Konspekt lekcji języka polskiego dla klasy II Gim. Temat: Mam to w małym paluszku związki frazeologiczne w naszym języku. Lekcja podsumowująca wiadomości z działu: Frazeologia. Cele operacyjne: kształcenie umiejętności poprawnego stosowania frazeologizmów, kształcenie umiejętności podziału frazeologizmów ze względu na budowę, kształcenie umiejętności korzystania ze słownika frazeologicznego, wzbogacanie zasobu leksykalnego języka i poprawnego posługiwania się nim, Zamierzone efekty: Uczeń: Metody pracy: rozumie znaczenie wskazanych frazeologizmów, potrafi poprawnie stosować frazeologizmy, rozumie pojęcie: wyrażenie, zwrot, fraza, zastępuje frazeologizmy omówieniami, korzysta bez pomocy nauczyciela ze słownika frazeologicznego. metoda podawcza, techniki dramowe, projekt. Formy organizacyjne: praca indywidualna, praca grupowa. Pomoce dydaktyczne: Słownik frazeologiczny języka polskiego kartki z hasłami, zestawy rozsypanki wyrazowej. 1
1. Czynności organizacyjne. Przebieg lekcji 2. Podział klasy na 2 osobowe grupy. Każda grupa otrzymuje kartę pracy oraz instrukcję. Rozwiążcie krzyżówkę, uzupełniając poniższe związki frazeologiczne. 1. Kozioł... 7. Odważny jak... 2. Kupić kota w... 8. Silny jak... 3. Włosy stanęły mu... 9. Iść jeden za drugim iść... 4. Serce jak... 10. Uparty jak... 5.... jak mysz kościelna. 11. Czerwony jak... 6. Mądry jak... 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 10. 9. 11. 2
3. Wyjaśnienie znaczenia hasła frazeologia przez uczniów funkcja utrwalająca. 4. Rozdanie grupom kolejnych instrukcji do zadań. Wyszukajcie wylosowane hasło w Słowniku frazeologicznym Przykładowe hasła: palec oko ręka koń rak ryba Dokonajcie wyboru jednego frazeologizmu. Przygotujcie scenkę pantomimiczną tego frazeologizmu. 5. Prezentacja scenek. Następuje odgadywanie frazeologizmów i zapisywanie ich na tablicy. 6. Dokonajcie podziału wypisanych frazeologizmów ze względu na budowę. ZWROT WYRAŻENIE FRAZA 3
7. Wyjaśnianie znaczenia wypisanych zwrotów, wyrażeń i fraz. 8. Zadanie do wykonania na czas. Każda grupa otrzymuje taki sam zestaw. Z rozsypanki wyrazowej utwórz związki frazeologiczne. Mydlić w bawełnę na Szukać niczym bumerang Owijać z kimś pieńku Mieć solą soli Być żurawia w oku Powracać z kimś beczkę Zjeść dziury w całym Połknąć sobie w brodę Zapuszczać komuś oczy Pluć bakcyla 9. Podsumowanie. 10. Praca w domu. 4
Sparafrazuj niżej podany tekst, używając jak najwięcej związków frazeologicznych: Bardzo mile wspominam pełną przygód, klasową wycieczkę w góry. Szliśmy bardzo długo. Droga prowadziła przez las. Zafascynowani widokiem, zapomnieliśmy o szlaku. Wkrótce zorientowaliśmy się, że zboczyliśmy nieco z trasy. Naszą grupę ogarnęło przerażenie. Zdziwieni, patrzyliśmy na siebie. Staliśmy tak zupełnie bezradni. Nadchodził wieczór, robiło się coraz ciemniej. Próbowaliśmy dojść, czyja to była wina, że znaleźliśmy się w takiej sytuacji. Wszyscy patrzyliśmy na Jurka, który usiłował uniknąć odpowiedzialności. Postanowiliśmy iść dalej. Każdy szelest budził w nas strach. Wszędzie widzieliśmy tajemnicze istoty z białymi punktami świetlnymi, które badawczo wpatrywały się w nas, starając się przeszyć zabłąkanych wędrowców na wylot. Ktoś usiłował podnieść wszystkich na duchu, dodać otuchy, jednak nie bardzo mu to się udawało. Jacek powiedział coś zupełnie niedorzecznego i głupiego. Wśród tych przekomarzań i swarów, w dali zauważyliśmy migoczące światełko. Wiedzieliśmy, że to schronisko. Pobiegliśmy tam szybko. Całą grupę ogarnęła radość. Związki frazeologiczne: szliśmy w nieskończoność, zeszliśmy na manowce, na grupę padł blady strach, staliśmy jak słup soli, zapadały ciemności egipskie, szukaliśmy kozła ofiarnego, dostawaliśmy gęsiej skórki, bazyliszkowy wzrok, praca syzyfowa, powiedzieć coś ni w pięć ni w dziewięć, ni z gruszki ni z pietruszki, pobiegliśmy tam jak na skrzydłach, wykręcać się sianem, byliśmy w siódmym niebie. Wykorzystano: Z. Turlej, Frazeologia w ćwiczeniach dla klas IV VIII Opracowała: mgr Agnieszka Dziewulska 5