Instrumenty finansowe w procesie rewitalizacji terenów poprzemysłowych w warunkach polskich

Transkrypt

1 Instrumenty finansowe w procesie rewitalizacji terenów poprzemysłowych w warunkach polskich Mgr Bogusław Wacławik Doktorant na Wydziale Finansów Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 1

2 Maksyma wystąpienia: Gospodarka rynkowa jest nasycona we wszystko, tzn. nasycona jest we wszelkiego rodzaju dobra materialne, ale nie w pieniądz. 2

3 Plan wystąpienia: Wprowadzenie. Instrumenty finansowe o charakterze komercyjnym. Instrumenty/narzędzia finansowania o charakterze niekomercyjnym. Inicjatywa JESSICA. Wnioski. 3

4 Wprowadzenie Jak przedstawia się w Polsce?: 1) Sytuacja ekonomiczno-finansowa. 2) Sytuacja prawna (legislacyjna). 3) Poziom świadomości społeczeństwa. - w kontekście możliwych do zastosowania w tym procesie instrumentów finansowych. Jedno z głównych pytań w procesie rewitalizacji przed którym stają interesariusze tego procesu: Jak sfinansować to przedsięwzięcie w domyśle jakich instrumentów finansowych (finansowania) użyć. 4

5 Instrumenty finansowe o charakterze komercyjnym (rynkowym): 1) Kredyty i pożyczki: Wg danych Ministerstwa Finansów instrumenty te stanowią główne narzędzie pozyskiwania kapitału przez JST. Możliwość ich zaciągania tak na rynku krajowym, jak również rynkach międzynarodowych. W kontekście rewitalizacji należy starać się szukać takich, które cechują się: - niskim oprocentowaniem, - długim okresem spłaty. Przed ich zaciągnięciem należy przeprowadzić analizę opłacalności, gdyż może się okazać, że alternatywne źródła finansowania (np. emisja obligacji) będą tańsze. Ważny jest dobry biznes plan. Z kredytami denominowanymi w obcych walutach wiąże się ryzyko kursowe, ale również ryzyko stopy procentowej. 5

6 2) Obligacje komunalne i korporacyjne: Alternatywa dla kredytów i pożyczek. Możliwość,,ominięcia przepisów Prawo zamówień publicznych (np. uniknięcie organizowania przetargu) obligacje komunalne. Przeciętnie niższy koszt obsługi zadłużenia w stosunku np. do kredytów bankowych. Do momentu wykupu płacimy tylko odsetki w okresach rocznych lub półrocznych w zależności od warunków emisji. Nominał obligacji,,zwracany w momencie wykupu. Możliwość dopasowania struktury emisji do indywidualnych potrzeb. Nowy rynek Catalyst. 6

7 3) Akcje i dopłaty do kapitału: Możliwość wykorzystania przez spółki w formie akcyjnej (emisje akcji), ale również w innych spółkach (dopłaty do kapitału).,,zerowy koszt pozyskania kapitału. Należy przedstawić dobry biznes plan właścicielom. 7

8 4) Instrumenty pochodne (zabezpieczające): Rynkowy proces gospodarowania charakteryzuje: - znaczna turbulentność (zmienność) warunków rynkowych, -.szeroko rozumianym środkom finansowym towarzyszy nieodłącznie ryzyko finansowe. Instrumenty te mają za zadanie zabezpieczenie przepływów pieniężnych (zagwarantowanie podmiotowi płynności, ale również wypłacalności). Instrumenty pochodne możliwe do zastosowania: - kontrakty forward (zawierane na rynku pozagiełdowym), - kontrakty futures (zawierane na rynku giełdowym), - kontrakty opcyjne (zawierane na obu rynkach), - kontrakty swap (zawierane na rynku pozagiełdowym). 8

9 ,,Niekomercyjne instrumenty/narzędzia finansowania: 1) Budżet jednostek samorządu terytorialnego: - Budżet powinien być jednym z głównych źródeł (instrumentów/narzędzi) finansowania rewitalizacji jak ma to często miejsce w krajach Europy Zachodniej. - Należy zintensyfikować jeszcze bardziej proces zarządzania mieniem komunalnym. 2) Fundusze Europejskie (w tym dotacje): - Uczestnictwo w strukturach UE umożliwia pozyskanie dodatkowych środków (bezzwrotnych). - Implementacja do osi priorytetowych jeszcze większych środków finansowych na rewitalizację. 3) Rezerwy przedsiębiorstw: - Tworzenie tych rezerw w kontekście zmniejszenia późniejszych kosztów przywracania do życia terenów, na których wygaszana jest szeroko rozumiana działalność o charakterze przemysłowym. 9

10 Inicjatywa JESSICA: Jest to wspólne europejskie przedsięwzięcie na rzecz trwałych inwestycji w obszarach miejskich. Istnieje możliwość jej wykorzystania do sfinansowania rewitalizacji terenów poprzemysłowych znajdujących się w obszarach miejskich dzięki instrumentom, które oferuje. JESSICA sama w sobie nie stanowi instrumentu finansowego, ale jest swego rodzaju nowoczesnym podejściem do zarządzania środkami finansowymi. Wykorzystuje instrumenty finansowe o charakterze zwrotnym. Jej mechanizm działania umożliwia wielokrotne wykorzystanie raz wniesionych środków finansowych niejako rodzaj wkładu pierwotnego co ma miejsce w bankach przez co możliwe jest wykreowanie oraz sfinansowanie nawet kilku procesów w ramach podjętego działania rewitalizacyjnego. 10

11 Podsumowanie (wnioski): Krajowe uwarunkowania zwłaszcza ekonomiczno-prawne nie przedstawiają się zbyt dobrze, a wręcz nie pomagają przedsięwzięciom rewitalizacyjnym. Na chwilę obecną nie jest możliw e wskazanie głównych instrumentów finansowych rewitalizacji terenów poprzemysłowych w Polsce należy starać się dokonywać montaży finansowych. Nie jest możliwe wykorzystywanie na szeroką skalę instrumentów dłużnych zwłaszcza przez sektor publiczny. Jednostki sektora finansów publicznych, ale również prywatne podmioty powinny starać się pozyskiwać dla tego procesu środki wspólnotowe. Przedsiębiorstwa zwłaszcza o charakterze przemysłowym powinny tworzyć rezerwy na zmniejszenie późniejszych kosztów przywracania do życia terenów, na których zamierzają wygaszać produkcję. Należy rozważyć stosowanie instrumentów pochodnych dla zabezpieczenia środków możliwych do przeznaczenia na działalność rewitalizacyjną. Pewnego rodzaju zaleceniem może być zwrócenie uw agi przez podmioty zaangażowane w rewitalizację na możliwość wykorzystania mechanizmów inicjatywy JESSICA z jej instrumentami w tym procesie. 11

12 . Szanowni Państwo, dziękuję za uwagę. 12