problem otyłości wśród dzieci Korelacja międzyprzedmiotowa: przyroda, matematyka. Nauczyciele przyrody i matematyki wspólnie planują lekcje z wybraną klasą, w pierwszej kolejności lekcje przyrody, następnie matematyki. PRZYRODA Podstawa programowa: Zdrowie i troska o zdrowie. Uczeń: - wymienia zasady prawidłowego odżywiania się i stosuje je, - wyjaśnia znaczenie ruchu i ćwiczeń fizycznych w utrzymaniu zdrowia. Temat problem otyłości wśród dzieci 90 minut Cele lekcji w języku ucznia Kryteria do oceny ( nacobezu ) Pytanie kluczowe Metody Materiały dydaktyczne I lekcja przebieg Na lekcji dowiesz się: - na czym polega problem otyłości wśród dzieci, jakie są najważniejsze przyczyny i skutki otyłości, - jakie wynikają z tego dla ciebie praktyczne wskazówki. Po lekcji: - wymienisz najważniejsze przyczyny i skutki nadwagi/otyłości, - opracujesz katalog zachowań, dzięki którym można uniknąć nadwagi/otyłości. Dlaczego otyłość wśród dzieci jest problemem i jak powinniśmy ten problem rozwiązywać? Dyskusja w parach, metaplan, prezentacja, doświadczenia, wypowiedzi losowe. Karty pracy, źródła informacji. wstępna Czynności organizacyjne. 3 minuty Wprowadzenie do tematu: Nauczyciel prosi uczniów, aby przedyskutowali w parach problemy dotyczące funkcjonowania organizmu człowieka: Jakie wady, niedoskonałości organizmu mogą przydarzyć się człowiekowi? Nauczyciel prosi o zaprezentowanie wyników dyskusji (wybór uczniów losowy, za pomocą patyczków z imionami). Spodziewane odpowiedzi: wada wzroku, wada słuchu, niedowaga, nadwaga/otyłość, skrzywienie kręgosłupa. Nauczyciel podsumowuje: Zajmiemy się jedną z tych niedoskonałości nadwagą i otyłością, w szczególności wśród dzieci. 3 minuty 40
dla nauczyciela II lekcja przebieg Dzielimy klasę na 3-4-osobowe zespoły, które wykonują zadania, w razie potrzeby korzystają z różnych źródeł informacji (instrukcje do zadań karta pracy nr 1). Zespół 1 doświadczenie: oczyszczanie srebra za pomocą coca-coli. Zespół 2 doświadczenie: zachowanie się tłuszczu zwierzęcego i roślinnego podczas smażenia. Zespół 3 doświadczenie: sztuczne barwniki w herbacie. Zespół 4 doświadczenie: sztuczne barwniki w soku. Zespół 5 zadanie: ile kalorii dostarczę, a ile spalę. Zespół 6 zadanie: ile kalorii dostarczę, a ile spalę. Zespół 7 zadanie: co na opakowaniu. Liderzy prezentują efekty pracy zespołów w kontekście związku opracowanego zagadnienia z populacją dzieci w wieku 10 12 lat (również dzieci szczupłych). Nauczyciel prosi uczniów, aby każdy, na podstawie prezentacji efektów pracy zespołów, samodzielnie opracował katalog wskazówek, które, jego zdaniem, warto stosować na co dzień. Nauczyciel podsumowuje/ocenia pracę uczniów. 1 4 minuty wstępna Czynności organizacyjne. 3 minuty Uczniowie w 3 4-osobowych zespołach wypełniają metaplany (karta pracy nr 2). Nauczyciel przydziela zespołom wydrukowane z załącznika nr 1 dla ucznia (strona www) ilustracje do wklejenia w polu JAK JEST. Wypełnione karty eksponują na ściennych gazetkach. Uczniowie spacerują po klasie komentując efekty pracy zespołów. Nauczyciel prosi uczniów, aby w parach przedyskutowali, czy dbanie o prawidłowe żywienie dotyczy tylko wybranych grup ludzi i dlaczego. Nauczyciel prosi o zaprezentowanie wyników dyskusji (wybór uczniów losowy, za pomocą patyczków z imionami). Uczniowie, pracując w zespołach, szukają informacji na temat piramidy zdrowej żywności. Na podstawie znalezionych informacji i własnego doświadczenia analizują jej strukturę, komentują jej zawartość. Uczniowie w parach (lub samodzielnie) opracowują propozycje menu na cały dzień. Ocena koleżeńska + informacja zwrotna od nauczyciela. Zadanie domowe: znajdź przepis na jeden z wybranych przez Ciebie posiłków z własnego menu i wypełnij kartę pracy nr 3. Informacje (internet lub tradycyjne źródło informacji). Karty pracy. 7 minut 41
MATEMATYKA Podstawa programowa: Obliczenia praktyczne. Uczeń: - w przypadkach osadzonych w kontekście praktycznym oblicza procent danej wielkości, w stopniu trudności typu 50%, 10%, 20%. Elementy statystyki opisowej. Uczeń: - gromadzi i porządkuje dane, - odczytuje i interpretuje dane przedstawione w tekstach, tabelach, diagramach i na wykresach. Zadania tekstowe. Uczeń: - do rozwiązywania zadań osadzonych w kontekście praktycznym stosuje poznaną wiedzę z zakresu arytmetyki i geometrii oraz nabyte umiejętności rachunkowe, a także własne poprawne metody, - weryfikuje wynik zadania tekstowego, oceniając sensowność rozwiązania. Temat Otyłość w Europie ewenement czy epidemia 90 minut Cele lekcji w języku ucznia Kryteria do oceny ( nacobezu ) Pytanie kluczowe Metody Materiały dydaktyczne I lekcja przebieg Na lekcji dowiesz się: - jaka jest skala problemu otyłości wśród dzieci w wybranych krajach Europy? Po lekcji: - zaplanujesz rozwiązanie i rozwiążesz zadanie tekstowe dotyczące problemu żywienia, wykorzystując umiejętność wykonywania działań na liczbach dziesiętnych, - odczytasz i zinterpretujesz dane dotyczące nadwagi/otyłości dzieci, przedstawione w tabelach, diagramach i na wykresach, - sporządzisz diagram przedstawiający dane dotyczące problemu nadwagi/otyłości w krajach UE. Jakie fakty świadczą o tym, że otyłość wśród dzieci jest problemem w Polsce i innych krajach europejskich? Stoliki eksperckie, prezentacja. Karty pracy, w tym wypełniona przez uczniów na lekcji przyrody karta pracy nr 3, źródła informacji, kalkulatory. wstępna Czynności organizacyjne. 3 minuty Nauczyciel prosi, aby każdy uczeń obliczył koszt zaproponowanego przepisu w przeliczeniu na 4 osoby (karta pracy nr 3 uczniowie samodzielnie wpisują nazwę ostatniej kolumny: KOSZT). Zadania Zespoły uczniów otrzymują zadania do rozwiązania: I zespół zadanie nr 1, II zespół zadanie nr 2, III zespół zadanie nr 3, IV zespół zadanie nr 4, V zespół zadanie nr 5, VI zespół zadanie nr 6. Prezentacja efektów pracy zespołów (liderzy zespołów przedstawiają wszystkim uczniom problem opisany w zadaniu i jego rozwiązanie). 1 17 minut 42
dla nauczyciela Zadanie 1 Janek i Marek postanowili zadbać o swoją kondycję i zdrowie po tym, jak przez wiele tygodni cały czas spędzali przed telewizorem lub komputerem. Najpierw codziennie przez prawie godzinę spacerowali, a po tygodniu już biegali po pobliskich alejkach. Byli coraz silniejsi i coraz bardziej zadowoleni. Po 2 miesiącach okazało się, że Janek stracił na wadze 1,5 kg, a Marek schudł o 5%. Który z nich waży teraz mniej i o ile, jeśli przed spacerami Janek ważył 45,5 kg, a Marek 46 kg? Zadanie 2 Miód wzmacnia serce, koi nerwy, ożywia mózg, goi rany. Ma właściwości antybakteryjne niektóre bakterie zwalcza lepiej niż antybiotyki. Warto wprowadzić miód do codziennego menu. Jedna łyżeczka miodu waży przeciętnie 7,2 g. Pan Adam wypija codziennie szklankę wody z trzema łyżeczkami miodu, a jego żona z dwiema. Na ile dni wystarczy im słoik zawierający 360 g miodu? Zadanie 3 produkt suszone brzoskwinie 0,24 suszone śliwki 0,14 migdały 0,14 rodzynki 0,07 groch 0,07 kukurydza 0,06 jabłka 0,02 część masy, którą stanowi błonnik Błonnik odgrywa ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu przewodu pokarmowego. W tabeli podana jest zawartość błonnika w wybranych produktach. Dzienne zapotrzebowanie człowieka na błonnik wynosi 25 g. Marta zjadła dzisiaj 0,08 kg suszonych brzoskwiń, 5 dag rodzynek i 12 g kukurydzy. Czy zaspokoiła w ten sposób dzienne zapotrzebowanie na błonnik? Zadanie 4 Najczęściej stosowanym wskaźnikiem stanu odżywienia, pozwalającym określić występowanie otyłości, jest wskaźnik masy ciała BMI. Aby obliczyć BMI, należy masę ciała podaną w kilogramach podzielić przez kwadrat wzrostu podanego w metrach. Jedenastoletnia Hania waży 41,8 kg i ma 140 cm wzrostu, o 2 lata starsza Zosia waży 44 kg i ma 142 cm wzrostu, a równolatek Zosi Marek ma 156 cm i waży 56,5 kg. Które z tych dzieci ma nadwagę? BMI dziecka 10 12 lat BMI dziecka 12 15 lat waga < 17 < 17 niedowaga 17 21 17 22 norma 21 26 22 27 nadwaga > 26 > 27 otyłość Zadanie 5 wysiłek fizyczny bieg wolny 450 spacer wolny 215 taniec 390 jazda samochodem 120 jazda na rowerze 510 wydatek energetyczny [w kcal/godzinę] W ostatnich dziesięcioleciach nasze nawyki żywieniowe uległy znacznym zmianom. W celu utrzymania swojej masy ciała należy spożywać dziennie średnio 2200 kalorii. W ostatnich latach liczba spożywanych kalorii wzrosła do 2900 dziennie. Ile czasu należałoby spacerować, żeby spalić ten nadmiar kalorii? Zadanie 6 Szacuje się, że w Europie, w połowie przypadków, samochody są używane do pokonania trasy nieprzekraczającej 5 km. W jakim czasie można pokonać tę samą odległość pieszo, jeśli średnia prędkość pieszego wynosi 10 km/h, a w jakim czasie na rowerze, jadąc 20 km/h? 43
II lekcja przebieg wstępna Czynności organizacyjne. 3 minuty Nauczyciel prosi uczniów, aby w parach przedyskutowali, czy problem nadwagi/otyłości dotyczy tylko wybranych grup ludzi, wybranych krajów. Nauczyciel prosi o zaprezentowanie wyników dyskusji (wybór uczniów losowy, za pomocą patyczków z imionami). 3 minuty Rozdanie (przypomnienie) uczniom celów lekcji i kryteriów oceny (może być na ekranie). Uczniowie w zespołach (stoliki eksperckie) analizują informacje dotyczące problemu otyłości w przydzielonym przez nauczyciela zakresie (nadwaga, śniadania, owoce, lub aktywność fizyczna) w wybranych krajach UE. Uczniowie w nowych zespołach wymieniają się wiedzą (informacjami) i sporządzają diagram dotyczący problemu otyłości w UE (karta pracy nr 4). Opracowania prezentują na gazetkach ściennych; spacerując, komentują efekty pracy. Nauczyciel podsumowuje/ocenia pracę uczniów. Wszystkie załączniki do pobrania ze strony projektu. 26 minut 8 minut 44