PRACA dr Agnieszka Kacprzak POZYTYWNE ASPEKTY PRACY ZAWODOWEJ 1. Pieniądze 2. Aktywność 3. Urozmaicenie 4. Struktura czasu 5. Kontakty społeczne 6. Poczucie własnej tożsamości PRACA I ZAWÓD PRACA - zajęcia wymagające wysiłku umysłowego i fizycznego, których celem jest wytwarzanie dóbr i świadczenie usług służących zaspokojeniu ludzkich potrzeb. Może być płatna lub nie. ZAWÓD -praca wykonywana w zamian za stałe wynagrodzenie 1
KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMU Początek XX w. ZATRUDNIENIA Dominuje zatrudnienie w przemyśle Niebieskie kołnierzyki stanowią ok. ¾ ogółu zatrudnionych Obecnie Dominuje zatrudnienie w sektorze usług białe kołnierzyki Mniej zatrudnionych w rolnictwie, które w dużym stopniu zostało uprzemysłowione Wysokie uprzemysłowienie i intensywny rozwój technologii STRUKTURA ZATRUDNIENIA W POLSCE Źródło: GUS, Aktywność ekonomiczna ludności GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY Rozwój i wzrost gospodarki wiąże się z innowacyjnością, przetwarzaniem informacji i wiedzy Struktura zatrudnienia Mniej: przy produkcji i dystrybucji dóbr materialnych Więcej: przetwarzanie informacji - opracowywanie strategii rozwoju, marketing, sprzedaż, świadczenie usług Wired workers zatrudnieni w sektorze technik informacyjnych (obsługa stron internetowych, handel i reklama w internecie, analitycy danych, programiści, graficy) 2
CECHY RYNKU PRACY Niepewność zatrudnienia poczucie to nieustannie rośnie Dodatkowo globalizacja sprzyja fuzjom i redukcjom zatrudnienia Firmy dążą do maksymalizacji zysku i wzrostu wydajności Osoby o wąskich lub nieodpowiednich kwalifikacjach mają wysoką niepewność zatrudnienia Z badań wynika, że największy spadek bezpieczeństwa zatrudnienia dotyczy pracowników umysłowych Co zamiast stałej posady? perspektywa wykształconych PRACOWNICY Z PORTFOLIO - ludzie posiadający szereg umiejętności i rekomendacji z poprzednich miejsc pracy, którymi będą posługiwać się w swoim życiu zawodowym, wykonując kilka zawodów i pracując na różnych stanowiskach Co zamiast stałej posady? perspektywa niewykształconych CZASOWNICY osoby zatrudnione w agencjach pracy tymczasowej. Zatrudnianie pracowników i zarządzanie personelem korporacje oddają zewnętrznym agencjom McPraca - praca nie wymagająca kwalifikacji, źle płatna, stresująca, wyczerpująca i niepewna 3
KOBIETY A PRACA ZAWODOWA W większości krajów europejskich 35-60 % kobiet pracuje zarobkowo poza domem. W Polsce: 46 % kobiet i 61 % mężczyzn jest aktywnych zawodowo DYSKRYMINACJA KOBIET W MIEJSCU PRACY Segregacja pozioma (zawodowa) Segregacja pionowa Dyskryminacja przy zatrudnianiu Dyskryminacja płacowa SEGREGACJA POZIOMA SEGREGACJA ZAWODOWA ze względu na płeć - ma miejsce, gdy kobiety i mężczyźni skupieni są w różnych zawodach na podstawie założeń przyjętych, co do tego, jakie zajęcia są typowo męskie a jakie kobiece 4
SEGREGACJA PIONOWA 49% ankietowanych mężczyzn i 25% kobiet zajmowało stanowiska kierownicze Skala segregacji pionowej zależy także od szczebla zarządzania oraz poziomu sfeminizowania firmy/działu Przyczyny: stereotypy Źródło: badanie Społeczna Odpowiedzialność Biznesu perspektywa pracownika DYSKRYMIANCJA PRZY ZATRUDNIANIU Kobiety stanowią 60% bezrobotnych Więcej kobiet niż mężczyzn uważa, że znalezienie nowej pracy byłoby dla nich obecnie trudne (50% wobec 40%) Przyczyna: obowiązki rodzicielskie kojarzone są głównie z kobietami DYSKRYMINACJA PŁACOWA RÓŻNICA PROCENTOWA W ZAROBKACH KOBIET W STOSUNKU DO ZAROBKÓW MĘŻCZYZN Źródło: GUS 2014 5
PRACA A KAPITAŁ SPOŁECZNY SIEĆ SPOŁECZNA (social network) - względnie trwała sieć przyjaznych kontaktów, w które ludzie wchodzą po to, aby mieć dostęp do różnych, bardziej poufnych informacji oraz nieformalnie udzielać sobie nawzajem poparcia w różnych sytuacjach opiera się na zaufaniu przynależy do danego człowieka Korzyści, jakie daje sieć kontaktów społecznych Źródło prywatnych informacji unikalna, niedostępna powszechnie wiedza na przykład o konkursie na wysokie stanowisko i oczekiwaniach wobec kandydatów Dostęp do zróżnicowanego zbioru umiejętności i doświadczeń, co daje szansę na kreatywne rozwiązania Władza w postaci wpływów Szansa na rozwój zawodowy gwarantując awans poziomy 6