JOLANTA SUCHAŃSKA. CEL POMIARU: KONCEPCJA TESTU Test sprawdza bieżące wiadomości i umiejętności z zakresu kinematyki i dynamiki w klasie I LO. 2. RODZAJ TESTU: Jest to test sprawdzający, wielostopniowy, nauczycielski, pisemny. 3. PRZEZNACZENIE I FORMA TESTU: Test przeznaczony jest do ewaluacji bieżącej. Składa się on z 8 zadań. Proponuję zadania otwarte oraz zamknięte. Za cały poprawnie rozwiązany test uczeń może otrzymać maksymalnie 26 punktów. Wszystkie zadania zamknięte punktowane są od 0 do. Biorąc pod uwagę taksonomię celów nauczania wg B. Niemierki uwzględniłam zadania sprawdzające: wiadomości (poziom A), zrozumienie omawianych treści (poziom B) oraz zadania, które wymagają od uczniów stosowanie zdobytych wiadomości w sytuacjach typowych (poziom C) a także zadania problemowe (poziom D). Zadania są tak dobrane by dawały szansę uzyskania oceny pozytywnej uczniowi niewyróżniającemu się w nauce a równocześnie dawały możliwość dowartościowania ucznia szczególnie zainteresowanego przedmiotem. 4. CZAS PRACY: 45 minut. 5. TEST OBEJMUJE NASTĘPUJĄCE HASŁA PROGRAMOWE: a) ruchu jednostajnego prostoliniowego; b) ruchu zmiennego: - jednostajnie przyspieszonego; - jednostajnie opóźnionego; c) zasad dynamiki Newtona; d) pojęcia pędu i zasady jego zachowania. 6. WARUNKI TESTOWANIA: Uczniowie podzieleni zostają na dwie grupy, przy czym pytania są identyczne w obu grupach, lecz pozmieniana jest ich kolejność. Dzięki takiej zamianie sprawdzane są te same wiadomości i umiejętności u wszystkich uczniów. Uczniowie samodzielnie rozwiązują test. 7. TABELARYCZNY PLAN TESTU: Kategoria celu A B C D Razem % Poziom Wymagań Podstawowy 8 3 0 2 66,7
Ponadpodstawowy 0 0 4 2 6 33,3 Razem 8 7 2 8 00 % 5,5 44,4 39, 00 X MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA Nr Czynności Oczekiwana odp do Punktacja zadania zadań zamkniętych. Poprawne zakreślenie fałszywego zdania, że w ruchu jednostajnym a) prostoliniowym prędkość rośnie proporcjonalnie do czasu; 2. Wyliczenie wartości drogi w ruchu jednostajnie przyspieszonym, na podstawie informacji zakodowanych w równaniu i wzoru na drogę w c) ruchu jednostajnie przyspieszonym, gdy V p i V k są różne od zera ; 3. Oszacowanie najmniejszej wartości prędkości; a) 4. Zastosowanie III zasady dynamiki Newtona do określenia wartości, kierunku i zwrotu siły z jaką ciało B oddziałuje na d) ciało A; 5. Stwierdzenie, na podstawie wzoru definicyjnego na pęd, że pęd posiadają 2 tylko ciała będące w ruchu ponieważ, mają one prędkość różną od zera; 6. Obliczenie wartości drogi przebytej przez pewne ciało ruchem jednostajnie opóźnionym poprzez wykorzystanie II zasady dynamiki c) Newtona i zależności S=a*t 2 /2; 7. Odczytanie z wykresu zależności V(t) ruchu jednostajnie opóźnionego V p i V k oraz wyznaczenie wzoru na t: c) V p =7,5m/s; V k =0, S=a*t 2 /2 8. Obliczenie wartości okresu ruchu ciała poruszającego się ruchem jednostajnym po okręgu, wykorzystując zależność: d) T=/f f=/t 9. Rozpoznanie z pośród różnych wykresów wykres zależności S(t) w ruchu b) 0. Poprawne dokończenie zdania: Punkt materialny porusza się ruchem jednostajnie przyspieszonym, gdy b) działa na niego stała, niezrównoważona siała;. Poprawne zakreślenie zdania prawdziwego, dotyczącego ruchu po okręgu; c) 2. Zdefiniowanie pojęć; 2 ( za każde pojęcie po 0,5ptk) 3. Wyjaśnienie względności ruch; Podanie przykładu względności; } 2 4. Zdefiniowanie pojęcia masy i ciężaru ciała; Podanie różnic pomiędzy tymi pojęciami; 5. a) zapisanie, że ciało w czasie od 0 do 5s poruszało się ruchem przyspieszonym z V p =0, V k =0m/s, a=2m/s 2, S=25m; b) zapisanie, że od 5 do 7s ciało poruszało się ruchem jednostajnym prostoliniowym z V=0m/s, t=2s, S=20m; c) podanie wzoru na przyspieszeni i wartości przyspieszenia w czasie od 5 do 7s (a=0); d) obliczenie całkowitej drogi przebytej przez samochód w czasie od 0 do 7s ( S=S +S 2 ) 6. Uzupełnienie tabeli ; Wykonanie wykresu i napisanie, iż od 0 do 2s był to ruch przyspieszony, a od 2 do 50s jednostajny prostoliniowy z V=3m/s=constans; 7. Wykorzystanie zasady zachowania pędu do obliczenia prędkości wózka: p przed =p po m ch*v ch=(m ch+m w )V w ; } 2 } 4 } 2 c) 8. Wykorzystanie informacji zapisanej w równaniu: S=3*t+t 2 do podania rodzaju ruchu: S=V p *t+a*t 2 /2, V p =3m/s, a=2m/s 2 ; e)
KARTOTEKA TESTU Nr Zadania Badana czynność Kategoria Celu Poziom Wymagań Standard Wymaga ń Zakreślenie fałszywego zdania związanego z ruchem; B P I/ 2 Obliczenie drogi przebytej przez ciało w ruchu D PP II/2 jednostajnie przyspieszonym, gdy V p 0, V k 0; 3 Oszacowanie najmniejszej wartości prędkości; B P I/ 4 Stosowanie III zasady dynamiki Newtona; C P I/2 5 Rozumienie pojęcia pędu; B P I/ 6 Obliczenie wartości drogi w ruchu jednostajnie przyspieszonym, poprzez zastosowanie II zasady dynamiki Newtona i wykorzystanie zależności pomiędzy siłą, przyspieszeniem i drogą w tym ruchu; 7 Określenie wartości czasu hamowania poprzez odczytanie informacji z wykresu zależności V(t) oraz przekształcenie wzoru na drogę w ruchu jednostajnie opóźnionym. 8 Obliczenie wartości okresu ruchu pewnego ciała poruszającego się ruchem jednostajnym po okręgu; 9 Rozpoznawanie wykresu zależności S(t) w ruchu 0 Wybranie poprawnego dokończenia zdania związanego z ruchem jednostajnie przyspieszonym, gdy działa na ciało stała, niezrównoważona siła; C PP II/4 C PP II/ B P II/4 B P II/ B P I/ Wybranie poprawnego zdania związanego z ruchem B P I/ po okręgu; 2 Definiowanie podstawowych pojęć związanych z A P I/ ruchem; 3 Wyjaśnienie pojęcia względności ruchu i podanie C P I/ przykładu względności; 4 Wskazanie różnic pomiędzy masą a ciężarem ciała; B P II/3 5 Analizowanie i wyciąganie wniosków z wykresu C PP II/ zależności V(t) ruchu samochodu osobowego; 6 Graficzne przedstawianie zależności V(t) w C P II/4 7 Zastosowanie zasady zachowania pędu w celu C PP III/2 określenia wartości prędkości; 8 Określenie rodzaju ruchu, na podstawie informacji zakodowanej w równaniu: S=3t+t 2 ; D PP II/2
TABELA ZBIORCZA WYNIKÓW ZAKRES PODSTAWOWY ZAKRES PONADPODSTAWOWY Nr 3 4 5 8 9 0 2 3 4 6 2 6 7 5 7 8 zad Cel B U B C B B B B B A C B C D C C C C D Σx Π Ω 2 2 2 2 0 0 4 23 6,8 46,2 2 2 2 2 0 3 22 5,8 33,6 3 0 0 2 2 2 2 2 2 4,8 23 4 2 0 2 0 0 4 20 3,8 4,4 5 0 0,5 2 2 2 0 2,5 20 3,8 4,4 6 0 2 0,5 2 0 0 2,5 8,8 3,24 7 0 2 2,5 2 0 0 0 7,5,3,69 8 2 2 0 0,5 0 2 0 7,5,3,69 9 0 2 2 2-0 -,5 7,5,3,69 0 0 0 0 2,5 0,5 0 0 3 6-0,2 0,04 0 0 2 0 0 2 2,5 0 0 5,5-0,7 0,49 2 0 0 2 2 0 0 0 5 -,2,44 3 0 - - 0 0 2 2 0,5 0 2 4,5 -,7 2,89 4 0 2 0 0 2,5 0,5 0 0 - - 3-3,2 0,2 5 0 0 2 0 2 0 0,5-0 0 2,5-3,7 3,7 6 0 0 0 0 2 0,5 0 0 2,5-3,7 3,7 7-0 0 0 0,5 0 2 - -,5-4,7 22, 8 0-0 0 2,5 0,5 0,5 - - 0 2 0,5-4,7 22, 9 0 0 0 2 0,5-0 0 0 0 0,5-5,7 32,5 A 2 2 2 2 2 4 B 9 9 9 38 9 9 9 9 38 38 38 38 9 9 9 76 9 9 C 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 0 2 2 D 0 9 5 24,5 7 3 9 35,5 28 9 7,5 2 8 4 35,5 4 6 P 0,53 0,47 0,8 0,6 0,9 0,6 0,7 0,9 0,7 0,5 0,4 0,6 0,4 0,2 0,5 0,7 0,8 Q 0,47 0,53 0,2 0,4 0, 0,4 0,3 0 0, 0,3 0,5 0,6 0,4 0,6 0,8 0,5 0,3 0,2 W 0,25 0,25 0,6 0,24 0,09 0,24 0,2 0 0,09 0,2 0,25 0,24 0,24 0,24 0,6 0,25 0,2 0,6 ΣW=3,5 LEGENDA: Ψ-średnia klasy; Σx- suma punktów zdobytych przez danego ucznia (wynik uzyskany przez ucznia); Π- odchylenie od średniej (Σx-Ψ); Ω- kwadrat odchyleń od średniej (Σx-Ψ) 2 ; a- liczba punktów za każde zadanie; b- liczba punktów możliwych do uzyskania przez klasę; c- liczba zadań opuszczonych ( uczniowie nie podjęli próby rozwiązania); d- liczba punktów uzyskanych przez uczniów; p- łatwość zadania; q- trudność zadania; W- wariancja zadania; ΣW- suma wariancji zadań; 26 Ψ=6,
POZIOM OPANOWANIA BADANYCH CZYNNOŚCI Nr Zadania Badana czynność Kategoria Celu Poziom wymagań Stopień opanowania w % Zakreślenie fałszywego zdania związanego z ruchem; B P 53% 2 Obliczenie drogi przebytej przez ciało w ruchu D PP 60% jednostajnie przyspieszonym, gdy V p 0, V k 0; 3 Oszacowanie najmniejszej wartości prędkości; B P 47% 4 Stosowanie III zasady dynamiki Newtona; C P 80% 5 Rozumienie pojęcia pędu; B P 60% 6 Obliczenie wartości drogi w ruchu jednostajnie 40% przyspieszonym, poprzez zastosowanie II zasady C PP dynamiki Newtona i wykorzystanie zależności pomiędzy siłą, przyspieszeniem i drogą w tym ruchu; 7 Określenie wartości czasu hamowania poprzez 20% odczytanie informacji z wykresu zależności V(t) oraz przekształcenie wzoru na drogę w ruchu jednostajnie opóźnionym. C PP 8 Obliczenie wartości okresu ruchu pewnego ciała B P 90% poruszającego się ruchem jednostajnym po okręgu; 9 Rozpoznawanie wykresu zależności S(t) w ruchu B P 60% 0 Wybranie poprawnego dokończenia zdania 70% związanego z ruchem jednostajnie przyspieszonym, gdy działa na ciało stała, niezrównoważona siła; B P Wybranie poprawnego zdania związanego z ruchem B P 00% po okręgu; 2 Definiowanie podstawowych pojęć związanych z A P 90% ruchem; 3 Wyjaśnienie pojęcia względności ruchu i podanie C P 70% przykładu względności; 4 Wskazanie różnic pomiędzy masą a ciężarem ciała; B P 50% 5 Analizowanie i wyciąganie wniosków z wykresu C PP 50% zależności V(t) ruchu samochodu osobowego; 6 Graficzne przedstawianie zależności V(t) w C P 40% 7 Zastosowanie zasady zachowania pędu w celu C PP 70% określenia wartości prędkości; 8 Określenie rodzaju ruchu, na podstawie informacji zakodowanej w równaniu: S=3t+t 2 ; D PP 80% Wnioski: Uczniowie najlepiej poradzili sobie z definiowaniem podstawowych pojęć związanych z ruchem oraz z materiałem realizowanym na lekcjach fizyki w nieodległym odstępie czasowym. Wiadomości z początkowych lekcji umknęły. Widoczne są sukcesy klasy przejawiające się wysokim stopniem opanowania niektórych czynności z poziomu ponadpodstawowego, które ćwiczone były na lekcjach fizyki.
Uczniowie posiadają pewną wiedzę dotyczącą dynamiki i kinematyki lecz nie potrafią tego zastosować w praktyce. Największą trudność sprawia uczniom wyciąganie wniosków z wykresów, rysowanie wykresów na podstawie tabeli i wyliczeń, analizowanie wykresów zależności oraz przekształcanie wzorów. Test sprawdzający bieżący stan wiadomości i umiejętności w klasie I LO z mechaniki i dynamiki. Test składa się z 8 zadań. Na jego wykonanie uczeń ma 45 minut czasu. Liczba punktów możliwa do uzyskania za każde z zadań zapisana jest przy każdym zadaniem. W zadaniach otwartych tylko jedna odpowiedź jest poprawna. Powodzenia.. Które z poniższych zdań są nieprawdziwe: (ptk) a) w ruchu jednostajnym prostoliniowym prędkość rośnie proporcjonalnie do czasu; b) w ruchu jednostajnie zmiennym droga zmienia się proporcjonalnie do kwadratu czasu; c) prędkość liniowa w ruchu po okręgu związana jest z prędkością kątową następującą zależnością: V=ω r; 2. Ciało poruszające się ruchem jednostajnie przyspieszonym po upływie 0s osiąga prędkość końcową V k =5m/s 2 t+2m/s. Przebyta droga jest więc równa: (ptk) a) 50m; b) 80m; c) 270m; d) 300m; 3. Która z podanych niżej wartości prędkości jest najmniejsza: (ptk) a) km/h; b) 20m/min; c) 00m/s; d) 20km/h; 4. Jeżeli ciało A działa na ciało B siłą równą 0N, to zgodnie z III zasadą dynamiki Newtona: (ptk) a) ciało B nie oddziałuje na ciało A; b) ciało B działa na ciało A z siłą większą niż 0N; c) ciało B działa na ciało A z siłą mniejszą niż 0N; d) ciało B działa na ciało A z siłą równą co do wartości, o tym samym kierunku lecz o przeciwnym zwrocie; e) ciało B działa na ciało A z siłą równą co do wartości, o tym samym zwrocie lecz o przeciwnym kierunku; 5. Wyjaśnij, dlaczego pęd posiadają tylko ciała będące w ruchu? (2ptk) 6. Na spoczywające ciało o masie 2kg zaczęła działać siła zewnętrzna o wartości 30N. W wyniku czego w czasie pierwszych 0s ruchu, ciało przebyło drogę równą: (ptk) a) 5m; b) 75m, c) 750m; d) 50m; 7. Poniższy wykres przedstawia zależność wartości prędkości chłopca poruszającego się na deskorolce od czasu. Przed hamowaniem osiągnął prędkość 7,5m/s, a droga hamowania wynosiła 5m. Czas hamowania wynosił: (ptk) a) 0,5s; b) 2s; V[m/s] c) 4s; d) 8s; 7,5 5
2,5 8. Jeżeli częstotliwość ruchu pewnego punktu materialnego wynosi 0,5 Hz, to jego okres obrotu wynosi: (ptk) a) 0,5s; b) s; c) 60s; d) 2s; t[s] 9. Który z poniższych wykresów przedstawia zależność S(t) w ruchu jednostajnym prostoliniowym: (ptk) a) S[m] b) S[m] c) S[m] t[s] t[s] t[s] 0. Wybierz poprawne zakończenia następującego zdania: (ptk) Punkt materialny porusza się ruchem jednostajnie przyspieszonym, gdy: a) nie działa na niego żadna siła; b) działa na niego stała, niezrównoważona siła; c) siły działające na ten punkt równoważą się;. Jeżeli wiemy, że dwa identyczne ciała poruszają się ruchem jednostajnym po okręgu i ich prędkości kątowe są takie same, to możemy powiedzieć, że: ( wybierz poprawną odpowiedź ) (ptk) a) prędkość liniowa pierwszego ciała jest większa od prędkości liniowej drugiego ciała; b) prędkości liniowe obydwu ciał są różne; c) prędkości liniowe obydwu ciał są sobie równe; 2. Wyjaśnij następujące pojęcia: (2ptk) a) wektor przesunięcia- b) ruch ciała- c) pęd ciała- d) siła- 3. Napisz co to oznacza, iż ruch jest pojęciem względnym oraz podaj przykład względności ruchu. (2ptk) 4. Na czym polega różnica pomiędzy pojęciem masy ciała a pojęciem ciężaru ciała? (2ptk) 5. Na wykresie przedstawiono zależność V(t) dla ruchu samochodu osobowego. (4ptk) V[m/s]
5 0........ 5 t[s] 2 3 4 5 6 7 a) Zapisz jakim rodzajem ruchu poruszał się samochód w przedziale czasu od 0 do 5s? (wypisz wszystkie możliwe informacje ); b) Zapisz jakim rodzajem ruchu poruszał się samochód w przedziale czasu od 5 do 7s? (wypisz wszystkie możliwe informacje ); c) Podaj wartość przyspieszenia samochodu między 5 a 7 sekundą ruchu; d) Oblicz drogę przebytą przez samochód w czasie pierwszych 7sekund ruchu. 6. Uzupełnij tabelę, przedstaw graficznie wykres zależności V(t) oraz wypisz możliwie jak najwięcej informacji, które odczytać można z tabeli oraz wykresu. (2ptk) S[m] t[s] V[m/s] V[km/h] 0 0 6 2 9 3 5 5 8 6 30 0 60 20 90 30 50 50 V[m/s] t[s]