Świadome Inwestowanie Analiza Techniczna Wprowadzenie do inwestowania... arę słów wstępu Czym jest Analiza Techniczna rzemysław Smoliński K Dom Maklerski Warszawa, 21 kwietnia 2015 r. 2 Czym jest Analiza Techniczna Co aktualnie dzieje WIG20 się na rynku 3150 3100 50 00 2950 2900 2850 2800 2750 2700 2650 2600 2550 2500 2450 2400 2350 20 2250 Czym jest Analiza Techniczna Co może wydarzyć się WIG20 na kolejnych sesjach 3150 3100 50 00 2950 2900 2850 2800 2750 2700 2650 2600 2550 2500 2450 2400 2350 20 2250 2200 2200 2150 2150 2100 2100 2050 2050 2000 2000 1950 1950 1900 1900 1850 1850 1800 1800 1750 1750 1700 1700 1650 1650 1600 1600 1550 1550 1500 1500 1450 1450 1400 1400 1350 1350 10 10 Dec 2009 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep ct Nov Dec 2010 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep ct Nov Dec 2011 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep ct Dec 2009 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep ct Nov Dec 2010 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep ct Nov Dec 2011 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep ct 3 4
2200 Czym jest Analiza Techniczna Czyli zmiana trendu WIG20na spadkowy 3150 3100 50 00 2950 2900 2850 2800 2750 2700 2650 2600 2550 2500 2450 2400 2350 20 2250 2200 2150 2100 2050 2000 1950 1900 1850 1800 1750 1700 1650 1600 1550 1500 1450 1400 1350 o co stosuje się AT 10 Dec 2009 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep ct Nov Dec 2010 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep ct Nov Dec 2011 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep ct 5 6 Czym nie jest Analiza Techniczna! Metafizycznym wróżeniem z wykresów rzepowiadaniem przyszłości Nauką ścisłą Analiza Techniczna jest Sztuką oceny sytuacji danego rynku za pomocą szeregu naukowo opracowanych wskaźników Martin J. ring Badaniem zachowań rynku, przede wszystkim przy użyciu wykresów John J. Murphy 7 8
Analiza Techniczna Co leży u podstaw zmian kursów Badanie zachowań rynku zazwyczaj przy pomocy analizy kursu giełdowego w celu określenia przyszłego, prawdopodobnego układu sił popytu i podaży w oparciu o historyczny układ sił popytu i podaży oraz prawa psychologii tłumu opyt i odaż czyli Inwestorzy - ich lęki i nadzieje! 9 10 Rynek kształtują emocje Sposoby inwestowania Kurs akcji to wypadkowa oczekiwań, nadziei i obaw uczestników rynku, a nie jego rzeczywista wartość. Rynek kształtuje strach i zachłanność Rynek nie zachowuje się logicznie i racjonalnie, jest nielogiczny i emocjonalny Wygrać może ten kto nie poddaje się tym emocjom, lecz umie je spokojnie obserwować i wykorzystać. odejście do rynku Analiza Techniczna Analiza Fundamentalna Gra na newsy Gra na intuicję odejście systemowe 11 12
Analiza Techniczna a Fundamentalna graniczenia Analizy Fundamentalnej Analiza Fundamentalna bada gospodarcze uwarunkowania popytu i podaży = przyczyny zachowania rynku Dlaczego AT, a nie AF: Dokładna ocena spółki zabiera kilka tygodni Utrudniony dostęp do informacji Analiza Techniczna bada popyt i podaż = zachowanie rynku Często zawodzi mimo dobrej wyceny Wybór momentu otwarcia inwestycji chrona kapitału 13 14 Wybór najlepszego rozwiązania rzewaga Analizy Technicznej Najlepsze jest podejście systemowe, łączące: Analizę fundamentalną - do selekcji spółek Analizą techniczną - do wyboru momentu zawarcia transakcji Zalety Analizy Technicznej Szybka w zastosowaniu Skuteczna na każdym rynku i bieżący monitoring newsów - czy nie dzieje się coś może wpłynąć na kurs Ale na to wszystko po prostu nie ma czasu! Częściowo mierzalne wyniki Łatwy dostęp do danych Klarowne zasady kupna i sprzedaży chrona kapitału dzięki ST-om 15 16
Skalowalna na wszystkich rynkach Zdolności adaptacyjne AT Te same zasady działają na wszystkich rynkach (akcje, kontrakty, waluty, towary) AT może być stosowana niemal na każdym rynku, gdzie ceny ustalane są przez popyt i podaż Można inwestować bez znajomości danego rynku, czy spółki, nie trzeba śledzić bieżących wydarzeń Fraktalna struktura rynków pozwala stosować AT w różnych horyzontach czasowych 17 18 Dlaczego AT się sprawdza? Rynek dyskontuje wszystko Założenia Analiz Technicznej Rynek jest efektywny Rynek dyskontuje wszystko Ceny podlegają trendom Historia się powtarza Napływające informacje są natychmiast dyskontowane Wszystkie informacje mają swoje odzwierciedlenie w cenie Często zdarza się, że giełda wyprzedza wydarzenia makroekonomiczne o pół roku 19 20
Ceny podlegają trendom Historia się powtarza Rynek nie jest chaotyczny Kursy tworzą formacje Kursy nie poruszają się w sposób przypadkowy Kursy poruszają się w trendach Kursy oddają emocje inwestorów Emocje zawsze działają na tych samym zasadach Trend jest kontynuowany dopóki nie nastąpią sygnały jego odwrócenia Dzięki temu kreślą na wykresach te same wzory 21 22 Wnioski Co z tego wynika Nie musimy dokładnie śledzić informacji Trend, czyli... Możemy przewidywać punkty zwrotne Może otwierać pozycję licząc na ruch zgodny z jej kierunkiem To co Najważniejsze 23
Definicja Trendu Ruchu kursu w określonym czasie w określonym kierunku Trend kierunek ruchu kursu Trzy kierunki trendu wzrostowy spadkowy horyzontalny Trzy stopnie trendu długoterminowy średnioterminowy krótkoterminowy 25 26 Trzy stopnie trendu GETIN Trzy kierunki trendu BŚ GETIN 2.0 BS 105 1.5 trend horyzontalny 100 95 90 85 80 1.0 75 70 65 60 55 0.5 50 krótkoterminowy średnioterminowy długoterminowy 45 40 35 2001 June July August September November December2002 February March April May June July 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 27 28
Techniki rozpoznawania trendu Ekstrema Ekstrema coraz wyższe lub niższe szczyty i dołki Linie trendu kierunek nachylenia linii trendu Średnie kroczące kierunek zmian wartości średniej układ średnich CAC 40 zmiana trendu CAC40 7500 7000 6500 6000 5500 5000 4500 4000 3500 00 2500 2000 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 29 Linie trendu Średnie kroczące DJIA zmiana trendu DW JNES INDUSTRIAL 11050 11000 10950 10900 10850 10800 10750 10700 10650 10600 10550 10500 10450 10400 10350 100 10250 10200 10150 10100 10050 10000 9950 9900 9850 9800 9750 9700 Hang Seng zmiana kierunku ruchu średniej i przecięcie średnich HANG SENG 20000 19000 18000 17000 16000 15000 14000 100 12000 11000 10000 9000 8000 7000 9650 6000 2004 February March April May June July August September ctober November December 2005 February March A S N D 1996 A M J J A S N D 1997 A M J J A S N D 1998 A M J J A S N D 1999 A M J J A S N D 2000 A 31 32
Strategie inwestycyjne twarcie pozycji przy przełamaniu linii trendu twarcie pozycji w trakcie ruchu powrotnego twarcie pozycji po wykonaniu ruchu powrotnego twarcie pozycji przy przełamaniu ostatniego ekstremum rzełamanie linii trendu Amica otwarcie pozycji przy przełamaniu linii trendu AMICA November December 2001 February March April May June July August September November December2002 38 37 36 35 34 33 32 31 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 33 34 W trakcie ruchu powrotnego o wykonaniu ruchu powrotnego Computerland otwarcie pozycji podczas ruchu powrotnego Echo otwarcie pozycji po wykonaniu ruchu powrotnego CMLAND 135 ECH 75 1 70 125 65 120 60 115 55 110 50 105 100 45 95 40 90 85 35 80 75 May June July August September November 2003 February March April May June July August September Nov Dec 2001 Mar Apr May Jun Jul Aug ct Nov Dec 2002 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep ct Nov Dec 2003 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep 35 36
20 rzełamanie ostatniego ekstremum ELZAB otwarcie pozycji przy przełamaniu ostatniego szczytu ELZAB 35 25 Wstęp do Strategii Inwestycyjnych 15 10 Najlepsza strategia to dobra strategia 5 Aug Sep ct Nov Dec 2001 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Nov Dec2002 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Nov Dec2003 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep 37 38 Wskazówki rzed otwarciem pozycji Wskazówki Co działa: Jaki jest trend średnioterminowy Jaki jest trend krótkoterminowy Jakie są sygnały Zasada 3 potwierdzeń Jaką zajmę pozycję zgodną z trendem przeciw trendowi Czy blisko znajdują się wsparcia lub opory Jaki będzie TARGET i ST Czy R/R pozwala na otwarcie pozycji 39 podążanie za trendem wybicia z konsolidacji formacje techniczne kombinacje wskaźników (lepiej niż pojedyncze) pozwolenie na wzrost zysku (90% zysku zazwyczaj zrobione jest na 10% transakcji ) zarządzanie ryzykiem Co nie działa: łapanie dołków i szczytów daytrading mistycyzm 40
Directional arabolic System Strategia DS Wzajemne potwierdzenie sygnałów przez dwa całkowicie różne narzędzia: Krzywe araboliczne Wskaźniki Ruchu Kierunkowego Modyfikacja: Dodanie wskaźnika ADX w celu eliminacji stratnych transakcji poza trendem ADX musi zwyżkować powyżej poziomu 20, żeby można było otworzyć pozycję 41 Directional arabolic System Trafne sygnały zgodne z trendem przeplatają się z błędnymi w trakcie korekt J/USD 100:1, arabolic SAR Jul Aug Sep ct Nov Dec 2008 Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep ct Nov Dec 42 Directnl Movement -DI, Directnl Movement +DI, Directnl Movement ADX Short Short Short 1.10 1.05 1.00 0.95 0.90 0.85 0.80 50 40 20 10 Directional arabolic System + ADX Filtr w postaci ADX eliminuje błędne sygnały, lekko opóźniając trafne J/USD 100:1, arabolic SAR 1.10 rzemysław Smoliński 1.05 1.00 0.95 0.90 0.85 0.80 www.dm.pkobp.pl Directnl Movement -DI, Directnl Movement +DI, Directnl Movement ADX 50 40 20 10 Jul Aug Sep ct Nov Dec 2008 Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep ct Nov Dec 43