BoŜena Janiszewska psycholog W S P Ó Ł P R A C A PRZEDSZKOLA I SZKOŁY Z RODZICAMI SZANSĄ NA SUKCS DZIECKA DOM RODZINNY naturalne środowisko wychowawcze dziecka PRZEDSZKOLE instytucjonalne środowiska SZKOŁA wychowawcze dziecka Względna zgodność: CELÓW, ZASAD I METOD ODDZIAŁYWAŃ STANOWI O POZYTYWNYCH EFEKTACH WYCHOWANIA I NAUCZANIA OBA PODMIOTY POWINNY WIĘC ZE SOBĄ WSPÓŁPRACOWAĆ! 1
CECHY I FUNKCJE ŚRODOWISKA WYCHOWAWCZEGO NATURALNEGO: * OPIEKUŃCZE FUNKCJE RODZINY zaspokajanie potrzeb bytowych, fizycznych i psychicznych. * ORGANIZOWANIE WARUNKÓW śycia I ROZWOJU DZIECKA: odpowiednie odŝywianie, miejsce do snu, odpoczynku, miejsce do zabawy i nauki, odpowiednia opieka zdrowotna, odpowiednia ilość ruchu i warunki do rozwoju psychicznego właściwe bodźce. * WYCHOWAWCZE FUNKCJE RODZINY: - kształtowanie więzi emocjonalnych, potrzeb i uczuć; kształtowanie systemu wartości, postaw do świata, do ludzi i do siebie samego; uczenie mowy, myślenia, zasad, ról społecznych; uczenie i rozwijanie róŝnych form aktywności; kształtowanie odpowiedzialności, obowiązkowości i przygotowanie do samodzielnego dorosłego Ŝycia. WYCHOWANIE W RODZINIE OPIERA SIĘ NA WIĘZIACH EMOCJONALNYCH, A PROCES WYCHOWANIA ODBYWA SIĘ GŁÓWNIE INTUICYJNIE. 2 2
DZIECI W RODZINIE UCZĄ SIĘ śycia : * przez naśladowanie i identyfikację z rodzicami (osoby znaczące) - rodzice są modelami do naśladowania; * poprzez wielokrotne powtarzanie się róŝnych sytuacji i ich konsekwencje; * dzięki wzmocnieniom: nagrodom i karom wzmocnienia pozytywne, tzw. nagrody stosowane prawidłowo sprzyjają uczeniu się motywują do powtarzania poŝądanych zachowań; wzmocnienia negatywne, tzw. kary, nie eliminują negatywnych zachowań, ale je modyfikują, uczą agresji, wywołują wiele silnych emocji negatywnych; * przez róŝne rodzaje własnej aktywności poznają siebie i własne moŝliwości, zbierają własne doświadczenia Ŝyciowe. RÓśNE POSTAWY I STYLE WYCHOWAWCZE POWODUJĄ ODPOWIEDNIO RÓśNE EFEKTY WYCHOWANIA!! 3
CECHY I FUNKCJE ŚRODOWISKA WYCHOWAWCZEGO INSTYTUCJONALNEGO: * FUNKCJE OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZE to funkcje Ŝłobków, domów małego dziecka i innych tego typu placówek; * FUNKCJE WYCHOWAWCZO-DYDAKTYCZNE to rola przedszkoli i innych podobnych placówek; * FUNKCJE DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZE to rola szkół róŝnego typu. Wszystkie te instytucje powołane są przez władze państwowe; określona jest ich specyfika, odpowiednie strategie, cele, wymagania co do przygotowania kadry, zasady organizacji itp. Ma to sprzyjać realizacji celów. Nadzór organów nadrzędnych dotyczy: organizacji, kwestii merytorycznych, standardów wyposaŝenia, wymogów sanitarnych itp. CELE WYCHOWAWCZE RODZIN I INSTYTUCJI WYCHOWAWCZYCH SĄ PODOBNE, ALE INSTYTUCJE REALIZUJĄ GŁÓWNIE CELE DYDAKTYCZNE. INSTYTUCJE PODLEGAJĄ NADZOROWI I KONTROLI - WYCHOWANIE W RODZINACH NIE. Rodzice mają róŝne kompetencje wychowawcze w placówkach powinni pracować PROFESJONALIŚCI 4
DZIECI PRZYCHODZĄ DO PRZEDSZKOLI I SZKÓŁ: * Z BARDZO RÓśNYM BAGAśEM DOŚWIADCZEŃ * Z RÓśNYMI MOśLIWOŚCIAMI FIZYCZNYMI I PSYCHICZNYMI * Z RÓśNYMI OCZEKIWANIAMI * Z RÓśNYM OBRAZEM ŚWIATA, LUDZI, Z RÓśNĄ SAMOOCENĄ KAśDE DZIECKO JEST INNE WSTĘPNA DIAGNOZA POMAGA W ICH POZNANIU. SYSTEMATYCZNA PRACA Z DZIEĆMI DAJE DOBRE EFEKTY, JEŚLI PROWADZONA JEST PRZY WSPÓŁUDZIALE RODZICÓW. RODZICE: * znając i kochając swoje dziecko wyjaśnią nam przyczyny jego zachowań; * często pytają nas, profesjonalistów o radę; * pracując z dzieckiem w domu mają swój udział w dydaktycznym sukcesie * pomagają w organizowaniu wyjazdów, wycieczek itp. 5
JAKIE POWINNY BYĆ ZASADY WSPÓŁPRACY Z RODZICAMI: * lubimy dzieci rozmawiamy o nich z ich rodzicami z sympatią; * nie skarżymy omawiamy problem dziecka wspólnie szukając rozwiązań; * unikamy ogólników omawiamy konkretne działania, ich czas, przebieg itp.; * uprzedzamy o początkach trudności i niepowodzeń, chwalimy za sukcesy; * uzgadniamy wspólny system wymagań i wzmocnień; * wspólnie uczymy dzieci jak mają się uczyć; * uczymy samodzielności dzieci muszą mieć prawo do błędów uczą się na nich m. innymi odpowiedzialności; * o problemach dzieci rozmawiamy indywidualnie; * problemy klasowe omawiamy wspólnie na spotkaniach; * jako profesjonaliści informujemy rodziców o wymogach programowych, omawiamy właściwości rozwojowe dzieci, ich możliwości, potrzeby, trudności; służymy pomocą i radą (czasem wystarczy 10-minutowa pogadanka); * kierujemy się zasadami etycznymi obowiązuje nas tajemnica zawodowa!!! 6
WAśNE: jeŝeli lubimy dzieci i szanujemy je, to: * dzieci lubią nas i szkołę; chcą się uczyć; * mają do nas zaufanie i opowiadają o sobie i domu; * ich rodzice także nabierają zaufania do nas możemy im pomóc w problemach wychowawczych; * rodzice współuczestnicząc w wychowaniu i nauczaniu stają się naszymi sojusznikami; * dzieci odnoszą sukcesy na swoją miarę! Współpraca z rodzicami moŝe być trudna, ale jest moŝliwa! śycząc dobrej współpracy - dziękuję. BoŜena Janiszewska 7