(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (51) IntCl5: F16H 3/06 F16H 1/16 F16H 57/12 (5 4 ) Przekładnia ślimakowa bezluzowa (73) Uprawniony z patentu: (43) Zgłoszenie ogłoszono: Wyższa Szkoła Inżynierska, Koszalin, PL BUP 26/90 (72) Twórcy wynalazku: (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: Wojciech Kacalak, Koszalin, PL Andrzej Derkacz, Koszalin, PL WUP 02/93 Jerzy Tatoń, Stargard, PL PL B1 (57) 1. P rzekładnia ślim akow a bezluzow a, m ająca m echanizm do siowej regulacji przesuwu ślim aka, znamienna tym, że ma dwa ślim aki (1, 2) o przeciwnym kierunku zwojów, usytuow ane rów nolegle obok siebie i sprzężone ze sobą za pom ocą przekładni zębatej bezluzowej znajdującej się pomiędzy wałkami (7, 8) tych ślim aków, a co najmniej jeden ślim ak m a mechanizm do osiowej regulacji jego położenia, przy czym każdy z dwóch ślimaków (1,2) zazębiony jest z jedną osobną ślimacznicą (3, 4), z których obie osadzone są nieruchomo na wspólnym wale (6). Fig. 1

2 PRZEKŁADNIA ŚLIMAKOWA BEZLUZOWA Z a s t r z e ż e n i a p a t e n t o w e 1. Przekładnia ślimakowa bezluzowa, mająca mechanizm do osiowej regulacji przesuwu ślimaka, z n a m i e n n a t y m, że ma dwa ślimaki / 1, 2/ o przeciwnym kierunku zwojów, usytuowane równolegle obok siebie i sprzężone ze sobą za pomocą przekładni zębatej bezluzowej znajdującej się pomiędzy wałkami /7, 8/ tych ślimaków, a co najmniej jeden ślimak ma mechanizm do osiowej regulacji jego położenia, przy czym każdy z dwóch ślimaków / 1, 2/ zazębiony jest z jedną osobną ślimacznicą /3, 4/, z których obie osadzone są nieruchomo na wspólnym wale / 6 /. 2. Przekładnia według zastrz.1, z n a m i e n n a tym, że przekładnia zębata bezluzowa składa się z dwóch kół zębatych, z których jedno jest podzielone w płaszczyźnie prostopadłej do osi obrotu, przy czym obie części koła /9, 10/ podzielonego są przestawione względem siebie o niewielki kąt, powodujący wykasowanie luzu obwodowego przekładni i dociśnięte są do siebie za pomocą elementów złą cznych. * * * Przedmiotem wynalazku jest przekładnia ślimakowa bezluzowa, przeznaczona do zastosowania w mechanizmach precyzyjnych, a zwłaszcza do zastosowania w układach do bezluzowego przemieszczania przestawialnych zespołów urządzeń technologicznych, przyrządów pomiarowych lub obróbkowych. Znana jest przekładnia ślimakowa bezluzowa, mająca ślimacznicę zazębioną z dwoma ślimakami, które połączone są urządzeniem wyrównawczym, powodującym, że zęby każdego ze ślimaków współpracują z różnymi stronami zębów ślimacznicy. Wadą takiego rozwiązania jest skomplikowana i kosztowna konstrukcja oraz duża objętość przekładni. Zwykle utrudnione jest także smarowanie w obu strefach zazębienia. Przekładnia ślimakowa według wynalazku ma dwa ślimaki o przeciwnym kierunku zwojów, usytuowane równolegle obok i sprzężone ze sobą za pomocą przekładni zębatej bezluzowej, znajdującej się pomiędzy wałkami tych ślimaków. Co najmniej jeden z tych ślimaków ma mechanizm do osiowej regulacji jego położenia. Każdy z dwóch ślimaków zazębiony jest z jedną osobną ślimacznicą, z których obie osadzone są nieruchomo na wspólnym wale. W korzystnym rozwiązaniu przekładnia zębata bezluzowa składa się z dwóch kół zębatych, z których j edno jest dzielone w płaszczyźnie prostopadłej do osi obrotu, przy czym obie części tego koła są przestawione względem siebie o niewielki kąt, eliminujący luz obwodowy przekładni zębatej i dociśnięte są do siebie za pomocą elementów złą cznych. W celu wyeliminowania luzu przekładni powoduje się najpierw wykasowanie luzu przekładni zębatej pomiędzy wałkami ślimaków. Uzyskuje się to przez przesunięcie kątowe dwóch połówek jednego koła zębatego, aż do całkowitego wykasowania luzu obwodowego współpracujących kół zębatych. Następnie powoduje się przesunięcie, przy pomocy elementów regulacji jednego ze ślimaków w granicach luzu międzyzębnego, aż do całkowitego jego wykasowania. Przedmiot wynalazku przedstawiono w przykładzie wykonania na rysunkach, na których fig.1 pokazuje przekładnię w przekroju, na którym zaznaczono przekroje przekładni w płaszczyźnie A-A, B-B, przedstawione na fig.2 i 3, fig.2 - przekrój A-A w osi obwodu ślimaków, fig. 3 - przekrój B -B w osi ślimacznic. Przekładnia ślimakowa ma dwa ślimaki 1, 2 oraz dwie ślimacznice 3, 4, przy czym ślimaki ułożyskowane są w korpusie 5 równolegle obok siebie, natomiast ślimacznice

3 osadzone są nieruchomo i obok siebie na wspólnym wałku 6, który jest wałkiem napędzanym. Wałek 7 jednego ze ślimaków 2 jest wałkiem napędzającym, otrzymującym napęd od silnika. Wałek ten przekazuje napęd na wałek 8 są siedniego ślimaka 1 poprzez koła zębate. J edno z kół zębatych jest dzielone w płaszczyźnie prostopadłej do osi obrotu na dwie części koła 9 i 10. Obie te części koła 9, 10 po zazębieniu z drugim kołem 1 1, są przestawione względem siebie o niewielki ką t tak, aby wyeliminowany został luz obwodowy tej przekładni zębatej. Elementy tej przekładni zębatej znajduję s ię na zewnętrz korpusu 5 i osłonięte są pokrywę 20. Wałki 7 i 8 ślimaków łożyskowane są w korpusie 5 przy pomocy łożysk skośnych. Regulacja położenia osiowego tych wałków możliwa jest poprzez ich przesunięcie razem z łożyskami 12, 13, 14, 15, przy pomocy nakrętek regulacyjnych 16, 17, 18, 19.

4 Fig

5 Fig. 2

6 Fig. 1 Zakład Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena zł