Prezentacja Polska dla Rodziny Rodzina - uważamy, że jest ona miejscem, gdzie powstaje człowiek, miejscem, w którym kształtują się więzi i relacje międzyludzkie, w którym dziecko odkrywa wartości i buduje swoją tożsamość. Jest podstawową mikrostrukturą społeczną. Stanowi pewien rodzaj ładu i zapotrzebowania społecznego. Rodzina jest podstawową częścią społeczeństwa, w której człowiek uczy się reguł funkcjonowania w rzeczywistości, dzięki której poznaje tradycję i kulturę społeczeństwa, w którym przyszło mu funkcjonować. Najistotniejszą sprawą jest, więc prawidłowe funkcjonowanie rodziny tak, aby przygotowała ona członka społeczeństwa postępującymi zgodnie z powszechnie uznawanymi zasadami. Rodzina jest pierwszą szkołą przygotowującą młode pokolenie do uczestnictwa społecznego w grupie: w niej powinna się kształtować u dziecka potrzeba poszanowania władzy i przywództwa oraz więź wewnętrzna i zewnętrzna zaspakajająca wszystkich członków w zwarty zespół. Poprzez rodzinę następuje również wstępny proces integracyjny młodego pokolenia ze społeczeństwem. Wpływ rodziny na kształtowanie podstawy życiowej pokolenia najmłodszych jest nadal wielki. Największy wpływ mają tu obydwoje rodzice, jak również dziadkowie. Rodzina nadal odgrywa największą rolę w kształtowaniu i przekazie naczelnych wartości i podstawowych zasad współżycia między ludźmi. Rodzina wprowadza dzieci i młodzież w kulturę danego społeczeństwa i narodu, gdyż tu subiektywizują się obiektywne wartości kultury rodzinnej i ogólnej. Rodzina uczy stawiać pierwsze kroki przy kształtowaniu i tworzeniu współczesnej kultury obiektywnej przez młode pokolenia. Tu uczy się dziecko języka własnego narodu, tu zdobywa pierwsze wiadomości o otaczającym świecie, tu kształtują się pierwsze poglądy światopoglądu naukowego, prawidłowe sformułowania pojęcia prawdy, odróżnianie prawdy od fałszu. W środowisku rodzinnym dziecko poznaje wartości moralne, ucząc się odróżniania dobra od zła, przyswaja sobie wartości etyczne poprzez doznania estetyczne i uświadomienia sobie, czym jest piękno w dziełach sztuki i kultury. 1
W rodzinie dziecko przeżywa wspólne radości i smutki wraz z rodzicami i rodzeństwem, poprzez rodzinę wchodzi we współczesne życie społeczne. Szczególna doniosłość rodziny dla społeczeństwa i jednostki wynika stąd, iż rodzina przysparza społeczeństwu nowych członków, w niej dokonuje się proces przekazu młodemu pokoleniu podstawowych wartości kulturowych i wprowadzenia go w życie społeczne ( socjalizacja). W rodzinie następuje przekazywanie każdemu nowemu pokoleniu dziedzictwa kulturowego tj. wprowadzenie go w normy życia zbiorowego i mechanizm konformizmu społecznego w elementarne wartości kultury ludzkiej. Rodzina jest dla dziecka pewną specyficzną, zorganizowaną formą życia społecznego, opartego na współpracy, współdziałaniu, poszanowaniu praw innych, wyrzeczeniu i ofiarności. To rodzina decyduje w jakiej formie dokona się późniejsze wejście człowieka w społeczeństwo. Sposób i formy wejścia w życie społeczne uzależnione są od tego, w jaki sposób dziecko poznaje i przyjmuje wartości społeczne, tradycje i obyczaje przyjęte w społeczeństwie, jak nauczy się stosować uznane w nim wzory postępowania i działania. Rodzina przyśpiesza i ułatwia dziecku korzystanie z dóbr kultury wytworów duchowych i materialnych poprzednich pokoleń. Rodzina jest też przekaźnikiem dziedzictwa kulturowego szerszej zbiorowości uczy dziecko takich sposobów zachowań, które pozwalają mu na porozumienie się z innymi, na współżycie społeczne, ułatwiają zrozumiałe reagowanie na zachowanie innych członków społeczeństwa należących do tego samego kręgu kulturowego. Z tego powodu stosunki panujące w rodzinie, atmosfera codziennego życia, swoista subkultura środowiska domowo rodzinnego mają istotny wpływ na kształt wyobrażeń dziecka o stosunkach międzyludzkich i na jego postawy. Dla dziecka istotne są też konkretne działania, zachowania rodziców, którzy usposabiają dla niego jedynie słuszne wzory postępowania i najwyższe wartości, kształtujące pojęcie etyczne i religijne. Normy moralne rodziców symbolizują dla dziecka wartości najwyższe, decydują one o jego późniejszej postawie życiowej. Systemy wartości reprezentowane przez rodziców stanowią dla dziecka kodeks norm określających co dobre, a co złe, co wolno, a czego nie wolno czynić. 2
Dla rozwoju dziecka ważne są nie tylko relacje z rodzicami, ale również rodzeństwem. Funkcjonowanie w licznej rodzinie powszechnie kojarzy się z trudnościami, wyrzeczeniami i ograniczeniami, bo rodzice mniej czasu mogą poświęcić każdemu ze swych dzieci, często też sytuacja finansowa takich rodzin jest nieco gorsza. Jednak rozwój dziecka w rodzinie wielodzietnej ma wiele plusów. Młodsze dzieci szybciej się rozwijają w wielu sferach zarówno poznawczej i ruchowej próbując dorównać swojemu starszemu rodzeństwu, jak również społecznej, bo w różnych sytuacjach dnia codziennego uczą się funkcjonować w grupie społecznej. Zdecydowanie łatwiej jest im funkcjonować w społeczności. Starsze rodzeństwo szybciej dojrzewa, przyjmuje więcej obowiązków, staje się bardziej odpowiedzialne i szybciej wchodzi w nowe role. Dzieci znacznie szybciej niż ich rówieśnicy uczą się liczyć ze zdaniem innych, rozwijają inicjatywę, uczą się rozwiązywania problemów, dbania nie tylko o swoje potrzeby, ale także dostrzegania i szanowania potrzeb innych, uczą się negocjowania i osiągania kompromisu. Wychowanie w dużej rodzinie sprawia, że dzieci szybciej stają się samodzielne. Duża rodzina to także wyzwanie dla rodziców. Jest to dla nich szansa na to, by zbliżyli się, rozwijali, stawiali się bardziej dojrzali, zorganizowani, otwarci na innych, także na pomoc ze strony innych. Często w wychowaniu dzieci, rodzicom pomagają dziadkowie, czy inne osoby. Jest to, także niewątpliwie ważne dla rozwoju dziecka, bo od najwcześniejszych etapów rozwoju uczy się wchodzić w różnorodne relacje społeczne często, także z osobami spoza rodziny. Co robimy, jako samorząd dla Rodziny? Według Strategii Rozwiązywania problemów społecznych systematycznie maleje przyrost naturalny- młode małżeństwa na pierwszym miejscu stawiają rozwój kariery zawodowej, zakup dóbr materialnych, a dopiero później decydują się na powiększenie rodziny, a społeczeństwo lokalne starzeje się. Chciałam, by podjęta uchwała przez Radę Miasta miała wydźwięk społeczny, by poprzez szerszą grupę przedstawić pozytywny wizerunek rodziny wielodzietnej, by przełamać niekorzystny stereotyp rodziny wielodzietnej kojarzony z ubóstwem 3
i patologią. By wesprzeć zdolności, umiejętności, by upowszechnić wiedzę o potrzebach rodzin. Udało się. Od 30 lipca 2009 r. uchwałą Rady Miasta zaczął funkcjonować Program Nas troje i więcej Sandomierz miasto z sercem przyjazne rodzinom wielodzietnym. O kartę rabatową mogą ubiegać się rodziny zamieszkałe i zameldowane na terenie Sandomierza, składające się z rodziców, jednego rodzica, samotni rodzice, opiekunowie prawni, rodziny zastępcze mających na utrzymaniu troje i więcej dzieci w wieku do 18 roku życia lub 24 lat uczących się lub studiujących. Kryterium dochodowe nie jest brane pod uwagę. Ten projekt nie kojarzy się z biedą. Promujemy dzietność, bo to wartość bezcenna sama w sobie. To powód do dumy. Nie zachęcamy, żeby rodzić, tylko doceniamy trud rodziców. Projekt jest otwarty. Coraz więcej instytucji przystępuje do niego. Najfajniejsze w projekcie są nie tylko same zniżki, ale to, że cała rodzina może wychodzić razem lub jeden rodzic, czy opiekun w miejsca, gdzie ze względu na opłaty nie mogą uczestniczyć wszyscy członkowie. Realizujemy również inne programy wspólnie z Sandomierskim kościołem, który popiera akcje kampanii Postaw na rodzinę, w której promujemy cenną wartość rodziny, promowanie zdrowego stylu życia poprzez sport i rekreację, konkursy plastyczne Moja rodzina, happeningi antynikotynowe, Stop przemocy, Prawda o alkoholu. Wspieramy rodziny, których dotknęła choroba psychiczna. Uruchomiliśmy Punkt Interwencji Kryzysowej m.in. z porad korzystają rodziny potrzebujące wsparcia i natychmiastowej pomocy. Ośrodek od 2008 r. realizuje projekt systemowy Będę pracownikiem w ramach Programu Operacyjnego kapitał ludzki. Celem projektu jest poprawa jakości życia, relacji pomiędzy rodzicami oraz wzmacnianie więzi rodzinnych, poprawy relacji między dziećmi, rozwiązywanie konfliktów w atmosferze wzajemnego poszanowania. Uczestnicy projektu aktywnie wspólnie z całą rodziną mogli spędzić czas. Obecnie jesteśmy w trakcie realizacji projektu W świecie ciszy - przy współpracy z Ośrodkiem Rehabilitacji Wsparcia Społecznego Niesłyszących. Celem programu jest zapoznanie uczestników z dysfunkcją słuchu z trudnościami z jakimi borykają się rodziny niesłyszących członków, ich integracja, uwrażliwienie społeczności lokalnej na problem. Projekt ma pomóc w łamaniu barier i stereotypów. Pojawi się element edukacyjny nauka języka migowego. 4
Ojciec Św. Jan Paweł II powiedział,, Przyszłość idzie przez rodzinę, więc Rodzina to najlepsze środowisko, które zapewni rozwój Polski, dlatego należy ją szczególnie chronić, nie dyskryminować. Rolą samorządów i takiej instytucji, którą reprezentuję, czyli Ośrodek Pomocy Społecznej jest kształtowanie pozytywnego wizerunku rodziny wielodzietnej. To inwestycja w przyszłość. 5