w mld USD MOFCOM UNCTAD SAFE Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MOFCOM, UNCTAD i SAFE.

Transkrypt

1

2 A. BEZPOŚREDNI 1. Poprzez działalność produkcyjną lub usługową import technologii ze spółki macierzystej i wykorzystywanie jej w procesie produkcyjnym prowadzenie działalności w branżach wysokiej techniki (zmiana struktury gospodarki) wdrażanie efektów prac powstałych w wyniku realizacji projektów B+R (w kraju lub za granicą) innowacji produktowych lub procesowych, wprowadzane innowacji organizacyjnych i marketingowych 2. Poprzez działalność badawczo-rozwojową Wielkość nakładów B+R Wielkość zatrudniania personelu technicznego i badawczego Charakter i zaawansowanie podejmowanych projektów B+R

3 B. POŚREDNI bezpośrednia współpraca z podmiotami lokalnymi (firmami i jednostkami badawczymi) dyfuzja wiedzy do podmiotów lokalnych poprzez mechanizmy konkurencji i demonstracji podnoszenie kompetencji pracowników, którzy potem migrują do firm lokalnych lub zakładają własne spółki

4 w mld USD MOFCOM UNCTAD SAFE Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MOFCOM, UNCTAD i SAFE.

5 Sektor I II Sektor rolnowydobywczy Przetwórstwo przemysłowe Produkcja i dystrybucja wody, gazu i energii Budownictwo Usługi niefinansowe III Usługi finansowe Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego Chin.

6 19% 26% 31% 26% 24% Komputery, sprzęt biurowy i telekom., instr. pomiarowe Chemikalia, tworzywa sztuczne, paliwa i inne prod. mineralne Sprzęt transportowy 7% 6% 12% 16% 7% 6% 8% 12% 8% 10% 13% 8% 10% 9% 7% 8% 8% 9% 8% 7% Metale i wyroby metalowe Artykuły rolno-spożywcze Tekstylia, odzież, obuwie i akcesoria Maszyny i urządzenia elektryczne Pozostałe maszyny i urządzenia Farmaceutyki Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego Chin. Inne

7 w mld CNY Pozostałe przedsiębiorstwa zagraniczne Przedsiębiorstwa z Hongkongu, Tajwanu i Makao Przedsiębiorstwa chińskie 43% % 46% 49% 20% 19% 54% 20% 21% 37% 20% 35% 42% 30% 34% 19% 27% 41% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego Chin.

8

9 w mld CNY Pozostałe przedsiębiorstwa zagraniczne Przedsiębiorstwa z Hongkongu, Tajwanu i Makao Przedsiebiorstwa chińskie 23% 80 25% 14% % 13% 27% 15% 14% 64% 28% 62% 14% 61% 59% 18% 11% 58% 71% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego Chin.

10 PRODUKCJA 43% 46% 49% 46% 20% 19% 54% 21% 20% 42% 20% 30% 34% 35% 37% 19% 27% 41% Pozostałe przedsiębiorstwa zagraniczne Przedsiębiorstwa z Hongkongu, Tajwanu i Makao Przedsiebiorstwa chińskie B+R 23% 25% 14% 24% 13% 27% 15% 14% 28% 62% 14% 59% 61% 18% 58% 71% 11% 64%

11 Grupa przedsiębiorstw Krajowe 2.0% 2.3% 2.3% 2.3% 2.3% 2.4% Zagraniczne z Hongkongu, Tajwanu i Makao 0.6% 0.8% 0.8% 1.0% 0.8% 1.0% Pozostałe zagraniczne 0.5% 0.6% 0.6% 0.7% 0.7% 0.7% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego Chin.

12 Chiny stały się drugim po USA inwestorem w B+R, ale Chiny przodują w liczbie zgłaszanych patentów, ale. Dynamicznie rośnie liczba zagranicznych centrów B+R, ale nakłady wyniki struktura nakładów B+R (dominacja wydatków o charakterze rozwojowym, małe inwestycje w badania podstawowe) radykalne innowacje made in China rzadkością, przeważają innowacje imitacyjne większość z nich ma niewielki potencjał komercyjny, a Chiny nadal są uzależnione od transferu technologii z zagranicy (duży deficyt w handlu prawami własności intelekt.) Niska intensywność wydatków firm zagranicznych i małe przychody ze sprzedaży technologii wskazują na przyczynkarski i adaptacyjny charakter prowadzonej działalności.

13 Wzrost roli sektora wysokiej techniki w produkcji przemysłowej, ale Spektakularny wzrost znaczenia produktów wysokiej techniki w handlu (największy światowy eksporter), ale Funkcjonuje wielu krajowo-zagranicznych spółek joint-venture, ale udział branż przemysłu niskiej techniki jest duży i generują one ok. 60% nadwyżki w handlu lwia część działalności inwestorów odbywa się w branżach niskiej lub średnio-niskiej techniki Czy dominacja w aspekcie ilościowym przekłada się na silną pozycję pod względem wytwarzanej w tym sektorze wartości dodanej? Import = dobra pośrednie Eksport = dobra finalne (głównie komputery osobiste i telefony komórkowe) Elektronika zdominowała handel w obu kierunkach (96% łącznego eksportu wysokiej techniki) Przez długi czas była to współpraca wymuszona, a korzyści z niej były często asymetryczne. Przyczyn tego można szukać po obu stronach (chińskie firmy cechują niskie zdolności absorpcyjne, a firmy zagraniczne strach przed utratą kontroli nad technologią)

14 Chiny osiągnęły duży postęp technologiczny w ciągu ostatnich dwóch dekad Choć firmy zagraniczne nadal dominują w eksporcie produktów wysokiej techniki, można zaobserwować wyraźne wzmocnienie się przedsiębiorstw krajowych po 2004 r. (zmniejszenie się dysproporcji między udziałem firm chińskich w wielkości produkcji i zatrudnienia w sektorze wysokiej techniki z 28 pp. w 2000 r. do 4 pp. w 2011 r.) Czy wzrost produktywności, jak i świadomości firm lokalnych w zakresie konieczności podejmowania prac B+R to właśnie zasługa rosnących inwestycji zagranicznych (efekty spillover)? Wyraźnie rośnie rola Chin na innowacyjnej mapie świata: 1. Jako miejsca lokalizacji zagranicznych projektów B+R nastawionych na prowadzenia badań, a nie tylko na prace rozwojowe. 2. Jako twórcy i dostawcy innowacji (rośnie liczba przedsiębiorstw z Chin w światowych rankingach innowacyjności)

15 Sygnalizowana przez rząd zmiana polityki wobec BIZ z proilościowej na projakościową i dążenie do oparcia dalszego wzrostu na popycie wewnętrznym sugerują, iż następować będzie stopniowe zmniejszanie roli kapitału zagranicznego w rozwoju chińskiej gospodarki. Spowoduje to prawdopodobnie również zmiany w sektorze wysokiej techniki, który cechuje się dużym udziałem kapitału zagranicznego i silną orientacją proeksportową. Można spodziewać się m.in. stopniowego przechodzenia do projektów o wyższej wartości dodanej. W miarę podnoszenia jakości edukacji i kwalifikacji absolwentów i jednocześnie nasilającej się walki o talenty w skali globalnej można oczekiwać też rosnącego udziału Chin w napływie zaawansowanych projektów B+R. Aby nastąpiło zmniejszenie uzależnienia technologicznego od zagranicy konieczne są rozwój własnych technologii i inwestycje w kapitał ludzki. Jest to jedyna droga uniknięcia tzw. pułapki średniego dochodu (middle income trap) i przejście od gospodarki napędzanej inwestycjami do gospodarki ciągnionej innowacjami.