w usługach ogółem największy wzrost obrotów eksportowych skierowany był do Niemiec (łącznie było to 10,1 mld PLN wzrost o 1,3 mld PLN). W omawianym kwartale odnotowano olbrzymi przyrost eksportu usług z Ukrainą (było to aż 0,7 mld PLN), co spowodowane było głównie przez wydatki pracowników sezonowych. Przyrost przychodów o podobnej skali widoczny był również z Wielką Brytanią oraz Stanami Zjednoczonymi. Największy przyrost rozchodów miał miejsce z Niemcami (wzrost o 0,9 mld PLN). Ramka 1. Wpływ regulacji o minimalnym wynagrodzeniu we Francji i Niemczech na polski eksport usług transportowych Przychody z usług transportowych stanowią około jedną czwartą ogółu polskich obrotów usługowych. Udział ten jest stabilny i na przestrzeni lat bardzo nieznacznie wzrósł. Najważniejszym składnikiem tych przychodów jest towarowy transport samochodowy. Stanowi on prawie dwie trzecie przychodów z transportu ogółem. Towarowy transport samochodowy jest również jednym z najsilniej rosnących komponentów w całych usługach. Polskie przedsiębiorstwa świadczą najwięcej tego rodzaju usług na rzecz podmiotów z Niemiec, Niderlandów oraz Francji. Analizując znaczenie polskiego sektora transportowego w Unii Europejskiej można zauważyć, że Polska zajmuje dziesiąte miejsce jeśli chodzi o wielkość przychodów w usługach transportowych ogółem (źródło Eurostat). Jeżeli weźmiemy pod uwagę przychody z samochodowego transportu towarowego to jest to już miejsce drugie (za Niderlandami). Dostępne badania wskazują, że polscy przewoźnicy wykazują przewagę konkurencyjną w porównaniu do innych państw polegającą na świadczeniu usług w oparciu o niższe koszty prowadzenia działalności niższe wynagrodzenia kierowców i osób zarządzających 1. Z powodu świetnych wyników krajów Europy Środkowej i Wschodniej w międzynarodowym handlu usługami samochodowego transportu towarowego wśród krajów Europy Zachodniej pojawiły się głosy o konieczności uregulowania rynku i wprowadzeniu minimalnych stawek wynagrodzenia (według kraju na terenie, którego usługa jest świadczona) 1 Zagadnienie polskich przewag komparatywnych w tym zakresie poruszali między innymi: Matuszczak 2015, Hagemejer i Michałek 2012, Mongiało 2007. 2 Pozostałe usługi zawierają w sobie kategorie takie jak: usługi budowlane, ubezpieczeniowe, finansowe, telekomunikacyjne, informatyczne i informacyjne, opłaty z tytułu użytkowania własnością intelektualną, usługi dla ludności, usługi rządowe, oraz pozostałe usługi biznesowe. 16

Rachunek bieżący i kapitałowy w celu ochrony rodzimych przewoźników. Jako pierwsze taką regulację wprowadziły Niemcy (potocznie zwana MiLoG). Przepisy zostały przyjęte przez władze niemieckie ustalając tym samym minimalne wynagrodzenie na poziomie 8,5 EUR za godzinę i miały zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2015 r. Podejście niemieckie wywołało bardzo dużo kontrowersji i zostało zgłoszone do Komisji Europejskiej. W przypadku przewozu tranzytowego rząd Niemiec 30 stycznia 2015 r. zadecydował o zawieszeniu egzekwowania przyjętych regulacji, aż do czasu wyjaśnienia sprawy przez KE. Śladami naszych zachodnich sąsiadów poszła również Francja i 9 kwietnia 2016 roku wprowadzono stawkę minimalnego wynagrodzenia na poziomie 9,67 EUR/godzinę (potocznie zwaną Loi Macron której podstawę prawną przygotowywał ówczesny minister gospodarki, przemysłu i cyfryzacji Emmanuel Macron). Kolejnym ograniczeniem w działalności firm transportowych będzie konieczność utrzymywania specjalistycznej dokumentacji w języku francuskim oraz konieczność posiadania stałego przedstawiciela na terytorium Francji. Eksport usług towarowego transportu samochodowego do krajów wprowadzających przepisy dotyczące płacy minimalnej utrzymuje się w trendzie rosnącym (patrz wykres). W przypadku świadczenia usług na rzecz Niemiec zaobserwować można brak jakichkolwiek skutków przyjęcia nowych regulacji. Na przestrzeni czterech ostatnich lat (tj. w latach 2013 2016) polski eksport usług przewozu towarowego w tym kierunku wzrósł o 2,3 mld PLN (tj. trochę ponad jedną piątą). Z kolei w przypadku eksportu usług do Francji, mimo zwiększonych kosztów prowadzenia działalności przewozowej, zaobserwować można wzrost sprzedaży polskich usług (pomiędzy 2013 a 2016 r. eksport wzrósł o 0,8 mld PLN tj. prawie o jedną trzecią). Jak widać na powyższym wykresie trend rosnący w obrotach został utrzymany. Wykres. Eksport usług towarowego transportu drogowego 3 000 Miliony 2 500 2 000 1 500 1 000 500 MiLoG Loi Macron 0 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Francja Niemcy Analizując dane dla rynków, do których dotarcie możliwe jest tylko w przypadku tranzytowego przewozu przez terytorium Niemiec i Francji. Można stwierdzić, że eksport do Wielkiej Brytanii Hiszpanii oraz Portugalii również nie uległ pogorszeniu mimo wprowadzenia nowych przepisów. Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 17

Rozdział 1 Brak negatywnych sygnałów płynących z danych statystycznych może być wynikiem faktu, iż jak donoszą zrzeszenia kierowców, pomimo niskiej płacy zasadniczej polscy kierowcy mają naliczane relatywnie wysokie (w porównaniu do zachodnich sąsiadów) kwoty zwrotu kosztów podróży służbowych, które zgodnie z art. 3 ust. 7 dyrektywy 96/71 mogą być (na pewnych warunkach) wliczane do płacy minimalnej. Z całą stanowczością należy stwierdzić, że wprowadzenie MiLoG oraz Loi Macron zwiększyło niepewność przedsiębiorców co do stanu prawnego obecnie obowiązującego w przewozach międzynarodowych, nadając jej status głównego zagrożenia na rynku transportowym. Na chwilę obecną Komisja Europejska pracuje nad propozycją regulacji rynku transportowego oraz doprecyzowania wszelkich przepisów dotyczących delegowania pracowników. Według KE celem toczących się prac jest troska o komfort i warunki pracy kierowców, a co za tym idzie poprawa bezpieczeństwa na drogach europejskich. Na 31 maja 2017 r. rozważane są cztery warianty dotyczące maksymalnej długości miesięcznego czasu pobytu pracownika delegowanego na obcym terytorium. Propozycje te to: 3 dni; 5 dni; 7 dni oraz 9 dni. Z analizy zaprezentowanej w projekcie wynika, że najmniej kosztowna jest opcja czwarta, zaś pozostałe opcje w większym stopniu przełożą się na koszty transportu towarów. Jednocześnie w projekcie zaznaczono, że opcja druga zmniejsza wartość indeksu zmęczenia pracowników o 28% i tym samym poprawia bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Kraje takie jak Niemcy i Francja optują za jak najkrótszym okresem, na który można delegować pracowników, z kolei kraje Europy Środkowej i Wschodniej są przeciwnego zdania. Źródła: J. Hagemejer, J.J. Michalek, T. Michałek (2014): Liberalization of services in Europe: Polish perspective on economic implications of the Services Directive. Journal of Policy Modeling, Vol. 36 (2), 211 225. D. Mongiało (2007): Specjalizacja eksportowa krajów UE w międzynarodowym handluusługami, Studia Europejskie. Ł. Matuszczak (2015): Konkurencyjność polskiego eksportu usług. Wiadomości Statystyczne, styczeń 2015, s. 76 93. http://zmpd.pl/dostęp 20.05.2017 http://csk.szczecin.pl/dostęp 20.05.2017 1.2. Dochody pierwotne W I kwartale 2017 r. saldo dochodów pierwotnych tradycyjnie było ujemne i wyniosło 12,5 mld PLN. W porównaniu z I kwartałem 2016 r. poprawiło się ono o 3,2 mld PLN. Główną przyczyną ujemnego salda dochodów pierwotnych były znaczne kwoty dochodów uzyskiwanych przez nierezydentów z tytułu ich zaangażowania kapitałowego w polską gospodarkę. 1.2.1. Wynagrodzenia pracowników W I kwartale 2017 r. przychody z tytułu wynagrodzeń Polaków krótkookresowo pracujących za granicą wyniosły 2,4 mld PLN i wzrosły o 0,8% w porównaniu z analogicznym okresem 2016 r. Jednocześnie wynagrodzenia krótkookresowo pracujących w Polsce cudzoziemców wyniosły 4,3 mld PLN, przy wzroście o 69,8% w porównaniu z I kwartałem 2016 r. Na ten 18

Rachunek bieżący i kapitałowy silny wzrost rozchodów wpłynął szybki wzrost ilości imigrantów zarobkowych w Polsce (głównie Ukraińców). Saldo przepływów związane z wynagrodzeniami pracowników było ujemne i wyniosło 1,9 mld PLN. 1.2.2. Dochody z inwestycji Saldo dochodów z inwestycji w I kwartale 2017 r. było ujemne i wyniosło 20,6 mld PLN, co oznacza pogłębienie ujemnego salda o 0,8 mld PLN w porównaniu z I kwartałem 2016 r. Ujemne saldo dochodów od inwestycji bezpośrednich w I kwartale 2017 r. wyniosło 17,5 mld PLN i było głębsze o 1,0 mld PLN niż w I kwartale 2016 r. Pogłębienie ujemnego salda wynikało zarówno z powiększenia rozchodów, jak i w mniejszym stopniu ze spadku przychodów. Rozchody, czyli dochody inwestorów bezpośrednich z tytułu inwestycji w Polsce, wyniosły 18,3 mld PLN i były o 0,8 mld PLN wyższe niż w I kwartale 2016 r. W porównaniu z analogicznym kwartałem 2016 r. wzrosły reinwestowane zyski przy jednoczesnym spadku dywidend. Dywidendy deklarowane w I kwartale 2017 r. były niższe o 2,0 mld PLN w porównaniu z 2016 r. Deklarowały je przede wszystkim firmy zajmujące się handlem i podmioty związane z produkcją przemysłową. Dywidendy te trafiły przede wszystkim do inwestorów z Luksemburga, Niemiec i Niderlandów. Po ubiegłorocznych wzmożonych wypłatach dywidend w związku z reorganizacjami w grupach kapitałowych nastąpił powrót do wartości odnotowywanych we wcześniejszych latach. Największymi płatnikami odsetek były firmy Tabela 2. Dochody pierwotne (mln PLN) 2015 2016 2017 I II III IV I II III IV I Przychody 14 466 15 275 9 417 7 513 10 453 14 626 12 070 10 844 16 107 Wynagrodzenia pracowników 2 146 2 959 3 973 3 312 2 418 3 415 4 085 3 368 2 437 Dochody z inwestycji 2 675 3 292 4 128 4 027 3 207 5 089 3 171 3 661 2 995 Dochody z inwestycji bezpośrednich 568 751 2 033 1 692 1 015 2 308 1 128 1 350 830 Dochody z inwestycji portfelowych 310 793 361 443 310 986 333 443 328 Dochody z pozostałych inwestycji 1 797 1 748 1 734 1 892 1 882 1 795 1 710 1 868 1 837 Pozostałe dochody pierwotne 9 645 9 024 1 316 174 4 828 6 122 4 814 3 815 10 675 Rozchody 26 025 29 243 28 354 25 602 26 192 32 008 31 581 25 507 28 615 Wynagrodzenia pracowników 1 780 2 173 2 509 2 421 2 557 3 368 3 859 4 030 4 343 Dochody z inwestycji 23 716 26 505 25 363 22 584 23 020 28 018 27 192 20 667 23 568 Dochody z inwestycji bezpośrednich 17 686 18 756 17 696 16 733 17 495 21 222 20 022 14 897 18 321 Dochody z inwestycji portfelowych 4 123 6 041 5 979 4 080 3 811 5 023 5 367 3 760 3 502 Dochody z pozostałych inwestycji 1 907 1 708 1 688 1 771 1 714 1 773 1 803 2 010 1 745 Pozostałe dochody pierwotne 529 565 482 597 615 622 530 810 704 Saldo -11 559-13 968-18 937-18 089-15 739-17 382-19 511-14 663-12 508 Wynagrodzenia pracowników 366 786 1 464 891-139 47 226-662 -1 906 Dochody z inwestycji -21 041-23 213-21 235-18 557-19 813-22 929-24 021-17 006-20 573 Dochody z inwestycji bezpośrednich -17 118-18 005-15 663-15 041-16 480-18 914-18 894-13 547-17 491 Dochody z inwestycji portfelowych -3 813-5 248-5 618-3 637-3 501-4 037-5 034-3 317-3 174 Dochody z pozostałych inwestycji -110 40 46 121 168 22-93 -142 92 Pozostałe dochody pierwotne 9 116 8 459 834-423 4 213 5 500 4 284 3 005 9 971 Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 19

Rozdział 1 związane z budownictwem i obsługą nieruchomości, a odsetki trafiały przede wszystkim do Hiszpanii, Niderlandów, Francji i Luksemburga. Przychody wyniosły 0,8 mld PLN i w porównaniu z analogicznym okresem 2016 r. zmniejszyły się o 0,2 mld PLN. Spadek przychodów wynikał zarówno z niższych niż przed rokiem zysków zagranicznych podmiotów bezpośredniego inwestowania, jak i niższych płatności odsetkowych. Rezydenci otrzymywali dywidendy głównie od podmiotów z Luksemburga i Niemiec. Istotniejsze reinwestycje zysków w I kwartale 2017 r. miały miejsce w Czechach i w Rumunii, przy jednoczesnych stratach poniesionych w Niemczech i Luksemburgu. Odsetki pochodziły głównie od powiązanych podmiotów z Singapuru i Niderlandów. Saldo dochodów z inwestycji portfelowych było ujemne i wyniosło 3,2 mld PLN. W porównaniu z analogicznym kwartałem 2016 r. poprawiło się ono o 0,3 mld PLN. Wielkość tego salda została ukształtowana głównie przez odsetki od dłużnych papierów wartościowych, których ujemne saldo wyniosło 3,2 mld PLN (3,5 mld PLN należne inwestorom zagranicznym przy jednoczesnych należnościach polskich inwestorów na kwotę 0,3 mld PLN). Dochody od pozostałych inwestycji w I kwartale 2017 r. zamknęły się ujemnym saldem 0,1 mld PLN i były na zbliżonym poziomie jak w tym samym kwartale 2016 r. 1.3. Dochody wtórne W I kwartale 2017 r. przychody w ramach dochodów wtórnych wyniosły 6,2 mld PLN, co oznacza wzrost o 0,3 mld PLN w porównaniu z analogicznym okresem 2016 r. Rozchody w analizowanym okresie wyniosły 5,4 mld PLN i spadły o 2,5 mld PLN. Na nieznaczny wzrost przychodów złożyło się zwiększenie przychodów pozostałych sektorów (o 0,4 mld PLN) przy jednoczesnym spadku przychodów sektora rządowego (o 0,2 mld PLN). Przekazy zarobków transferowane do Polski (klasyfikowane w pozostałych sektorach) wyniosły 2,9 mld PLN i były na tym samym poziomie co w analogicznym okresie roku poprzedniego (spadek o 0,6%). Tabela 3. Dochody wtórne (mln PLN) 2015 2016 2017 I II III IV I II III IV I Saldo dochodów wtórnych -3 623 1 533 449-1 989-2 077 233-1 250-1 539 714 Przychody 5 326 8 049 5 521 5 332 5 890 5 890 5 978 6 968 6 155 Sektor rządowy 863 3 480 698 577 1 160 1 041 836 1 442 995 Pozostałe sektory 4 463 4 569 4 823 4 755 4 730 4 849 5 142 5 526 5 160 w tym: przekazy zarobków 2 888 2 859 2 908 2 958 2 953 2 779 2 825 2 900 2 935 Rozchody 8 949 6 516 5 072 7 321 7 967 5 657 7 228 8 507 5 441 Sektor rządowy 6 814 4 041 2 233 4 664 5 627 2 806 4 380 5 810 2 927 Pozostałe sektory 2 135 2 475 2 839 2 657 2 340 2 851 2 848 2 697 2 514 w tym: przekazy zarobków 179 192 204 192 224 251 183 179 253 20

Rachunek bieżący i kapitałowy W rozchodach w ramach salda dochodów wtórnych zaobserwowano spadek wypłat. Znacząco zmniejszyły się transfery sektora rządowego (o 2,9 mld PLN), zaś rozchody pozostałych sektorów wzrosły tylko o 0,2 mld PLN. Transakcje sektora rządowego klasyfikowane w dochodach wtórnych wynikały głównie z rozliczeń z Unią Europejską i zostały szczegółowo omówione na stronie 22. Ramka 2. Środki przekazane do kraju z tytułu pracy Polaków za granicą W I kwartale 2017 r. z tytułu pracy Polaków za granicą do kraju trafiło 3,9 mld PLN. Kwota ta była o 0,1 mld PLN wyższa niż w I kwartale 2016 r. Migranci długookresowi przekazali do Polski środki na tym samym poziomie co w analogicznym okresie roku poprzedniego (mniej o 20 mln PLN), ale za to transfery od pracowników krótkookresowych były wyższe o 0,1 mld PLN. O wzroście transferów od migrantów krótkookresowych zadecydowały w głównej mierze wyższe przekazy od Polaków pracujących w Niemczech oraz Norwegii. W przypadku pracowników długookresowych, zanotowany spadek w najwyższym stopniu dotyczył Wielkiej Brytanii oraz Irlandii. Mimo pewnych zmian w transferach z poszczególnych krajów, ogólna wartość środków przekazywanych do Polski nie wskazuje na zmianę trendu. Od początku 2014 r. środki napływające do kraju z tytułu pracy Polaków za granicą utrzymują się na stabilnym poziomie. Również kwota zanotowana w I kwartale 2017 r. jest kontynuacją tej tendencji. Tabela. Środki przekazane do kraju z tytułu pracy Polaków za granicą (mln PLN) 2015 2016 2016 I II III IV I II III IV I Wynagrodzenia pracowników 2 146 2 959 3 973 3 312 2 418 3 415 4 085 3 368 2 437 Podatki i składki -658-941 -1 311-1 133-826 -1 169-1 168-883 -637 Wydatki pracowników sezonowych i przygranicznych -625-841 -1 230-997 -728-1 028-1 338-1 145-830 Przekazy zarobków 2 888 2 859 2 908 2 958 2 953 2 779 2 825 2 900 2 935 Środki przekazywane do Polski 3 752 4 036 4 340 4 140 3 817 3 997 4 404 4 240 3 905 W statystyce bilansu płatniczego informacje o dochodach uzyskiwanych z tytułu pracy w innym kraju ujmowane są w dwóch pozycjach: wynagrodzenia pracowników (pozycja dochody pierwotne ) i przekazy zarobków (pozycja dochody wtórne ). Pierwszą z tych kategorii, czyli wynagrodzenia pracowników, stanowią w całości wynagrodzenia z tytułu pracy osiągane przez Polaków pracujących za granicą krócej niż rok. Przekazy zarobków to część wynagrodzeń przekazywana do rodzin w kraju przez osoby pracujące za granicą dłużej niż rok, które swoje centrum zainteresowania ekonomicznego mają w kraju będącym miejscem ich pracy. Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 21

Rozdział 1 1.4. Transfery z Unią Europejską W I kwartale 2017 r. Polska otrzymała z budżetu Unii Europejskiej ogółem 13,9 mld PLN, z czego 11,0 mld PLN zasiliło rachunek bieżący, a 2,8 mld PLN rachunek kapitałowy. Przychody z tego tytułu były o 2,5 mld PLN niższe niż w I kwartale 2016 r. Spadek odnotowano w rachunku kapitałowym (8,1 mld PLN), natomiast w rachunku bieżącym zarejestrowano wzrost (5,6 mld PLN). Składka członkowska do budżetu Komisji Europejskiej w I kwartale 2017 r. wyniosła 3,0 mld PLN i była o 2,5 mld PLN mniejsza niż składka w analogicznym okresie 2016 r. Największy spadek widoczny był w części z tytułu Dochodu Narodowego Brutto (o 2,0 mld PLN). W efekcie powyższych zmian, saldo przepływów finansowych pomiędzy Unią Europejską a Polską nieznacznie się zwiększyło w ujęciu rok do roku o 29,0 mln (o 0,3%) i wyniosło 10,8 mld PLN. Do wzrostu przychodów w rachunku bieżącym w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku przyczynił się przede wszystkim większy napływ środków finansowych (o 5,6 mld PLN) z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG). Środki te są związane z dopłatami bezpośrednimi dla rolników, które całościowo zależą od wielkości areału. Zaobserwowany w opisywanym kwartale wzrost był związany z przesunięciem napływu części środków na ten cel II kwartału na I kwartał opisywanego roku. W ramach Wspólnej Polityki Rolnej zarejestrowano również niewielki wzrost przychodów (o 0,2 mld PLN) z Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich. Ponadto w rachunku bieżącym odnotowano nieznaczny spadek przychodów (o 0,3 mld PLN) z Europejskiego Funduszu Społecznego. W rachunku kapitałowym zarejestrowano przychody w wysokości 2,8 mld PLN, prawie czterokrotnie niższe niż w analogicznym okresie roku poprzedniego (spadek o 8,1 mld PLN). Z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) napłynęło 2,1 mld PLN, a z Funduszu Spójności (FS) 0,7 mld PLN. Największą kwotę z EFRR Polska otrzymała w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (0,4 mld PLN). W ramach regionalnych Programów Operacyjnych województwo śląskie otrzymało najwięcej środków finansowych (0,3 mld PLN). Niskie przychody w rachunku kapitałowym są związane z powolnym procesem wdrażania nowej perspektywy w latach 2014 2020, które wciąż nie nabrały jeszcze odpowiedniego tempa. Tabela 4. Transfery z Unią Europejską (mln PLN) 2015 2016 2017 I II III IV I II III IV I Saldo transferów z UE 18 639 12 860 4 530 199 10 813 4 020 968 8 858 10 840 Przychody 25 379 17 157 6 954 4 933 16 370 7 192 5 550 14 792 13 852 Dochody pierwotne 9 644 9 022 1 314 172 4 826 6 120 4 813 3 814 10 674 w tym: Wspólna Polityka Rolna 9 644 9 022 1 314 172 4 826 6 120 4 813 3 814 10 674 Dochody wtórne 447 3 042 226 70 616 544 293 851 352 w tym: Europejski Fundusz Społeczny 428 3 031 213 1 586 446 0 771 304 Transfery kapitałowe 15 288 5 093 5 414 4 691 10 928 528 444 10 127 2 826 w tym: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego 7 016 2 681 777 3 160 6 653 311 374 4 484 2 128 Fundusz Spójności 8 271 2 313 4 021 1 291 4 210 216 70 5 643 698 Rozchody 6 740 4 297 2 424 4 734 5 557 3 172 4 582 5 934 3 012 Składki na rzecz Unii Europejskiej 6 740 4 297 2 424 4 734 5 557 3 172 4 582 5 934 3 012 22

Rozdział 2 Rachunek finansowy

Rozdział 2 Rachunek finansowy Ujemne saldo rachunku finansowego w I kwartale 2017 r. wyniosło 0,1 mld PLN. Było ono wynikiem wyższego wzrostu zobowiązań zagranicznych (napływ kapitału) 2,2 mld PLN niż aktywów zagranicznych (odpływ kapitału) 2,1 mld PLN. 2.1. Rachunek finansowy pasywa W I kwartale 2017 r. w rachunku finansowym po stronie pasywów odnotowano napływ kapitału zagranicznego w wysokości 2,2 mld PLN. Na dodatnie saldo tej pozycji wpłynął napływ kapitału w ramach inwestycji portfelowych w wysokości 11,4 mld PLN i inwestycji bezpośrednich w kwocie 8,9 mld PLN oraz odpływ kapitału z pozostałych inwestycji w wysokości 18,1 mld PLN. Tabela 5. Rachunek finansowy pasywa (mln PLN) 2015 2016 2017 I II III IV I II III IV I Rachunek finansowy pasywa 27 718 30 153 11 201 2 789 16 167 53 086 12 516 29 045 2 205 Inwestycje bezpośrednie 20 430 4 881 16 718 10 968 20 896 8 280 9 927 18 317 8 867 Inwestycje portfelowe 8 693 3 760 4 437 12 567-25 125 25 035-1 472-6 723 11 439 Pozostałe inwestycje -1 405 21 512-9 954-20 746 20 396 19 771 4 061 17 451-18 101 2.1.1. Inwestycje bezpośrednie pasywa Saldo transakcji z tytułu pasywnych inwestycji bezpośrednich w I kwartale 2017 r. wyniosło 8,9 mld PLN i było o 12,0 mld PLN niższe niż w analogicznym okresie 2016 r. W porównaniu z tym samym kwartałem 2016 r. nastąpił wzrost wartości reinwestycji zysków, spadek napływu kapitału w formie akcji i innych form udziałów kapitałowych i odpływ instrumentów dłużnych. Dodatnie saldo pasywnych inwestycji bezpośrednich wynikało z reinwestycji zysków o wartości 12,5 mld PLN, napływu kapitału w formie akcji i innych form udziałów kapitało- Tabela 6. Inwestycje bezpośrednie pasywa (mln PLN) 2015 2016 2017 I II III IV I II III IV I Inwestycje bezpośrednie pasywa 20 430 4 881 16 718 10 968 20 896 8 280 9 927 18 317 8 867 Akcje i inne formy udziałów kapitałowych 14 033-228 17 173 14 739 13 888-2 756 12 819 11 921 14 108 Akcje i udziały 1 694 1 013 7 715 4 795 4 127-2 114 1 154 5 628 1 572 Reinwestycje zysków 12 339-1 241 9 458 9 944 9 761-642 11 665 6 293 12 536 Instrumenty dłużne 6 397 5 109-455 -3 771 7 008 11 036-2 892 6 396-5 241 24

Rachunek finansowy wych w kwocie 1,6 mld PLN, przy jednoczesnym odpływie kapitału w formie instrumentów dłużnych w kwocie 5,2 mld PLN. Kapitał w formie akcji i innych udziałów kapitałowych napływał do Polski przede wszystkim z Luksemburga i Stanów Zjednoczonych. Odpływ kapitału z tego tytułu odnotowano przede wszystkim w przypadku Niderlandów. Miało to związek z jednostkową transakcją przejęcia firmy zajmującej się handlem internetowym. Nowe zobowiązania w formie instrumentów dłużnych rezydenci zaciągali przede wszystkim od inwestorów z Niemiec (głównie kredyty handlowe), Włoch, Szwajcarii i Austrii, natomiast spłacali zadłużenie względem podmiotów z Niderlandów, Belgii i Szwecji. Wykres 7. Inwestycje bezpośrednie pasywa 25 000 20 000 15 000 10 000 5 000 0-5 000-10 000-15 000-20 000 mln PLN I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2013 2014 2015 2016 2017 Akcje i udziały Reinwestycje zysków Instrumenty dłużne Inwestycje bezpośrednie pasywa Większość transakcji na pasywach inwestycji bezpośrednich dotyczyła podmiotów już istniejących i działających od dłuższego czasu. Rezydenci w ramach inwestycji bezpośrednich zaciągali zobowiązania przede wszystkim w PLN, natomiast spłata zobowiązań następowała przede wszystkim w EUR i USD. 2.1.2. Zagraniczne inwestycje portfelowe pasywa W I kwartale 2017 r. zarejestrowano napływ zagranicznego kapitału na rynek polskich papierów wartościowych. Wyniósł on 11,4 mld PLN. Dodatnie saldo zagranicznych inwestycji portfelowych było rezultatem wynoszącego 10,0 mld PLN napływu inwestycji na rynek papierów dłużnych oraz napływu kapitału inwestowanego w polskie udziałowe papiery wartościowe wynoszącego 1,4 mld PLN. W kategorii dłużnych papierów wartościowych głównym przedmiotem transakcji dokonywanych przez zagranicznych inwestorów były obligacje emitowane przez Skarb Państwa. W omawianym okresie miał miejsce napływ kapitału inwestowanego w te papiery, który wyniósł 9,3 mld PLN. Kwota ta jest wynikiem napływu inwestycji na krajowy rynek obligacji nominowanych w złotych oraz redukcji portfela obligacji emitowanych na rynkach zagranicznych. Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 25

Rozdział 2 Tabela 7. Inwestycje portfelowe pasywa (mln PLN) 2015 2016 2017 I II III IV I II III IV I Inwestycje portfelowe pasywa 8 693 3 760 4 437 12 567-25 125 25 035-1 472-6 723 11 439 Udziałowe papiery wartościowe -138 7 182-234 8 849 1 532 4 457-5 681-9 950 1 471 Dłużne papiery wartościowe 8 831-3 422 4 671 3 718-26 657 20 578 4 209 3 227 9 968 Papiery dłużne długoterminowe 8 831-3 427 4 676 3 719-26 707 20 587 4 250 3 224 9 890 Instrumenty rynku pieniężnego 0 5-5 -1 50-9 -41 3 78 Na krajowym rynku obligacji skarbowych miał miejsce napływ kapitału, który wyniósł 11,5 mld PLN. Na tę kwotę złożyły się: wartość nabytych obligacji skarbowych nominowanych w złotych (9,9 mld PLN), narosłe odsetki, które powiększyły wartość inwestycji nierezydentów (1,6 mld PLN). W efekcie tych operacji, udział portfela nierezydentów w całkowitej wartości obligacji skarbowych nominowanych w polskich złotych osiągnął na koniec I kwartału 2017 r. poziom 33,5%, podczas gdy na koniec IV kwartału 2016 r. wyniósł on 32,8%. O ile w styczniu i lutym 2017 r. miał miejsce relatywnie niewielki, wynoszący odpowiednio 1,3 mld PLN oraz 1,6 mld PLN napływ kapitału, to o saldzie całego kwartału zadecydował duży napływ inwestycji w marcu. Wyniósł on 8,5 mld PLN. Wśród czynników sprzyjających napływowi kapitału należy wymienić sygnały płynące ze strony Fed, dotyczące wolniejszej niż początkowo zakładano realizacji planu podwyżek stóp procentowych, rosnącą akceptację planów nowej administracji amerykańskiej w dziedzinie gospodarki oraz deklarowaną przez EBC kontynuację łagodnej polityki pieniężnej w 2017 r. Zakupom nierezydentów sprzyjała również wysoka podaż obligacji na rynku pierwotnym. W ciągu omawianego okresu emisja netto nowych obligacji Skarbu Państwa wyniosła 23,7 mld PLN. Według danych Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych największymi nabywcami obligacji skarbowych nominowanych w złotych były banki centralne krajów Dalekiego Wschodu, fundusze inwestycyjne zarejestrowane w Hong Kongu, Luksemburgu, Irlandii i Stanach Zjednoczonych oraz japońskie fundusze emerytalne. Wykres 8. Inwestycje portfelowe pasywa 30 000 mln PLN 20 000 10 000 0-10 000-20 000-30 000 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2013 2014 2015 2016 2017 Dłużne papiery wartościowe Udziałowe papiery wartościowe 26

Rachunek finansowy W przypadku obligacji skarbowych emitowanych na rynkach międzynarodowych zanotowano odpływ kapitału netto, który wyniósł 2,2 mld PLN. Na tę kwotę złożyły się: wartość zbytych obligacji skarbowych nominowanych w walutach obcych (0,9 mld PLN), narosłe odsetki, które powiększyły wartość inwestycji nierezydentów (1,8 mld PLN) i odpływ kapitału z tytułu odsetek wypłaconych nierezydentom (3,1 mld PLN). W I kwartale 2017 r. Skarb Państwa wyemitował na rynkach zagranicznych dwie serie obligacji nominowanych w euro o łącznej wartości nominalnej 1,5 mld EUR (6,4 mld PLN). Jednocześnie dokonano wykupu obligacji nominowanych w euro o wartości nominalnej 2,0 mld EUR (8,4 mld PLN). Poza wspomnianymi transakcjami, nierezydenci nabyli także obligacje Skarbu Państwa na rynku wtórnym od polskich podmiotów, przede wszystkim banków, w kwocie 1,5 mld PLN. W I kwartale 2017 r. zanotowano napływ kapitału inwestowanego przez nierezydentów w polskie papiery udziałowe. Wyniósł on 1,5 mld PLN. Największy wpływ na tę kwotę miał wynoszący 1,2 mld PLN napływ kapitału inwestowanego w akcje polskich spółek. Nierezydenci nabywali przede wszystkim akcje spółek sektora energetycznego i surowcowego. W omawianym okresie indeks WIG20 zanotował silny wzrost, który wyniósł 11,7%. W ujęciu dolarowym, na skutek umocnienia złotego, indeks powiększył swoją wartość aż o 17,9%. Natomiast dla cen wyrażonych w euro odnotowano wzrost wynoszący 16,5%. Napływ kapitału inwestowanego w tytuły uczestnictwa w polskich funduszach inwestycyjnych wyniósł 0,3 mld PLN. 2.1.3. Pozostałe inwestycje pasywa Ujemne saldo pozostałych inwestycji nierezydentów w Polsce w I kwartale 2017 r. wyniosło 18,1 mld PLN. Zarejestrowany odpływ kapitału z NBP w wysokości 20,9 mld PLN oraz z sektora rządowego w kwocie 0,8 mld PLN przewyższał łączny napływ kapitału w kwocie 3,6 mld PLN odnotowany w sektorze bankowym i sektorze przedsiębiorstw. Zobowiązania NBP z tytułu pozostałych inwestycji zmniejszyły się o 20,9 mld PLN, głównie w wyniku przeprowadzonych krótkoterminowych transakcji repo. Spadkowi temu towarzyszył również spadek oficjalnych aktywów rezerwowych z tytułu krótkoterminowych transakcji reverse repo. Przeprowadzane transakcje reverse repo i repo służyły bieżącemu zarządzaniu płynnością aktywów rezerwowych, a także zwiększeniu dochodowości rezerw. Wykres 9. Pozostałe inwestycje pasywa 40 000 mln PLN 30 000 20 000 10 000 0-10 000-20 000-30 000 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2013 2014 2015 2016 2017 Monetarne instytucje finansowe Pozostałe sektory Sektor rządowy Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 27

Rozdział 2 W I kwartale 2017 r. pozostałe zobowiązania sektora rządowego zmniejszyły się o 0,8 mld PLN. Był to przede wszystkim wynik spłaty otrzymanych kredytów od organizacji międzynarodowych w EUR i PLN. Zobowiązania sektora bankowego w I kwartale 2017 r. zwiększyły się o 2,4 mld PLN. O wysokości salda tej pozycji zadecydował napływ netto kapitału z tytułu przyjętych od nierezydentów depozytów w wysokości 3,6 mld PLN, którego nie przewyższył odpływ netto kapitału z tytułu pozostałych kredytów i pożyczek otrzymanych od nierezydentów (spłaty rat kapitałowych były wyższe niż wykorzystanie nowych kredytów) w wysokości 1,6 mld PLN. W omawianym kwartale zwiększyły się zobowiązania sektora bankowego z tytułu przyjętych depozytów od nierezydentów głównie z takich krajów jak Francja (o 1,2 mld PLN), Dania (o 1,1 mld PLN), Wielka Brytania i Norwegia (po 0,7 mld PLN), Chiny (o 0,6 mld PLN, Włochy (o 0,5 mld PLN) oraz Luksemburg (o 0,4 mld PLN) i Austria (o 0,3 mld PLN). Jednocześnie swoje depozyty w polskich bankach zmniejszyli nierezydenci z Hiszpanii (o 0,7 mld PLN), Niemiec (po 0,6 mld PLN), Nowej Zelandii, Szwecji i Cypru (po 0,1 mld PLN). Analizując strukturę walutową depozytów, należy odnotować ich wzrost w EUR, USD, PLN i CHF, natomiast zmniejszanie depozytów zarejestrowano w pozostałych walutach. Zobowiązania sektora bankowego z tytułu spłaty pozostałych kredytów i pożyczek otrzymanych od nierezydentów zmniejszyły się głównie wobec nierezydentów z Francji (o 1,5 mld PLN), Irlandii (o 0,4 mld PLN), Szwecji i Belgii (po 0,1 mld PLN) oraz wobec organizacji międzynarodowych (o 0,4 mld PLN). W tym samym czasie zobowiązania banków z tytułu pozostałych kredytów i pożyczek otrzymanych zwiększyły się wobec nierezydentów z Luksemburga (o 0,4 mld PLN), Austrii (o 0,2 mld PLN), Niemiec i Stanów Zjednoczonych (po 0,1 mld PLN). Biorąc pod uwagę strukturę walutową zarejestrowano spadek zobowiązań z tytułu pozostałych kredytów i pożyczek otrzymanych przede wszystkim w PLN, CHF i USD. Wzrost zobowiązań z tego tytułu odnotowano głównie w EUR. Pozostałe sektory odnotowały napływ netto kapitału z tytułu pozostałych inwestycji w wysokości 1,2 mld PLN. Podmioty niefinansowe zwiększyły swoje zobowiązania wobec nierezydentów o 1,3 mld PLN. Wzrost ten to przede wszystkim wynik napływu netto kapitału z tytułu pozostałych kredytów i pożyczek w wysokości 2,1 mld PLN oraz odpływu netto kapitału z tytułu kredytów handlowych w kwocie 1,0 mld PLN. W tym samym czasie podmioty finansowe zarejestrowały spadek zobowiązań o 0,1 mld PLN. Wynikał on głównie z odpływu netto kapitału z tytułu pozostałych kredytów i pożyczek otrzymanych (wyższe spłaty rat kapitałowych niż wykorzystanie nowych kredytów i pożyczek) w kwocie 0,3 mld PLN. Napływ kapitału z tytułu kredytów handlowych wyniósł 0,2 mld PLN. Największy napływ kapitału z tytułu wykorzystania otrzymanych kredytów i pożyczek zarejestrowano z Niemiec (1,5 mld PLN), Austrii (0,7 mld PLN), Norwegii (0,5 mld PLN), Niderlandów, Włoch i Wielkiej Brytanii (po 0,2 mld PLN). Polskie podmioty zaciągały nowe kredyty od nierezydentów głównie w PLN i EUR. Największe spłaty z tego tytułu odnotowano wobec Francji (0,6 mld PLN), Słowacji (0,2 mld PLN), Luksemburga, Irlandii i Belgii (po 0,1 mld PLN). Polskie podmioty spłacały nierezydentom otrzymane kredyty i pożyczki przede wszystkim w USD i GBP. Największy napływ kapitału z tytułu kredytów handlowych odnotowano z Niemiec (1,3 mld PLN), Włoch (0,4 mld PLN) oraz Czech i Rumunii (po 0,3 mld PLN). Najwyższe spłaty 28

Rachunek finansowy z tego tytułu zarejestrowano do Szwajcarii (0,9 mld PLN) i Rosji (0,8 mld PLN). Polskie podmioty otrzymywały od nierezydentów kredyty handlowe głównie w EUR, natomiast spłacały nierezydentom otrzymane kredyty handlowe przede wszystkim w USD i PLN. Tabela 8. Pozostałe inwestycje pasywa (mln PLN) 2015 2016 2017 I II III IV I II III IV I Pozostałe inwestycje pasywa -1 405 21 512-9 954-20 746 20 396 19 771 4 061 17 451-18 101 3 399 7 987-4 257-7 750 18 665 26 809 5 981 14 408-20 860 Sektor rządowy -776-3 725 64 4 537-2 962-420 -602 3 613-803 Monetarne instytucje finansowe -1 947 15 600-4 683-16 940 4 642-10 501-3 314-1 484 2 371 Pozostałe sektory -2 081 1 650-1 078-593 51 3 883 1 996 914 1 191 Pozostałe podmioty finansowe -1 599 521 935 271 430 2 336 1 991-3 564-69 Pozostałe podmioty niefinansowe -482 1 129-2 013-864 -379 1 547 5 4 478 1 260 2.2. Rachunek finansowy aktywa W I kwartale 2017 r. saldo polskich inwestycji za granicą było dodatnie i wyniosło 2,1 mld PLN. O wysokości tego salda zadecydowało dodatnie saldo pozostałych inwestycji, inwestycji portfelowych oraz inwestycji bezpośrednich. W drugą stronę oddziaływało ujemne saldo transakcji zarejestrowane w oficjalnych aktywach rezerwowych. Tabela 9. Rachunek finansowy aktywa (mln PLN) 2015 2016 2017 I II III IV I II III IV I Rachunek finansowy aktywa 37 625 31 476 12 728-4 635 19 149 59 134 3 958 31 325 2 062 Inwestycje bezpośrednie 8 817 4 800 5 583-3 498 6 829 3 008 3 952 26 384 3 040 Inwestycje portfelowe 6 608 10 032 11 906 13 235-2 284 5 533-2 997-25 404 5 955 Pozostałe inwestycje 14 211-2 249 1 264 6 920-62 9 052-3 492 3 384 8 418 Pochodne instrumenty finansowe netto -1 079-694 -1 829 51 249-323 -290 759-636 Oficjalne aktywa rezerwowe 9 068 19 587-4 196-21 343 14 417 41 864 6 785 26 202-14 715 2.2.1. Inwestycje bezpośrednie aktywa Saldo transakcji na aktywach inwestycji bezpośrednich w I kwartale 2017 r. wyniosło 3,0 mld PLN. Złożyły się na nie dodatnie salda transakcji na akcjach i innych formach udziałów kapitałowych (0,8 mld PLN) oraz ujemne reinwestycje zysków w wysokości 0,1 mld PLN. Dodatnie saldo na instrumentach dłużnych (2,4 mld PLN) dodatkowo podwyższyło saldo transakcji na aktywach inwestycji bezpośrednich ogółem. Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 29

Rozdział 2 Transakcje na akcjach i innych formach udziałów kapitałowych dotyczyły przede wszystkim inwestycji inwestorów bezpośrednich w podmioty bezpośredniego inwestowania. Wzrost aktywów inwestycji bezpośrednich dotyczył Niemiec, Włoch i Wielkiej Brytanii, natomiast zmniejszenie aktywów, wynikające z transakcji, odnotowano przede wszystkim w przypadku Francji. Nowe pożyczki i inne należności w I kwartale 2017 r. były udzielane przez rezydentów głównie w EUR i PLN. 2.2.2. Inwestycje portfelowe aktywa W I kwartale 2017 r. polskie inwestycje portfelowe za granicą wzrosły o 6,0 mld PLN. Rezydenci inwestowali zarówno w udziałowe papiery wartościowe (2,5 mld PLN), jak i w papiery dłużne (3,5 mld PLN). Wśród polskich inwestorów nabywających zagraniczne papiery wartościowe największe znaczenie miały fundusze inwestycyjne (2,0 mld PLN), fundusze emerytalne (1,3 mld PLN), banki (1,2 mld PLN) oraz ubezpieczyciele (1,2 mld PLN). Fundusze inwestycyjne nabywały w omawianym okresie głównie papiery udziałowe (dodatnie saldo wynoszące 1,5 mld PLN). Były to przede wszystkim tytuły uczestnictwa (jednostki uczestnictwa i certyfikaty) funduszy inwestycyjnych zarejestrowanych w Luksemburgu (0,4 mld PLN). Oprócz tego powiększano portfel akcji spółek amerykańskich (0,3 mld PLN) i luksemburskich (również 0,3 mld PLN) oraz nabywano tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych zarejestrowanych w Irlandii (0,2 mld PLN). Saldo inwestycji w zagraniczne papiery dłużne było również dodatnie i wyniosło 0,5 mld PLN. Polskie fundusze inwestycyjne nabywały obligacje wyemitowane w Czechach (0,5 mld PLN), na Węgrzech (0,4 mld PLN), w Turcji (0,3 mld PLN), w Luksemburgu (0,2 mld PLN) i w Niemczech (0,2 mld PLN), natomiast sprzedawały obligacje wyemitowane w Danii (-1,0 mld PLN) i w Szwecji (-0,3 mld PLN). Otwarte fundusze emerytalne zakupiły zagraniczne papiery udziałowe o łącznej wartości 0,9 mld PLN. Były to przede wszystkim akcje wyemitowane we Włoszech (0,5 mld PLN), we Francji (0,2 mld PLN) i w Niemczech (0,1 mld PLN). Jednocześnie sprzedawano akcje spółek tureckich (-0,2 mld PLN) i austriackich (-0,1 mld PLN). Polskie fundusze emerytalne powiększyły również portfel zagranicznych papierów dłużnych (0,4 mld PLN). Były to głównie obligacje wyemitowane przez organizacje międzynarodowe. Polskie banki w I kwartale 2017 r. nabywały niemal wyłącznie papiery dłużne (dodatnie saldo w wysokości 1,2 mld PLN), w ogromnej większości obligacje wyemitowane przez organizacje międzynarodowe. Saldo inwestycji w papiery udziałowe było zerowe. Podobnie jak banki, polscy ubezpieczyciele inwestowali niemal wyłącznie w papiery dłużne (1,3 mld PLN). Nabywano przede wszystkim obligacje wyemitowane w Niemczech (0,6 mld PLN) i w Stanach Zjednoczonych (0,5 mld PLN). Saldo inwestycji w udziałowe papiery wartościowe było ujemne i wyniosło 0,1 mld PLN. 30

Rachunek finansowy 2.2.3. Pozostałe inwestycje aktywa W I kwartale 2017 r. pozostałe inwestycje zagraniczne zwiększyły się o 8,4 mld PLN. Istotny wpływ na wzrost tej pozycji miały transakcje zrealizowane przez pozostałe sektory (sektor przedsiębiorstw). W I kwartale 2017 r. pozostałe inwestycje polskich przedsiębiorstw zwiększyły się o 8,0 mld PLN. Zdecydowanie na wzrost salda tej pozycji wpłynęła wartość udzielonych nierezydentom kredytów handlowych przez przedsiębiorstwa niefinansowe. Łączna wartość salda z tytułu udzielonych kredytów handlowych (niepowiązanych) w I kwartale 2017 r. była dodatnia (tzn. wartość udzielanych kredytów była wyższa od ich spłat) i wyniosła 7,4 mld PLN. Największe dodatnie saldo z tytułu udzielonych kredytów handlowych zarejestrowano z Niemcami (2,6 mld PLN), Republiką Czeską (0,6 mld PLN), Francją (0,4 mld PLN), Węgrami, Włochami i Estonią (po 0,3 mld PLN). Największe ujemne saldo z tytułu udzielonych kredytów handlowych (spłaty większe od udzielanych kredytów) odnotowano ze Szwajcarią (0,3 mld PLN) i z Ukrainą (0,2 mld PLN). Polskie podmioty udzielały nierezydentom kredyty handlowe przede wszystkim w EUR i PLN. Natomiast spłaty odnotowano głównie w USD i GBP. Aktywa sektora bankowego w wyniku transakcji zwiększyły się o 1,3 mld PLN. O wysokości tego salda zadecydował wzrost należności z tytułu udzielonych nierezydentom kredytów o 3,9 mld PLN oraz spadek lokat sektora bankowego w bankach za granicą o 3,0 mld PLN. Należności banków z tytułu udzielonych kredytów zwiększyły się przede wszystkim od nierezydentów z Luksemburga (o 2,6 mld PLN), Hongkongu (o 0,5 mld PLN) i Wielkiej Brytanii (o 0,4 mld PLN). Natomiast spadek należności z tytułu spłat udzielonych kredytów zanotowano głównie od nierezydentów z Francji i Rosji (po 0,1 mld PLN). Banki udzielały kredyty nierezydentom przede wszystkim w PLN i EUR. Nierezydenci w głównej mierze spłacali swoje kredyty zaciągnięte w USD i CHF. W omawianym okresie zmniejszyły się aktywa banków z tytułu lokat w takich krajach jak: Francja (o 3,0 mld PLN), Wielka Brytania i Austria (po 1,3 mld PLN). W tym samym czasie banki zwiększyły swoje lokaty głównie w Niemczech (o 1,7 mld PLN), Danii (o 1,0 mld PLN) i w Czechach (o 0,7 mld PLN). Spadek lokat w bankach za granicą odnotowano głównie w PLN, CHF i EUR, natomiast wzrost w USD i GBP. 2.2.4. Oficjalne aktywa rezerwowe Stan oficjalnych aktywów rezerwowych na koniec marca 2017 r. ukształtował się na poziomie 441,8 mld PLN i w porównaniu ze stanem na koniec grudnia 2016 r. zmniejszył się o 36,2 mld PLN. Ujemne różnice kursowe zmniejszyły wartość aktywów rezerwowych o 21,3 mld PLN, a zmiany wyceny papierów wartościowych zmniejszyły ich wartość o 0,2 mld PLN. Natomiast w wyniku transakcji własnych NBP (reverse repo) oraz transakcji zrealizowanych na zlecenie klientów NBP głównie Komisji Europejskiej i Ministerstwa Finansów saldo oficjalnych aktywów rezerwowych zmniejszyło się o 14,7 mld PLN. Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 31

Rozdział 2 Tabela 10. Oficjalne aktywa rezerwowe stany (mln PLN) 2015 2016 2017 I II III IV I II III IV I Oficjalne aktywa rezerwowe 370 294 391 737 383 090 370 296 377 896 438 896 431 535 478 077 441 837 Złoto monetarne 14 877 14 637 14 024 13 713 15 347 17 350 16 946 16 036 16 218 SDR 4 938 5 005 5 031 5 121 1 660 1 743 1 681 1 774 1 604 Pozycja rezerwowa w MFW 2 755 2 713 2 552 2 583 2 449 2 546 2 443 2 579 2 388 Należności w walutach wymienialnych 347 724 369 382 361 483 348 879 358 440 417 257 410 465 457 688 421 627 Wykres 10. Stan oficjalnych aktywów rezerwowych 600 000 mln PLN 500 000 400 000 300 000 200 000 100 000 0 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2013 2014 2015 2016 2017 Złoto monetarne SDR Pozycja rezerwowa w MFW Należności w walutach wymienialnych Oficjalne aktywa rezerwowe 3.2. Pochodne instrumenty finansowe W I kwartale 2017 r. saldo rozliczeń transakcji związanych z pochodnymi instrumentami finansowymi zawartych pomiędzy rezydentami a nierezydentami było ujemne i wyniosło 0,6 mld PLN. Oznacza to przepływ środków do rezydentów. W analogicznym okresie 2016 r. saldo to było dodatnie i wyniosło 0,2 mld PLN. Tabela 11. Pochodne instrumenty finansowe netto (mln PLN) 2015 2016 2017 I II III IV I II III IV I Pochodne instrumenty finansowe netto -1 079-694 -1 829 51 249-323 -290 759-636 Saldo transakcji na pochodnych instrumentach finansowych stanowiło łączny rezultat rozliczenia pozycji w tych instrumentach, których termin wygaśnięcia przypadał na I kwartał 2017 r. oraz przepływów wynikających z otwarcia i rozliczania pozycji w instrumentach pochodnych o terminach zamknięcia w przyszłych okresach. 32

Rachunek finansowy Wśród instrumentów pochodnych największy udział (67,2%), mierzony wartością nominalną otwartych przez polskie podmioty pozycji, miały instrumenty pochodne stóp procentowych, przede wszystkim FRA oraz IRS. Instrumenty te używane były głównie przez banki dla zabezpieczania aktywów i pasywów przed ryzykiem stóp procentowych. Wśród instrumentów stóp procentowych zdecydowanie przeważały instrumenty na stopy związane z polską walutą. Stanowiły one 80,9% wartości nominalnej instrumentów stóp procentowych. W strukturze geograficznej nierezydentów, z którymi zawierane były transakcje, dominowały podmioty z Wielkiej Brytanii (74,6% wartości nominalnej instrumentów stóp procentowych). Pod względem wartości nominalnej otwartych pozycji następną istotną kategorią (30,1%) były walutowe instrumenty pochodne tj. swapy walutowe, dwuwalutowe swapy stóp procentowych oraz pozostałe instrumenty walutowe. Instrumenty walutowe były używane zarówno przez banki, inne podmioty sektora finansowego, jak i przez przedsiębiorstwa niefinansowe do zabezpieczania się przed ryzykiem kursowym. Głównymi parami walutowymi, na które opiewały zawarte kontrakty były pary: EUR/PLN, USD/PLN i CHF/PLN. Swapy walutowe są instrumentami o krótkim terminie, co w konsekwencji generuje duże obroty na tego rodzaju instrumentach. W przypadku walutowych instrumentów pochodnych nierezydenci, z którymi zawierane były transakcje, mieli najczęściej siedzibę w Wielkiej Brytanii (34,6% wartości nominalnej instrumentów walutowych). Następną istotną lokalizacją była Francja z udziałem 22,9%. Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 33

Rozdział 3 Zadłużenie zagraniczne

Rozdział 3 Zadłużenie zagraniczne Zadłużenie zagraniczne Polski (brutto) na koniec I kwartału 2017 r. wyniosło 1.355,9 mld PLN. W porównaniu z IV kwartałem 2016 r. zmniejszyło się o 51,7 mld PLN, tj. o 3,7%. Istotny wpływ na spadek zadłużenia zagranicznego miały ujemne różnice kursowe i inne zmiany 3. Spowodowały one jego spadek o 38,3 mld PLN. Zmniejszająco na poziom zadłużenia zagranicznego wpłynęło również ujemne saldo transakcji bilansu płatniczego w wysokości 13,4 mld PLN. Wykres 11. Zadłużenie zagraniczne 1 600 000 1 400 000 1 200 000 1 000 000 800 000 600 000 400 000 200 000 0 mln PLN I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2013 2014 2015 2016 2017 Sektor rządowy MIF z wyłączeniem NBP Pozostałe sektory Inwestycje bezpośrenie: instrumenty dłużne Zadłużenie zagraniczne brutto Struktura zadłużenia zagranicznego, według terminów pierwotnych na koniec marca 2017 r. przedstawiała się następująco: długoterminowe zadłużenie stanowiło 77,8% zadłużenia zagranicznego ogółem, tj. 1.054,3 mld PLN, krótkoterminowe zadłużenie stanowiło 22,2% zadłużenia zagranicznego ogółem, tj. 301,6 mld PLN. Wartość zadłużenia długoterminowego w I kwartale 2017 r. zmniejszyła się o 28,3 mld PLN, tj. o 2,6%, natomiast krótkoterminowe zadłużenie zagraniczne spadło o 23,4 mld PLN, tj. o 7,2%. 3.1. Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego na koniec I kwartału 2017 r. wyniosło 527,3 mld PLN i stanowiło 38,9% ogólnej kwoty zadłużenia zagranicznego Polski. 3 Inne zmiany obejmują przede wszystkim różnice z wyceny, reklasyfikacje i storna. 36

Zadłużenie zagraniczne W tej kwocie zadłużenie sektora rządowego stanowiło 97,2% i wyniosło 512,6 mld PLN. W zasadzie zadłużenie to ma charakter długoterminowy. Wykres 12. Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego 600 000 mln PLN 500 000 400 000 300 000 200 000 100 000 0 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2013 2014 2015 2016 2017 Kredyty i pożyczki Dłużne papiery wartościowe wyemitowane na rynkach zagranicznych Dłużne papiery wartościowe wyemitowane na rynku krajowym Zadłużenie sektora rządowego Największą pozycją w strukturze zadłużenia zagranicznego sektora rządowego i samorządowego stanowiły dłużne papiery wartościowe, których udział wynosił 83,2% całości zadłużenia zagranicznego tego sektora. Na koniec marca 2017 r. wartość zadłużenia z tego tytułu wyniosła 438,5 mld PLN. Nierezydenci posiadali w swoim portfelu obligacje wyemitowane na rynki zagraniczne o wartości 236,3 mld PLN oraz obligacje wyemitowane na rynek krajowy o wartości 202,1 mld PLN. Pozostałą część zadłużenia zagranicznego tego sektora stanowiły przede wszystkim kredyty (16,8%) zaciągnięte od organizacji międzynarodowych. Zadłużenie sektora rządowego i samorządowego w I kwartale 2017 r. zmniejszyło się o 6,4 mld PLN, tj. o 1,2%. Ujemne różnice kursowe i zmiany wyceny spowodowały spadek zadłużenia sektora rządowego o 14,9 mld PLN. Transakcje bilansu płatniczego wpłynęły zwiększająco na poziom tego zadłużenia o 8,6 mld PLN. Wzrost ten wynikał przede wszystkim z napływu kapitału inwestowanego w obligacje emitowane na rynek krajowy w wysokości 11,5 mld PLN, natomiast odpływ kapitału z obligacji emitowanych na rynki zagraniczne wyniósł 2,2 mld PLN. Różnice kursowe i zmiany wyceny papierów wartościowych spowodowały spadek zadłużenia z tego tytułu o 11,2 mld PLN. W tym samym czasie zarejestrowano odpływ kapitału z tytułu spłaty kredytów i pożyczek otrzymanych od organizacji międzynarodowych w wysokości 0,8 mld PLN. Ujemne różnice kursowe w kwocie 3,7 mld PLN spowodowały dalszy spadek zadłużenia z tego tytułu. Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego z terminem wymagalności do 1 roku włącznie na koniec marca 2017 r. wyniosło 14,9 mld PLN, co stanowiło 3,4% wartości oficjalnych aktywów rezerwowych. Na koniec grudnia 2016 r. relacja ta wynosiła 5,1%. Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 37

Rozdział 3 3.2. Zadłużenie zagraniczne pozostałych sektorów (wobec podmiotów niepowiązanych kapitałowo) Zadłużenie zagraniczne sektora przedsiębiorstw wobec podmiotów niepowiązanych kapitałowo na koniec I kwartału 2017 r. wyniosło 218,2 mld PLN, co stanowiło 16,1% całości polskiego zadłużenia zagranicznego. Zadłużenie tego sektora zmniejszyło się o 5,8 mld PLN, tj. o 2,6% w porównaniu z IV kwartałem 2016 r. W analizowanym kwartale ujemne różnice kursowe i zmiany wyceny spowodowały spadek zadłużenia tego sektora o 7,2 mld PLN, natomiast napływ kapitału netto z tytułu instrumentów dłużnych zwiększył je o 1,4 mld PLN. Udział zadłużenia długoterminowego w zadłużeniu ogółem sektora przedsiębiorstw na koniec marca 2017 r. wyniósł 64,4%. Wykres 13. Zadłużenie zagraniczne pozostałych sektorów 250 000 mln PLN 200 000 150 000 100 000 50 000 0 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2013 2014 2015 2016 2017 Dłużne papiery wartościowe Kredyty i pożyczki Pozostałe pasywa dłużne Kredyty handlowe Rezerwa ubezpieczeniowo-techniczna Zadłużenie zagraniczne pozostałych sektorów Największą część zadłużenia zagranicznego pozostałych sektorów stanowiły pozostałe kredyty i pożyczki otrzymane. Ich wartość wyniosła 146,9 mld PLN, co stanowiło 67,3% całości zadłużenia tego sektora. Wartość kredytów handlowych wyniosła 60,7 mld PLN, co stanowiło 27,8%, zadłużenia. Zadłużenie zagraniczne polskich przedsiębiorstw z tytułu wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych będących w posiadaniu nierezydentów portfelowych na koniec marca 2017 r. wyniosło 4,2 mld PLN. 3.3. Zadłużenie zagraniczne z tytułu instrumentów dłużnych wykazywanych w inwestycjach bezpośrednich (wobec podmiotów powiązanych kapitałowo z wyłączeniem sektora bankowego) Wartość zadłużenia zagranicznego w ramach inwestycji bezpośrednich wyniosła 333,9 mld PLN, co stanowiło 24,6% zadłużenia zagranicznego ogółem. W I kwartale 2017 r. wśród instrumentów dłużnych zaliczanych do inwestycji bezpośrednich największą część, tj. 71,1% stanowiły kredyty i pożyczki otrzymane w ramach grup kapitałowych. Udział pozostałych instrumentów dłużnych otrzymanych od inwestorów bezpośrednich przedstawiał się następująco: kredyty handlowe 17,4%, pozostałe pasywa zagraniczne 7,9% oraz dłużne papiery wartościowe 3,6%. 38

Zadłużenie zagraniczne Wykres 14. Inwestycje bezpośrednie: instrumenty dłużne 400 000 350 000 300 000 250 000 200 000 150 000 100 000 50 000 0 mln PLN I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2013 2014 2015 2016 2017 Otrzymane kredyty handlowe Pozostałe kredyty i pożyczki otrzymane Rachunki bieżące i depozyty Pozostałe pasywa zagraniczne Dłużne papiery wartościowe Inwestycje bezpośrednie: instrumenty dłużne Zadłużenie z tytułu instrumentów dłużnych wobec podmiotów powiązanych kapitałowo zmniejszyło się w omawianym kwartale o 10,6 mld PLN, tj. o 3,1%. Ujemne różnice kursowe i inne zmiany spowodowały jego spadek 5,3 mld PLN. Transakcje bilansu płatniczego dodatkowo zmniejszyły zadłużenie wykazywane w inwestycjach bezpośrednich o 5,2 mld PLN. 3.4. Zadłużenie zagraniczne sektora bankowego Na koniec I kwartału 2017 r. zadłużenie zagraniczne sektora bankowego (z wyłączeniem NBP) wyniosło 211,7 mld PLN, co stanowiło 15,6% ogólnej kwoty zadłużenia zagranicznego Polski. Warto odnotować, że w zadłużeniu tego sektora 47,7% stanowiło zadłużenie wobec podmiotów powiązanych kapitałowo. Zadłużenie zagraniczne sektora bankowego w porównaniu z IV kwartałem 2016 r. zmniejszyło się o 4,3 mld PLN. Ujemne różnice kursowe i zmiany wyceny spowodowały jego spadek o 7,1 mld PLN. Transakcje bilansu płatniczego zwiększyły zadłużenie tego sektora o 2,8 mld PLN. Wykres 15. Zadłużenie zagraniczne sektora bankowego 250 000 mln PLN 200 000 150 000 100 000 50 000 0 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I 2013 2014 2015 2016 2017 Rachunki bieżące i depozyty Dłużne papiery wartościowe Kredyty i pożyczki Kredyty handlowe Pozostałe pasywa dłużne Zadłużenie zagraniczne sektora bankowego Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 39

Rozdział 3 Największą część zadłużenia zagranicznego sektora bankowego stanowiły zobowiązania z tytułu otrzymanych kredytów (57,8%) oraz ulokowane przez nierezydentów w polskich bankach depozyty (34,5%). Na koniec I kwartału 2017 r. wartość zadłużenia z tytułu otrzymanych kredytów wyniosła 122,3 mld PLN, a z tytułu depozytów przyjętych przez polskie banki od nierezydentów 73,0 mld PLN. 3.5. Zadłużenie zagraniczne NBP Zobowiązania zagraniczne Narodowego Banku Polskiego na koniec I kwartału 2017 r. wyniosły 64,8 mld PLN i stanowiły 4,8% zadłużenia zagranicznego ogółem. Długoterminowe zadłużenie NBP wyniosło 7,0 mld PLN i było wynikiem alokacji SDR. Krótkoterminowe zadłużenie zagraniczne NBP ukształtowało się na poziomie 57,8 mld PLN. W jego skład wchodziły przede wszystkim zobowiązania wynikające z przeprowadzonych transakcji repo. Transakcje te w większości były powiązane z transakcjami reverse repo, które służą bieżącemu zarządzaniu płynnością aktywów rezerwowych NBP oraz zwiększeniu ich dochodowości. Zobowiązania zagraniczne NBP w I kwartale 2017 r. zmniejszyły się o 24,7 mld PLN. Transakcje spowodowały spadek tego zadłużenia o 20,9 mld PLN, a ujemne różnice kursowe i inne zmiany zmniejszyły je o 3,8 mld PLN. 3.6. Struktura walutowa zadłużenia zagranicznego W zadłużeniu zagranicznym na koniec I kwartału 2017 r. największy udział miały dwie waluty EUR 617,4 mld PLN, tj. 45,5% i PLN 475,4 mld PLN, tj. 35,1%. Łączny udział obu walut w zadłużeniu zagranicznym ogółem wyniósł 80,6%. Wśród pozostałych walut dominowały USD i CHF. Ich udział wyniósł odpowiednio 10,6% i 5,0%. Wykres 16. Struktura walutowa zadłużenia zagranicznego CHF 5,0% Pozostałe waluty 3,8% USD 10,6% PLN 35,1% EUR 45,5% Stosunkowo wysoki udział złotego w zadłużeniu zagranicznym wynikał w głównej mierze z zakupionych przez inwestorów zagranicznych obligacji Skarbu Państwa nominowanych w złotych oraz z otrzymanych przez polskie podmioty kredytów w złotych. Warto odnotować, że struktura walutowa zadłużenia zagranicznego Polski na przestrzeni ostatnich pięciu lat jest stabilna i nie ulega istotnym wahaniom. 40

Zadłużenie zagraniczne 3.7. Wybrane wskaźniki zadłużenia zagranicznego Z punktu widzenia oceny płynności międzynarodowej kraju ważnym wskaźnikiem jest relacja krótkoterminowego zadłużenia zagranicznego do oficjalnych aktywów rezerwowych. Na koniec marca 2017 r. relacja ta dla Polski wyniosła 68,3% i w porównaniu z IV kwartałem 2016 r. pogorszyła się o 0,3 punktu procentowego. Relacja krótkoterminowego zadłużenia do zadłużenia ogółem poprawiła się o 0,9 punktu procentowego w stosunku do IV kwartału 2016 r. i wyniosła 22,2%. Tabela 12. Zadłużenie zagraniczne Polski wybrane wskaźniki Zadłużenie zagraniczne 1 Produkt krajowy brutto Zadłużenie zagraniczne krótkoterminowe 2 Zadłużenie zagraniczne ogółem Zadłużenie zagraniczne krótkoterminowe 3 Oficjalne aktywa rezerwowe Zadłużenie zagraniczne netto 4 Produkt krajowy brutto Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego z terminem 5. wymagalności do 1 roku Oficjalne aktywa rezerwowe Miana III kw 2015 II kw 2016 IV kw 2015 III kw 2016 I kw 2016 IV kw 2016 II kw 2016 I kw 2017 % 75,1 74,0 76,0 72,2 % 21,6 21,3 23,1 22,2 % 67,4 67,2 68,0 68,3 % 33,1 33,2 32,3 30,9 % 6,0 6,3 5,1 3,4 A Zadłużenie zagraniczne ogółem mln PLN 1 372 938 1 362 588 1 407 678 1 355 945 B Zadłużenie zagraniczne długoterminowe mln PLN 1 076 963 1 072 755 1 082 666 1 054 348 C Zadłużenie zagraniczne krótkoterminowe mln PLN 295 975 289 833 325 012 301 597 D Produkt krajowy brutto mln PLN 1 827 040 1 840 234 1 851 171 1 876 915 E Oficjalne aktywa rezerwowe mln PLN 438 896 431 535 478 077 441 837 F Zadłużenie zagraniczne netto mln PLN 604 429 611 676 597 264 580 285 G Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego z terminem spłaty do 1 roku mln PLN 26 366 27 192 24 465 14 944 Relacja zadłużenia sektora rządowego przypadającego do spłaty w ciągu roku do oficjalnych aktywów rezerwowych wyniosła 3,4% i w porównaniu ze stanem na koniec grudnia 2016 r. poprawiła się o 1,7 punktu procentowego. Na koniec I kwartału 2017 r. relacja zadłużenia zagranicznego ogółem do PKB wyniosła 72,2% i w stosunku do IV kwartału 2016 r. poprawiła się o 3,8 punktu procentowego. Natomiast relacja zadłużenia zagranicznego netto 4 do PKB ukształtowała się na poziomie 30,9% PKB i poprawiła się o 1,4 punktu procentowego w porównaniu z IV kwartałem 2016 r. 4 Zadłużenie zagraniczne netto jest różnicą między należnościami zagranicznymi a zadłużeniem zagranicznym brutto. Należności zagraniczne, podobnie jak zadłużenie zagraniczne brutto, nie obejmują stanów kapitałów własnych i reinwestowanych zysków, udziałowych papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych. Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 41

Aneks statystyczny

Tabela I Bilans płatniczy (mln PLN) 2015 2016 2017 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. Rachunek bieżący 1 850 1 593-10 472-4 203-800 5 930-9 059 195 5 378 Saldo obrotów towarowych 6 561 1 318-3 010 4 457 4 257 6 574-2 830 413 813 Eksport 178 350 175 569 176 220 190 099 187 986 194 870 186 490 201 670 208 235 Import 171 789 174 251 179 230 185 642 183 729 188 296 189 320 201 257 207 422 Saldo usług 10 471 12 710 11 026 11 418 12 759 16 505 14 532 15 984 16 359 Przychody 37 633 42 467 44 027 45 984 41 301 48 729 50 073 53 021 47 610 Rozchody 27 162 29 757 33 001 34 566 28 542 32 224 35 541 37 037 31 251 Saldo dochodów pierwotnych -11 559-13 968-18 937-18 089-15 739-17 382-19 511-14 663-12 508 Przychody 14 466 15 275 9 417 7 513 10 453 14 626 12 070 10 844 16 107 Rozchody 26 025 29 243 28 354 25 602 26 192 32 008 31 581 25 507 28 615 Saldo dochodów wtórnych -3 623 1 533 449-1 989-2 077 233-1 250-1 539 714 Przychody 5 326 8 049 5 521 5 332 5 890 5 890 5 978 6 968 6 155 Rozchody 8 949 6 516 5 072 7 321 7 967 5 657 7 228 8 507 5 441 Rachunek kapitałowy 15 194 4 829 19 173 3 314 10 538 123 166 8 873 2 677 Przychody 15 445 5 224 19 625 4 871 11 114 760 477 10 202 2 939 Rozchody 251 395 452 1 557 576 637 311 1 329 262 Rachunek finansowy 9 907 1 323 1 527-7 424 2 982 6 048-8 558 2 280-143 Inwestycje bezpośrednie aktywa 8 817 4 800 5 583-3 498 6 829 3 008 3 952 26 384 3 040 Akcje i inne formy udziałów kapitałowych 4 848 2 903 9 919-6 104 1 783-1 097 3 399 19 752 696 Instrumenty dłużne 3 969 1 897-4 336 2 606 5 046 4 105 553 6 632 2 344 Inwestycje bezpośrednie pasywa 20 430 4 881 16 718 10 968 20 896 8 280 9 927 18 317 8 867 Akcje i inne formy udziałów kapitałowych 14 033-228 17 173 14 739 13 888-2 756 12 819 11 921 14 108 Instrumenty dłużne 6 397 5 109-455 -3 771 7 008 11 036-2 892 6 396-5 241 Inwestycje portfelowe aktywa 6 608 10 032 11 906 13 235-2 284 5 533-2 997-25 404 5 955 Udziałowe papiery wartościowe 5 870 9 768 8 258 13 709-1 883 2 637-3 586-22 849 2 460 Dłużne papiery wartościowe 738 264 3 648-474 -401 2 896 589-2 555 3 495 Inwestycje portfelowe pasywa 8 693 3 760 4 437 12 567-25 125 25 035-1 472-6 723 11 439 Udziałowe papiery wartościowe -138 7 182-234 8 849 1 532 4 457-5 681-9 950 1 471 Dłużne papiery wartościowe 8 831-3 422 4 671 3 718-26 657 20 578 4 209 3 227 9 968 Pozostałe inwestycje aktywa 14 211-2 249 1 264 6 920-62 9 052-3 492 3 384 8 418 NBP 0 0 0 2 0 0 0 995-993 Sektor rządowy 230-216 131 9 15 692 108 144 22 Monetarne instytucje finansowe (z wyłączeniem NBP) 4 900-5 063 1 662-1 256-4 607 6 903-3 634 2 691 1 340 Pozostałe sektory 9 081 3 030-529 8 165 4 530 1 457 34-446 8 049 Pozostałe inwestycje pasywa -1 405 21 512-9 954-20 746 20 396 19 771 4 061 17 451-18 101 NBP 3 399 7 987-4 257-7 750 18 665 26 809 5 981 14 408-20 860 Sektor rządowy -776-3 725 64 4 537-2 962-420 -602 3 613-803 Monetarne instytucje finansowe (z wyłączeniem NBP) -1 947 15 600-4 683-16 940 4 642-10 501-3 314-1 484 2 371 Pozostałe sektory -2 081 1 650-1 078-593 51 3 883 1 996 914 1 191 Pochodne instrumenty finansowe -1 079-694 -1 829 51 249-323 -290 759-636 Oficjalne aktywa rezerwowe 9 068 19 587-4 196-21 343 14 417 41 864 6 785 26 202-14 715 Saldo błędów i opuszczeń -7 137-5 099-7 174-6 535-6 756-5 335-6 788-8 198 44

Aneks statystyczny Tabela II Bilans płatniczy (mln EUR) 2015 2016 2017 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. Rachunek bieżący 442 389-2 502-982 -186 1 357-2 087 46 1 244 Saldo obrotów towarowych 1 564 322-719 1 046 976 1 503-652 94 188 Eksport 42 509 42 938 42 078 44 599 43 114 44 567 42 962 46 080 48 151 Import 40 945 42 616 42 797 43 553 42 138 43 064 43 614 45 986 47 963 Saldo usług 2 495 3 108 2 632 2 680 2 925 3 773 3 348 3 653 3 783 Przychody 8 970 10 386 10 511 10 789 9 471 11 145 11 536 12 115 11 009 Rozchody 6 475 7 278 7 879 8 109 6 546 7 372 8 188 8 462 7 226 Saldo dochodów pierwotnych -2 754-3 416-4 523-4 242-3 610-3 972-4 496-3 349-2 892 Przychody 3 449 3 736 2 248 1 763 2 397 3 346 2 779 2 479 3 725 Rozchody 6 203 7 152 6 771 6 005 6 007 7 318 7 275 5 828 6 617 Saldo dochodów wtórnych -863 375 108-466 -477 53-287 -352 165 Przychody 1 270 1 968 1 319 1 251 1 351 1 347 1 378 1 592 1 423 Rozchody 2 133 1 593 1 211 1 717 1 828 1 294 1 665 1 944 1 258 Rachunek kapitałowy 3 621 1 181 4 578 778 2 417 28 38 2 027 619 Przychody 3 681 1 278 4 686 1 143 2 549 174 110 2 331 680 Rozchody 60 97 108 365 132 146 72 304 61 Rachunek finansowy 2 357 322 363-1 745 686 1 388-1 970 516-34 Inwestycje bezpośrednie aktywa 2 102 1 173 1 334-821 1 567 687 910 6 028 703 Akcje i inne formy udziałów kapitałowych 1 156 710 2 369-1 432 409-252 783 4 513 161 Instrumenty dłużne 946 463-1 035 611 1 158 939 127 1 515 542 Inwestycje bezpośrednie pasywa 4 870 1 195 3 993 2 572 4 791 1 893 2 286 4 186 2 050 Akcje i inne formy udziałów kapitałowych 3 345-55 4 102 3 456 3 184-631 2 953 2 724 3 262 Instrumenty dłużne 1 525 1 250-109 -884 1 607 2 524-667 1 462-1 212 Inwestycje portfelowe aktywa 1 574 2 454 2 843 3 104-524 1 266-691 -5 805 1 378 Udziałowe papiery wartościowe 1 398 2 389 1 972 3 216-432 603-826 -5 221 569 Dłużne papiery wartościowe 176 65 871-112 -92 663 135-584 809 Inwestycje portfelowe pasywa 2 072 919 1 060 2 949-5 764 5 724-340 -1 536 2 645 Udziałowe papiery wartościowe -33 1 757-56 2 076 351 1 018-1 309-2 273 340 Dłużne papiery wartościowe 2 105-838 1 116 873-6 115 4 706 969 737 2 305 Pozostałe inwestycje aktywa 3 383-550 301 1 623-14 2 071-804 770 1 945 NBP 0 0 0 0 0 0 0 227-230 Sektor rządowy 54-53 31 2 4 158 26 32 5 Monetarne instytucje finansowe (z wyłączeniem NBP) 1 167-1 239 397-295 -1 057 1 578-837 614 309 Pozostałe sektory 2 162 742-127 1 916 1 039 335 7-103 1 861 Pozostałe inwestycje pasywa -336 5 261-2 378-4 867 4 678 4 520 936 3 988-4 186 NBP 810 1 953-1 017-1 818 4 281 6 131 1 378 3 292-4 823 Sektor rządowy -185-911 15 1 065-679 -97-138 826-186 Monetarne instytucje finansowe (z wyłączeniem NBP) -464 3 816-1 118-3 975 1 065-2 401-763 -339 548 Pozostałe sektory -497 403-258 -139 11 887 459 209 275 Pochodne instrumenty finansowe -257-171 -437 11 56-73 -66 174-148 Oficjalne aktywa rezerwowe 2 161 4 791-1 003-5 008 3 306 9 574 1 563 5 987-3 403 Saldo błędów i opuszczeń -1 706-1 248-1 713-1 541-1 545 3 79-1 557-1 897 Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 45

Tabela III Bilans płatniczy (mln USD) 2015 2016 2017 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. Rachunek bieżący 498 429-2 782-1 077-207 1 533-2 332 47 1 325 Saldo obrotów towarowych 1 762 356-799 1 145 1 077 1 698-728 102 200 Eksport 47 906 47 470 46 810 48 837 47 549 50 318 47 967 49 704 51 269 Import 46 144 47 114 47 609 47 692 46 472 48 620 48 695 49 602 51 069 Saldo usług 2 813 3 438 2 927 2 935 3 224 4 264 3 738 3 938 4 030 Przychody 10 108 11 482 11 693 11 813 10 445 12 584 12 880 13 067 11 723 Rozchody 7 295 8 044 8 766 8 878 7 221 8 320 9 142 9 129 7 693 Saldo dochodów pierwotnych -3 105-3 779-5 029-4 646-3 982-4 489-5 020-3 613-3 080 Przychody 3 885 4 130 2 501 1 931 2 645 3 777 3 104 2 673 3 965 Rozchody 6 990 7 909 7 530 6 577 6 627 8 266 8 124 6 286 7 045 Saldo dochodów wtórnych -972 414 119-511 -526 60-322 -380 175 Przychody 1 431 2 176 1 466 1 370 1 489 1 521 1 538 1 717 1 515 Rozchody 2 403 1 762 1 347 1 881 2 015 1 461 1 860 2 097 1 340 Rachunek kapitałowy 4 082 1 305 5 093 851 2 665 32 43 2 186 659 Przychody 4 149 1 412 5 213 1 251 2 811 196 123 2 514 724 Rozchody 67 107 120 400 146 164 80 328 65 Rachunek finansowy 2 661 360 406-1 908 751 1 559-2 202 566-38 Inwestycje bezpośrednie aktywa 2 369 1 298 1 483-898 1 727 777 1 016 6 504 748 Akcje i inne formy udziałów kapitałowych 1 302 785 2 634-1 568 450-283 874 4 869 171 Instrumenty dłużne 1 067 513-1 151 670 1 277 1 060 142 1 635 577 Inwestycje bezpośrednie pasywa 5 488 1 319 4 441 2 819 5 285 2 139 2 553 4 515 2 182 Akcje i inne formy udziałów kapitałowych 3 769-62 4 561 3 787 3 512-711 3 297 2 939 3 473 Instrumenty dłużne 1 719 1 381-120 -968 1 773 2 850-744 1 576-1 291 Inwestycje portfelowe aktywa 1 775 2 712 3 162 3 400-578 1 430-772 -6 261 1 466 Udziałowe papiery wartościowe 1 576 2 641 2 193 3 522-476 682-922 -5 632 606 Dłużne papiery wartościowe 199 71 969-122 -102 748 150-629 860 Inwestycje portfelowe pasywa 2 335 1 017 1 179 3 229-6 354 6 465-380 -1 658 2 817 Udziałowe papiery wartościowe -37 1 942-63 2 273 388 1 151-1 462-2 453 362 Dłużne papiery wartościowe 2 372-925 1 242 956-6 742 5 314 1 082 795 2 455 Pozostałe inwestycje aktywa 3 815-606 337 1 778-17 2 336-900 833 2 072 NBP 0 0 0 1 0 0 0 245-244 Sektor rządowy 61-58 35 2 3 178 27 35 5 Monetarne instytucje finansowe (z wyłączeniem NBP) 1 316-1 368 441-322 -1 166 1 782-934 663 330 Pozostałe sektory 2 438 820-139 2 097 1 146 376 7-110 1 981 Pozostałe inwestycje pasywa -378 5 817-2 644-5 330 5 160 5 107 1 044 4 300-4 455 NBP 913 2 159-1 131-1 991 4 722 6 922 1 538 3 550-5 136 Sektor rządowy -209-1 007 17 1 166-749 -108-155 890-198 Monetarne instytucje finansowe (z wyłączeniem NBP) -523 4 218-1 244-4 352 1 174-2 711-852 -366 584 Pozostałe sektory -559 447-286 -153 13 1 004 513 226 295 Pochodne instrumenty finansowe -289-187 -486 13 64-83 -75 188-156 Oficjalne aktywa rezerwowe 2 436 5 296-1 114-5 483 3 646 10 810 1 746 6 459-3 624 Saldo błędów i opuszczeń -1 919-1 374-1 905-1 682-1 707-6 87-1 667-2 022 46

Aneks statystyczny Tabela IV Zbiorczy bilans płatniczy (mln PLN) Rachunek bieżący Razem Towary Usługi Dochody pierwotne Dochody wtórne Rachunek kapitałowy Razem Rachunek finansowy Inwestycje bezpośrednie Aktywa Pasywa 1 2 3 4 5 6 7 8 9 2015-11 232 9 326 45 625-62 553-3 630 42 510 5 333 15 702 52 997 2016-3 734 8 414 59 780-67 295-4 633 19 700 2 752 40 173 57 420 I kw 2015 1 850 6 561 10 471-11 559-3 623 15 194 9 907 8 817 20 430 II kw 2015 1 593 1 318 12 710-13 968 1 533 4 829 1 323 4 800 4 881 III kw 2015-10 472-3 010 11 026-18 937 449 19 173 1 527 5 583 16 718 IV kw 2015-4 203 4 457 11 418-18 089-1 989 3 314-7 424-3 498 10 968 I kw 2016-800 4 257 12 759-15 739-2 077 10 538 2 982 6 829 20 896 II kw 2016 5 930 6 574 16 505-17 382 233 123 6 048 3 008 8 280 III kw 2016-9 059-2 830 14 532-19 511-1 250 166-8 558 3 952 9 927 IV kw 2016 195 413 15 984-14 663-1 539 8 873 2 280 26 384 18 317 I kw 2017 5 378 813 16 359-12 508 714 2 677-143 3 040 8 867 Rachunek finansowy Inwestycje portfelowe Pozostałe inwestycje Aktywa Pasywa Aktywa Pasywa Pochodne instrumenty finansowe Oficjalne aktywa rezerwowe Saldo błędów i opuszczeń 10 11 12 13 14 15 16 2015 41 781 29 457 20 146-10 593-3 551 3 116-25 945 2016-25 152-8 285 8 882 61 679 395 89 268-13 214 I kw 2015 6 608 8 693 14 211-1 405-1 079 9 068-7 137 II kw 2015 10 032 3 760-2 249 21 512-694 19 587-5 099 III kw 2015 11 906 4 437 1 264-9 954-1 829-4 196-7 174 IV kw 2015 13 235 12 567 6 920-20 746 51-21 343-6 535 I kw 2016-2 284-25 125-62 20 396 249 14 417-6 756 II kw 2016 5 533 25 035 9 052 19 771-323 41 864-5 III kw 2016-2 997-1 472-3 492 4 061-290 6 785 335 IV kw 2016-25 404-6 723 3 384 17 451 759 26 202-6 788 I kw 2017 5 955 11 439 8 418-18 101-636 -14 715-8 198 Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 47

Tabela V Rachunek bieżący i kapitałowy (mln PLN) Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego Saldo Rachunek bieżący Towary Usługi Saldo Eksport Import Saldo Przychody Rozchody 1 2 3 4 5 6 7 8 2015 31 278-11 232 9 326 720 238 710 912 45 625 170 111 124 486 2016 15 966-3 734 8 414 771 016 762 602 59 780 193 124 133 344 I kw 2015 17 044 1 850 6 561 178 350 171 789 10 471 37 633 27 162 II kw 2015 6 422 1 593 1 318 175 569 174 251 12 710 42 467 29 757 III kw 2015 8 701-10 472-3 010 176 220 179 230 11 026 44 027 33 001 IV kw 2015-889 -4 203 4 457 190 099 185 642 11 418 45 984 34 566 I kw 2016 9 738-800 4 257 187 986 183 729 12 759 41 301 28 542 II kw 2016 6 053 5 930 6 574 194 870 188 296 16 505 48 729 32 224 III kw 2016-8 893-9 059-2 830 186 490 189 320 14 532 50 073 35 541 IV kw 2016 9 068 195 413 201 670 201 257 15 984 53 021 37 037 I kw 2017 8 055 5 378 813 208 235 207 422 16 359 47 610 31 251 Rachunek bieżący Dochody pierwotne Dochody wtórne Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Rachunek kapitałowy Saldo Przychody Rozchody 9 10 11 12 13 14 15 16 17 2015-62 553 46 671 109 224-3 630 24 228 27 858 42 510 45 165 2 655 2016-67 295 47 993 115 288-4 633 24 726 29 359 19 700 22 553 2 853 I kw 2015-11 559 14 466 26 025-3 623 5 326 8 949 15 194 15 445 251 II kw 2015-13 968 15 275 29 243 1 533 8 049 6 516 4 829 5 224 395 III kw 2015-18 937 9 417 28 354 449 5 521 5 072 19 173 19 625 452 IV kw 2015-18 089 7 513 25 602-1 989 5 332 7 321 3 314 4 871 1 557 I kw 2016-15 739 10 453 26 192-2 077 5 890 7 967 10 538 11 114 576 II kw 2016-17 382 14 626 32 008 233 5 890 5 657 123 760 637 III kw 2016-19 511 12 070 31 581-1 250 5 978 7 228 166 477 311 IV kw 2016-14 663 10 844 25 507-1 539 6 968 8 507 8 873 10 202 1 329 I kw 2017-12 508 16 107 28 615 714 6 155 5 441 2 677 2 939 262 48

Aneks statystyczny Tabela VI Rachunek bieżący Usługi (mln PLN) Saldo Przychody Rozchody Usługi Transport Podróże zagraniczne Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody 1 2 3 4 5 6 7 8 9 2015 45 625 170 111 124 486 18 675 45 300 26 625 9 542 39 454 29 912 2016 59 780 193 124 133 344 21 743 50 819 29 076 11 809 43 220 31 411 I kw 2015 10 471 37 633 27 162 4 309 10 513 6 204 2 389 8 338 5 949 II kw 2015 12 710 42 467 29 757 4 938 11 300 6 362 3 321 10 343 7 022 III kw 2015 11 026 44 027 33 001 4 561 11 548 6 987 1 159 11 478 10 319 IV kw 2015 11 418 45 984 34 566 4 867 11 939 7 072 2 673 9 295 6 622 I kw 2016 12 759 41 301 28 542 4 854 11 158 6 304 2 638 9 046 6 408 II kw 2016 16 505 48 729 32 224 5 997 12 969 6 972 3 897 11 163 7 266 III kw 2016 14 532 50 073 35 541 5 317 13 062 7 745 1 789 12 640 10 851 IV kw 2016 15 984 53 021 37 037 5 575 13 630 8 055 3 485 10 371 6 886 I kw 2017 16 359 47 610 31 251 5 321 13 155 7 834 3 291 10 116 6 825 Usługi Uszlachetnianie Naprawy Pozostałe usługi Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody 10 11 12 13 14 15 16 17 18 2015 11 525 13 022 1 497 1 408 4 368 2 960 4 475 67 967 63 492 2016 12 842 14 159 1 317 1 836 4 834 2 998 11 550 80 092 68 542 I kw 2015 2 804 3 122 318 327 1 001 674 642 14 659 14 017 II kw 2015 2 817 3 174 357 329 1 022 693 1 305 16 628 15 323 III kw 2015 2 911 3 269 358 281 1 040 759 2 114 16 692 14 578 IV kw 2015 2 993 3 457 464 471 1 305 834 414 19 988 19 574 I kw 2016 2 872 3 238 366 309 1 004 695 2 086 16 855 14 769 II kw 2016 3 240 3 563 323 551 1 218 667 2 820 19 816 16 996 III kw 2016 3 258 3 529 271 550 1 305 755 3 618 19 537 15 919 IV kw 2016 3 472 3 829 357 426 1 307 881 3 026 23 884 20 858 I kw 2017 3 318 3 662 344 652 1 395 743 3 777 19 282 15 505 Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 49

Tabela VII Rachunek bieżący Pozostałe usługi (mln PLN) Pozostałe usługi Saldo Przychody Rozchody Usługi budowlane Saldo Przychody Rozchody 1 2 3 4 5 6 2015 4 475 67 967 63 492 1 828 5 802 3 974 2016 11 550 80 092 68 542 4 420 6 377 1 957 I kw 2015 642 14 659 14 017 214 1 124 910 II kw 2015 1 305 16 628 15 323 631 1 424 793 III kw 2015 2 114 16 692 14 578 796 1 621 825 IV kw 2015 414 19 988 19 574 187 1 633 1 446 I kw 2016 2 086 16 855 14 769 807 1 097 290 II kw 2016 2 820 19 816 16 996 1 119 1 700 581 III kw 2016 3 618 19 537 15 919 1 264 1 730 466 IV kw 2016 3 026 23 884 20 858 1 230 1 850 620 I kw 2017 3 777 19 282 15 505 949 1 290 341 Pozostałe usługi Usługi ubezpieczeniowe i emerytalne Usługi finansowe Opłaty z tytułu użytkowania własności intelektualnej Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody 7 8 9 10 11 12 13 14 15 2015-1 180 1 591 2 771-1 153 2 582 3 735-7 612 1 571 9 183 2016-1 458 1 686 3 144-639 3 187 3 826-8 948 1 787 10 735 I kw 2015-387 266 653-261 597 858-1 812 191 2 003 II kw 2015-407 270 677-197 692 889-1 901 438 2 339 III kw 2015-328 303 631-296 626 922-1 502 525 2 027 IV kw 2015-58 752 810-399 667 1 066-2 397 417 2 814 I kw 2016-416 396 812-281 696 977-1 908 329 2 237 II kw 2016-406 410 816-239 736 975-2 401 414 2 815 III kw 2016-387 381 768-24 812 836-2 028 447 2 475 IV kw 2016-249 499 748-95 943 1 038-2 611 597 3 208 I kw 2017-299 346 645 26 889 863-2 004 516 2 520 50

Aneks statystyczny Tabela VII Rachunek bieżący Pozostałe usługi (mln PLN) (cd.) Pozostałe usługi Usługi telekomunikacyjne, informatyczne i informacyjne Pozostałe usługi biznesowe Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody 16 17 18 19 20 21 2015 6 177 16 586 10 409 7 850 38 111 30 261 2016 8 301 20 365 12 064 10 693 44 030 33 337 I kw 2015 1 282 3 590 2 308 1 979 8 471 6 492 II kw 2015 1 519 4 093 2 574 1 988 9 314 7 326 III kw 2015 1 766 4 109 2 343 2 029 9 074 7 045 IV kw 2015 1 610 4 794 3 184 1 854 11 252 9 398 I kw 2016 1 897 4 510 2 613 2 252 9 327 7 075 II kw 2016 2 212 4 963 2 751 2 734 10 969 8 235 III kw 2016 2 142 4 924 2 782 2 727 10 447 7 720 IV kw 2016 2 050 5 968 3 918 2 980 13 287 10 307 I kw 2017 2 092 5 008 2 916 3 250 10 620 7 370 Usługi dla ludności, audiowizualne, kulturalne i rekreacyjne Usługi rządowe Pozostałe usługi niewydzielone gdzie indziej Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody 22 23 24 25 26 27 28 29 30 2015-1 010 1 721 2 731 - - 424 - - 4 2016-391 2 657 3 048 - - 431 - - 0 I kw 2015-276 420 696 - - 96 - - 1 II kw 2015-231 396 627 - - 98 - - 0 III kw 2015-258 434 692 - - 92 - - 1 IV kw 2015-245 471 716 - - 138 - - 2 I kw 2016-177 499 676 - - 90 - - -1 II kw 2016-95 623 718 - - 104 - - 1 III kw 2016 17 795 778 - - 95 - - -1 IV kw 2016-136 740 876 - - 142 - - 1 I kw 2017-142 612 754 - - 95 - - 1 Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 51

Tabela VIII Rachunek bieżący Dochody pierwotne (mln PLN) Dochody pierwotne Saldo Przychody Rozchody Wynagrodzenia pracowników Dochody z inwestycji Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody 1 2 3 4 5 6 7 8 9 2015-62 553 46 671 109 224 3 507 12 390 8 883-84 046 14 122 98 168 2016-67 295 47 993 115 288-528 13 286 13 814-83 769 15 128 98 897 I kw 2015-11 559 14 466 26 025 366 2 146 1 780-21 041 2 675 23 716 II kw 2015-13 968 15 275 29 243 786 2 959 2 173-23 213 3 292 26 505 III kw 2015-18 937 9 417 28 354 1 464 3 973 2 509-21 235 4 128 25 363 IV kw 2015-18 089 7 513 25 602 891 3 312 2 421-18 557 4 027 22 584 I kw 2016-15 739 10 453 26 192-139 2 418 2 557-19 813 3 207 23 020 II kw 2016-17 382 14 626 32 008 47 3 415 3 368-22 929 5 089 28 018 III kw 2016-19 511 12 070 31 581 226 4 085 3 859-24 021 3 171 27 192 IV kw 2016-14 663 10 844 25 507-662 3 368 4 030-17 006 3 661 20 667 I kw 2017-12 508 16 107 28 615-1 906 2 437 4 343-20 573 2 995 23 568 Dochody pierwotne Dochody z inwestycji Dochody z inwestycji bezpośrednich Dochody z inwestycji portfelowych Dochody z pozostałych inwestycji Pozostałe dochody pierwotne Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 2015-65 827 5 044 70 871-18 316 1 907 20 223 97 7 171 7 074 17 986 20 159 2 173 2016-67 835 5 801 73 636-15 889 2 072 17 961-45 7 255 7 300 17 002 19 579 2 577 I kw 2015-17 118 568 17 686-3 813 310 4 123-110 1 797 1 907 9 116 9 645 529 II kw 2015-18 005 751 18 756-5 248 793 6 041 40 1 748 1 708 8 459 9 024 565 III kw 2015-15 663 2 033 17 696-5 618 361 5 979 46 1 734 1 688 834 1 316 482 IV kw 2015-15 041 1 692 16 733-3 637 443 4 080 121 1 892 1 771-423 174 597 I kw 2016-16 480 1 015 17 495-3 501 310 3 811 168 1 882 1 714 4 213 4 828 615 II kw 2016-18 914 2 308 21 222-4 037 986 5 023 22 1 795 1 773 5 500 6 122 622 III kw 2016-18 894 1 128 20 022-5 034 333 5 367-93 1 710 1 803 4 284 4 814 530 IV kw 2016-13 547 1 350 14 897-3 317 443 3 760-142 1 868 2 010 3 005 3 815 810 I kw 2017-17 491 830 18 321-3 174 328 3 502 92 1 837 1 745 9 971 10 675 704 52

Aneks statystyczny Tabela IX Rachunek bieżący Dochody z inwestycji (mln PLN) Dochody z inwestycji Saldo Przychody Rozchody Dochody z inwestycji bezpośrednich Dochody z inwestycji portfelowych Dochody z pozostałych inwestycji Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 2015-84 046 14 122 98 168-65 827 5 044 70 871-18 316 1 907 20 223 97 7 171 7 074 2016-83 769 15 128 98 897-67 835 5 801 73 636-15 889 2 072 17 961-45 7 255 7 300 I kw 2015-21 041 2 675 23 716-17 118 568 17 686-3 813 310 4 123-110 1 797 1 907 II kw 2015-23 213 3 292 26 505-18 005 751 18 756-5 248 793 6 041 40 1 748 1 708 III kw 2015-21 235 4 128 25 363-15 663 2 033 17 696-5 618 361 5 979 46 1 734 1 688 IV kw 2015-18 557 4 027 22 584-15 041 1 692 16 733-3 637 443 4 080 121 1 892 1 771 I kw 2016-19 813 3 207 23 020-16 480 1 015 17 495-3 501 310 3 811 168 1 882 1 714 II kw 2016-22 929 5 089 28 018-18 914 2 308 21 222-4 037 986 5 023 22 1 795 1 773 III kw 2016-24 021 3 171 27 192-18 894 1 128 20 022-5 034 333 5 367-93 1 710 1 803 IV kw 2016-17 006 3 661 20 667-13 547 1 350 14 897-3 317 443 3 760-142 1 868 2 010 I kw 2017-20 573 2 995 23 568-17 491 830 18 321-3 174 328 3 502 92 1 837 1 745 Tabela X Rachunek bieżący Dochody z inwestycji bezpośrednich (mln PLN) Dochody z inwestycji bezpośrednich Saldo Przychody Rozchody Dywidendy Reinwestowane zyski Odsetki od instrumentów dłużnych Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 2015-65 827 5 044 70 871-27 480 2 882 30 362-30 441 59 30 500-7 906 2 103 10 009 2016-67 835 5 801 73 636-33 943 2 053 35 996-25 588 1 489 27 077-8 304 2 259 10 563 I kw 2015-17 118 568 17 686-2 471 439 2 910-12 633-294 12 339-2 014 423 2 437 II kw 2015-18 005 751 18 756-17 054 563 17 617 930-311 -1 241-1 881 499 2 380 III kw 2015-15 663 2 033 17 696-5 253 620 5 873-8 478 980 9 458-1 932 433 2 365 IV kw 2015-15 041 1 692 16 733-2 702 1 260 3 962-10 260-316 9 944-2 079 748 2 827 I kw 2016-16 480 1 015 17 495-4 933 367 5 300-9 679 82 9 761-1 868 566 2 434 II kw 2016-18 914 2 308 21 222-18 358 684 19 042 1 691 1 049-642 -2 247 575 2 822 III kw 2016-18 894 1 128 20 022-5 355 456 5 811-11 480 185 11 665-2 059 487 2 546 IV kw 2016-13 547 1 350 14 897-5 297 546 5 843-6 120 173 6 293-2 130 631 2 761 I kw 2017-17 491 830 18 321-2 839 462 3 301-12 641-105 12 536-2 011 473 2 484 Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 53

Tabela XI Rachunek bieżący Dochody z inwestycji portfelowych (mln PLN) Dochody z inwestycji portfelowych Saldo Przychody Rozchody Dochody z papierów udziałowych Dochody z papierów dłużnych Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody 1 2 3 4 5 6 7 8 9 2015-18 316 1 907 20 223-3 074 848 3 922-15 242 1 059 16 301 2016-15 889 2 072 17 961-1 923 1 027 2 950-13 966 1 045 15 011 I kw 2015-3 813 310 4 123 45 46 1-3 858 264 4 122 II kw 2015-5 248 793 6 041-1 488 530 2 018-3 760 263 4 023 III kw 2015-5 618 361 5 979-1 802 93 1 895-3 816 268 4 084 IV kw 2015-3 637 443 4 080 171 179 8-3 808 264 4 072 I kw 2016-3 501 310 3 811 55 66 11-3 556 244 3 800 II kw 2016-4 037 986 5 023-531 734 1 265-3 506 252 3 758 III kw 2016-5 034 333 5 367-1 541 88 1 629-3 493 245 3 738 IV kw 2016-3 317 443 3 760 94 139 45-3 411 304 3 715 I kw 2017-3 174 328 3 502 62 65 3-3 236 263 3 499 Tabela XII Rachunek bieżący Dochody wtórne (mln PLN) Dochody wtórne Saldo Przychody Rozchody Sektor rządowy Pozostałe sektory Saldo Przychody Rozchody Saldo Przychody Rozchody 1 2 3 4 5 6 7 8 9 2015-3 630 24 228 27 858-12 134 5 618 17 752 8 504 18 610 10 106 2016-4 633 24 726 29 359-14 144 4 479 18 623 9 511 20 247 10 736 I kw 2015-3 623 5 326 8 949-5 951 863 6 814 2 328 4 463 2 135 II kw 2015 1 533 8 049 6 516-561 3 480 4 041 2 094 4 569 2 475 III kw 2015 449 5 521 5 072-1 535 698 2 233 1 984 4 823 2 839 IV kw 2015-1 989 5 332 7 321-4 087 577 4 664 2 098 4 755 2 657 I kw 2016-2 077 5 890 7 967-4 467 1 160 5 627 2 390 4 730 2 340 II kw 2016 233 5 890 5 657-1 765 1 041 2 806 1 998 4 849 2 851 III kw 2016-1 250 5 978 7 228-3 544 836 4 380 2 294 5 142 2 848 IV kw 2016-1 539 6 968 8 507-4 368 1 442 5 810 2 829 5 526 2 697 I kw 2017 714 6 155 5 441-1 932 995 2 927 2 646 5 160 2 514 54

Aneks statystyczny Tabela XIII Rachunek finansowy Inwestycje bezpośrednie (mln PLN) Ogółem Razem Razem Inwestycje bezpośrednie Inwestycje bezpośrednie aktywa Akcje i inne formy udziałów kapitałowych Akcje i inne formy udziałów kapitałowych z wyłączeniem reinwestycji zysków Reinwestycje zysków Instrumenty dłużne 1 2 3 4 5 6 2015-37 295 15 702 11 566 11 507 59 4 136 2016-17 247 40 173 23 837 22 348 1 489 16 336 I kw 2015-11 613 8 817 4 848 5 142-294 3 969 II kw 2015-81 4 800 2 903 3 214-311 1 897 III kw 2015-11 135 5 583 9 919 8 939 980-4 336 IV kw 2015-14 466-3 498-6 104-5 788-316 2 606 I kw 2016-14 067 6 829 1 783 1 701 82 5 046 II kw 2016-5 272 3 008-1 097-2 146 1 049 4 105 III kw 2016-5 975 3 952 3 399 3 214 185 553 IV kw 2016 8 067 26 384 19 752 19 579 173 6 632 I kw 2017-5 827 3 040 696 801-105 2 344 Razem Razem Inwestycje bezpośrednie Inwestycje bezpośrednie pasywa Akcje i inne formy udziałów kapitałowych Akcje i inne formy udziałów kapitałowych z wyłączeniem reinwestycji zysków Reinwestycje zysków Instrumenty dłużne 7 8 9 10 11 2015 52 997 45 717 15 217 30 500 7 280 2016 57 420 35 872 8 795 27 077 21 548 I kw 2015 20 430 14 033 1 694 12 339 6 397 II kw 2015 4 881-228 1 013-1 241 5 109 III kw 2015 16 718 17 173 7 715 9 458-455 IV kw 2015 10 968 14 739 4 795 9 944-3 771 I kw 2016 20 896 13 888 4 127 9 761 7 008 II kw 2016 8 280-2 756-2 114-642 11 036 III kw 2016 9 927 12 819 1 154 11 665-2 892 IV kw 2016 18 317 11 921 5 628 6 293 6 396 I kw 2017 8 867 14 108 1 572 12 536-5 241 Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 55

Tabela XIV Rachunek finansowy Inwestycje bezpośrednie (mln PLN) Razem Razem Akcje i inne formy udziałów kapitałowych Akcje i inne formy udziałów kapitałowych z wyłączeniem reinwestycji zysków Inwestor bezpośredni w podmiotach bezpośredniego inwestowania Inwestycje bezpośrednie aktywa Podmioty bezpośredniego inwestowania w inwestorach bezpośrednich Między innymi podmiotami w grupie Reinwestycje zysków Razem Instrumenty dłużne Inwestor bezpośredni w podmiotach bezpośredniego inwestowania Podmioty bezpośredniego inwestowania w inwestorach bezpośrednich Między innymi podmiotami w grupie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 2015 15 702 11 566 11 507 7 265 3 997 245 59 4 136 2 454 198 1 484 2016 40 173 23 837 22 348 21 321 650 377 1 489 16 336 4 487 6 309 5 540 I kw 2015 8 817 4 848 5 142 1 152 3 919 71-294 3 969 499-188 3 658 II kw 2015 4 800 2 903 3 214 3 112 17 85-311 1 897 2 643-474 -272 III kw 2015 5 583 9 919 8 939 8 862 133-56 980-4 336-472 -885-2 979 IV kw 2015-3 498-6 104-5 788-5 861-72 145-316 2 606-216 1 745 1 077 I kw 2016 6 829 1 783 1 701 1 609 0 92 82 5 046 2 039 118 2 889 II kw 2016 3 008-1 097-2 146-2 106 2-42 1 049 4 105 35 672 3 398 III kw 2016 3 952 3 399 3 214 2 807 64 343 185 553 2 428 449-2 324 IV kw 2016 26 384 19 752 19 579 19 011 584-16 173 6 632-15 5 070 1 577 I kw 2017 3 040 696 801 766 13 22-105 2 344-631 1 476 1 499 Razem Razem Akcje i inne formy udziałów kapitałowych Akcje i inne formy udziałów kapitałowych z wyłączeniem reinwestycji zysków Inwestor bezpośredni w podmiotach bezpośredniego inwestowania Inwestycje bezpośrednie pasywa Podmioty bezpośredniego inwestowania w inwestorach bezpośrednich Między innymi podmiotami w grupie Reinwestycje zysków Razem Instrumenty dłużne Inwestor bezpośredni w podmiotach bezpośredniego inwestowania Podmioty bezpośredniego inwestowania w inwestorach bezpośrednich Między innymi podmiotami w grupie 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 2015 52 997 45 717 15 217 15 646 26-455 30 500 7 280 2 331 1 193 3 756 2016 57 420 35 872 8 795 8 113 374 308 27 077 21 548 12 826 3 901 4 821 I kw 2015 20 430 14 033 1 694 2 415-4 -717 12 339 6 397 1 804 569 4 024 II kw 2015 4 881-228 1 013 989 34-10 -1 241 5 109 3 324-198 1 983 III kw 2015 16 718 17 173 7 715 7 672-10 53 9 458-455 917-80 -1 292 IV kw 2015 10 968 14 739 4 795 4 570 6 219 9 944-3 771-3 714 902-959 I kw 2016 20 896 13 888 4 127 3 350 803-26 9 761 7 008 2 908 1 016 3 084 II kw 2016 8 280-2 756-2 114-2 429 3 312-642 11 036 8 879 3 355-1 198 III kw 2016 9 927 12 819 1 154 1 281 0-127 11 665-2 892-3 863-272 1 243 IV kw 2016 18 317 11 921 5 628 5 911-432 149 6 293 6 396 4 902-198 1 692 I kw 2017 8 867 14 108 1 572 1 501-43 114 12 536-5 241 1 078-7 681 1 362 56

Aneks statystyczny Tabela XV Rachunek finansowy Inwestycje portfelowe według instrumentów (mln PLN) Ogółem Ogółem Inwestycje portfelowe aktywa Udziałowe papiery wartościowe Ogółem Inwestycje portfelowe według instrumentów Dłużne papiery wartościowe Długoterminowe papiery dłużne Instrumenty rynku pieniężnego Ogółem Inwestycje portfelowe pasywa Udziałowe papiery wartościowe Ogółem Dłużne papiery wartościowe Długoterminowe papiery dłużne Instrumenty rynku pieniężnego 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 2015 12 324 41 781 37 605 4 176 4 446-270 29 457 15 659 13 798 13 799-1 2016-16 867-25 152-25 681 529 599-70 -8 285-9 642 1 357 1 354 3 I kw 2015-2 085 6 608 5 870 738 685 53 8 693-138 8 831 8 831 0 II kw 2015 6 272 10 032 9 768 264 292-28 3 760 7 182-3 422-3 427 5 III kw 2015 7 469 11 906 8 258 3 648 3 950-302 4 437-234 4 671 4 676-5 IV kw 2015 668 13 235 13 709-474 -481 7 12 567 8 849 3 718 3 719-1 I kw 2016 22 841-2 284-1 883-401 -422 21-25 125 1 532-26 657-26 707 50 II kw 2016-19 502 5 533 2 637 2 896 2 871 25 25 035 4 457 20 578 20 587-9 III kw 2016-1 525-2 997-3 586 589 424 165-1 472-5 681 4 209 4 250-41 IV kw 2016-18 681-25 404-22 849-2 555-2 274-281 -6 723-9 950 3 227 3 224 3 I kw 2017-5 484 5 955 2 460 3 495 3 243 252 11 439 1 471 9 968 9 890 78 Tabela XVI Rachunek finansowy Inwestycje portfelowe aktywa udziałowe papiery wartościowe (mln PLN) Ogółem Narodowy Bank Polski Inwestycje portfelowe aktywa udziałowe papiery wartościowe Monetarne instytucje finansowe Sektor rządowy Ogółem Pozostałe sektory Pozostałe podmioty finansowe Pozostałe podmioty niefinansowe 1 2 3 4 5 6 7 2015 37 605 0-45 0 37 650 37 262 388 2016-25 681 0-1 619 0-24 062-23 666-396 I kw 2015 5 870 0-3 0 5 873 5 787 86 II kw 2015 9 768 0-42 0 9 810 9 687 123 III kw 2015 8 258 0 0 0 8 258 8 140 118 IV kw 2015 13 709 0 0 0 13 709 13 648 61 I kw 2016-1 883 0 0 0-1 883-1 864-19 II kw 2016 2 637 0-1 644 0 4 281 4 337-56 III kw 2016-3 586 0 3 0-3 589-3 259-330 IV kw 2016-22 849 0 22 0-22 871-22 880 9 I kw 2017 2 460 0 1 0 2 459 2 318 141 Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 57

Tabela XVII Rachunek finansowy Inwestycje portfelowe aktywa dłużne papiery wartościowe (mln PLN) Ogółem Ogółem Inwestycje portfelowe aktywa dłużne papiery wartościowe Narodowy Bank Polski Monetarne instytucje finansowe Długoterminowe papiery dłużne Sektor rządowy Ogółem Pozostałe sektory Pozostałe podmioty finansowe Pozostałe podmioty niefinansowe 1 2 3 4 5 6 7 8 2015 4 176 4 446 0-1 315 0 5 761 4 133 1 628 2016 529 599 0 1 238 0-639 -1 125 486 I kw 2015 738 685 0-508 0 1 193 938 255 II kw 2015 264 292 0 66 0 226 55 171 III kw 2015 3 648 3 950 0 1 256 0 2 694 2 473 221 IV kw 2015-474 -481 0-2 129 0 1 648 667 981 I kw 2016-401 -422 0-249 0-173 -153-20 II kw 2016 2 896 2 871 0 1 381 0 1 490 1 303 187 III kw 2016 589 424 0-11 0 435 371 64 IV kw 2016-2 555-2 274 0 117 0-2 391-2 646 255 I kw 2017 3 495 3 243 0 1 239 0 2 004 2 023-19 Ogółem Narodowy Bank Polski Inwestycje portfelowe aktywa dłużne papiery wartościowe Monetarne instytucje finansowe Instrumenty rynku pieniężnego Sektor rządowy Ogółem Pozostałe sektory Pozostałe podmioty finansowe Pozostałe podmioty niefinansowe 9 10 11 12 13 14 15 2015-270 0-391 0 121 123-2 2016-70 0 0 0-70 -99 29 I kw 2015 53 0 69 0-16 0-16 II kw 2015-28 0-18 0-10 -14 4 III kw 2015-302 0-371 0 69 56 13 IV kw 2015 7 0-71 0 78 81-3 I kw 2016 21 0 0 0 21 21 0 II kw 2016 25 0 0 0 25-13 38 III kw 2016 165 0 0 0 165 165 0 IV kw 2016-281 0 0 0-281 -272-9 I kw 2017 252 0 0 0 252 235 17 58

Aneks statystyczny Tabela XVIII Rachunek finansowy Inwestycje portfelowe pasywa udziałowe papiery wartościowe (mln PLN) Ogółem Narodowy Bank Polski Inwestycje portfelowe pasywa udziałowe papiery wartościowe Monetarne instytucje finansowe Sektor rządowy Ogółem Pozostałe sektory Pozostałe podmioty finansowe Pozostałe podmioty niefinansowe 1 2 3 4 5 6 7 2015 15 659 0-2 195 0 17 854 16 976 878 2016-9 642 0 3 631 0-13 273-11 065-2 208 I kw 2015-138 0-1 479 0 1 341-23 1 364 II kw 2015 7 182 0-1 214 0 8 396 6 455 1 941 III kw 2015-234 0 547 0-781 1 123-1 904 IV kw 2015 8 849 0-49 0 8 898 9 421-523 I kw 2016 1 532 0 22 0 1 510 453 1 057 II kw 2016 4 457 0 929 0 3 528 5 393-1 865 III kw 2016-5 681 0 2 882 0-8 563-8 031-532 IV kw 2016-9 950 0-202 0-9 748-8 880-868 I kw 2017 1 471 0 96 0 1 375 566 809 Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 59

Tabela XIX Rachunek finansowy Inwestycje portfelowe pasywa dłużne papiery wartościowe (mln PLN) Ogółem Ogółem Inwestycje portfelowe pasywa dłużne papiery wartościowe Narodowy Bank Polski Monetarne instytucje finansowe Długoterminowe papiery dłużne Sektor rządowy Ogółem Pozostałe sektory Pozostałe podmioty finansowe Pozostałe podmioty niefinansowe 1 2 3 4 5 6 7 8 2015 13 798 13 799 0 189 11 918 1 692 1 188 504 2016 1 357 1 354 0 5 971-3 350-1 267-251 -1 016 I kw 2015 8 831 8 831 0 0 8 588 243 22 221 II kw 2015-3 422-3 427 0 93-3 572 52 47 5 III kw 2015 4 671 4 676 0-6 3 374 1 308 1 064 244 IV kw 2015 3 718 3 719 0 102 3 528 89 55 34 I kw 2016-26 657-26 707 0 293-26 869-131 -94-37 II kw 2016 20 578 20 587 0 2 126 19 008-547 -357-190 III kw 2016 4 209 4 250 0 1 4 320-71 -7-64 IV kw 2016 3 227 3 224 0 3 551 191-518 207-725 I kw 2017 9 968 9 890 0 411 9 294 185 69 116 Ogółem Narodowy Bank Polski Inwestycje portfelowe pasywa dłużne papiery wartościowe Monetarne instytucje finansowe Instrumenty rynku pieniężnego Sektor rządowy Ogółem Pozostałe sektory Pozostałe podmioty finansowe Pozostałe podmioty niefinansowe 9 10 11 12 13 14 15 2015-1 0 0 0-1 -5 4 2016 3 0 0 0 3 0 3 I kw 2015 0 0 0 0 0 0 0 II kw 2015 5 0 0 0 5-5 10 III kw 2015-5 0 0 0-5 0-5 IV kw 2015-1 0 0 0-1 0-1 I kw 2016 50 0 0 50 0 0 0 II kw 2016-9 0 0-9 0 0 0 III kw 2016-41 0 0-41 0 0 0 IV kw 2016 3 0 0 0 3 0 3 I kw 2017 78 0 0 69 9 0 9 60

Aneks statystyczny Tabela XX Rachunek finansowy Pozostałe inwestycje według sektorów (mln PLN) Ogółem Ogółem Narodowy Bank Polski Pozostałe inwestycje Monetarne instytucje finansowe Pozostałe inwestycje aktywa Sektor rządowy Ogółem Pozostałe sektory Pozostałe podmioty finansowe Pozostałe podmioty niefinansowe 1 2 3 4 5 6 7 8 2015 30 739 20 146 2 243 154 19 747 10 639 9 108 2016-52 797 8 882 995 1 353 959 5 575 2 592 2 983 I kw 2015 15 616 14 211 0 4 900 230 9 081 474 8 607 II kw 2015-23 761-2 249 0-5 063-216 3 030 651 2 379 III kw 2015 11 218 1 264 0 1 662 131-529 -469-60 IV kw 2015 27 666 6 920 2-1 256 9 8 165 9 983-1 818 I kw 2016-20 458-62 0-4 607 15 4 530 296 4 234 II kw 2016-10 719 9 052 0 6 903 692 1 457-469 1 926 III kw 2016-7 553-3 492 0-3 634 108 34 857-823 IV kw 2016-14 067 3 384 995 2 691 144-446 1 908-2 354 I kw 2017 26 519 8 418-993 1 340 22 8 049-1 751 9 800 Ogółem Narodowy Bank Polski Monetarne instytucje finansowe Pozostałe inwestycje Pozostałe inwestycje pasywa Sektor rządowy Ogółem Pozostałe sektory Pozostałe podmioty finansowe Pozostałe podmioty niefinansowe 9 10 11 12 13 14 15 2015-10 593-621 -7 970 100-2 102 128-2 230 2016 61 679 65 863-10 657-371 6 844 1 193 5 651 I kw 2015-1 405 3 399-1 947-776 -2 081-1 599-482 II kw 2015 21 512 7 987 15 600-3 725 1 650 521 1 129 III kw 2015-9 954-4 257-4 683 64-1 078 935-2 013 IV kw 2015-20 746-7 750-16 940 4 537-593 271-864 I kw 2016 20 396 18 665 4 642-2 962 51 430-379 II kw 2016 19 771 26 809-10 501-420 3 883 2 336 1 547 III kw 2016 4 061 5 981-3 314-602 1 996 1 991 5 IV kw 2016 17 451 14 408-1 484 3 613 914-3 564 4 478 I kw 2017-18 101-20 860 2 371-803 1 191-69 1 260 Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 61

Tabela XXI Rachunek finansowy Pozostałe inwestycje aktywa (mln PLN) Ogółem Pozostałe udziały kapitałowe Rachunki bieżące i depozyty Pozostałe inwestycje aktywa Kredyty udzielone Rezerwy techniczno- -ubezpieczeniowe Kredyty handlowe Inne należności 1 2 3 4 5 6 7 2015 20 146 1 049-1 068 9 907 347 5 873 4 038 2016 8 882 609 4 357-1 495-507 2 658 3 260 I kw 2015 14 211 155 4 052 15 102 6 673 3 214 II kw 2015-2 249 196-5 995 592-69 1 874 1 153 III kw 2015 1 264 113 3 086-247 -168 450-1 970 IV kw 2015 6 920 585-2 211 9 547 482-3 124 1 641 I kw 2016-62 18-2 466 787 42 3 423-1 866 II kw 2016 9 052 737 6 055-1 017-334 1 760 1 851 III kw 2016-3 492 776-2 361-448 -211-982 -266 IV kw 2016 3 384-922 3 129-817 -4-1 543 3 541 I kw 2017 8 418 23-889 3 941 225 7 426-2 308 Tabela XXII Rachunek finansowy Pozostałe inwestycje pasywa (mln PLN) Ogółem Pozostałe udziały kapitałowe Rachunki bieżące i depozyty Pozostałe inwestycje pasywa Kredyty otrzymane Rezerwy techniczo- ubezpieczeniowe Kredyty handlowe Inne pasywa 1 2 3 4 5 6 7 8 2015-10 593 63 3 413-2 061 73-2 484-9 613 16 2016 61 679 10 61 166-4 158-129 4 209 580 1 I kw 2015-1 405 0 4 063-3 577 157-944 -1 104 0 II kw 2015 21 512 31 24 200-2 458-31 503-749 16 III kw 2015-9 954-1 -5 336 3 346-61 -2 131-5 771 0 IV kw 2015-20 746 33-19 514 628 8 88-1 989 0 I kw 2016 20 396-29 22 684-1 774 10-1 097 602 0 II kw 2016 19 771 2 16 042 896-74 1 882 1 023 0 III kw 2016 4 061 0 7 050-1 086-64 -369-1 470 0 IV kw 2016 17 451 37 15 390-2 194-1 3 793 425 1 Alokacja SDR-ów I kw 2017-18 101 0-16 300-621 62-843 -399 0 62

Aneks statystyczny Tabela XXIII Rachunek finansowy Oficjalne aktywa rezerwowe aktywa (mln PLN) Netto Złoto monetarne SDR Oficjalne aktywa rezerwowe Pozycja rezerwowa w MFW Razem Pozostałe aktywa rezerwowe Rachunki bieżące i depozyty Dłużne papiery wartościowe Pozostałe należności 1 2 3 4 5 6 7 8 2015 30 365 1-176 -1 336 31 876 22 885 8 991 0 2016 41 723 4-3 536-114 45 369 41 574 3 795 0 I kw 2015 5 906 1 0-452 6 357 6 228 129 0 II kw 2015 9 068-1 -188-647 9 904 9 155 749 0 III kw 2015 19 587 0 12-63 19 638 19 641-3 0 IV kw 2015-4 196 1 0-174 -4 023-12 139 8 116 0 I kw 2016-21 343 1 0-13 -21 331-19 849-1 482 0 II kw 2016 14 417 2-3 535-62 18 012 10 841 7 171 0 III kw 2016 41 864 1-1 -26 41 890 43 469-1 579 0 IV kw 2016 6 785 0 0-13 6 798 7 113-315 0 I kw 2017 26 202 3-1 0 26 200 9 697 16 503 0 Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 63

Tabela XXIV Podstawowe wskaźniki bilansu płatniczego 1 2 3 4 5 6 Saldo rachunku bieżącego Produkt krajowy brutto Saldo obrotów towarowych i usługowych Produkt krajowy brutto Eksport towarów i usług Import towarów i usług Stan oficjalnych aktywów rezerwowych Import towarów i usług Stan oficjalnych aktywów rezerwowych Import towarów i usług Saldo rachunku bieżącego i rachunku kapitałowego Produkt krajowy brutto 2015 Jednostka I kw. II kw. III kw. IV kw. % 0,4 0,4-2,4-0,8 % 4,1 3,2 1,8 3,1 % 108,6 106,9 103,8 107,2 % 186,1 192,0 180,5 168,2 w mies. 5,6 5,8 5,4 5,0 % 4,1 1,5 2,0-0,2 A Saldo rachunku bieżącego mln PLN 1 850 1 593-10 472-4 203 B Saldo obrotów towarowych i usługowych mln PLN 17 032 14 028 8 016 15 875 C Eksport towarów i usług mln PLN 215 983 218 036 220 247 236 083 D Import towarów i usług mln PLN 198 951 204 008 212 231 220 208 E Saldo rachunku kapitałowego mln PLN 15 194 4 829 19 173 3 314 F Saldo inwestycji bezpośrednich mln PLN -11 613-81 -11 135-14 466 G Stan oficjalnych aktywów rezerwowych na koniec okresu mln PLN 370 294 391 736 383 090 370 297 H Produkt krajowy brutto mln PLN 415 483 434 003 439 738 510 096 I Kurs średni EUR w okresie PLN 4.1956 4.0889 4.1879 4.2624 64

Aneks statystyczny Tabela XXIV Podstawowe wskaźniki bilansu płatniczego (cd.) 2016 2017 I kw. II kw. III kw. IVkw. I kw. 1-0,2 1,3-2,0 0,0 1,2 2 4,0 5,1 2,6 3,1 3,8 3 108,0 110,5 105,2 106,9 107,2 4 178,0 199,0 191,9 200,6 185,1 5 5,3 6,0 5,8 6,0 5,6 6 2,3 1,3-2,0 1,7 1,8 A -800 5 930-9 059 195 5 378 B 17 016 23 079 11 702 16 397 17 172 C 229 287 243 599 236 563 254 691 255 845 D 212 271 220 520 224 861 238 294 238 673 E 10 538 123 166 8 873 2 677 F -14 067-5 272-5 975 8 067-5 827 G 377 895 438 896 431 536 478 077 441 837 H 428 027 449 178 452 932 521 033 453 772 I 4.3602 4.3725 4.3408 4.3765 4.3246 Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 65

Tabela XXV Zadłużenie zagraniczne Polski wybrane wskaźniki 1 2 3 4 5 6 7 Zadłużenie zagraniczne Produkt krajowy brutto Zadłużenie zagraniczne krótkoterminowe Zadłużenie zagraniczne ogółem Zadłużenie zagraniczne krótkoterminowe Oficjalne aktywa rezerwowe Zadłużenie zagraniczne ogółem Wpływy z eksportu towarów i usług Zadłużenie zagraniczne netto Produkt krajowy brutto Zadłużenie zagraniczne z terminem spłaty do 1 roku Oficjalne aktywa rezerwowe Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego z terminem spłaty do 1 roku Oficjalne aktywa rezerwowe 2015* Jednostka I kw. II kw. III kw. IV kw. % 72,8 73,8 73,5 71,5 % 17,8 20,2 19,4 18,2 % 60,6 66,6 65,6 63,2 % 150,8 151,4 149,6 144,6 % 34,9 35,1 35,5 34,4 % 93,5 95,8 95,0 92,8 % 16,5 14,3 14,0 13,8 A Zadłużenie zagraniczne ogółem mln PLN 1 263 513 1 293 092 1 299 085 1 287 234 B Zadłużenie zagraniczne długoterminowe mln PLN 1 039 214 1 032 170 1 047 673 1 053 236 C Zadłużenie zagraniczne krótkoterminowe mln PLN 224 299 260 922 251 412 233 998 D Produkt krajowy brutto mln PLN 1 735 824 1 751 776 1 766 689 1 799 321 E Oficjalne aktywa rezerwowe mln PLN 370 294 391 737 383 090 370 296 F Zadłużenie zagraniczne netto mln PLN 605 124 615 489 627 306 619 844 G Wpływy z eksportu towarów i usług mln PLN 837 616 853 941 868 554 890 349 H Zadłużenie zagraniczne z terminem wymagalności do 1 roku mln PLN 346 042 375 158 363 826 343 673 I Zadłużenie zagraniczne sektora rządowego i samorządowego z terminem spłaty do 1 roku mln PLN 61 045 56 147 53 668 51 157 J Kurs średni EUR w okresie PLN 4,1879 4,1684 4,1714 4,1837 * Prezentowane są kwartały w ujęciu płynnego roku, tj.: I kwartał 2015 obejmuje II kw. 2014 r. + III kw. 2014 r. + IV kw. 2014 r. + I kw. 2015 r. II kwartał 2015 obejmuje III kw. 2014 r. + IV kw. 2014 r. + I kw. 2015 r. + II kw. 2015 r. III kwartał 2015 obejmuje IV kw. 2014 r. + I kw. 2015 r. + II kw. 2015 r. + III kw. 2015 r. IV kwartał 2015 obejmuje I kw. 2015 r. + II kw. 2015 r. + III kw. 2015 r. + IV kw. 2015 r. I kwartał 2016 obejmuje II kw. 2015 r. + III kw. 2015 r. + IV kw. 2015 r. + I kw. 2016 r. II kwartał 2016 obejmuje III kw. 2015 r. + IV kw. 2015 r. + I kw. 2016 r. + II kw. 2016 r. III kwartał 2016 obejmuje IV kw. 2015 r. + I kw. 2016 r. + II kw. 2016 r. + III kw. 2016 r. IV kwartał 2016 obejmuje I kw. 2016 r. + II kw. 2016 r. + III kw. 2016 r. + IV kw. 2016 r. I kwartał 2017 obejmuje II kw 2016 r. + III kw 2016 r. + IV kw 2016 r. + I kw 2017 r. 66

Aneks statystyczny Tabela XXV Zadłużenie zagraniczne Polski wybrane wskaźniki (cd.) 2016* 2016* I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. 1 70,8 75,1 74,0 76,0 72,2 2 20,2 21,6 21,3 23,1 22,2 3 68,6 67,4 67,2 68,0 68,3 4 142,1 147,8 144,1 146,0 136,9 5 33,2 33,1 33,2 32,3 30,9 6 93,3 86,1 87,8 86,0 93,1 7 8,0 6,0 6,3 5,1 3,4 A 1 283 664 1 372 938 1 362 588 1 407 678 1 355 945 B 1 024 585 1 076 963 1 072 755 1 082 666 1 054 348 C 259 079 295 975 289 833 325 012 301 597 D 1 811 865 1 827 040 1 840 234 1 851 171 1 876 915 E 377 896 438 896 431 535 478 077 441 837 F 601 307 604 429 611 676 597 264 580 285 G 903 653 929 216 945 532 964 140 990 698 H 352 609 377 686 378 932 411 290 411 290 I 30 363 26 366 27 192 24 465 14 944 J 4,2249 4,2958 4,3340 4,3625 4,3536 Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 67

Tabela XXVI Zadłużenie zagraniczne Polski w podziale na długoterminowe i krótkoterminowe (mln PLN) Razem Razem Zadłużenie zagraniczne Polski Sektor rządowy Razem 1 2 3 4 5 6 7 8 9 2015 1 287 234 233 998 1 053 236 532 042 21 532 021 21 336 14 279 7 057 2016 1 407 678 325 012 1 082 666 533 687 27 533 660 89 495 82 096 7 399 I kw 2015 1 263 513 224 299 1 039 214 521 757 13 521 744 24 349 17 543 6 806 II kw 2015 1 293 092 260 922 1 032 170 507 130 19 507 111 33 304 26 407 6 897 III kw 2015 1 299 085 251 412 1 047 673 519 729 22 519 707 28 731 21 798 6 933 IV kw 2015 1 287 234 233 998 1 053 236 532 042 21 532 021 21 336 14 279 7 057 I kw 2016 1 283 664 259 079 1 024 585 500 928 74 500 854 37 771 30 854 6 917 II kw 2016 1 372 938 295 975 1 076 963 533 109 55 533 054 66 137 58 870 7 267 III kw 2016 1 362 588 289 833 1 072 755 532 146 9 532 137 69 760 62 750 7 010 IV kw 2016 1 407 678 325 012 1 082 666 533 687 27 533 660 89 495 82 096 7 399 I kw 2017 1 355 945 301 597 1 054 348 527 318 84 527 234 64 844 57 871 6 973 Razem Zadłużenie zagraniczne Polski MIF z wyłączeniem NBP Pozostałe sektory Inwestycje bezpośrednie: instrumenty dłużne Razem Razem Krótkoterminowe Długoterminowe Krótkoterminowe Długoterminowe Krótkoterminowe Długoterminowe Krótkoterminowe Długoterminowe Krótkoterminowe Długoterminowe Krótkoterminowe Długoterminowe 10 11 12 13 14 15 16 17 18 2015 213 105 58 934 154 171 207 565 70 003 137 562 313 186 90 761 222 425 2016 216 006 53 801 162 205 223 979 80 701 143 278 344 511 108 387 236 124 I kw 2015 215 337 51 376 163 961 198 075 66 422 131 653 303 995 88 945 215 050 II kw 2015 234 601 69 086 165 515 204 551 71 985 132 566 313 506 93 425 220 081 III kw 2015 228 207 67 198 161 009 206 942 70 895 136 047 315 476 91 499 223 977 IV kw 2015 213 105 58 934 154 171 207 565 70 003 137 562 313 186 90 761 222 425 I kw 2016 217 560 61 143 156 417 208 383 68 226 140 157 319 022 98 782 220 240 II kw 2016 215 838 54 770 161 068 218 605 74 731 143 874 339 249 107 549 231 700 III kw 2016 208 955 50 347 158 608 219 429 73 555 145 874 332 298 103 172 229 126 IV kw 2016 216 006 53 801 162 205 223 979 80 701 143 278 344 511 108 387 236 124 I kw 2017 211 673 55 740 155 933 218 173 77 751 140 422 333 937 110 151 223 786 68

Aneks statystyczny Tabela XXVII Zadłużenie zagraniczne Polski w podziale na sektory i instrumenty (mln PLN) Razem Rachunki bieżące i depozyty Sektor rządowy Dłużne papiery wartościowe Kredyty i pożyczki Kredyty handlowe Pozostałe pasywa dłużne Razem SDR alokacja Rachunki bieżące i depozyty Dłużne papiery wartościowe 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 2015 532 042 0 441 282 90 551 21 188 21 336 7 057 14 186 0 93 2016 533 687 0 440 374 92 794 27 492 89 495 7 399 80 831 0 1 265 I kw 2015 521 757 0 441 957 79 590 13 197 24 349 6 806 17 412 0 131 II kw 2015 507 130 0 425 898 81 027 19 186 33 304 6 897 26 220 0 187 III kw 2015 519 729 0 434 171 85 351 22 185 28 731 6 933 21 662 0 136 IV kw 2015 532 042 0 441 282 90 551 21 188 21 336 7 057 14 186 0 93 I kw 2016 500 928 0 413 003 87 819 24 82 37 771 6 917 30 713 0 141 II kw 2016 533 109 0 442 843 89 644 14 608 66 137 7 267 58 685 0 185 III kw 2016 532 146 0 444 470 87 080 9 587 69 760 7 010 62 627 0 123 IV kw 2016 533 687 0 440 374 92 794 27 492 89 495 7 399 80 831 0 1 265 I kw 2017 527 318 0 438 509 88 331 15 463 64 844 6 973 57 720 0 151 Pozostałe pasywa dłużne Razem Rachunki bieżące i depozyty MIF z wyłączeniem NBP Dłużne papiery wartościowe Kredyty i pożyczki Pozostałe pasywa dłużne Razem Rachunki bieżące i depozyty Dłużne papiery wartościowe Pozostałe sektory Kredyty i pożyczki Kredyty handlowe Pozostałe pasywa dłużne 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Rezerwy techniczno- -ubezpieczeniowe 2015 213 105 70 597 6 369 128 619 7 520 207 565 338 4 896 143 598 54 717 2 771 1 245 2016 216 006 71 141 12 330 128 520 4 015 223 979 6 4 093 150 399 63 179 4 421 1 881 I kw 2015 215 337 71 699 6 075 129 645 7 918 198 075 9 3 882 138 136 51 447 3 236 1 365 II kw 2015 234 601 88 386 6 323 130 663 9 229 204 551 9 4 032 139 406 55 326 4 475 1 303 III kw 2015 228 207 87 410 6 250 127 220 7 327 206 942 9 5 396 141 946 53 697 4 414 1 480 IV kw 2015 213 105 70 597 6 369 128 619 7 520 207 565 338 4 896 143 598 54 717 2 771 1 245 I kw 2016 217 560 75 031 6 743 127 844 7 942 208 383 56 4 871 145 061 53 574 2 938 1 883 II kw 2016 215 838 67 716 9 165 132 901 6 056 218 605 471 4 158 149 911 58 207 4 012 1 846 III kw 2016 208 955 67 859 9 073 128 155 3 868 219 429 90 4 475 150 878 56 991 5 104 1 891 IV kw 2016 216 006 71 141 12 330 128 520 4 015 223 979 6 4 093 150 399 63 179 4 421 1 881 I kw 2017 211 673 73 030 12 151 122 261 4 231 218 173 6 4 167 146 881 60 687 4 542 1 890 Bilans Płatniczy RP za I kwartał 2017 69

Tabela XXVII Zadłużenie zagraniczne Polski w podziale na sektory i instrumenty (mln PLN) (cd.) Razem Otrzymane kredyty handlowe Inwestycje bezpośrednie: instrumenty dłużne Pozostałe kredyty i pożyczki otrzymane Rachunki bieżące i depozyty Pozostałe pasywa zagraniczne Dłużne papiery wartościowe 24 25 26 27 28 29 2015 313 186 49 070 220 113 174 22 241 21 588 2016 344 511 55 149 246 579 606 25 081 17 096 I kw 2015 303 995 48 357 208 605 52 23 632 23 349 II kw 2015 313 506 50 642 213 077 27 26 220 23 540 III kw 2015 315 476 49 927 216 426 37 25 309 23 777 IV kw 2015 313 186 49 070 220 113 174 22 241 21 588 I kw 2016 319 022 53 231 225 407 175 24 578 15 631 II kw 2016 339 249 55 215 235 785 701 31 793 15 755 III kw 2016 332 298 54 025 234 952 684 26 235 16 402 IV kw 2016 344 511 55 149 246 579 606 25 081 17 096 I kw 2017 333 937 58 250 237 334 923 25 533 11 897 70

www.nbp.pl