EUROPEJSKI RAPORT PŁATNOŚCI 17 Polska Europejski Raport Płatności jest oparty na badaniu, które zostało przeprowadzone w tym samym czasie w 29 krajach Europy, w okresie od lutego do marca 17 roku. W raporcie Intrum Justitia zebrała dane z 1 46 firm z całej Europy w celu zdobycia wiedzy na temat zachowań płatniczych i kondycji finansowej europejskich firm. Obok Europejskiego Raportu Płatności opracowany został Krajowy Raport Płatności. Raporty te dostarczają informacji o ryzyku związanym z płatnościami na poziomie ogólnoeuropejskim i krajowym.
NAJWAŻNIEJSZE WNIOSKI Niewielka wiedza na temat Dyrektywy Unii Europejskiej w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach Ogólny poziom wiedzy na temat Dyrektywy Unii Europejskiej w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach jest w Polsce bardzo niski. Zaledwie firm odpowiedziało, że o niej wie, wobec europejskiej średniej wynoszącej 31. Wysoki poziom wiedzy na temat przepisów krajowych 63 polskich firm twierdzi, że ma świadomość przepisów krajowych dotyczących opóźnionych lub nieuregulowanych płatności nieznacznie więcej niż wynosi europejska średnia (57). Akty prawne przed dobrowolnymi inicjatywami Polskie firmy wolałyby uchwalenia nowych aktów prawnych w kraju w celu rozwiązania problemów związanych z opóźnieniami w płatnościach. woli takie rozwiązanie w porównaniu z 17 przedsiębiorców, którzy preferują dobrowolne inicjatywy ze strony firm. Jednak 79 polskich firm twierdzi, że obowiązujące przepisy prawa utrudniają prowadzenie z sukcesem działalności gospodarczej w Polsce. W Europie ogółem tylko 61 firm udzieliło takiej odpowiedzi. INDEKS PŁATNOŚCI (INDEKS RYZYKA) Wskaźnik Ryzyka Płatności Europejskich dostarcza ogólnych informacji na temat zagrożeń wynikających z opóźnień w płatnościach na różnych europejskich rynkach. Ocena ryzyka została skonstruowana na podstawie oceny przez respondentów ich bieżącej sytuacji w zakresie zachowań płatniczych, ryzyka płatniczego oraz występowania niezapłaconych faktur. Wysokie ryzyko ROZWÓJ GOSPODARCZY Rozwój gospodarczy w Polsce Średnia dla 2 krajów UE PKB per capita w EUR 11, (s) 29, Procentowy wzrost PKB 2. 1.9 Inflacja.2.3 Stopa bezrobocia 6.2.5 (s) Szacowany OPÓŹNIONE PŁATNOŚCI Nieterminowe płatności stanowią problem dla przedsiębiorstw. Możliwość przewidywania przepływów pieniężnych jest kluczowa dla każdego przedsiębiorstwa, ponieważ stabilność finansowa stanowi podstawę rozwoju. Nie jest zatem zaskoczeniem, że opóźnione płatności są postrzegane jako problem, a ich konsekwencje są bardzo poważne. Jakie terminy płatności oferują Państwo swoim klientom (średnio)? Średnio w jakim okresie klienci uiszczają należności? 16.5 17.11 B2C 17 B2B 17 Sektor publiczny 17 B2C 16 B2B 16 Sektor publiczny 16 24 21 26 24 25 23 1 3 5 dni 27 25 Niskie ryzyko 33 3 29 29 1 3 5 dni Terminy płatności często się różnią. Jaki najkrótszy termin płatności oferują Państwo swoim klientom? 13 1 9 1 3 5 dni Jaki najdłuższy termin płatności oferują Państwo swoim klientom? 41 47 43 1 3 5 dni 2
Jak w przybliżeniu rozkładają się Państwa dłużnicy (według kwot należności) w następujących przedziałach (w porównaniu z ubiegłym rokiem)? Jak Państwa zdaniem będzie się kształtować ryzyko ze strony dłużników Państwa firmy w następnych 12 miesiącach (w porównaniu z rokiem ubiegłym)? Czas trwania zaległości, w dniach, 17, 16 Do 3 dni 7 71 31 do 6 dni 13 1 61 do 9 dni 4 7 91 do 1 dni 2 2 121 do 1 dni 1 1 Ponad 1 dni 2 1 Wzroṥnie 13 (16) Zmniejszy się, (16) Utrzyma siȩ na stabilnym poziomie 73 (67) Jaki był procentowy udział nieściągalnych należności* w całkowitych przychodach Państwa przedsiębiorstwa w 16 r.? *Należności, które uznają Państwo za nieściągalne i które muszą Państwo odpisać. 2.4 KONSEKWENCJE OPÓŹNIONYCH PŁATNOŚCI Jeśli firma nie otrzymuje płatności na czas, konsekwencje mogą być poważne. Przedsiębiorstwa w różnym stopniu doświadczają ryzyka utraty płynności lub dochodów, a niekiedy zagrożone jest nawet ich istnienie. To z kolei ogranicza rozwój i możliwości tworzenia nowych miejsc pracy. W skali od do 5 jak oceniają Państwo wpływ opóźnionych płatności na Państwa przedsiębiorstwo w następujących obszarach (w porównaniu z rokiem ubiegłym): -2 Niski wpływ 3-5 Średni/duży wpływ 1 17 16 17 16 17 16 17 16 17 16 17 16 17 16 6 Dodatkowe koszty z tytułu odsetek dla Państwa przedsiębiorstwa Utrata dochodów Utrata płynności Zagrożenie Ograniczenie Zwolnienia Niezatrudnianie istnienia firmy rozwoju firmy nowych pracowników 3
Jak wynika z ankiety, główną przyczyną nieterminowych płatności są kłopoty finansowe klientów. Klienci po prostu nie są w stanie uiścić należności, a przynajmniej nie na czas. Oczywiście sytuacja różni się w zależności od kraju i regionu. Jeśli należność nie jest zbyt wysoka, firmy na ogół obwiniają procedury administracyjne swoich klientów albo wręcz twierdzą, że opóźnienie płatności to celowe działanie ich kontrahentów. Jakie są główne przyczyny opóźnień w płatnościach wśród Państwa klientów? Dłużnicy mający problemy finansowe Spory dotyczące dostarczonych towarów i usług Nieefektywne procedury administracyjne klientów Celowe opóźnienie płatności 1 6 45 64 16 17 17 16 17 16 17 16 17 16 35 4 45 62 Czy szybsze płatności ze strony Państwa dłużników umożliwiłyby Państwu zatrudnienie nowych pracowników (w porównaniu z rokiem ubiegłym)? 4 (1) (1) (1) Po ilu dniach od upływu terminu płatności na fakturze przekazują Państwo niezapłacone faktury do firmy windykacyjnej? 3 dni po terminie płatności faktury 32 Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie 39 (27) 29 (35) Nigdy nie przekazujemy niezapłaconych faktur do firmy windykacyjnej Nie mamy niezapłaconych faktur Określoną liczbę dni po upływie terminu płatności faktury 26 Jakie środki zapobiegawcze stosuje Państwa firma w celu zapewnienia sobie ochrony przed nierzetelnymi dłużnikami? W jaki sposób niskie stopy procentowe (na świecie) wpłynęły na Państwa firmę, w tym na zarządzanie kredytem (w porównaniu do ubiegłego roku)? 5 3 1 5 3 Gwarancje bankowe 4 Ubezpieczenie wierzytelności 1 Ocena zdolności kredytowej 3 Przedpłata 21 24 Windykacja należności 4 Faktoring 17 16 32 Żadne z powyższych Mniejsza liczba inwestycji, 7 (2) Większa liczba inwestycji, 16 (1) Brak zmian w inwestycjach 77 () 4
USTAWODAWSTWO EUROPEJSKIE Dyrektywa Unii Europejskiej w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach to inicjatywa Komisji Europejskiej mająca na celu rozwiązanie problemu opóźnionych płatności lub choćby ograniczenie tego zjawiska. W ujęciu ogólnoeuropejskim 31 respondentów twierdzi, że zna tę dyrektywę, co oznacza potrzebę podjęcia przedsięwzięć, które będą miały na celu zwiększenie wiedzy na temat tego prawa. Czy znają Państwo Dyrektywę UE w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach, obecnie mającą zastosowanie do sektora B2B i sektora publicznego (w porównaniu do ubiegłego roku?) Tak Nie (2) Dyrektywa Unii Europejskiej w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach została wdrożona w krajach UE. Czy w wyniku tego zauważyli Państwo jakiś wpływ na opóźnienia w płatnościach wśród Państwa klientów (w porównaniu do ubiegłego roku)? 92 (9) 9 (63) Tak, pozytywny wpływ - mniej opóźnień Nie zauważyliśmy żadnego wpływu (37) 2 () Obecnie mają Państwo prawo naliczać minimum EUR oraz odsetki w transakcjach z klientami z sektora B2B i sektora publicznego. W jakim stopniu wykorzystują Państwo tę możliwość (w porównaniu do ubiegłego roku)? Wcale Czasami Zawsze 3 () 3 (37) 5 () (63) Dyrektywa UE w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach nie zawiera żadnych zapisów dotyczących opóźnień w płatnościach ze strony konsumentów. Czy Państwa przedsiębiorstwo zyskałoby, gdyby UE uregulowała kwestię opóźnień w płatnościach ze strony konsumentów (w porównaniu do ubiegłego roku)? 19 (37) 27 (21) 54 (43) Tak Nie PRZEPISY KRAJOWE Czy znają Państwo krajowe przepisy dotyczące nieuregulowanych płatności lub opóźnień w płatnościach? 37 Tak Nie 63 Wprowadzenia których z poniższych działań chcieliby Państwo w swoim kraju w celu rozwiązania problemu długich terminów płatności (tj. terminów płatności, które są dłuższe niż krajowa praktyka/niż przewiduje krajowe prawo)? Wprowadzenia których z poniższych działań chcieliby Państwo w swoim kraju w celu rozwiązania problemu opóźnień w płatnościach? (tj. nieuregulowane faktury zapłacone po upływie terminu płatności) 5 5 3 3 16 17 1 7 1 5 Wprowadzenie nowych aktów prawnych Dobrowolne inicjatywy ze strony korporacji Inne Wprowadzenie nowych aktów prawnych Dobrowolne inicjatywy ze strony korporacji Inne 5
TERMINY PŁATNOŚCI Wiele firm w Europie jest zmuszonych do akceptacji dłuższych terminów płatności. Aby wyeliminować zjawisko opóźnień w płatnościach oraz konsekwencje, jakie niesie ono dla społeczeństwa, przedsiębiorstwa powinny oferować realne terminy płatności i domagać się od swoich kontrahentów ich przestrzegania. Czy Państwa przedsiębiorstwo zostało zmuszone zaakceptować wbrew swojej woli dłuższe terminy płatności (w porównaniu do ubiegłego roku)? Tak Nie 17 16 4 (11) 44 () 52 (49) { Jeśli tak: 6 45 33 63 71 13 1 Tak, dla dużej/ międzynarodowej korporacji Tak, dla małego/ średniego przedsiębiorstwa Tak, dla podmiotu z sektora publicznego Czy kiedykolwiek wbrew swojej woli zaakceptowali Państwo dłuższy termin płatności (w porównaniu do ubiegłego roku)? Tak Nie 17 16 62 (46) 3 (11) 35 (43) { Jeśli tak: 6 45 36 Tak, dla dużej/ międzynarodowej korporacji 5 63 Tak, dla małego/ średniego przedsiębiorstwa 1 Tak, dla podmiotu z sektora publicznego Jaką część rachunków płacą Państwo z opóźnieniem? (tj. nie w wymaganych terminach płatności) 5 9 6 Przeciętnie niezapłacone rachunki zostają zapłacone po upływie: 19 dni w Polsce. Średni udział niezapłaconych rachunków w Polsce: procent. rachunków zapłaconych po terminie 1-49 rachunków zapłaconych po terminie 5 lub więcej rachunków zapłaconych po terminie 6
Jakie kroki na ogół Państwo podejmują, gdy klient prosi o dłuższy termin płatności? 3 25 13 17 17 1 6 Oferujemy rabat jako alternatywę Akceptujemy dłuższy termin płatności, ale za dopłatą Oferujemy plany płatności Nie negocjujemy terminów płatności Bezwarunkowo akceptujemy dłuższe terminy płatności Inny krok Czy Państwa zdaniem poniższe rzeczy ułatwiają czy utrudniają w Państwa kraju prowadzenie firmy odnoszącej sukcesy? 6 6 7 13 7 19 22 13 Bardzo ułatwiają 2 21 4 17 7 1 1 49 Bardzo ułatwiają Trochę ułatwiają 1 7 2 1 11 9 11 13 Trochę ułatwiają Nie ma różnicy 9 13 31 36 36 11 Nie ma różnicy Trochę utrudniają 12 12 15 13 1 1 9 4 Trochę utrudniają Bardzo utrudniają 71 64 17 36 16 12 9 Bardzo utrudniają Poziomy opodatkowania Dostępność kompetentnych pracowników Przepisy prawa Infrastruktura Stosunek urzędników państwowych do biznesu Stosunek społeczeństwa do biznesu Stosunek mediów do biznesu Możliwość kupowania i sprzedawania na kredyt Unia Europejska stoi obecnie w obliczu wyzwań, zwłaszcza tych związanych z Brexitem. Jak osłabienie Unii Europejskiej wpłynie na Państwa firmę? 16 2 Pozytywnie, 15 12 53 Trochę pozytywnie, Wcale Trochę negatywnie Negatywnie 7
JAK DAĆ IMPULS DO ROZWOJU SWOJEJ FIRMY? Zdaniem Intrum Justitia istnieje wiele kroków na każdym szczeblu działalności (lokalnym, krajowym i międzynarodowym), które mogą podjąć właściciele i kierownicy firm w celu przeciwdziałania opóźnionym płatnościom. Zalecane kroki zostały przedstawione poniżej. 1. Stworzenie, wdrożenie i ciągłe rozwijanie solidnej i zrównoważonej polityki kredytowej w celu zarządzania ryzykiem i rozwojem. 2. Mierzenie i monitorowanie kapitału zainwestowanego w proces zarządzania kredytem w celu obniżenia kosztów pozyskania kapitału. 3. Poznanie klienta, z którym zawierana jest transakcja. 4. Sporządzanie jasnej umowy z klientem zawierającej warunki transakcji. 5. Integracja działów sprzedaży, marketingu i finansów oraz stworzenie skutecznego procesu fakturowania w celu uniknięcia przypadków niewypłacalności. 6. Śledzenie informacji gospodarczych i branżowych, w tym informacji o wypłacalności klientów oraz regularne sprawdzanie adresów klientów. 7. Ograniczenie strat i zacieśnienie relacji z klientami przez dostosowanie swoich procesów kredytowych w oparciu o zachowania płatnicze i możliwości finansowe klientów.. Wprowadzenie szybkich powiadomień i naliczanie odsetek za zwłokę, o ile to możliwe. 9. Zrównoważenie struktury klientów w oparciu o ryzyko i potencjał rozwoju. 1. Szybkie działanie i brak zwłoki kluczem do uzyskania płatności. Niniejszy raport jest oparty na ankiecie przeprowadzonej w okresie od lutego do marca 17 r. w 29 krajach w Europie. Pełny Raport dotyczący płatności w Europie porównuje krajowe i międzynarodowe trendy oraz zachowania w zakresie płatności w Europie. Raport można pobrać bezpłatnie ze strony www.intrum.pl