Co przyniosły inwestycje zagraniczne Wpływ na gospodarkę Polski w ostatnim ćwierćwieczu Adam Czerniak Główny ekonomista Polityka Insight 1 marca 2017, Ministerstwo Rozwoju
Ile jest zagranicznych inwestycji w Polsce Kraje spoza Europy: 10,9% USA 5,3% 712,1 mld zł (40% PKB) Wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych 1,2% Kanada 0,7% 6,2% 10,8% 3,2% 1,4% 1% 19,1% 2,5% 3,1% 2% Japonia % Udział kraju w wartości bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce 1,4% 4,6% 5,7% Kraje, przez które płynie do Polski kapitał w tranzycie Źródło: OECD, NBP, dane za 2015 r.
1993 1994 1995 1996 1997 W jakim tempie zagraniczne inwestycje napływały do Polski 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Pierwsza fala inwestycji zagranicznych +200 mld zł napływ firm produkujących dobra konsumpcyjne pomoc w prywatyzacji 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Druga fala inwestycji zagranicznych +195 mld zł napływ firm usługowych i producentów dóbr kapitałowych 2011 2012 2013 2014 2015 0 10 20 30 40 50 60 70 mld zł napływ FDI w cenach stałych z 2010 r. (prawa oś) Źródło: UNCTAD, OECD, Bank Światowy, obliczenia własne
Jak napływ zagranicznych inwestycji wpływa na polską gospodarkę NAPŁYW FDI wzrost PKB wzrost popytu wzrost produktywności firm efekty zewnętrzne efekty niemierzalne wzrost płac wzrost zatrudnienia lepsze warunki pracy wzrost zysków łatwiejszy dostęp do globalnego rynku lepsza kultura korporacyjna wzrost dochodów państwa poprawa jakości instytucji
Jak zagraniczne inwestycje napędzały popyt NAPŁYW FDI wzrost popytu +2,7% PKB +2% PKB Inwestycje Konsumpcja +1% PKB WZROST WARTOŚCI DODANEJ +3% rozwój firm wzrost dochodów ludności inwestycji zagranicznych»»»»»» 1 zł +1,15 zł do PKB dane średnioroczne 1991-2015
Które branże najbardziej skorzystały na napływie inwestycji zagranicznych Handel Przetwórstwo przemysłowe Struktura branżowa napływu FDI 16% 32% Udział branż we wzroście PKB dzięki FDI 19% 17% Usługi finansowe 19% 13% Usługi biznesowe 7% 8% NAPŁYW FDI Obsługa nieruchomości 6% 7% Budownictwo 4% 6% Usługi telekomunikacyjne 8% 6% Pozostałe 8% 24%
Jak efekty inwestycji zagranicznych rozchodziły się po polskich firmach +2,2 pkt proc. wzrost produktywności firm z kapitałem zagranicznym dodatkowy wzrost produktywności dzięki zwiększeniu udziału kapitału zagranicznego w branży o 1 pkt proc. NAPŁYW FDI +0,04-1,3% konkurencja +0,2-0,4% poddostawcy
O ile PKB jest wyższy dzięki inwestycjom zagranicznym WZROST WARTOŚCI DODANEJ PKB +15,6%»»» «««WZROST PRODUKTYWNOŚCI FIRM o tyle jest obecnie wyższy PKB dzięki napływowi FDI
Jak budżet państwa korzystał na napływie inwestycji zagranicznych dochodów ogółem 5% 4,5% 4% 3,5% 1/3 dochodów z CIT w Polsce jest płacona przez korporacje międzynarodowe 3% 2,5% 2% 1,5% 1% 0,5% 0 '95 '96 '97 '98 '99 '00 '01 '02 '03 '04 '05 '06 '07 '08 '09 '10 '11 '12 '13 '14 Składki na ubezpieczenia społeczne PIT CIT VAT
Jak wzrosły dochody Polaków dzięki inwestycjom zagranicznym 9% +8,9% 8% 7% 6% +8,5% 5% 4% 3% 2% 1% Wysokość płac w gospodarce w porównaniu ze scenariuszem bez FDI Wysokość zatrudnienia w gospodarce w porównaniu ze scenariuszem bez FDI 0 '91 '92 '93 '94 '95 '96 '97 '98 '99 '00 '01 '02 '03 '04 '05 '06 '07 '08 '09 '10 '11 '12 '13 '14 '15
Co przyniosły inwestycje zagraniczne Wpływ na gospodarkę Polski w ostatnim ćwierćwieczu
STRUKTURA DOCHODÓW ZAGRANICZNYCH INWESTORÓW BEZPOŚREDNICH W 2015 R. Źródło: NBP Reinwestowane zyski Odsetki 12% 45% 43% Dywidendy
WSKAŹNIK UCZESTNICTWA W GLOBALNYM ŁAŃCUCHU WARTOŚCI DODANEJ (GVC) Źródło: OECD 1,6 1,8 2 1,74 1,94 1,79 1,92 1,84 1,92 1,92 1,95 1,89 1,89 Odległość od konsumenta: Niemcy Polska 60 40 20 Indeks uczestnictwa w GVC: import dóbr pośrednich eksport dóbr pośrednich 1995 2000 2005 2008 2009
KTÓRE BRANŻE ODPOWIADAŁY ZA AWANS POLSKI W GLOBALNYM ŁAŃCUCHU WARTOŚCI DODANEJ Źródło: OECD 5 10 15 20 25 30 35 40 45 Indeks uczestnictwa w GVC (pkt) 1995 2009 Sprzęt transportowy Chemikalia Metale ciężkie Sprzęt elektryczny i optyczny Transport i komunikacja Usługi biznesowe Pozostałe Maszyny
ZNACZENIE KRAJÓW WYSZEHRADZKICH DLA GLOBALNEJ BRANŻY TRANSPORTOWEJ Źródło: OECD 2,08 2,40 1,96 1,63 14 12 8 Odległość od konsumenta 4 0 Słowacja Czechy Węgry Polska Indeks uczestnictwa w GVC: import dóbr pośrednich eksport dóbr pośrednich
WYDATKI NA INNOWACYJNOŚĆ KRAJOWYCH I ZAGRANICZNYCH FIRM W POLSCE W 2014 R. Źródło: OECD Korporacje międzynarodowe Korporacje międzynarodowe Firmy ogółem Firmy ogółem 0,7% 0,7% 0,5% 0,3% Liczba pracowników R&D (% zatrudnionych) Wydatki na R&D (% wartości dodanej)