M. Kucharski Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Transkrypt

1 M. Kucharski Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Zarządzanie ryzykiem w tworzeniu wartości na przykładzie przedsiębiorstwa z branży produkcji galanterii skórzanej. Working paper JEL Classification: A10 Słowa kluczowe: Zarządzanie wartością i ryzykiem przedsiębiorstwa. Ryzyko walutowe. Streszczenie: Sporządzony na podstawie przedsiębiorstwa produkującego galanterie skórzaną raport przedstawia metodę ograniczania ryzyka walutowego z wykorzystaniem kontraktów terminowych CFD. Dane zostały wykorzystane ze sprawozdań finansowych jak również informacji cechujących branże oraz kontrakty CFD.

2 Wstęp: Przedsiębiorstwo na podstawie, którego powstał ten raport eksportuje swoje wyroby do Niemiec i Austrii skąd pochodzi ok. 40% przychodów przedsiębiorstwa, przez co jest narażone na ryzyko walutowe związane z wahaniami kursów walut. W celu zwiększania wartości przedsiębiorstwa i bogacenia się jego właścicieli należy zabezpieczyć się przed owym ryzykiem. Zarządzanie ryzykiem jest ważnym elementem zarządzania przedsiębiorstwem, ponieważ każde przedsiębiorstwo spotyka się ze stanem, gdy istnieje prawdopodobieństwo nie osiągnięcia określonej korzyści. Rezultat zmiany kursu walutowego może występować w trzech odmianach: pozytywnej zarabiamy więcej niż oczekujemy, neutralnej, czyli kurs jest taki, jaki zakładaliśmy i negatywnej, czyli tracimy na wymianie walutowej. Naszym celem jest zminimalizowanie ryzyka, ale tak, aby mocno nie ograniczać możliwości przychodu przedsiębiorstwa. Opis metody: Przedsiębiorstwo ograniczy ryzyko poprzez zajęcie pozycji krótkiej kontraktu terminowego CFD na parze walutowej EUR/PLN. Jest to zabezpieczenie przed spadkiem kursu, ponieważ w przypadku, gdy przedsiębiorstwo Y otrzyma przepływ pieniężny w EUR i kurs spadnie otrzyma ono mniejszy przychód. Dlatego aby się zabezpieczyć dopasuje przepływ odwrotny 1. Wykorzystując znane z faktury sprzedaży dane przedsiębiorstwo może zając pozycje w odpowiednim terminie, o dostosowanej wartości 2. Występuje również możliwość wcześniejszego zamknięcia pozycji. Ten model strategii ma na celu wyeliminowanie pośrednich czynników zewnętrznych na przychód przedsiębiorstwa 3. Przedstawię dwa przypadki Przykład 1 1 Krzysztof Jajuga, Zarządzanie Ryzykiem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, s [dostęp ] 3 Wiesław Dębski, Rynek Finansowy i Jego Mechanizmy: Podstawy Teorii i Praktyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010, s 90

3 Założenia: a. Wystawiono fakturę opiewającą na EUR data wystawienia termin płatności dni. b. Jeden kontrakt ma wartość EUR liczba kontraktów dostosowana do wartości sprzedanych towarów 5szt. c. Przyjmujemy kolejne warianty: a. Optymistyczny kurs w dniu zapłaty wyniesie 4,15. b. Bazowy kurs wynosi 4,05 jako kurs rentowności sprzedaży. c. Pesymistyczny kurs w dniu zapłaty wynosi 3,95. d. Swap dla danej pozycji za 5 kontraktów wynosi 1104,52 PLN 4 e. Wymagany depozyt, aby utrzymać pozycje dla kontraktu terminowego CFD wynosi 2% wartości kontraktu w tym przypadku jest to 1000 EUR, co będzie odniesione do kursu każdego dnia, dlatego aby pozycje były otwarte przyjmuje depozyt do kursu najwyższego mianowicie 4,15 i wartość depozytu wynosi 4150 PLN. Depozyt po zamknięciu pozycji jest zwracany. 5 f. Przewidywany przychód przedsiębiorstwa za okres faktury wynosi PLN. Nie występuje sezonowość popytowa. Tabela 1 Przedstawienie przykładu pierwszego z wykorzystanie kontraktów terminowych CFD WARIANT PESYMISTYCZNY NEUTRALNY OPTYMISTYCZY Kurs zamknięcia pozycji 3,95 4,05 4,15 Przychód z eksportu (PLN) Próg rentowności (PLN) Przychód z CFD (PLN) 5000,00 0, , [dostęp ] 5 [dostęp ]

4 Koszty CFD (PLN) Swap 1145,1 Depozyt 4150 Podsumowanie Wynik z eksportu Wynik z CFD 5000, ,00 Saldo 3004,9 Źródło: obliczenia własne na podstawie: Paweł Rokita, alutowy.pdf, [dostęp ] W każdym z trzech wariantów saldo końcowe jest takie samo obrazuje to, że nie zależnie od sytuacji kursowej jesteśmy zabezpieczeni. Na powyższym przykładzie gdzie w wariantach kurs jest równo od siebie oddalony mamy zrównoważoną sytuacje, ponieważ strata lub zysk bez zabezpieczania była by tej samej wartości ok. 2,5% wartości przepływu. Potencjalna strata równa się potencjalnemu zyskowi. Obrazuje to mechanikę działania tego typu zabezpieczenia, jeżeli się na nie zdecydujemy wiemy, jakiej wartości będziemy mieć przyszły przepływ pieniężny, a co najważniejsze pewny przepływ pieniężny. Całość będzie mieć pozytywny wpływ na wartość przedsiębiorstwa Przypadek 2 Założenia: a) Faktura opiewa na kwotę EUR. Data wystawienia jak i termin zapłaty jak przykładzie pierwszym b) Liczba kontraktów zostaje dostosowana do wielkości przepływy 10szt. c) Depozyt dla 10 kontraktów wynosi 8300PLN, a swap 2290,2 PLN 6 d) Warianty są następujące: a. Optymistyczny kurs w dniu zapłaty wyniesie 4,20. b. Bazowy kurs wynosi 4,05 jako kurs rentowności sprzedaży. c. Pesymistyczny kurs w dniu zapłaty wynosi 3, [dostęp ]

5 Tabela 2 Przedstawienie przykładu drugiego z wykorzystanie kontraktów terminowych CFD WARIANT PESYMISTYCZNY NEUTRALNY OPTYMISTYCZY Kurs zamknięcia pozycji 3,80 4,05 4,20 Przychód z eksportu (PLN) Próg rentowności (PLN) Przychód z CFD (PLN) 12500,00 0, ,00 Koszty CFD (PLN) Swap 2290,2 Depozyt 8300 Podsumowanie Wynik z eksportu Wynik z CFD 12500, ,00 Saldo 6009,8 Źródło: obliczenia własne na podstawie: Paweł Rokita, alutowy.pdf, [dostęp ] Powyższy analizowany przykład przy zwiększonych różnicach kursowych ukazuje jak wysokie jest ryzyko walutowe, nie występuje już równowaga pomiędzy potencjalną strata a potencjalnym zyskiem. Zwiększona skala idealnie obrazuje znaczenie zabezpieczenia walutowego. Przez cały rok działalności przedsiębiorstwo dokonuje kilku-kilkunastu transakcji zagranicznych, brak zabezpieczania może drastycznie odbić się na jego sytuacji. Taka symulacje ilustruje poniższa tabela. Tabela 3 Przedstawienie sytuacji bez stosowania kontraktów CFD WALUTA UDZIAŁ SZACOWANY PRZYCHÓD Roczne przychody PLN 100% ,00 zł Przychody z eksportu EUR 40% ,70 Przychody na rynku polskim PLN 60% ,00 zł Szacowany miesięczny przychód przedsiębiorstwa PLN zł Przewidywany kurs na koniec roku (neutralny) EUR/PLN 4, ,00 zł Kurs pesymistyczny EUR/PLN 3, ,07 zł Kurs optymistyczny EUR/PLN 4, ,37 zł

6 Zmiany wysokości rocznych przychodów Zmiana procentowa Zmiana wartościowa Przewidywany kurs na koniec roku (neutralny) 0% 0,00 zł Kurs pesymistyczny -2,47% ,93 zł Kurs optymistyczny 0,99% ,37 zł Źródło: obliczenia własne na podstawie: Bartłomiej Naziębło [dostęp ] Tabela ukazuje istotę problemu, który można rozwiązać wykorzystując kontrakty terminowe w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem. Podsumowanie Strategia wykorzystania kontraktów CFD, jako zabezpieczenia przez ryzykiem kursowym jest jednym z przykładów coraz częściej wykorzystywanych strategii hedging owych, które są skuteczne. Przedsiębiorstwo, aby spełnić swój podstawowy cel, czyli zwiększać swoją wartość musi redukować ryzyko i ponoszone straty. W przypadku handlu zagranicznego ryzyko walutowe zawsze występuję i sposób radzenia sobie z nim pozwala na ocenę kadry zarządzającej, której jakoś wpływa na wycenę przedsiębiorstwa. Odpowiedzialne zabezpieczenie w perspektywie czasu będzie prowadzić do zwiększania eksportu i generowania większych przychodów jego brak będzie powodował problemy z płynnością finansową, terminową spłatą zobowiązań, niewykorzystaniu swojego potencjału. Spis tabel: Tabela 1 Przedstawienie przykładu pierwszego z wykorzystanie kontraktów terminowych CFD... 3 Tabela 2 Przedstawienie przykładu drugiego z wykorzystanie kontraktów terminowych CFD 5 Tabela 3 Przedstawienie sytuacji bez stosowania kontraktów CFD... 5

7 Spis literatury: 1. Michalski Grzegorz, Strategie finansowe przedsiębiorstw (Entrepreneurial financial strattegies), oddk, Gdańsk Michalski Grzegorz, Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych (Financial Analysis in the Firm. A Value-Based Liquidity Framework), oddk, Gdańsk Michalski, Grzegorz Marek, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, (Introduction to Entrepreneurial Financial Management), Available at SSRN: or 4. Michalski Grzegorz (2007), Portfolio Management Approach in Trade Credit Decision Making, Romanian Journal of Economic Forecasting, Vol. 3, pp , Available at SSRN: 5. Michalski Grzegorz (2008), Operational risk in current assets investment decisions: Portfolio management approach in accounts receivable, Agricultural Economics Zemedelska Ekonomika, 54, 1, Michalski Grzegorz (2008), Corporate inventory management with value maximization in view, Agricultural Economics-Zemedelska Ekonomika, 54, 5, Michalski Grzegorz (2009), Inventory management optimization as part of operational risk management, Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 43, 4, Michalski Grzegorz (2011), Financial Analysis in the Enterprise: A Value-Based Liquidity Frame-work. Available at SSRN: Michalski Grzegorz (2007), Portfolio management approach in trade credit decision making, Romanian Journal of Economic Forecasting, 8, 3, Michalski Grzegorz (2008), Value-based inventory management, Romanian Journal of Economic Forecasting, 9, 1, Michalski Grzegorz (2012), Financial liquidity management in relation to risk sensitivity: Polish enterprises case, Quantitative Methods in Economics, Vydavatelstvo EKONOM, Bratislava, Michalski Grzegorz (2008), Decreasing operating risk in accounts receivable mangement: influence of the factoring on the Enterprise value, [in] Culik, M., Managing and Modelling of Financial Risk, Michalski Grzegorz (2010) Planning optimal from the Enterprise value creation perspective. Levels of operating cash investment. Romanian Journal of Economic Forecasting vol. 13 iss 1 pp

8 14. Polak Petr, Robertson, D. C. and Lind, M. (2011), The New Role of the Corporate Treasurer: Emerging Trends in Response to the Financial Crisis (December 12, 2011). International Research Journal of Finance and Economics, No. 78, Available at SSRN: Soltes Vincent (2012), Paradigms of Changes in the 21th Century - Quest for Configurations in Mosaic, Ekonomicky Casopis, v.60 is.4 pp Soltes Vincent (2011), The Application of the Long and Short Combo Option Strategies in the Building of Structured Products, 10th International Conference of Liberec Economic Forum, Liberec. 17. Zmeskal Zdenek, Dluhosova Dana (2009), Company Financial Performance Prediction on Economic Value Added Measure by Simulation Methodology, 27th International Conference on Mathematical Methods in Economics, Mathematical Methods in Economics, Polak Petr, Sirpal R., Hamdan M. (2012), Post-Crisis Emerging Role of the Treasurer, European Journal of Scientific Research, 86, 3, Kresta A.; Tichy Tomas (2012), International Equity Portfolio Risk Modeling: The Case of the NIG Model and Ordinary Copula Functions, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE 62, 2, Kopa Milos, D'Ecclesia RL, Tichy Tomas (2012), Financial Modeling, FINANCE A UVER- CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE, 62, 2, Michalski, Grzegorz Marek, Value-Based Inventory Management, Value-Based Inventory Management, Journal of Economic Forecasting, 9/1, 82-90, Available at SSRN: or Dluhosova Dana, et. al., 2006, Finanční řízení a rozhodování podniku: analýza, investování, oceňování, riziko, flexibilita, Ekopress, Prague. 23. Soltes Vincent, 2004, Duration of coupon bonds as a criterion of the price sensibility of bonds with regards to the change of interest rates (Durácia kupónovej obligácie ako kritérium cenovej citlivosti obligácie vzhľadom na zmenu úrokových sadzieb in Slovak), EKONOMICKY CASOPIS, 52/2004(1), pp Michalski, Grzegorz Marek, Factoring and the Firm Value (May 17, 2008). FACTA UNIVERSITATIS Series: Economics and Organization, Vol. 5, No. 1, pp , Available at SSRN: Michalski, Grzegorz Marek, Crisis Caused Changes in Intrinsic Liquidity Value in Non-Profit Institutions (December 14, 2012). Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, 2012, Volume 7, Issue 2. Available at SSRN: or Michalski, Grzegorz Marek, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach (Financial Liquidity Management in Small and Medium Enterprises) (2013). Plynnosc

9 Finansowa w Malych i Srednich Przedsiebiorstwach, PWN, Available at SSRN: Michalski, Grzegorz Marek, Accounts Receivable Management in Nonprofit Organizations (Zarządzanie należnościami w organizacjach nonprofit), 2012, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości 2012(68(124)): ICID: , Available at SSRN: or Natalia Franków, Risk Management in Creating Value for Companies in the Example of Producing Cars, available at SSRN: Wiesław Dębski, Rynek Finansowy i Jego Mechanizmy: Podstawy Teorii i Praktyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Paweł Rokita, lutowy.pdf 31. Małgorzata Bołtuć, Elementy Zarządzania Portfelem EZP_d_cw_12_Hedge_Kontrakty.pdf 32. Małgorzata Bołtuć, Elementy Zarządzania Portfelem EZP_Wzory_1.pdf; EZP_Wzory_2.pdf 33. Krzysztof Jajuga, Inwestycje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Krzysztof Jajuga, Zarządzanie Ryzykiem, Wydawnictwo Naukowe PWN Krzysztof Jajuga, Giełdowe Instrumenty Pochodne, Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie, Bartłomiej Naziębło, available at SSRN: [dostęp ]