Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa na przykładzie przedsiębiorstw z branży pozostałe górnictwo i wydobywanie.

Transkrypt

1 K. Wrzodek Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu K. Mamak Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu A. Hoffman Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa na przykładzie przedsiębiorstw z branży pozostałe górnictwo i wydobywanie. Working paper JEL Classification: A10 Słowa kluczowe: Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa, optymalna struktura kapitału, średni ważony koszt kapitału, WACC, kapitały własne, kapitały obce Streszczenie: Poniższy raport przedstawia jedną z metod zarządzania wartością przedsiębiorstwa, jaką jest wyznaczanie optymalnej struktury kapitału. Raport oparty jest na przykładzie sprawozdań finansowych analizowanych przedsiębiorstw z branży górnictwo i wydobywanie oraz założonych wartości odpowiednich dla danej branży.

2 WSTĘP Celem każdego przedsiębiorstwa jest zarówno przetrwanie w czasie, jak i pomnażanie wartości. Na wartość przedsiębiorstwa niewątpliwe wpływa struktura kapitałów. Zarządzanie wartością to między innymi podejmowanie decyzji o źródłach finansowania majątku. Często kapitały własne nie wystarczają na sfinansowanie działalności firmy zmuszone są do korzystania z kapitałów obcych. Ważne jest jednak aby stosunek kapitałów własnych i obcych był na odpowiednim poziomie, a korzystanie z obcych źródeł finansowania nie było nadmiernym kosztem. Celem naszej pracy będzie przedstawienie optymalnej struktury kapitałowej wybranych przedsiębiorstw. 1 OPIS METODY Wartość przedsiębiorstwa oceniana jest między innymi poprzez strukturę kapitału, gdyż sposób finansowania przedsiębiorstwa wpływa bezpośrednio na wartość firmy. Na podstawie trzech przedsiębiorstw z branży pozostałe górnictwo i wydobywanie. Zaprezentowana zostanie metoda obliczania optymalnej struktury kapitałów. Dzięki optymalnej strukturze kapitałów własnych i obcych przedsiębiorstwo ponosi najniższy średni ważony koszt kapitału (WACC). 2 PRAKTYCZNY PRZYKŁAD WYKORZYSTANIA METODY a) Określenie rynkowej i wolnej od ryzyka stopy procentowej. Tabela 1. Poziom stopy zwrotu wolnej od ryzyka i rynkowej stopy zwrotu Stopa KRM 11,2% 11,2% KRF 4,5% 4,5% Źródło: opracowanie własne. 1 Jajuga T., Słoński T., Finanse spółek. Długoterminowe decyzje inwestycyjne i finansowe, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław P. Szczepanowski, Wycena i zarządzanie wartością przedsiębiorstwa, WN PWN, Warszawa 2007 r.

3 b) Struktura kapitału w badanych przedsiębiorstwach w latach Tabela 2. Obecna struktura kapitału dla Przedsiębiorstw X Y Z Nazwa X Y Z E+D , , , , , ,2 E , , , , , ,6 D , , , , , ,6 WE 53,31% 56,34% 80,47% 80,02% 84,95% 82,38% WD 46,69% 43,66% 19,53% 19,98% 15,05% 17,62% KRF 4,50% 4,50% 4,50% 4,50% 4,50% 4,50% KRM 11,20% 11,20% 11,20% 11,20% 11,20% 11,20% Bu 1,42 1,42 1,42 1,42 1,42 1,42 Bl 2,43 2,31 1,70 1,71 1,62 1,67 Wsp.ryzyka 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 Bl* 2,68 2,56 1,95 1,96 1,87 1,92 Ke 22,44% 21,66% 17,56% 17,61% 17,05% 17,34% Kd 9,50% 9,50% 7,50% 7,50% 5,90% 5,90% CC 15,55% 15,92% 15,32% 15,31% 15,21% 15,12% Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań finansowych z Monitor Polski B. Założenia dotyczące wszystkich przedsiębiorstw: - Kwoty podane w tysiącach złotych. - Bu - beta nielewarowana 3-1,42 - T = 19% c) optymalne struktury w badanych przedsiębiorstwach Przedsiębiorstwo X Założenia dodatkowe: - Kd jest stałe i wynosi 9,5% 3

4 Tabela 2. Optymalna struktura kapitału spółki X D+E , , , , ,83 WD 95% 96% 97% 98% 99% WE 5% 4% 3% 2% 1% D , , , , ,09 E 14198, , , , ,7383 KRF 0,045 0,045 0,045 0,045 0,045 KRM 0,112 0,112 0,112 0,112 0,112 Wsp. Ryzyka 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 Bu 1,42 1,42 1,42 1,42 1,42 Bl 23, , , , ,2898 Bl* 23, , , , ,5398 Ke 162,11% 200,64% 264,86% 393,30% 778,62% Kd 9,50% 9,50% 9,50% 9,50% 9,50% CC 15,42% 15,41% 15,41% 15,41% 15,40% Źródło: Opracowanie własne na podstawie Na podstawie powyższej tabeli możemy zauważyć, że sytuacja w przedsiębiorstwie X nie pozwala na maksymalizowanie wartości firmy. Minimalny średni koszt kapitału dla tego przedsiębiorstwa wynosi 15,4 %. Przedsiębiorstwo to w zbyt dużym stopniu korzysta z kapitałów własnych. Optymalna struktura dla firmy X, przy której maksymalizuję ona swą wartość, wynosi 99 % kapitałów obcych i 1 % kapitałów własnych, co znacznie różni się od bieżącej sytuacji (ponad 50 % kapitałów własnych i ponad 40 % kapitałów własnych). Przedsiębiorstwo Y Założenia dodatkowe: - Kd wynosi 7,5% i rośnie o 1 % wraz ze wzrostem udziału długu o 1% Tabela 3. Optymalna struktura kapitału spółki Y. D+E 78073, , , , ,19 WD 13% 14% 15% 16% 17% WE 87% 86% 85% 84% 83% D 10149, , , , ,442 E 67923, , , , ,748 KRF 0,045 0,045 0,045 0,045 0,045 KRM 0,112 0,112 0,112 0,112 0,112 Wsp. Ryzyka 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 Bu 1,42 1,42 1,42 1,42 1,42 Bl 1,59 1,61 1,62 1,64 1,66 Bl* 1,84 1,86 1,87 1,89 1,91 Ke 16,8405% 16,9435% 17,0489% 17,1569% 17,2674% Kd 8,4512% 8,5357% 8,6211% 8,7073% 8,7943% CC 15,5412% 15,5394% 15,5391% 15,5402% 15,5429% Źródło: Opracowanie własne na podstawie

5 W przedsiębiorstwie Y sytuacja również nie prowadzi do maksymalizacji wartości, jednak w porównaniu do przedsiębiorstwa X, przedsiębiorstwo Y powinno zwiększyć ilość kapitałów własnych kosztem kapitałów obcych. Aby osiągnąć sytuację, która pozwoli na maksymalizację zysków przedsiębiorstwo X powinno utrzymywać kapitały własne na poziomie 85%. Ta optymalna struktura przyczyni się do utrzymania minimalnego średniego ważonego kosztu kapitału (15,5391%). Przedsiębiorstwo Z Założenia dodatkowe: - Kd wynosi 5,9% i rośnie o 2% z każdym 1 procentem wzrostu długu Tabela 4. Optymalna struktura kapitału spółki Z. D+E , , , , ,2 WD 12% 13% 14% 15% 16% WE 88% 87% 86% 85% 84% D 28740, , , , ,672 E , , , , ,53 KRF 0,045 0,045 0,045 0,045 0,045 KRM 0,112 0,112 0,112 0,112 0,112 Wsp. Ryzyka 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 Bu 1,42 1,42 1,42 1,42 1,42 Bl 1,58 1,59 1,61 1,62 1,64 Bl* 1,83 1,84 1,86 1,87 1,89 Ke 16,74% 16,84% 16,94% 17,05% 17,16% Kd 7,34% 7,48% 7,63% 7,78% 7,94% CC 15,4441% 15,4392% 15,4369% 15,4375% 15,4409% Źródło: Opracowanie własne na podstawie W przedsiębiorstwie Z struktura kapitałów własnych i kapitałów obcych jest zbliżona do struktury optymalnej. Aby osiągnąć minimalny średni ważony koszt kapitału 15,4369% przedsiębiorstwo Z powinno zmniejszyć poziom kapitałów obcych o 2-3 punkty procentowe. Zmiana ta spowoduje maksymalizację wartości przedsiębiorstwa.

6 PODSUMOWANIE Zarządy wszystkich trzech przedsiębiorstw powinny na bieżąco analizować struktury kapitałowe i na ich podstawie podejmować najważniejsze decyzje finansowe, min dotyczące sposobów finansowania działalności. Decyzje te powinny prowadzić do minimalizowania średniego ważonego kosztu kapitału, a tym samym do maksymalizacji wartości. Zbyt niski poziom kapitałów obcych w przedsiębiorstwie powoduje obniżenie minimalnego średniego ważonego kosztu kapitału. Z drugiej strony przekroczenie określonego poziomu kapitałów obcych może spowodować spadek wartości firmy. Kluczem do osiągnięcia sukcesu w przedsiębiorstwie jest zaplanowanie optymalnej struktury kapitału. 4 4 Cwynar A., Cwynar W., Kreowanie wartości spółki poprzez długoterminowe decyzje finansowe, Polska Akademia Rachunkowości, Warszawa Rzeszów 2007

7 BIBLIOGRAFIA 1.Tadeusz Dudycz, Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa Praca zbiorowa, Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa, a struktura akcjonariatu; CeDeWu; Warszawa Pluta Wiesław, Zarządzanie wartością w małych i średnich przedsiębiorstwach, PWE, Warszawa Jajuga T., Słoński T., Finanse spółek. Długoterminowe decyzje inwestycyjne i finansowe, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław Duliniec A., Finansowanie przedsiębiorstwa, strategie i instrumenty, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne PWE, Warszawa 2011, 6. Maćkowiak E., Ekonomiczna wartość dodana, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa Szablewski A., Pniewski K., Bartoszewicz B. red., Value Based Management koncepcje, narzędzia, przykłady, Poltext, Warszawa Determinanty i modele wartości przedsiębiorstw, red. W. Skoczylas, PWE, Warszawa Cwynar A., Cwynar W., Kreowanie wartości spółki poprzez długoterminowe decyzje finansowe, Polska Akademia Rachunkowości, Warszawa Rzeszów 2007; 10. Michalski Grzegorz, Strategie finansowe przedsiębiorstw. Budżetowanie kapitałów i ocena finansowej opłacalności i ryzyka strategicznych decyzji przedsiębiorstw, ODDK Sp. z o.o., Gdańsk Michalski Grzegorz. Leksykon zarządzania finansami, C.H. Beck, Warszawa Michalski Grzegorz, Paradoks cyklu operacyjnego (Paradox of Operating Cycle), available at SSRN: Michalski Grzegorz (2007), Portfolio Management Approach in Trade Credit Decision Making, Romanian Journal of Economic Forecasting, Vol. 3, pp , Available at SSRN: Michalski Grzegorz (2008), Corporate inventory management with value maximization in view, Agricultural Economics-Zemedelska Ekonomika, 54, 5, Michalski Grzegorz (2009), Inventory management optimization as part of operational risk management, Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 43, 4, Michalski Grzegorz (2011), Financial Analysis in the Enterprise: A Value-Based Liquidity Frame-work. Available at SSRN: Michalski Grzegorz (2007), Portfolio management approach in trade credit decision making, Romanian Journal of Economic Forecasting, 8, 3, Michalski Grzegorz (2008), Value-based inventory management, Romanian Journal of Economic Forecasting, 9, 1, Michalski Grzegorz (2012), Financial liquidity management in relation to risk sensitivity: Polish enterprises case, Quantitative Methods in Economics, Vydavatelstvo EKONOM, Bratislava, Michalski Grzegorz (2008), Decreasing operating risk in accounts receivable mangement: influence of the factoring on the Enterprise value, [in] Culik, M., Managing and Modelling of Financial Risk, Michalski Grzegorz (2010) Planning optimal from the Enterprise value creation perspective. Levels of operating cash investment. Romanian Journal of Economic Forecasting vol. 13 iss 1 pp

8 22. Soltes Vincent (2012), Paradigms of Changes in the 21th Century - Quest for Configurations in Mosaic, Ekonomicky Casopis, v.60 is.4 pp Soltes Vincent (2011), The Application of the Long and Short Combo Option Strategies in the Building of Structured Products, 10th International Conference of Liberec Economic Forum, Liberec. 24. Polak Petr, Sirpal R., Hamdan M. (2012), Post-Crisis Emerging Role of the Treasurer, European Journal of Scientific Research, 86, 3, Michalski, Grzegorz Marek, Value-Based Inventory Management, Value-Based Inventory Management, Journal of Economic Forecasting, 9/1, 82-90, Available at SSRN: or Soltes Vincent, 2004, Duration of coupon bonds as a criterion of the price sensibility of bonds with regards to the change of interest rates (Durácia kupónovej obligácie ako kritérium cenovej citlivosti obligácie vzhľadom na zmenu úrokových sadzieb in Slovak), EKONOMICKY CASOPIS, 52/2004(1), pp Michalski Grzegorz, Factoring and the Firm Value (May 17, 2008). FACTA UNIVERSITATIS Series: Economics and Organization, Vol. 5, No. 1, pp , Available at SSRN: Michalski Grzegorz, Crisis Caused Changes in Intrinsic Liquidity Value in Non-Profit Institutions (December 14, 2012). Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, 2012, Volume 7, Issue 2. Available at SSRN: or Michalski Grzegorz Marek, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach (Financial Liquidity Management in Small and Medium Enterprises) (2013). Plynnosc Finansowa w Malych i Srednich Przedsiebiorstwach, PWN, Available at SSRN: Roczniki Giełdowe 2010 i 2011 ( )