Tytuł: Nic o Was bez Was bohaterowie polskiego członkostwa w NATO. Autor: Urszula Małek Rodzaj materiału: scenariusz zajęć Data publikacji: 23-08-2011 Temat: Nic o Was bez Was bohaterowie polskiego członkostwa w NATO. Obszar nauczania: szkoła gimnazjalna i szkoła ponadgimnazjlna Treści nauczania zgodne z podstawą programową etap III edukacyjny wiedza o społeczeństwie 19. Relacje Polski z innymi państwami. Uczeń: 1) przedstawia najważniejsze kierunki polskiej polityki zagranicznej (stosunki z [ ] Stanami Zjednoczonymi, relacje z sąsiadami); 2) charakteryzuje politykę obronną Polski; członkostwo w NATO, [ ]; 3) przedstawia relacje Polski z wybranym państwem na podstawie samodzielnie zebranych informacji; 4) wyjaśnia, czym się zajmują ambasady i konsulaty. etap IV edukacyjny wiedza o społeczeństwie 39. Polska polityka zagraniczna. Uczeń: 2) charakteryzuje główne kierunki polskiej polityki zagranicznej po 1989 r. i sposoby jej prowadzenia (na wybranych przykładach); [ ] 5) charakteryzuje relacje Polski z wybranymi państwami, na podstawie samodzielnie zebranych informacji. historia zakres podstawowy 12. Rozkład systemu komunistycznego w Polsce polska droga do suwerenności. Uczeń: [ ] 6) przedstawia okoliczności i ocenia znaczenie przystąpienia Polski do NATO [ ]. historia zakres rozszerzony 17. Narodziny III Rzeczypospolitej. Uczeń: 1) wyjaśnia międzynarodowe [ ] uwarunkowania procesów odbudowy demokratycznego państwa po 1989 r., [ ] 3) ocenia dokonania III Rzeczypospolitej w polityce zagranicznej.
Pytanie kluczowe (do wyboru) 1) Który z polskich polityków i dyplomatów lat 90-tych, twoim zdaniem, miał największy wpływ na uzyskanie przez Polskę członkostwa w NATO? 2) Działania, którego z polskich polityków, dyplomatów, czy też innych osób w latach 90- tych możesz określić, jako najbardziej skuteczne w związku z polskimi staraniami o członkostwo w NATO? 3) Na czym polega skuteczność w polityce zagranicznej? Cel Uczniowie: 1) poznają imiona i nazwiska polskich polityków i dyplomatów, a także innych osób, które aktywnie przyczyniły się do wejścia Polski do NATO, 2) poznają argumenty i działania polskich polityków i dyplomatów, którymi przekonywali społeczność międzynarodową na rzecz polskiego członkostwa w NATO, 3) nauczą się analizować i interpretować film, pod kątem wyszukiwania informacji o skutecznych działaniach w polityce międzynarodowej. Cele lekcji w języku ucznia: Na dzisiejszych zajęciach: 1) poznasz imiona i nazwiska polskich polityków i dyplomatów, czy też innych osób, które aktywnie działały na rzecz polskiego członkostwa w NATO, a także dowiesz się, jakich używali argumentów aby przekonać polityków i dyplomatów z innych państw, 2) nauczysz się interpretować i analizować film na przykładzie dokumentu Prawdziwy koniec zimnej wojny, pod kątem wyszukiwania informacji o skutecznych działaniach w polityce międzynarodowej. NaCoBeZu Będę sprawdzać: 1) Czy umiesz podać imiona i nazwiska przynajmniej dwóch polskich polityków i dyplomatów, czy też innych osób, które przyczyniły się do wejścia Polski do NATO? 2) Czy wskażesz na przykładzie przynajmniej jednego polityka lub dyplomaty, jakie skuteczne działania podejmował i jakie argumenty przytaczał na rzecz polskiego członkostwa w NATO? 3) Czy umiesz wyszukać w filmie przykłady skutecznych działań związanych z wstąpieniem Polski do NATO? Czas max. 2 godziny lekcyjne
Metody i formy pracy: Burza mózgów, praca w parach, rundka bez przymusu, światła, burza mózgów, praca w grupach, rozmowa w parach. Potrzebne materiały i pomoce 1) Słownik języka polskiego 2) Zdjęcia osób: Zbigniew Brzeziński, Stanisław Ciosek, Jan Nowak Jeziorański, Jerzy Koźmiński, Aleksander Kwaśniewski, Bogusław Majewski, Andrzej Olechowski, Dariusz Rosati, Lech Wałęsa. 3) Zdjęcie podpisania Traktatu Waszyngtońskiego przez Bronisława Geremka 13 marca 1999 r. w Independence (USA) lub inne zdjęcie pokazujące historyczny moment wstąpienia Polski do NATO. 4) Światła kartki czerwone, zielone i żółte dla każdego ucznia. 5) Komputer z oprogramowaniem do odtwarzania filmu lub telewizor z odtwarzaczem DVD. 6) Kartki z wypisanymi celami w języku ucznia, pytaniem kluczowym i NaCoBeZu. 7) Duże karki papieru i mazaki. Materiały pomocnicze: 1) Materiał pomocniczy nr 1 Rozsypanka 2) Materiał pomocniczy nr 2 Co wiemy o 3) Materiał pomocniczy nr 4 NaCoBeZu do zadania domowego Uwagi Nauczyciel może wybrać zdjęcia osób i ograniczyć się do kilku polityków lub dyplomatów. Warto jednak, aby osób/postaci do analizy było jak najwięcej. W przypadku Zbigniewa Brzezińskiego Przebieg lekcji 1. Napisz na tablicy lub kartce papieru słowa polityk i dyplomata, a następnie poproś uczniów, aby w parach (w ciągu 2 minut) porozmawiali na ten temat, czyli kim jest polityk, kim jest dyplomata, jak rozumieją oba pojęcia. Po zakończeniu rozmowy zbierz informacje od uczniów np. w rundce bez przymusu, a następnie dokonaj podsumowania. Możesz przeczytać definicje pojęć ze słownika języka polskiego. Rozwieś zdjęcia osób, które m.in. występują w filmie Prawdziwy koniec zimnej wojny lub też uzyskujemy o nich informacje w dokumencie. Poproś uczniów, aby tym razem w innych parach niż poprzednio w ciągu 2 min. spróbowali zastanowić się, kim są postacie i podali ich imiona i nazwiska. Po zakończeniu pracy w parach poproś, aby dwójki połączyły się w czwórki i rozdaj, każdej grupie pocięty na elementy materiał pomocniczy nr 1. Zwróć uwagę, że zadaniem uczniów będzie połączenie osoby z krótkim opisem, a następnie przyporządkowanie informacji do odpowiedniego zdjęcia wywieszonego na tablicy lub flipcharcie. Sprawdź za pomocą świateł, czyli czerwonych, zielonych i żółtych kartek czy uczniowie zrozumieli polecenie. Wyznacz czas pracy max 5 min. Osoby: Zbigniew Brzeziński, Stanisław Ciosek, Jan Nowak Jeziorański, Jerzy Koźmiński, Aleksander Kwaśniewski, Bogusław Majewski, Andrzej Olechowski, Dariusz Rosati, Lech Wałęsa.
Poproś przedstawicieli poszczególnych zespołów o podanie rozwiązań. W podsumowaniu wykorzystaj to, że imiona i nazwiska niektórych osób nie są znane uczniom, wskaż prawidłowe rozwiązania ćwiczenia. Nawiąż do tego, że polityka zagraniczna jest tworzona przez dyplomatów, którzy bardzo często pracują na sukces przywódców państw, dlatego znamy np. bardzo dobrze przede wszystkim głowy państw. Następnie wywieś zdjęcie związane z podpisaniem Traktatu Waszyngtońskiego w 1999 r. i zwróć uwagę, że na ten sukces/to wydarzenie pracowało wiele osób, zarówno polityków, jak i dyplomatów, czy też 2. Podaj cele lekcji w języku ucznia, NaCoBeZu oraz pytanie kluczowe. Możesz te informacje zapisać na tablicy lub umieścić w widocznym miejscu plakat, który będzie zawierał wskazane elementy. Za pomocą świateł sprawdź, czy uczniowie zrozumieli podane przez ciebie informacje. Zwróć uwagę, że osoby, które uczniowie poznali w pierwszej części lekcji są bohaterami filmu Prawdziwy koniec zimnej wojny, jaki wspólnie obejrzycie. Przy czym podkreśl, że oprócz polskich polityków będą w filmie również politycy i dyplomacji innych państw. Zwróć uwagę na postać Zbigniewa Brzezińskiego. Następnie przyporządkuj każdej grupie jedną/dwie osoby nad którymi pracowali w pierwszej części lekcji i rozdaj materiał pomocniczy nr 2. Poproś uczniów o zapoznanie się z tabelą i wyjaśnij, że ich zadaniem podczas projekcji filmu będzie analiza zachowań, działań przyporządkowanych osób. Sprawdź, czy uczniowie zrozumieli twoje polecenie oraz treść zadań w tabeli i tym razem wykorzystaj światła. Uwaga! Praca w tej części zajęć może odbywać się również w parach, ale ta decyzja zależy od nauczyciela, jak i sposób podziału postaci wśród poszczególnych grup. Dokonaj, krótkiego wprowadzenia do filmu i zwróć uwagę, że w czasach PRL-u nasz kraj nie prowadził samodzielnej polityki zagranicznej, a w Polsce stacjonowały jednostki armii radzieckiej. Ponadto wszelkie działania dyplomatyczne były prowadzone w uzgodnieniu z władzami sowieckimi lub nawet pod dyktando ZSRR. Zwróć uwagę na zmiany, które zaszły w 1989 i 1990 roku. Rozpocznij projekcję filmu. 3. Po zakończeniu projekcji poproś uczniów, aby podzielili się swoimi odczuciami po obejrzeniu filmu. Zapytaj ich o emocje jakie im towarzyszą. Możesz to zrobić w formie rundki bez przymusu na forum lub stosując rozmowę w parach, czy czteroosobowych grupach. Poproś uczniów, aby w grupach podyskutowali (max 5 min) na temat swoich zapisów w kartach pracy (materiał pomocniczy nr 2) w taki sposób, że każdy uczeń powinien powiedzieć, co napisał w poszczególnych kolumnach. Następnie poinformuj uczniów, że ich zadaniem będzie przygotowanie jednego wspólnego plakatu dotyczącego skutecznych działań związanych z polskimi staraniami o członkostwo w NATO i podejmowanych przez osobę, którą im przyporządkowano. Zwróć uwagę, że przygotowując plakat powinni wykorzystać informacje z kart pracy (materiał pomocniczy nr 2). Wyznacz czas pracy (max 10 min). Po zakończeniu pracy w parach poproś uczniów, aby każda grupa rozwiesiła swój plakat. Następnie powiedz uczniom, że ich zadaniem będzie zapoznanie się z treścią plakatów innych grup i wskazanie dwóch postaci, które najbardziej przyczyniły się do wstąpienia Polski do NATO. Rozdaj uczniom po dwie samoprzylepne, małe kartki i poproś o wykonanie zadania. Podsumuj wskazania uczniów i podyskutuj z nimi (rundka bez przymusu) na temat tego co ich szczególnie zainteresowało na dzisiejszych zajęciach.
4. Na zakończenie zajęć zadaj uczniom jedno z pytań kluczowych, które wybrałeś na początku lekcji: 1) Który z polskich polityków i dyplomatów lat 90-tych, twoim zdaniem, miał największy wpływ na uzyskanie przez Polskę członkostwa w NATO? 2) Działania, którego z polskich polityków, dyplomatów, czy też innych osób w latach 90- tych możesz określić, jako najbardziej skuteczne w związku z polskimi staraniami o członkostwo w NATO? 3) Na czym polega skuteczność w polityce zagranicznej? Poproś każdego ucznia o krótką wypowiedź. Praca domowa Zadanie domowe do wyboru dla uczniów. 1) Poproś uczniów, aby napisali list do tej osoby poznanej na lekcji, którą uznają za najbardziej skuteczną w polskich staraniach o członkostwo w NATO. 2) Napisz artykuł na temat skuteczności działań w polityce międzynarodowej.
Materiały pomocnicze nr 1 Rozsypanka Przed rozpoczęciem ćwiczenia rozetnij poszczególne części wzdłuż przerywanych linii. Lech Wałęsa Polski polityk i działacz związkowy, współzałożyciel i pierwszy przewodniczący NSZZ Solidarność, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1983 roku, Prezydent RP w latach 1990-1995. Stanisław Ciosek Polski polityk i dyplomata, ambasador Polski w ZSRR i Federacji Rosyjskiej w latach 1989 1996. Andrzej Olechowski Polski polityk i ekonomista, minister finansów w 1992 r., a także minister spraw zagranicznych w latach 1993 1995. Aleksander Kwaśniewski Polski polityk, Prezydent RP w latach 1995 2005. Zbigniew Brzeziński Politolog polskiego pochodzenia zamieszkały w USA, w latach 1977 1981 doradca Prezydenta USA J. Cartera do spraw bezpieczeństwa. Jerzy Koźmiński Polski dyplomata, ambasador RP w USA w latach 1994 2000, obecnie Prezes Polsko Amerykańskiej Fundacji Wolności. Dariusz Rosati Polski ekonomista i polityk, minister spraw zagranicznych w latach 1995 1997. Bogusław Majewski Jan Nowak Jeziorański Polski dziennikarz i dyplomata, od 1989 roku członek służby zagranicznej zajmujący się kontaktami z prasą zarówno w Warszawie, jak i w Waszyngtonie. Dziennikarz, działacz polityczny i społeczny, żołnierz Armii Krajowej, kurier i emisariusz Komendy AK i Rządu RP w Londynie, szef Rozgłośni Radia Wolna Europa w latach 1951-1976, działacz w Kongresie Polonii Amerykańskiej, konsultant Narodowej Rady Bezpieczeństwa USA.
Materiały pomocnicze nr 2 Co wiem o Zapoznaj się dokładnie z zamieszczoną poniżej tabelą, a następnie odszukaj informacji. Wpisz imię i nazwisko przyporządkowanej osoby. Podaj jej funkcje polityczne, społeczne, czy też wykonywany zawód. W jaki sposób osoba była związana z wydarzeniami dotyczącymi polskich starań o członkostwo w NATO? Podaj konkretne przykłady działań, zachowań, o których m.in. dowiedziałeś się podczas projekcji filmu. Zwróć uwagę na te z nich, które były najbardziej skuteczne, wymień i krótko je scharakteryzuj. Jakie są poglądy osoby na temat polskiego członkostwa w NATO? Podaj konkretny przykład z filmu. O jakich wydarzeniach historycznych dowiadujemy się z relacji osoby, którą poznajemy lub innych uczestników filmu? Podaj konkretne przykłady, w których jest zaangażowana poznawany osoba.
Twoje refleksje po projekcji filmu.
Materiał pomocniczy nr 3 NaCoBeZu do zadania domowego Zadanie 1 Na podstawie zajęć lekcyjnych, a także filmu Prawdziwy koniec zimnej wojny napisz list do tej z poznanych na lekcji osób, którą uznajesz za najbardziej skuteczną w działaniach dotyczących polskich starań o członkostwo w NATO. NaCoBeZu do zadania: 1. Czy autor wskazał osobę i podał jej imię i nazwisko? 2. Czy autor uzasadnił wybór osoby przynajmniej dwoma argumentami? 3. Czy argumenty autora dotyczą sytuacji międzynarodowej przedstawionej w filmie Prawdziwy koniec zimnej wojny? 4. Czy autor wskazał i opisał przynajmniej jedno konkretne, skuteczne działanie osoby związane z polskimi staraniami o członkostwo w NATO? 5. Czy zadanie, które przygotował autor ma: a) formę listu, czyli nadawcę, odbiorcę, wskazanie miejscowości i daty, podpis, b) trójdzielną budowę, czyli wstęp, rozwinięcie, zakończenie? 6. Czy zadanie jest poprawne pod względem ortograficznym, gramatycznym i stylistycznym? Zadanie 2 Na podstawie zajęć lekcyjnych, a także filmu Prawdziwy koniec zimnej wojny napisz artykuł na temat skuteczności działań w polityce międzynarodowej. NaCoBeZu do zadania: 1. Czy autor podał i opisał przynajmniej dwa przykłady skutecznego działania w polityce międzynarodowej? 2. Czy przynajmniej jeden przykład autora odnosi się do zajęć lekcyjnych i filmu Prawdziwy koniec zimnej wojny? 3. Czy zadanie, które przygotował autor ma: a) formę artykułu, czyli tytuł, podpis, b) trójdzielną budowę, czyli wstęp, rozwinięcie, zakończenie? 4. Czy zadanie jest poprawne pod względem ortograficznym, gramatycznym i stylistycznym?