RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (21) Numer zgłoszenia. 319596 (22) Data zgłoszenia 13.06.1994 (19) PL (11) 173182 (13) B1 (51) IntCl6: E21C 27/00 E21C 25/68 B02C 4/00 (54) Kombajn górniczy wyposażony w kruszarkę do kęsów (62) Numer zgłoszenia, z którego nastąpiło wydzielenie: 303839 (73) Uprawniony z patentu: Fabryka Maszyn Górniczych "FAMUR Spółka Akcyjna, Katowice, PL (43) Zgłoszenie ogłoszono: 27.12.1995 BUP 26/95 (72) Twórcy wynalazku: Józef Knyć, Katowice, PL Andrzej Błazewicz, Tychy, PL Andrzej Pawlus, Katowice, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 27.02.1998 WUP 02/98 Stanisław Kostrzewski, Katowice, PL Bogusław Styrski, Tychy, PL Konrad Wowro, Katowice, PL PL 173182 B1 (57) 1. Kombajn górniczy wyposażony w kruszarkę do kęsów mocowaną wychylnie w płaszczyźnie wychyłu ramienia kombajnowego osadzonego w przegubie a ruchy wychylne kruszarki realizowane są przy pomocy siłownika, znamienny tym, że przegub (5) wyposażony jest w ucho (9), do którego na osi (10) mocowany jest kadłub (13) kruszarki (11), a bęben (14) kruszarki jest umieszczony pomiędzy osią organu (15) urabiającego a silnikiem (8) osadzonym na zewnętrznej powierzchni ramienia (7) kombajnowego. Fig. 2
Kombajn górniczy wyposażony w kruszarkę do kęsów Zastrzeżenia patentowe 1. Kombajn górniczy wyposażony w kruszarkę do kęsów mocowaną wychylnie w płaszczyźnie wychyłu ramienia kombajnowego osadzonego w przegubie a ruchy wychylne kruszarki realizowane są przy pomocy siłownika, znamienny tym, że przegub (5) wyposażony jest w ucho (9), do którego na osi (10) mocowany jest kadłub (13) kruszarki (11), a bęben (14) kruszarki jest umieszczony pomiędzy osią organu (15) urabiającego a silnikiem (8) osadzonym na zewnętrznej powierzchni ramienia (7) kombajnowego. 2. Kombajn według zastrz. 1, znamienny tym, że kruszarka (11) posiada w przekroju kształt zbliżony do litery "L". 3. Kombajn według zastrz. 1, znamienny tym, że obrys wewnętrzny kruszarki (11) zamontowanej na kombajnie górniczym jest większy od wymiarów skrajnych silnika (8) napędowego mocowanego na zewnętrznej powierzchni ramienia (7) kombajnowego. * * * Przedmiotem wynalazku jest kombajn górniczy wyposażony w kruszarkę do kęsów urobionego urobku. Znany jest z patentu polskiego nr 137 462 kombajn węglowy, którego organy urabiające są osadzone na wyciągnikowych ramionach zawierających napęd poruszający się po przenośniku ścianowym, wyposażony w urządzenie kruszące zawierające wirujący bęben kruszący o osi równoległej do dna przenośnika ścianowego, które jest mocowane w zarysie korpusu kombajnu. Korpus kombajnu jest ukształtowany w taki sposób, że od strony czołowej kombajnu znajduje się kieszeń, w której wahliwie w pionie ułożyskowano urządzenie kruszące wraz z napędem. W odmianie wykonania urządzenie kruszące usytuowane jest bezpośrednio na saniach kombajnowych i do kadłuba tego urządzenia mocowane jest wysięgnikowe ramię kombajnu, a organ kruszący jest napędzany z silnika ciągnika kombajnu. Znany jest również z polskiego opisu patentu nr 138 576 kombajn węglowy ramionowy z urządzeniem kruszącym posiadający organy urabiające osadzone na końcach wysięgnikowych ramion zawierających napęd. Jedno wysięgnikowe ramię jest zamocowane przegubowo do korpusu kombajnu. Drugie ramię ze względu na wbudowanie urządzenia kruszącego jest zamocowane poprzez przegub do obudowy, która to obudowa jest mocowana z drugiej strony do ciągnika kombajnowego. Obudowa ta jest dwudzielna wzdłużnie i ma kształt rozchylający się stożkowo ku spągowi. Urządzenie kruszące jest przegubowo zamocowane w tej obudowie tak, że oś silnika napędowego pokrywa się z osią wokół której urządzenie wychyla się w płaszczyźnie pionowej. Wychylenie urządzenia kruszącego jest realizowane hydraulicznym siłownikiem, który zamocowany jest z jednej strony do kadłuba kruszarki, a z drugiej strony do sań kombajnowych. Hydrauliczny siłownik sterujący wychyleniem ramienia kombajnowego jest zabudowany w górnej części kombajnu. Taka zmiana konstrukcyjna została wymuszona w celu uniknięcia kolizji z wirującym bębnem kruszarki. Kruszarka wyposażona jest w wirujący bęben kruszący o dużej masie. Bęben składa się z kilku tarcz w kształcie spłaszczonego pierścienia walcowego z zamocowanym na obowdzie bijakiem. W celu zrównoważenia masy bijaka grubość tarczy jest zróżnicowana tak, że jest najmniejsza w obszarze jego zamocowania. Ponadto tarcze osadzone są na wale
173 182 3 mimośrodowo za pomocą tulei mocowanej na wielowypuście wału. W tulei wykonane są wzdłużne, równolegle do osi wału, otwory przez które przechodzą osadzone w gumowych t u l e j k a c h s w o r z n i e z e s p a l a j ą c e p i e r ś c i e n i e t a r c z w j e d n ą c a ł o ś ć. W a ł p o d p a r t y n a łożyskach jest napędzany z silnika elektrycznego umieszczonego w obudowie poza kruszarką. Napęd przenoszony jest poprzez zespół kół zębatych. Znane jest również z opisu patentu polskiego nr 157 321 urządzenie kruszące zabudowane na kombajnie węglowym ramionowym. Kruszarka według tego rozwiązania mocowana jest do segmentu kadłuba kombajnu węglowego na osi. Kadłub kruszarki tworzą dwa równoległe ramiona połączone wzajemnie poprzeczną ścianą co w przekroju przypomina dużą literę H. Jedno z ramion jest ukształtowane jako skrzynka z ulokowaną wewnątrz przekładnią. W bębnowych piastach jest łożyskowany wał z osadzonym na nim organem kruszącym. Organ kruszący tworzą tarcze z zamocowanymi na obwodzie nożami obrotowymi. Koniec wału tkwiący w skrzyni ramienia kruszarki jest zaopatrzony w zębate koło napędzające należące do przekładni. Drugi koniec wału napędowego sięga do wnętrza segmentu kadłuba kombajnu i jest zaopatrzony w zębate napędzane koło sprzężone przekładnią z silnikiem umieszczonym w segmencie kadłuba kombajnu. Przedstawione wyżej rozwiązanie konstrukcyjne kombajnów górniczych wyposażonych w kruszarki posiadają szereg niedogodności. Zasadniczą wadą jest to, że bęben kruszący jest usytuowany pomiędzy końcem sań kombajnowych a kołnierzowym silnikiem elektrycznym ramienia kombajnowego, co naraża ten silnik na uderzenia bryłami urobku. Ponadto stosowanie takich rozwiązań pociąga za sobą konieczność znacznego rozbudowania końcowych segmentów kombajnu co powoduje że następuje znaczne oddalenie punktu osadzenia ramienia kombajnowego od podpór w saniach kombajnowych, które celem zapewnienia prawidłowej współpracy koła napędowego z elementami bezcięgnowego systemu napędu posuwu powinno znajdować się w osi tych kół napędowych. Taki układ kinematyczny jest niekorzystny, ponieważ powoduje powstawanie dynamicznych drgań niszczące elementy kombajnu jak i same korpusy nośne. Tendencje rozwojowe konstrukcji kombajnów górniczych zmierzają do zmniejszenia długości kombajnu i ilości połączeń śrubowych pomiędzy elementami kombajnu. W tym celu konieczne jest stosowanie takich rozwiązań, w których krańcowe elementy posuwu wyposażone są w krótkie ucha, w których osadzone są ramiona kombajnowe. W takich układach przedstawione wyżej rozwiązania nie mogą być stosowane. Ponadto wychylanie korpusu kruszarki jest ograniczone w zależności od aktualnego położenia ramienia kombajnowego. Mocowanie kruszarki w korpusie obudowy kombajnu górniczego wymusza przeniesienie punktu mocowania siłownika służącego do realizacji zmiany położenia ramienia kombajnowego do górnej części kombajnu co powoduje utrudnienia w unifikacji produkcji. Zakres wychylania kruszarki ponad wysokość wychylenia ramienia kombajnowego uniemożliwia usytuowany na zewnętrznej części ramienia kombajnowego silnik napędowy, którego korpus kruszarki nie omija. Celem wyeliminowania tych niedogodności skonstruowano kombajn górniczy wyposażony w kruszarkę do kęsów, według wynalazku, w którym przegub, w którym mocowane jest ramię kombajnowe wyposażony jest w dodatkowe ucho, do którego mocowana jest wychylnie kruszarka. Kruszarka według wynalazku posiada w przekroju kształt zbliżony do litery L a jej obrys wewnętrzny jest większy od wymiarów skrajnych silnika napędowego organ urabiający mocowany do zewnętrznej części ramienia kombajnowego, a bęben kruszący kruszarki usytuowany jest między osią organu urabiającego a silnikiem elektrycznym zabudowanym na ramieniu kombajnowym. Konstrukcja kombajnu górniczego według wynalazku pozwala na możliwość montowania kruszarki w każdym kombajnie górniczym bez konieczności stosowania specjalnych korpusów, sań bądź ramion kombajnowych, jak również nie zachodzi konieczność zmiany położenia miejsca mocowania siłownika hydraulicznego realizującego ruch wychylny ramienia kombajnowego. Konstrukcja kruszarki, która w przekroju posiada kształt litery "L" stwarza możliwość bezkolizyjnej współpracy kruszarki z ramieniem
4 173 182 kombajnowym co do tej pory było niemożliwe z uwagi na kolizję kruszarki z korpusem silnika napędowego mocowanego na zewnętrznej stronie ramienia kombajnowego. P r z e d m i o t e m w y n a l a z k u z o s t a ł p r z e d s t a w i o n y w p r z y k ł a d z i e w y k o n a n i a r y s u n k u, na którym fig. 1 przedstawia kombajn węglowy wyposażony w kruszarkę bębnową w widoku bocznym, fig. 2 - widok z góry na kombajn węglowy w obszarze mocowania kruszarki bębnowej. Kombajn węglowy 1 składający się z zespołów kombajnowych umieszczonych na saniach 2 stanowiące ramę nośną wyposażone od strony czoła urabianej ściany w rolki jezdne 3 przesuwające się po klinie przenośnika ścianowego, a od strony zawału w ślizgi 4, które umieszczone są w osi koła napędowego. Na obu końcach kombajnu mocowane są przeguby 5, w których osadzone są za pomocą osi 6 wychylne ramiona 7 wyposażone w organy urabiające, napędzane silnikami elektrycznymi 8. Silniki elektryczne 8 zabudowane są w ramionach kombajnowych poprzecznie do osi wzdłużnej kombajnu i wystają poza zewnętrzny obrys ramienia po stronie zawałowej. Na przegubie 5 znajduje się ucho 9, w którym za pomocą osi 10 mocowana jest kruszarka bębnowa 11. Wychył kruszarki 11 realizowany jest przy pomocy siłownika hydraulicznego 12 mocowanego z jednej strony do kruszarki 11 a z drugiej strony do sań kombajnowych 2. Kruszarka 11 w przekroju posiada kształt zbliżony do dużej litery "L", a obrys wewnętrzny kruszarki 11 zamontowanej w przegubie kombajnowym 5 obok ramienia kombajnowego 7 jest większy od wymiarów skrajnych silnika napędowego 8 mocowanego na zewnętrznej części ramienia kombajnowego 7. Uzyskano to dzięki temu, że długość kadłuba 13 kruszarki 11 mierzona od osi 10 do osi bębna 14 kruszącego jest tak dobrana aby bęben 14 znajdował się zawsze pomiędzy osią organu 15 urabiającego, osadzonego na końcu ramienia uchylnego 7, a silnikiem elektrycznym 8 osadzonym na zewnętrznej powierzchni ramienia 7.
173 182 Fig. 2
173182 Fig. 1 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 2,00 zł