Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2018 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Filozofia i etyka polityki Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki realizującej przedmiot Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil Forma studiów Rok i semestr studiów Rodzaj przedmiotu Koordynator MK_5 Wydział Socjologiczno-Historyczny Instytut Nauk o polityce Instytut Nauk o polityce Politologia II stopnia ogólnoakademicki Stacjonarne I rok, I semestr kierunkowy Dr Marek Bosak Imię i nazwisko osoby prowadzącej / osób Dr Marek Bosak prowadzących * - zgodnie z ustaleniami na wydziale 1.2.Formy zajęć dydaktycznych, wymiar godzin i punktów ECTS Wykł. Ćw. Konw. Lab. Sem. ZP Prakt. Inne ( jakie?) Liczba pkt ECTS 15 15 5 1.3. Sposób realizacji zajęć X zajęcia w formie tradycyjnej zajęcia realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość 1.4. Forma zaliczenia przedmiotu/ modułu ( z toku) ( egzamin, zaliczenie z oceną, zaliczenie bez oceny) Egzamin, zaliczenie z oceną 2.WYMAGANIA WSTĘPNE - 3. CELE, EFEKTY KSZTAŁCENIA, TREŚCI PROGRAMOWE I STOSOWANE METODY DYDAKTYCZNE 3.1. Cele przedmiotu/modułu Celem wykładu jest prezentacja podstawowych koncepcji filozoficznych jakie sformułowane zostały w starożytności, średniowieczu, w czasach nowożytnych i w ramach filozofii współczesnej z C1 podkreśleniem tych elementów, które wywarły szczególny wpływ na kształtowanie się autowizerunku współczesnego człowieka oraz powstawanie, rozwój i rozumienie nauk społecznych,
w szczególności nauk o polityce. C2 Celem ćwiczeń jest zapoznanie słuchaczy z wybranymi aktualnymi problemami dyskutowanymi w ramach szeroko pojętych nauk o polityce, oraz z proponowanymi rozstrzygnięciami tych problemów. Słuchacze w ramach zajęć zdobywają wiedzę poprzez dookreślanie konkurencyjnych stanowisk, wskazywanie ich konsekwencji, rekonstruowanie strategii argumentacyjnych i założeń za nimi stojących, oraz formułowanie własnych rozwiązań wskazywanych problemów. 3.2 EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU/ MODUŁU ( WYPEŁNIA KOORDYNATOR) EK ( efekt kształcenia) EK_01 EK_02 EK_03 EK_04 EK_05 EK_06 Treść efektu kształcenia zdefiniowanego dla przedmiotu (modułu) ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu filozofii w relacji do nauk oraz o specyfice przedmiotowej i metodologicznej filozofii ma wiedzę o normach konstytuujących i regulujących struktury i instytucje społeczne oraz o źródłach tych norm, ich naturze, zmianach i drogach wpływania na ludzkie zachowania zna i rozumie historyczny charakter kształtowania się idei filozoficznych wykrywa proste zależności między kształtowaniem się idei filozoficznych a procesami społecznymi i kulturalnymi rekonstruuje i konstruuje różnego rodzaju argumentacje, odwołując się do podstawowych przesłanek normatywnych danego stanowiska lub do założeń światopoglądowych bądź wyobrażeń kulturowych jest otwarty na nowe idee i gotów do zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów Odniesienie do efektów kierunkowych (KEK) K2A_W01 K2A_W07 K2A_W11 K2A_U03 K2A_U07 K2A_K05 3.3 TREŚCI PROGRAMOWE (wypełnia koordynator) A. Problematyka wykładu Treści merytoryczne Filozofia jej określenia i miejsce wśród innych dziedzin kultury filozofia jako miłość mądrości filozofia jako racjonalizacja rzeczywistości filozofia a inne dziedziny kultury Filozofia starożytna: Początki myśli filozoficznej w starożytnej Grecji (Tales, Anaksymander, Anaksymenes) Pitagoras i pitagorejczycy - liczba jako zasada świata Logos w myśli Heraklita, Parmenidesa i Zenona z Elei
Sofiści i Sokrates rozwój sofistyki a warunki społeczno-polityczne merytoryczny i formalny wymiar wymiar nauki sofistów Protagoras, Gorgiasz z Leontinoi, Izoktatesa Sokrates posłannictwo, ironia i metody Sokratesa waga definicji i nowe rozumienie cnoty jako podstawa zalet moralnych intelektualizm etyczny Platon teoria idei koncepcja człowieka, koncepcja duszy i eschatologia Koncepcja poznania nauka o państwie Arystoteles Logika, teoria pojęć i sądów, sylogizm rozum i zmysły jako uzupełniające się władze poznawcze forma i materia teologia [nieruchomy (pierwszy) poruszyciel] etyka teleologiczy wymiar etyki eudajmonia jako cel życia człowieka teoria cnót (cnoty etyczne i intelektualne) koncepcja złotego środka Filozofia praktyczna okresu hellenizmu Cynicy Stoicy Epikur i epikurejczycy Filozofia chrześcijańska św. Augustyn koncepcja Boga i wynikający z niej teocentryzm (metafizyczna, epistemologiczna i etyczna przewaga nad światem) koncepcja człowieka teodycea (obrona doskonałości stworzenia) doktryna predestynacji spór z Pelagiuszem wkład Augustyna w rozwój filozofii dziejów św. Tomasz relacja między wiarą a wiedzą substancja jako złożenie istoty i istnienia dowody na istnienie Boga koncepcja człowieka etyka Nowożytność
Rene Descartes sceptycyzm metodologiczny stwierdzenie myślę więc jestem jako niewzruszony punkt oparcia oczywistość (jasność i wyraźność) jako główne kryteria prawomocności wiedzy dualizm etyka Kartezjusza Blaise Pascal oczekiwania wobec wiedzy wielkość i nędza człowieka porządek serca i porządek rozumu zakład Pascala Immanuel Kant cele filozofii Kanta matematyczne przyrodoznawstwo jako wzór wiedzy podziały sądów sądy syntetyczne a priori jako podstawa matematycznego przyrodoznawstwa przewrót kopernikański w filozofii krytyka metafizyki autonomia rozumu autonomia i racjonalność woli dobro jako dobra wola homo noumenon i homo fajnomenon imperatyw kategoryczny (aprioryczne prawo moralne) człowieczeństwo zawsze celem nigdy środkiem działania prymat i postulaty praktycznego rozumu Dzieje w perspektywie myśli Hegla i Marksa Georg Wilhelm Friedrich Hegel Idealizm ewolucyjny Dialektyka Filozofia państwa oraz filozofia dziejów Karol Marks Ontologia: materia i jej postaci, duch jako wynik rozwoju materii, proces dialektyczny Prawa dziejowe Ideologia Filozofia wieku XX Filozofia życia Fryderyk Nietzsche wola mocy jako centralna kategoria filozofii Wilhelm Dilthey życie jako podstawa światopoglądu Henri Bergosn ewolucja i intuicja
Zygmunt Freud struktura osobowości człowieka i jej konsekwencje Egzystencjalizm J. P. Sartre'a Etyka materialna w ujęciu M. Schelera Personalizm Emmanuela Mouniera Pragmatyzm i neopragmatyzm Charles Sanders Peirce jako twórca pragmatyzmu Wiliama Jamesa koncepcja filozofii Instrumentalizm Johna Deweya Richarda Rorty'ego spór z filozoficzną tradycją B. Problematyka ćwiczeń audytoryjnych, konwersatoryjnych, laboratoryjnych, zajęć praktycznych Treści merytoryczne Filozofia polityki - jej określenie i zadania Polityka i sposób jej uprawiania wg. Nicolo Machiavelli ego i Carla von Clausewitza Idea wolności w czasach nowożytnych. Wolność i jej rozumienie na gruncie liberalizmu. Dystrybutywna i legalistyczna teoria sprawiedliwości. Filozofia polityki a zdobycze antropologii kulturowej Utopia jako narzędzie przemian społecznych 3.4 METODY DYDAKTYCZNE Np.: Wykład: wykład problemowy/wykład z prezentacją multimedialną/ metody kształcenia na odległość Ćwiczenia: Analiza tekstów z dyskusją/ metoda projektów( projekt badawczy, wdrożeniowy, praktyczny/ praca w grupach/rozwiązywanie zadań/ dyskusja/ metody kształcenia na odległość Laboratorium: wykonywanie doświadczeń, projektowanie doświadczeń Wykład: wykład problemowy / Ćwiczenia: Analiza tekstów z dyskusją 4 METODY I KRYTERIA OCENY 4.1 Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol efektu Metody oceny efektów kształcenia ( np.: kolokwium, egzamin ustny, egzamin pisemny, projekt, sprawozdanie, obserwacja w trakcie zajęć) EK_01 egzamin ustny wykład EK_02 egzamin ustny wykład Forma zajęć dydaktycznych ( w, ćw, )
EK_03 egzamin ustny wykład EK_04 obserwacja w trakcie zajęć ćwiczenia EK_05 obserwacja w trakcie zajęć ćwiczenia EK_06 obserwacja w trakcie zajęć ćwiczenia 4.2 Warunki zaliczenia przedmiotu (kryteria oceniania) aktywność w trakcie ćwiczeń merytoryczność wypowiedzi 5. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy studenta godziny zajęć wg planu z nauczycielem 30 przygotowanie do zajęć 70 udział w konsultacjach 1 czas na napisanie referatu/eseju - przygotowanie do egzaminu 30 udział w egzaminie 0,3 Inne (jakie?) - SUMA GODZIN 131,3 SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS 5 6. PRAKTYKI ZAWODOWE W RAMACH PRZEDMIOTU/ MODUŁU wymiar godzinowy - zasady i formy odbywania praktyk - 7. LITERATURA Literatura podstawowa: Andrzej Szahaj, Marek N. Jakubowski, Filozofia polityki Nicolo Machiavelli, Książę Carl von Clausewitz, O wojnie Quentin Skinner, Wolność przed liberalizmem Isaiah Berlin, Dwie koncepcje wolności [w:] Tenże, Dwie koncepcje wolności i inne eseje. John Rawls, Teoria sprawiedliwości, fragmenty R. Nozick, Anarchia, państwo utopia, fragmenty Rene Girard, Kozioł ofiarny R. Rorty, Przygodność, ironia, solidarność Literatura uzupełniająca:
Platon, Państwo Thomas More, Utopia Rene Girard, Dawna droga, którą kroczyli ludzie niegodziwi Krzysztof J. Brozi, Ludzie i kryzys cywilizacji w perspektywie antropologii kulturowej Arnold J. Toynbee, Cywilizacja w czasie próby Akceptacja Kierownika Jednostki lub osoby upoważnionej