OPIS PRZEDMIOTU (SYLABUS) Rok akademicki 2011/2012 SPORT OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Zakład Rehabilitacji Oddział Fizjoterapii II WL p.o. Kierownika Zakładu: dr n med. Dariusz Białoszewski Odpowiedzialny za dydaktykę: dr n med. Dariusz Białoszewski Kierownik zespołu nauczającego przedmiot- Sport osób niepełnosprawnych: dr n. o k.f. Jakub Adamczyk Wymagania wstępne: Znajomość podstawowej terminologii gimnastycznej, Podstawowa wiedza z zakresu Fizjologii wysiłku fizycznego, Biomechaniki, Anatomii Dobra ogólna sprawność fizyczna. 1. Łączna liczba godzin: 45 godz. zajęć dydaktycznych po 15 godz. seminariów w każdym z dwóch semestrów 15 godz. wykładów w I semestrze 2. Termin i forma zaliczenia zajęć Przedmiot kończy się zaliczeniem w każdym z dwóch semestrów Warunki zaliczenia przedmiotu: obecność na wszystkich ćwiczeniach aktywne uczestnictwo w zajęciach zaliczenie wszystkich testów sprawnościowych zaliczenie kolokwium końcowego Ocena umiejętności: Ogólnej sprawności fizycznej za pomocą wybranych prób motorycznych Samodzielne prowadzenie fragmentów zajęć Ocena aktywności: Aktywny udział w zajęciach 3. Cel nauczania: Poznanie struktury rzeczowej i czasowej treningu sportoweg
Przygotowanie studentów do planowania treningu sportowego i zdrowotnego niepełnosprawnych Poprawa i utrzymywanie sprawności fizycznej studentów 4. Formuła przedmiotu ( rodzaje zajęć) Seminaria Kształcenie bez nauczyciela (praca własna) - przygotowanie zajęć grupowych, - dobór metod, form i środków pracy do określonych zadań treningowych odpowiedniej grupy niepełnosprawnych, - przygotowywanie się do testów sprawnościowych. 5. Metody dydaktyczne stosowane w zajęciach ze studentami: Metody podające wykład informacyjny, wyjaśnienie; Metody poszukujące, kreatywne - problemowe układanie zestawów ćwiczeń ruchowych; Metody aktywizujące: - proaktywne (usamodzielniające) dostosowywanie ćwiczeń ruchowych do możliwości studentów (i wybranych grup niepełnosprawnych) przy samodzielnym prowadzeniu fragmentów zajęć; - dyskusja dydaktyczna. Metody praktyczne: ćwiczenia w przeprowadzaniu zajęć ruchowych z niepełnosprawnymi, tworzenie układów ćwiczeń. Metody reproduktywne (odtwórcze): wykonywanie ściśle określonych zadań ruchowych; Metody praktyczne: praktyczne wykorzystanie wiedzy z zakresu kultury fizycznej przy samodzielnym prowadzeniu zajęć ruchowych tworzenie zestawów ćwiczeń, toków lekcji. Metody ekspresyjne ćwiczenia przy muzyce, elementy ćwiczeń rozluźniających i uspakajających. e-learning w połączeniu z tradycyjnymi formami nauczania - multimedialne wykłady, konsultacje, indywidualizacja kształcenia. 6. Treści merytoryczne przedmiotu: Student zna zagadnienia dotyczące sportu, treningu, rekreacji i turystyki. Poznaje strukturę organizacyjną i systemem szkolenia i współzawodnictwa osób niepełnosprawnych. Zna miejsce sportu niepełnosprawnych w kulturze fizycznej, problemy niepełnosprawnych z dostępem do aktywności ruchowej, tendencje rozwoju sportu, rekreacji i turystyki
niepełnosprawnych, rolę aktywności ruchowej w pomnażaniu szans życiowych niepełnosprawnych, jako istotnego czynnika rehabilitacji. Zna podstawową historię sportu niepełnosprawnych. W ramach podstaw teorii treningu osób niepełnosprawnych zapoznaje się z podstawami antropomotoryki. 7. Tematyka zajęć: Wykłady semestr I 1. Rys historyczny sportu osób niepełnosprawnych w Polsce i na świecie 2. Cele, zadania i funkcje w procesie kompleksowej rehabilitacji niepełnosprawnych 3.5. Klasyfikacja medyczna, jej zasady oraz podział na grupy i klasy startowe 6. Znaczenie kontroli lekarskiej i psychologicznej w sporcie osób niepełnosprawnych 7. Międzynarodowe i narodowe organizacje zajmujące się sportem osób niepełnosprawnych 8.9. Międzynarodowy ruch paraolimpijski. Międzynarodowy Komitet Paraolimpijski; Zadania Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego 10. Organizacja Igrzysk Paraolimpijskich 11.12. Dyscypliny sportowe uprawiane przez sportowców inwalidów w ramach imprez krajowych i międzynarodowych 13. Planowanie treningu sportowego niepełnosprawnych 14. Organizacja treningu sportowego w perspektywie fizjologii wysiłku osób niepełnosprawnych 15. Korzyści z uprawiania sportu przez dzieci i młodzież niepełnosprawną w procesie rehabilitacji. Ćwiczenia semestr I 1.2. Zajęcia organizacyjne. Sport osób niepełnosprawnych podstawowe pojęcia terminologiczne, geneza powstania, miejsce w Kulturze Fizycznej. 4-6. System współzawodnictwa osób niepełnosprawnych - Igrzyska paraolimpijskie, Olimpiady Specjalne, Igrzyska Głuchych. Prezentacja dyscyplin. 7.8. Nauka jazdy na wózku inwalidzkim asekuracja, balans, wsiadanie i zsiadanie z wózka, zda po prostej i slalomem. 10-12. Klasyfikacja medyczna i funkcjonalna w sporcie osób niepełnosprawnych. 13-15. Zaliczenie sprawnościowe. Ćwiczenia semestr II 1.3. Podstawy teorii treningu niepełnosprawnych. 4-6. Podstawy antropomotoryki. 7-9. Zespołowe gry sportowe na wózkach inwalidzkich.
10-12. Trening stabilizacyjny. 13-15. Zaliczenie sprawnościowe i teoretyczne. 8. Literatura: Literatura obowiązkowa: 1.Kosmol A. (red.) Teoria i praktyka sportu niepełnosprawnych, AWF Warszawa. Mazurek L. Gimnastyka podstawowa ; Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1980. 2.Sozański H. (red.) Podstawy teorii treningu sportowego, AWF Warszawa 1999; 3.Bahrynowska-Fic, Właściwości i metodyka ćwiczeń fizycznych oraz sport inwalidzki, PZWL, Warszawa 1999r, Literatura zalecana: 1. Beck J., Sport w rehabilitacji inwalidów, AWF, Warszawa 1977, 2. Janiszewski M., Rekreacja ruchowa dla osób niepełnosprawnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódz 1989, 3. Kasperczyk T., Sport jako środek rehabilitacji, Sport w rehabilitacji niepełnosprawnych, Kraków 39-41, 1999, Kraków, 173-177, 1999, 4. Maszczak T., Aktywność ruchowa jako obszar edukacji osób niepełnosprawnych, Sport w rehabilitacji niepełnosprawnych, 5. Milanowska K., Sport i aktywność ruchowa jako istotny czynnik w rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Sport w rehabilitacji niepełnosprawnych. Kraków, 23-24, 1999, 6. Nowicki T., Szermierka na wózkach w odczuciach i opiniach zawodników niepełnosprawnych, Sport wyczynowy nr 7/8 2000, Nowicki T., Szermierka na wózkach, Niepełnosprawność i Rehabilitacja, Nr.2 2001, 7. Orzech J., Sobiecka J., Sport osób niepełnosprawnych, AWF, Kraków 1989, 8. Rawicz-Mańkowski G., Związki rehabilitacji ze sportem niepełnosprawnych. Medycyna Sportowa III, nr 92, Warszawa 1999, 9. Sobiecka J., Rypień A.,Łucznictwo jako forma rehabilitacji społecznej, Postępy Rehabilitacji t.xvi 2002, 10. Ślężyński J., Sport - szansą życia niepełnosprawnych Studio Wydawnicze AGAT 11. Ślężyński J., Sport w rehabilitacji niepełnosprawnych Studio Wydawnicze AGAT 12. Czasopisma: Adapted Physical Activity Quarterly, Postępy Rehabilitacji. Fizjoterapia, Baltic Journal of Health and Physical Activity;
Sylwetka studenta po ukończeniu kursu z przedmiotu: SPORT OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Według efektów kształcenia w oparciu o wymogi Krajowych Ram Kwalifikacji Umiejętności studenta: uczestnik zajęć potrafi wymienić międzynarodowe i narodowe organizacje zajmujące się sportem osób niepełnosprawnych; rozumie zasady funkcjonowania międzynarodowego ruchu paraolimpijskiego; potrafi zdefiniować zadania Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego oraz potrafi omówić założenia polityki państwa w zakresie kultury fizycznej i sportu osób niepełnosprawnych; wie jaka jest rola stowarzyszeń sportowych, rozróżnia systemy współzawodnictwa sportowego w obrębie poszczególnych grup startowych niepełnosprawnych; potrafi wymienić letnie i zimowe dyscypliny paraolimpijskie, zna podstawowe przepisy dotyczące ich rozgrywania. student ma wiedzę na temat klasyfikacji obowiązującej w sporcie osób niepełnosprawnych, zna rodzaje klasyfikacji i posiada wiedzę na temat ewolucji systemu klasyfikacji. zna biologiczną stronę funkcjonowania człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem fizjologii wysiłku fizycznego; wie jakie metody treningu najskuteczniej oddziałują na poszczególne cechy motoryczne i jak dobierać te metody ze względu na zamierzony efekt; student potrafi planować trening jako długofalowy efekt szkolenia (i rehabilitacji); zna zasady wykorzystania systemu kontroli i monitorowania, potrafi testować motoryczność człowieka.