Pilipiszyn K., Bartosik R. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu PLANOWANIE PRZYCHODÓW ZE SPRZEDAŻY NA PRZYKŁADZIE PRZEDSIEBIORSTW BRANŻY BUDOWLANEJ Working paper JEL Classification: A10 Słowa kluczowe: Planowanie finansowe, prognoza sprzedaży, metoda stałych wskaźników. Streszczenie: Raport zawiera prognozę sprzedaży dla przedsiębiorstw z sektora 41, oraz zaplanowanie przepływów środków pieniężanach, a także sporządzenie prognozowanych bilansów.
I. Wstęp. Prognoza przyszłorocznej sprzedaży została sporządzona dla dwóch przedsiębiorstw z branży budowlanej. Przedsiębiorstwo pierwsze świadczy usługi w zakresie generalnego wykonawstwa inwestycji budowlanych na obszarze wschodniej i centralnej Polski. Stabilność finansowa oraz wyznawane wartości zapewniają pewność realizacji przedsięwzięć budowlanych. Przedsiębiorstwo w ramach swojej struktury wykonuje konstrukcje stalowe i aluminiowe oraz produkuje stolarkę. Realizuje też przedsięwzięcia deweloperskie. Kolejne przedsiębiorstwo powstało ona z przekształcenia Przedsiębiorstwa Państwowego w samodzielny podmiot gospodarczy. Zakresem działania jest projektowanie i realizacja obiektów budowlanych w generalnym wykonawstwie, montażu konstrukcji stalowych, obudowy i urządzeń przemysłowych. II. Praktyczny przykład zastosowania z wykorzystaniem danych rzeczywistych pochodzących bazy Monitor Polski B Prognoza przychodów ze sprzedaży metoda procentu od sprzedaży, została wykonana na postawie danych historycznych analizowanych przedsiębiorstw. Tab. 1 Dane historyczne analizowanych przedsiębiorstw Dane z roku 2011 Przedsiebiorstwo 1 Przedsiębiorstwo 2 CR (Przychody ze sprzedaży) 125966 871,70 zł 16909 077,85 zł CE (Koszty wydatkowe) 123834 744,14 zł 16471 213,99 zł VC (Koszty zmienne) 554070,71 zł 239958,38 zł FC (Koszty stałe) 123280 673,43 zł 16231 255,61 zł NCE (Koszty bezwydatkowe) 547798,63 zł 11370,03 zł Należności krótkoterminowe 18585 035,63 zł 6821889,65 zł Zapasy 17040 591,15 zł - zł Środki pieniężne 9493055,71 zł 802728,42 zł Zobowiązania bieżące 41541 958,74 zł 2902363,96 zł Aktywa trwałe 10530 756,88 zł 1163453,58 zł Aktywa obrotowe 56959 550,03 zł 7664908,98 zł g (tempo wzrostu sprzedaży) 6% 6% Źródło: Bilans oraz Rachunek Zysków i Strat analizowanych przedsiębiorstw z 2011 r. Przedsiębiorstw przyjęły na rok kolejny poziom wzrostu w wysokości jedynie 6%. Przyczyną tej decyzji jest trudna sytuacja na rynku budowlanym 1. Mniejsze przychody mogą wystąpić z powodu: spadku marż wynikającego z zaostrzonej konkurencji o zlecenia dobiegających końca realizacji inwestycji związanych z Euro 2012 brak ożywienia w inwestycjach sektora prywatnego 2 1 http://regiodom.pl/portal/wiadomosci/analizy-raporty/przyszlosc-rynku-budowlanego-w-kolejnych-latach
Planowanie przepływów pieniężnych przedstawia Tabela 2. Tab. 2 Planowane przepływów pieniężnych Przedsiębiorstwo 1 Przedsiębiorstwo 2 2011 Prognoza 2012 2011 Prognoza 2012 CR 125966 871,70 zł 133524 884,00 zł 16909 077,85 zł 17923 622,52 zł CE 123834 744,14 zł 131264 828,79 zł 16741 213,99 zł 17745 686,83 zł NCE 547798,63 zł 580666,55 zł 11370,03 zł 12052,23 zł EBIT = 1584328,93 zł 1679388,67 zł 156493,83 zł 165883,46 zł podatek 19% 301022,50 zł 319083,85 zł 29733,83 zł 31517,86 zł NOPAT = 1283306,43 zł 1360304,82 zł 126760,00 zł 134365,60 zł NCE 547798,63 zł 580666,55 zł 11370,03 zł 12052,23 zł Δ NWC Kapitał pracujący netto 12022 533,49 zł 214603,43 zł 1709423,82 zł 283335,25 zł CAPEX (wydatki kapitałowe na aktywa trwałe) NCE*1,06 1179644,04 zł 1250422,69 zł 81177,24 zł 86047,88 zł FCF (wolne przepływy pieiężne) = - 11371 072,47 zł 475945,26 zł - 1652471,03 zł - 222965,29 zł EBT = - 11768 159,47 zł - 12474 249,04 zł - 1635868,42 zł - 1734020,53 zł ZN = - 9532209,17 zł - 10104 141,72 zł - 1325053,42 zł - 1404556,63 zł Założenia g (Tempo wzrostu sprzedaży) 0,06 0,06 kb (stopa kosztu długu) 0,1 0,1 Źródło: Bilans oraz Rachunek Zysków i Strat analizowanych przedsiębiorstw z 2011 r Wzrost przychodów ze sprzedaży o 6% w obu przedsiębiorstwach wpłynął nie korzystnie na zysku netto, niestety przedsiębiorstwa dalej generują straty i są one na wyższym poziomie niż w roku bazowym. W przedsiębiorstwach, zmiana kapitału pracującego netto znacznie spadnie w stosunku do roku bieżącego i tym samym zwiększą się przepływy pieniężne, które prawdopodobnie będą na poziomie 475 945,26 w przedsiębiorstwie pierwszym, natomiast w przedsiębiorstwie drugim planowane przepływy pieniężne wyniosą (- 222 965,29). Planowanie przyszłorocznego wzrostu przychodów ze sprzedaży ma również swoje odzwierciedlenie w bilansie za kolejny rok. Struktura kapitału w analizowanych przedsiębiorstwach kształtuje się w następujący sposób: Tab. 3 Struktura kapitału Przedsiębiorstwo 1 Przedsiębiorstwo 2 2011 Udziały Prognoza 2012 2011 Udziały Prognoza 2012 Kapitał własny 11981 524,82 zł 17,75% 12700 416,31 zł 4897783,80 zł 55,48% 5191650,83 zł Kapitał obcy 55508 782,09 zł 82,25% 58839 309,02 zł 3930578,76 zł 44,52% 4166413,49 zł Razem 67490 306,91 zł 100,00% 71539 725,32 zł 8828362,56 zł 100,00% 9358064,31 zł INT 13 352 488,40 zł 6% 14 153 637,70 zł 1 792 362,25 zł 6% 1 899 903,99 zł Źródło: Bilans oraz Rachunek Zysków i Strat analizowanych przedsiębiorstw z 2011 r 2 http://www.wpionieinapoziomie.pl/art/co_czeka_branze_budowlana_w_2011_roku
Przedsiębiorstwo pierwsze charakteryzuje się dużym udziałem kapitału obcego 82,25%. Finansowanie działalności danego przedsiębiorstwa oparte jest na zaciągniętych kredytach krótkoterminowym w wysokości 9 217 505,51 zł, i długoterminowym wynoszącym 6 681 792,00 zł. Odsetki od kapitału obcego, jakie przedsiębiorstwo będzie ponosiło w przyszłym roku, są znaczne i wyniosą 14 153 637,70 zł. W drugim analizowanym przedsiębiorstwie podział kapitałów jest równomierny z lekką przewagą kapitału własnego co dobrze świadczy o przedsiębiorstwie, udziały kapitału własnego wynoszą 55,48%, a kapitału obcego to 44,52%. Na kapitał obcy w głównej mierze składają się zobowiązania krótkoterminowe wobec jednostek powiązanych. Prognozowane odsetki w wysokości 1 899 903,99 są kwotą znaczącą w porównaniu do wielkości zobowiązań. Majątek przedsiębiorstw na przyszły rok ulegnie zwiększeniu proporcjonalnie do założonego tempa wzrostu. Przyszłoroczny bilans w obu przedsiębiorstwach może przedstawiać się w następujący sposób: Tab. 4 Prognozowany bilans w analizowanych przedsiębiorstwach Przedsiębiorstwo 1 AKTYWA PASYWA 2011 2012 2011 2012 Aktywa trwałe 10530 756,88 zł 11162 602,29 zł Kapitał własny 11981 524,82 zł 12700 416,31 zł Zapasy 17040 591,15 zł 18063 026,62 zł Kapitał obcy 55508 782,09 zł 58839 309,02 zł Należności 18585 035,63 zł 19700 137,77 zł ZwD 17527 915,71 zł 18579 590,65 zł Środki pieniężne 9493055,71 zł 10062 639,05 zł RMK 11840 867,54 zł 12551 319,59 zł SUMA 67490 306,91 zł 71539 725,32 zł SUMA 85018 222,62 zł 90119 315,98 zł Przedsiębiorstwo 2 AKTYWA PASYWA 2011 2012 2011 2012 Aktywa trwałe 1163453,58 zł 1233260,79 zł Kapitał własny 4897783,80 zł 5191650,83 zł Zapasy - zł - zł Kapitał obcy 3930578,76 zł 4166413,49 zł Należności 6821889,65 zł 7231203,03 zł ZwD 2488919,83 zł 2638255,02 zł Środki pieniężne 802728,42 zł 850892,13 zł RMK 40290,91 zł 42708,36 zł SUMA 8828362,56 zł 9358064,31 zł SUMA 11317 282,39 zł 11996 319,33 zł Źródło: Bilans oraz Rachunek Zysków i Strat analizowanych przedsiębiorstw z 2011 r Przyjęta do analizy metoda procentu od sprzedaży zakłada, że wskaźniki w okresie, na który została sporządzona prognoza oraz w okresie poprzednim, będą na tym samym poziomie 3. 3 http://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0cc0qfjaa&url=http%3a%2f %2Fmichalskig.files.wordpress.com%2F2012%2F03%2Fplanowaniefinansowe_wyklad2012.ppt&ei=F_RNUY 75A8GmO870gdgL&usg=AFQjCNGAWHGaBmmqP4F9R2Ae1M38XFZp9w&sig2=4WIBhTgjtJUxfRKKzBz TzQ&bvm=bv.44158598,d.ZWU, G. Michalski, Prezentacja Planowanie Finansowe
Tab. 5 Analiza wskaźników Przedsiębiorstwo 1 Przedsiebiorstwo 2 WSKAŹNIKI 2011 2012 2011 2012 wskaźnik bieżącej płynności 1,371 1,371 2,641 2,641 wskaźnik wypłacalności 4,622 4,622 0,801 0,801 wskaźnik ogólnego zadłużenia 0,822 0,822 0,445 0,445 Źródło: http://www.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/anali_wskaznik_24112006.pdf W przedsiębiorstwie pierwszym wskaźnik bieżącej płynności kształtuje się na poziomie optymalnej wielkości 1,371 i informuje o możliwości spłaty zobowiązań bieżących, w przypadku gdy stałyby się natychmiast wymagalne 4. Wartość wskaźnik wypłacalności powyżej 4,00 wskazuje na możliwość utraty zdolności do regulowania przez przedsiębiorstwo zobowiązań 5. Wskaźnik ogólnego zarządu wynosi 0,822 co jest bardzo niekorzystne z punktu widzenia kosztów obsługi długu, jak również zdolności do obsługi długu 6 W przedsiębiorstwie drugim wysoka wartość wskaźnika bieżącej płynności wynosząca 2,641 oznacza nadpłynność, czyli nieefektywne gospodarowanie posiadanymi środkami 7. Bardzo niska wartość wskaźnika wypłacalności jest nie korzystne i może oznaczać brak efektywnego wykorzystania finansowania zewnętrznego 8. Wskaźnik ogólnego zadłużenia wynoszący 0,445 pokazuje zachowanie prawidłowych proporcji w kapitale firmy 9. III. Podsumowanie Podsumowując należy zwrócić uwagę, że na przełomie dwóch okresów wskaźniki nie uległy zmianie, co świadczy o prawidłowym zastosowaniu metody stałych wskaźników. Przy zakładanym wzroście sprzedaży, planowane przepływy pieniężne w obu przedsiębiorstwach będą znacznie wyższe niż w okresie bazowym. Przedsiębiorstwa po stworzeniu prognozy sprzedaży powinny określić sposób dążenia do osiągnięcia założonych celów i przez cały czas sprawować nadzór nad ich realizacją 10 Plany finansowe są częścią ogólnych strategicznych i operacyjnych planów firm 11. Dlatego też są źródłem istotnych decyzji podejmowanych przez zarząd firmy. Prognoza sprzedaży jest jednym z najważniejszych elementów planowania finansowego, jeżeli bowiem prognoza jest nietrafiona, konsekwencje tego stanu rzeczy mogą być poważne 12. 4 http://www.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/anali_wskaznik_24112006.pdf 5 http://www.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/anali_wskaznik_24112006.pdf 6 http://www.almanachinwestora.pl/analiza-fundamentalna/ocena-fundamentow-finansowychspolki/wskaznikogolnego-zadluzenia 7 http://www.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/anali_wskaznik_24112006.pdf 8 http://www.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/anali_wskaznik_24112006.pdf 9 http://www.almanachinwestora.pl/analiza-fundamentalna/ocena-fundamentow-finansowychspolki/wskaznikogolnego-zadluzenia 10 http://www.isof.pl/moz_crm7.hdb 11 Manikowski A., Tarapata Z., Prognozowanie i symulacja rozwoju przedsiębiorstw, Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Warszawa 2002, s. 352 12 Tamże, s.355
Spis Tabel: 1. Dane historyczne analizowanych przedsiębiorstw 2. Planowanie przepływów pieniężnych 3. Struktura kapitału 4. Prognozowany bilans w analizowanych przedsiębiorstwach 5. Analiza wskaźników Bibliografia 1. Michalski Grzegorz, Strategie finansowe przedsiębiorstw (Entrepreneurial financial strattegies), oddk, Gdańsk 2009. 2. Michalski Grzegorz, Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych (Financial Analysis in the Firm. A Valu Based Liquidity Framework), oddk, Gdańsk 2008. 3. Michalski, Grzegorz Marek, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, (Introduction to Entrepreneurial Financial Management), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1934041 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1934041 4. Michalski Grzegorz (2007), Portfolio Management Approach in Trade Credit Decision Making, Romanian Journal of Economic Forecasting, Vol. 3, pp. 42-53, 2007. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1081269 5. Michalski Grzegorz (2008), Operational risk in current assets investment decisions: Portfolio management approach in accounts receivable, Agricultural Economics Zemedelska Ekonomika, 54, 1, 12 19 6. Michalski Grzegorz (2008), Corporate inventory management with value maximization in view, Agricultural Economics-Zemedelska Ekonomika, 54, 5, 187-192. 7. Michalski Grzegorz (2009), Inventory management optimization as part of operational risk management, Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 43, 4, 213-222. 8. Michalski Grzegorz (2011), Financial Analysis in the Enterprise: A Value-Based Liquidity Framework. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1839367, 177-262. 9. Michalski Grzegorz (2007), Portfolio management approach in trade credit decision making, Romanian Journal of Economic Forecasting, 8, 3, 42-53. 10. Michalski Grzegorz (2008), Value-based inventory management, Romanian Journal of Economic Forecasting, 9, 1, 82-90.
11. Michalski Grzegorz (2012), Financial liquidity management in relation to risk sensitivity: Polish enterprises case, Quantitative Methods in Economics, Vydavatelstvo EKONOM, Bratislava, 141-160. 12. Michalski Grzegorz (2008), Decreasing operating risk in accounts receivable mangement: influence of the factoring on the Enterprise value, [in] Culik, M., Managing and Modelling of Financial Risk, 130-137. 13. Michalski Grzegorz (2010), Planning optimal from the Enterprise value creation perspective. Levels of operating cash investment, Romanian Journal of Economic Forecasting, vol: 13 iss: 1 pp.198-214.7 14. Polak Petr, Robertson, D. C. and Lind, M. (2011), The New Role of the Corporate Treasurer: Emerging Trends in Response to the Financial Crisis (December 12, 2011). International Research Journal of Finance and Economics, No. 78, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1971158 15. Soltes Vincent (2012), Paradigms of Changes in the 21th Century -Quest for Configurations in Mosaic, Ekonomicky Casopis, v.60 is.4 pp. 428-429. 16. Soltes Vincent (2011), The Application of the Long and Short Combo Option Strategies in the Building of Structured Products, 10th International Conference of Liberec Economic Forum, Liberec. 17. Zmeskal Zdenek, Dluhosova Dana (2009), Company Financial Performance Prediction on Economic Value Added Measure by Simulation Methodology, 27th International Conference on Mathematical Methods in Economics, Mathematical Methods in Economics, 352-358. 18. Polak Petr, Sirpal R., Hamdan M. (2012), Post-Crisis Emerging Role of the Treasurer, European Journal of Scientific Research, 86, 3, 319-339 19. Kresta A.; Tichy Tomas (2012), International Equity Portfolio Risk Modeling: The Case of the NIG Model and Ordinary Copula Functions, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE 62, 2, 141-161. 20. Kopa Milos, D'Ecclesia RL, TichyTomas (2012), Financial Modeling, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE, 62, 2, 104-105. 21. Michalski, Grzegorz Marek, Value-Based Inventory Management, Value-Based Inventory Management, Journal of Economic Forecasting, 9/1, 82-90, 2008. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1081276 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1081276 22. Dluhosova Dana, et. al., 2006, Finanční řízení a rozhodování podniku: analýza, investování, oceňování, riziko, flexibilita, Ekopress, Prague.
23. Soltes Vincent, 2004, Duration of coupon bonds as a criterion of the price sensibility of bonds withregards to the change of interest rates (Durácia kupónovej obligácie ako kritérium cenovej citlivosti obligácie vzhľadom na zmenu úrokových sadzieb in Slovak), EKONOMICKY CASOPIS, 52/2004(1), pp. 108-114. 24. Michalski, Grzegorz Marek, Factoring and the Firm Value (May 17, 2008). FACTA UNIVERSITATIS Series: Economics and Organization, Vol. 5, No. 1, pp. 31-38, 2008. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1844306 25. Michalski, Grzegorz Marek, Crisis Caused Changes in Intrinsic Liquidity Value in Non-Profit Institutions (December 14, 2012). Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, 2012, Volume 7, Issue 2. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2189488 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2189488 26. Michalski, Grzegorz Marek, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach (Financial Liquidity Management in Small and Medium Enterprises) (2013). Płynność Finansowa w Małych i Średnich Przedsiębiorstwach, PWN, 2013. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2214715 27. Michalski, Grzegorz Marek, Accounts Receivable Management in Nonprofit Organizations (Zarządzanie należnościami w organizacjach nonprofit), 2012, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości 2012(68(124)):83-96. ICID: 1031935, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2193352 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2193352 28. MPB -Dane dla lat 2009-2010, http://dx.doi.org/10.6084/m9.figshare.92633 29. G. Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, PWN, Warszawa 2005, 30. W.Pluta, G.Michalski, Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem, C.H.Beck, Wrocław 2005, str. 418 31. Manikowski A., Tarapata Z., Prognozowanie i symulacja rozwoju przedsiębiorstw, Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Warszawa 2002, s. 352-355 32. http://regiodom.pl/portal/wiadomosci/analizy-raporty/przyszlosc-rynku-budowlanegow-kolejnychlatach 33.http://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=3&ved=0CDkQF jac&url=http%3a%2f%2fmichalskig.files.wordpress.com%2f2008%2f07%2fen_ro02 firmv2707g1314.doc&ei=4xzpuy34dmwvpibdgagn&usg=afqjcnhqcrlwrlnzdv 5MMJt1Eu78Bg0fQ&sig2=E4S3RTaJNXxz6j591kWlBw&bvm=bv.44158598,d.ZWU 34.http://sindicator.net/baza_wiedzy/wskazniki_struktury_kapitalu_i_wyplacalnosci/wska znik_ogolnego_zadluzenia 35. http://www.almanachinwestora.pl/analiza-fundamentalna/ocena-fundamentowfinansowychspolki/wskaznik-ogolnego-zadluzenia
36. http://www.isof.pl/moz_crm7.hdb 37. http://www.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/anali_wskaznik_24112006.pdf 38.http://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0CC0QFj AA&url=http%3A%2F%2Fmichalskig.files.wordpress.com%2F2012%2F03%2Fplanowa niefinansowe_wyklad2012.ppt&ei=f_rnuy75a8gmo870gdgl&usg=afqjcngawh GaBmmqP4F9R2Ae1M38XFZp9w&sig2=4WIBhTgjtJUxfRKKzBzTzQ&bvm=bv.44158 598,d.ZWU, G. Michalski, Prezentacja Planowanie Finansowe 39. http://www.wpionieinapoziomie.pl/art/co_czeka_branze_budowlana_w_2011_roku 40. Bilans analizowanego przedsiębiorstwa z branży budowlanej za rok 2011 41. Rachunek Zysków i strat analizowanego przedsiębiorstwa z branży budowlanej za rok 2011 42. Bilans analizowanego przedsiębiorstwa z branży budowlanej za rok 2011 43. Rachunek Zysków i strat analizowanego przedsiębiorstwa z branży budowlanej za rok 2011