1. Czym jest społeczność lokalna?

Transkrypt

1 1. Czym jest społeczność lokalna? CELE ZAJĘĆ WYNIKAJĄCE Z ZAŁOŻEŃ PROGRAMU: 1. Uczniowie zdobywają wiedzę potrzebną do realizacji programu, poznają pojęcie,,społeczności lokalnej. 2. Uczniowie przygotowują mapę swojej społeczności lokalnej. PO ZAJĘCIACH UCZEŃ I UCZENNICA POWINNI: Opisać, czym jest społeczność lokalna i jakie są jej najważniejsze instytucje. Określić, gdzie przebiegają granice jego społeczności lokalnej (lub społeczności, w której znajduje się szkoła), wskazać lokalizację najważniejszych dla społeczności lokalnej instytucji. METODY PRACY: rozmowa nauczająca, burza mózgów, samodzielna praca z mapą. NACOBEZU: Własnymi słowami opiszesz, czym jest społeczność lokalna. Opiszesz, czym jest instytucja oraz wskażesz główne instytucje działające w Twojej społeczności lokalnej i ich lokalizację. Wytłumaczysz, jakie znaczenie dla Twojej społeczności posiadają wybrane instytucje. ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Mapa gminy przygotuj kopię mapy gminy, najlepiej formatu A3 lub A4, w liczbie odpowiadającej liczbie uczniów biorących udział w zajęciach. Mapy dostępne są na stronach internetowych miejscowości oraz w urzędach. Jeżeli szkoła znajduje się w gminie, w obrębie której mieści się kilka społeczności lokalnych, mapa powinna obejmować obszar właściwy dla tej społeczności, w której znajduje się szkoła (to osiedle, dzielnica, parafia, obwód szkolny). Instrukcja zadania domowego. JAK PRZEPROWADZIĆ ZAJĘCIA WPROWADZENIE 1. Wyjaśnienie zasad programu Młody Obywatel. Wyjaśnij krótko uczniom główne zasady programu Młody Obywatel, w oparciu o już otrzymane materiały materiały oraz informacje znajdujące się na stronie internetowej programu. Zauważ, że składa się on z dwóch zasadniczych elementów: badania społeczności lokalnej (semestr pierwszy) oraz realizacji własnego projektu uczniowskiego (semestr drugi). Badanie składać się będzie z kilku etapów: pracy z mapą społeczności lokalnej oraz gry OFICER DLACZEGO, w trakcie której uczniowie wyruszą do różnych miejsc w swojej miejscowości, aby zdobyć ważne dla projektu informacji. Po zakończeniu badania młodzi 1

2 ludzie dowiedzą się, jakie zasoby wchodzą w skład kapitału społecznego ich społeczności. Następnie wybiorą ten zasób, który będą wzmacniać przez swój projekt. Opis badania został zamieszczony na stronie internetowej programu jako załącznik do scenariusza. 2. Definicja społeczności lokalnej (rozmowa nauczająca). Społecznością lokalną nazywamy zbiorowość ludzi zamieszkujących określone i niewielkie terytorium, połączonych siecią silnych więzi społecznych wynikających ze wspólnoty interesów i potrzeb oraz poczucia przywiązania do zamieszkiwanego obszaru. Każda społeczność posiada określone instytucje. Mieszkańcy społeczności lokalnej mieszkają blisko siebie, często dobrze się znają, uczęszczają do tych samych szkół, borykają się ze wspólnymi problemami, wzajemnie sobie pomagają, ale czasem również spierają się ze sobą. Ta bliskość i wzajemne kontakty powodują powstawanie pomiędzy mieszkańcami podstawowych więzi społecznych. Zazwyczaj tak powstałe więzi są trwałe. Przedstaw definicję w formie grafu, wypisując jej poszczególne elementy: zbiorowość ludzi, wspólne terytorium, wspólne interesy i potrzeby, przywiązanie do zamieszkiwanego obszaru. Upewnij się, czy wszystkie elementy są dla uczniów zrozumiałe. Jeśli nie, krótko je wyjaśnij. identyfikacja z miejscem zamieszkania społeczność lokalna wspólne instytucje niewielkie terytorium zbiorowość ludzi wspólne interesy i potrzeby ROZWINIĘCIE 3. Instytucje (rozmowa nauczająca, burza mózgów). Wyjaśnij uczniom, że zajmiecie się teraz jednym z elementów grafu, czyli instytucjami. Zaproponuj, aby przez burzę mózgów stworzyli własną definicję instytucji. W przypadku trudności możesz podpowiedzieć, że instytucja to miejsce, w którym ludzie robią coś razem, w którym ludzie otrzymują różne usługi oraz wiedzę. Instytucja to także miejsce, gdzie uczestniczą w ważnych dla siebie czynnościach i załatwiają określone sprawy. Poszczególne elementy definicji możesz zapisać na tablicy w formie grafu. Następnie poproś uczniów, by wymienili instytucje istniejące w ich społeczności. Odpowiedzi, również w formie grafu, zapisuj na tablicy. Wśród wskazanych przykładów powinny się znaleźć: szkoła instytucje społeczności lokalnej kościół dom kultury biblioteka urząd miasta/gminy 2

3 Oczywiście, nie jest to lista pełna. W każdej ze społeczności występują różne instytucje, dlatego postaraj się o to, aby uczniowie wymienili również instytucje ważne dla ich społeczności, ale nie uwzględnione w powyższym przykładzie. Następnie poproś uczniów, by poprzez burzę mózgów wymyślili trzy powody, dla których każda z wymienionych instytucji jest ważna dla mieszkańców społeczności lokalnej. Poniżej znajdują się przykładowe powody, dlaczego instytucje umieszczone w grafie są ważne: a) szkoła w tym miejscu młodzi ludzie zdobywają wykształcenie, pracę które jest ważne do zdobycia satysfakcjonującej pracy, uczą się odpowiedzialności, zawierają przyjaźnie i znajomości, poszerzają horyzonty, poznają zasady pracy zespołowej; b) kościół - tutaj ludzie się modlą i spotykają, kultywuje się tradycję (święcenie pokarmów, pasterki), można prosić o pomoc lub rozmowę, ludzie poznają swoją religię; c) biblioteka wypożycza się książki, które uczą i dostarczają rozrywki, korzysta się z czytelni, żeby odrobić pracę domową, organizuje się spotkania z autorami książek, w których wszyscy mogą uczestniczyć; d) dom kultury to miejsce, gdzie spędza się wolny czas, poznaje się kulturę, uczestniczy w koncertach, spektaklach, odbywają się próby zespołów i inne spotkania, organizuje się zajęcia rozwijające nasze umiejętności; e) urząd gminy tutaj płaci się podatki, uzyskuje się dowód osobisty, podejmuje się ważne dla mieszkańców decyzje; swoją siedzibę ma wójt (burmistrz lub prezydent) i rada gminy. Na koniec zajęć podkreśl, jak ważne są dla społeczności lokalnej te instytucje, mimo że dotyczą różnych obszarów życia człowieka. Zwróć uwagę na to, że instytucje pełnią określone funkcje (kulturalne, edukacyjne, administracyjne), ale także są miejscami, w których ludzie ze sobą rozmawiają, spotykają się, współpracują. To znaczy, że instytucje działające w społeczności lokalnej mają wpływ na więzi społeczne, które łączą jej mieszkańców. 4. Nasza społeczność lokalna (samodzielna praca z mapą). Rozdaj uczniom skserowaną mapę gminy, miasta lub dzielnicy, jeśli szkoła znajduje się w dużym mieście. Polecenie: Poproś uczniów, aby na mapie zaznaczyli zapisane na tablicy instytucje. Jeśli w gminie, mieście lub dzielnicy znajduje się więcej niż jedna szkoła, kościół, biblioteka lub dom kultury, poproś, by zaznaczyli te, do których osobiście uczęszczają oraz te, które znajdują się najbliżej ich domu lub szkoły. Później poproś uczniów, aby na ochotnika odczytali nazwy ulic, przy których znajdują się te instytucje. Podsumowując to ćwiczenie, podkreśl, że w ten sposób uczniowie mają przed sobą nie tylko mapę obszaru zamieszkanego przez społeczność lokalną, ale również bardzo prostą, złożoną z kliku elementów mapę instytucji, które tworzą tę społeczność. Poproś uczniów o zachowanie tej mapy, gdyż ich zadaniem domowym będzie jej dalsze uzupełnienie. 3

4 ZAKOŃCZENIE 5. Moje miejsca (praca domowa). Wydrukuj, wytnij i przygotuj dla każdego ucznia instrukcje do zadania, które znajdują się na ostatniej stronie. Każda z nich zawiera następującą treść: Na mapie, którą otrzymałeś od nauczyciela, używając kolorowego długopisu lub flamastra, oznacz wskazaną w nawiasie literą przynajmniej dwa miejsca, w których/które: spotykasz się ze swoimi znajomymi i rozmawiasz z nimi (A); spotykasz się ze swoimi znajomymi i robicie coś razem (B); ktoś Ci pomaga (C); Ty pomagasz innym (D); robisz coś, co lubisz, co rozwija twoje zainteresowania, hobby (E); lubisz, z którymi masz dobre skojarzenia, wspomnienia (F); czujesz się niebezpiecznie (G). Następnie zadaj pytania o powyższe miejsca jednemu z rodziców, a odpowiedzi zaznacz na mapie w ten sam sposób, używając innego koloru, tak byś później mógł/-a odróżnić swoje odpowiedzi od rodziców. Odpowiedzi mogą się powtarzać, twoi rodzice mogą wskazać te same miejsca co Ty. Podkreśl, że w tym ćwiczeniu chodzi zarówno o miejsca, w których działamy w sposób formalny lub oficjalny (z góry ustalony, jak np. w urzędzie, bibliotece) oraz miejsca, w których działamy spontanicznie i na własną rękę (tak jak chcemy, np. spotykając się z grupą znajomych, pobiegać w parku, zorganizować ognisko dla znajomych). Poproś by przynieśli uzupełnione mapy wraz z instrukcją na kolejne 4

5 6. Dzisiaj dowiedziałem się, że (zdania podsumowujące). Zapytaj uczniów, czego dowiedzieli się w trakcie dzisiejszej lekcji. Poproś, by każdy z uczniów dokończył głośno zdanie: Dzisiaj dowiedziałem/-am się, że. Uzyskanych odpowiedzi nie komentujemy ani nie spisujemy. Na mapie, którą otrzymałeś/-aś od nauczyciela, używając kolorowego długopisu lub flamastra, oznacz wskazaną w nawiasie literą przynajmniej dwa miejsca, w których/które: spotykasz się ze swoimi znajomymi i rozmawiasz z nimi (A); spotykasz się ze swoimi znajomymi i robicie coś razem (B); ktoś Ci pomaga (C); Ty pomagasz innym (D); robisz coś, co lubisz, co rozwija twoje zainteresowania, hobby (E); lubisz, z którymi masz dobre skojarzenia, wspomnienia (F); czujesz się niebezpiecznie (G). Następnie zadaj pytania o powyższe miejsca jednemu z rodziców, a odpowiedzi zaznacz na mapie w ten sam sposób, używając innego koloru, tak byś później mógł/mogła odróżnić swoje odpowiedzi od rodziców. Odpowiedzi mogą się powtarzać, Twoi rodzice mogą wskazać te same miejsca co Ty. Na mapie, którą otrzymałeś od nauczyciela, używając kolorowego długopisu lub flamastra, oznacz wskazaną w nawiasie literą przynajmniej dwa miejsca, w których/które: spotykasz się ze swoimi znajomymi i rozmawiasz z nimi (A); spotykasz się ze swoimi znajomymi i robicie coś razem (B); ktoś Ci pomaga (C); Ty pomagasz innym (D); robisz coś, co lubisz, co rozwija twoje zainteresowania, hobby (E); lubisz, z którymi masz dobre skojarzenia, wspomnienia (F); czujesz się niebezpiecznie (G). Później, zadaj pytania o powyższe miejsca jednemu z rodziców, a odpowiedzi zaznacz na mapie w ten sam sposób, używając innego koloru, tak byś później mógł/mogła odróżnić swoje odpowiedzi od rodziców. Odpowiedzi mogą się powtarzać, Twoi rodzice mogą wskazać te same miejsca co Ty. 5