Analiza wyników ankiety p.t. KOMPUTERY I ICH ZAGROŻENIA przeprowadzonej wśród uczniów klas młodszych (I III) opracowały: mgr Agnieszka Kicman mgr Danuta Wiatr
2 Spis treści : 1.Wstęp... 3 2.Charakterystyka środowiska.. 4 3.Ankieta... 5 4.Analiza wyników ankiety... 6 5.Podsumowanie i wnioski... 8
3 WSTĘP Drodzy Nauczyciele! Jesteśmy nauczycielkami pracującymi w kształceniu zintegrowanym w Szkole Podstawowej nr 344 w Warszawie. Szkoła obecnie liczy 1314 osób uczniów, z czego około 550 osób przypada na nauczanie zintegrowane. W placówce tej pracujemy od 1994 r. W bieżącym roku szkolnym podjęłyśmy się przeprowadzenia ankiety p.t. Komputery i ich zagrożenia. Ta inicjatywa narodziła się na jednym z kursów, gdzie przedstawiono nam zatrważające wyniki badań. Wyniki te były opracowane w stu stronicowym raporcie opracowanym przez Stowarzyszenie na Rzecz Dzieciństwa w sierpniu 2000 r. p.t. Złoto głupców. Krytyczne spojrzenie na rolę komputera w kształtowaniu dzieciństwa Wówczas postanowiłyśmy sprawdzić, jak wyglądają problemy przedstawione w/w raporcie wśród uczniów klas młodszych (w przedziale wiekowym 7 10 lat). Aby to sprawdzić opracowałyśmy ankietę, którą za zgodą Dyrektora przeprowadziłyśmy na terenie naszej szkoły.
4 CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA Uczniami S.P. nr 344 są dzieci, które przybyły z różnych stron. Część dzieci jest z małych podwarszawskich miejscowości, część to uczniowie z innych miast (Katowice, Lubartów, Kraków, Radom, Modlin itd.). Pochodzą one z różnych środowisk: inteligenckich, robotniczych i chłopskich. Podział dzieci pod względem płci jest dość wyrównany, choć zdarzają się klasy z przewagą chłopców. W ostatnich latach można zaobserwować wśród dzieci ogromną nadpobudliwość psychoruchową, zróżnicowane stany emocjonalne (od apatii do agresji). Takie zachowania są w tak dużej szkole ogromnym problemem, często poruszanym na Radach Pedagogicznych. Na terenie szkoły prowadzi się wiele programów profilaktycznych, które pozwoliłyby rozwiązać ten problem.
5 ANKIETA W marcu 2003 r. na terenie Szkoły Podst. Nr 344 w Warszawie, gmina Centrum przeprowadziłyśmy w klasach I III ankietę pt. Komputery i ich zagrożenia. Badaniami objęłyśmy losowo wybrane 15 oddziałów nauczania zintegrowanego, po 5 na każdym poziomie. Ogółem przebadałyśmy 300 uczniów. Ankietę opracowałyśmy na podstawie danych z raportu Złoto głupców.... Pytania skonstruowałyśmy w ten sposób, aby były zrozumiałe i czytelne dla tego przedziału wiekowego, a odpowiedzi nie sprawiały dzieciom trudności. Ankieta obejmowała 19 pytań. Każde miało trzy możliwe odpowiedzi, prawidłową dziecko zaznaczało krzyżykiem. Ankieta sprawdzała, na jakiego typu zagrożenia jest narażone małe dziecko (fizyczne, psychiczne, społeczne, intelektualne), czy umiejętnie potrafi korzystać z komputera?, Ilu uczniów ma komputer?, Czy małe dzieci potrafią się posługiwać komputerami?, Do jakich celów, go wykorzystują?, Czy zaniedbują swoje obowiązki (lekcje, higienę osobistą)?, Ile godzin spędzają przed ekranem komputera?, Czy rodzice wiedzą, z jakich programów i gier dziecko korzysta?. Ponadto chciałyśmy sprawdzić podatność małych dzieci na uzależnienie od komputera oraz odpowiedzieć sobie na pytanie, dlaczego dzieci przejawiają zachowania agresywne, są nadpobudliwe, a w ich zabawach widać walkę i przemoc. Ankieta nie sprawiła dzieciom trudności, była przejrzysta i czytelna.
6 ANALIZA WYNIKÓW ANKIETY Analizując wyniki badań stwierdziłyśmy, że: Większość dzieci ma możliwość korzystania z komputera 87 %, 10 % tylko czasami, a 3 % nie ma w ogóle takiej możliwości. Najczęściej dzieci korzystają z komputera u znajomych 62 %, a 21 % w domu. Młodsze dzieci przeważnie przed komputerem spędzają od 2 4 godz. 59 %, a 12 % przekracza 4 godziny. 49 % dzieci korzysta z komputera tylko w soboty i niedziele, a 15 % przez cały tydzień. U 37 % komputer stoi w pokoju, gdzie dziecko najczęściej śpi i przebywa. 63 % dzieci ma nie prawidłowo ustawiony komputer (przodem lub tyłem do okna). 74 % dzieci nie ma nawyku robienia przerw podczas pracy przy komputerze, a 33 % chciałoby zdecydowanie zwiększyć czas pracy. W wolnych chwilach 54 % dzieci woli grać na komputerze, 28 % woli się bawić z rówieśnikami, a tylko 18 % spędzać czas z rodziną. Komputer najczęściej, bo u 72 % dzieci jest wykorzystywany do gier i zabaw. 40 % dzieci ukrywa przed rodzicami ile czasu spędza przed ekranem komputera, 40 % robi to czasami. Komputer pozwala raczej zapomnieć dzieciom o problemach w domu, w szkole. 20 % opowiadała się za tak, a 50 % - czasami.
7 41 % dzieciom zdarzyło się nie odrobić lekcji, z powodu długiego siedzenia przed ekranem komputera, 25 % tylko czasami nie odrabia lekcji. Zaskakujące są wyniki, bo u 47 % dzieci w grach zaciera się granica między dobrem, a złem. Skarżą się, że podczas korzystania z komputera bolą je: oczy 69 %, plecy 13 %, głowa i szyja 11 %, tylko 7 % dzieci nic nie boli. 52 % przyznało się, że podczas pracy przy komputerze więcej je. Stwierdziłyśmy, że większość rodziców kontroluje, z jakich programów i gier korzystają ich dzieci 91 % oraz, że dbają o ich higienę osobistą.
8 PODSUMOWANIE I WNIOSKI Po wnikliwej analizie ankiety doszłyśmy do następujących wniosków: Młodsze dzieci (7 10 lat) coraz więcej czasu spędzają przed ekranem komputera. Są narażone na wszelkiego rodzaju zagrożenia, fizyczne typu: wady wzroku, obrażenia nadgarstków i szyi, wady postawy oraz otyłość. Nie wiedzą, że podczas korzystania z komputera należy robić przerwy ( po każdych 45 minutach 20 minut przerwy). Zaczynają się izolować, coraz mniej czasu spędzają z rodzicami i rówieśnikami. Wypaczają sobie przez gry wizję realnego świata, uodparniają się na zło, zaciera się im granica między dobrem a złem. Brakuje im motywacji do uczenia się, pojawia się rozkojarzenie i agresja. Niektóre dzieci nie mogą się obejść bez komputera i odczuwają przymus grania. Dzieci grają w gry typu strzelanki, strategie wojskowe oraz bijatyki. Jak widzimy, wyniki badań wśród uczniów klas młodszych nie wypadły pozytywnie. Dlatego też nie powinniśmy pozostawiać ich samych z komputerem i należałoby pokazać im inne formy rozrywki np. aktywność ruchową, co z pewnością korzystnie wpłynie na ich rozwój fizyczny i psychiczny. Powinniśmy nauczyć dzieci, że posługiwanie się komputerem, powinno przebiegać w myśl zasady: Co za dużo to niezdrowo.