MTUR PRÓBN 22 KRĘGW K M I S J EGZMINYJN w KRKWIE HEMI KRYTERI ENINI ZESTW ZDŃ DL KLS RELIZUJĄYH HEMIĘ W WYMIRZE MINIMUM 8 GDZIN W YKLU KSZTŁENI. 55
kręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie Matura próbna marzec 22 Model odpowiedzi i punktacja zadań dla klas realizujących chemię w wymiarze minimum 8 godzin w cyklu kształcenia. 1. Punkty przyznawane są za całkowicie poprawne rozwiązanie. 2. Jeżeli do jednego polecenia podano dwie odpowiedzi poprawną i błędną nie przyznaje się punktów. 3. Jeśli polecenie brzmiało zapisz równanie reakcji nie przydziela się punktów za zapisanie schematu procesu. 4. Brak jednostek w obliczeniach obniża punktację o 1 pkt. 5. Inne niż modelowe, poprawne rozwiązanie należy oceniać zgodnie z podaną punktacją. Zadanie 1. B Kwasy związki chemiczne, które w wodnym roztworze Za podanie definicji 1, odszczepiają jony H + Hl H 2 S 4 HS 4 H 2 H + + l anion chlorkowy H 2 H + + HS 4 H 2 H 2 H + + S 4 2 anion wodorosiarczanowy(vi) anion siarczanowy(vi) Za zapis czterech równań 4,5=2, Za podanie nazw anionów 4,5=2, H 3 H H + + H 3 anion octanowy (etanianowy) Uwaga: W wypadku, gdy uczeń nie uwzględni stopniowej dysocjacji kwasu siarkowego(vi) należy odjąć,5 pkt. Za napisanie trzech równań reakcji dla każdego kwasu 9 równań reakcji 9,5=4,5 (np. z metalem, tlenkiem metalu, zasadą) Znl 2 odczyn kwaśny Za podanie odczynu 3 soli 3,5=1,5 ZnS 4 odczyn kwaśny (H 3 ) 2 Zn odczyn obojętny lub zbliżony do obojętnego Znl 2 + 2 H 2 = Zn(H) 2 + 2 Hl Za zapis równań dla Znl 2 4,5=2, Zn 2+ + 2 H 2 = Zn(H) 2 + 2 H + i ZnS 4 ZnS 4 + 2 H 2 = Zn(H) 2 + H 2 S 4 Zn 2+ + 2 H 2 = Zn(H) 2 + 2H + (H 3 ) 2 Zn + 2 H 2 = Zn(H) 2 + 2 H 3 H Za zapis 2 równań dla 2 1=2, Zn 2+ + 2 H 3 + 2 H 2 = Zn(H) 2 + 2 H 3 H Zn(H 3 ) 2 Uwaga: Należy również uznawać poprawnie określony odczyn i poprawnie zapisane równanie reakcji dla wodorosiarczanu(vi) cynku. D Za napisanie równania 1, reakcji H 2 S 4 H 3 H + H 3 H = H 3 H 3 + H 2 ester Za podanie typu związku,5 octan metylu (etanian metylu) Za podanie nazwy,5 E Na 2 S 4 + Bal 2 = BaS 4 + 2 Nal Na 2 3 + 2 H 3 H = 2 H 3 Na + H 2 + 2 Za napisanie równań reakcji 2x1=2, c mol. Na 2 S 4 =,1 mol/dm 3, c mol. Na 2 3 =,5 mol/dm 3 Za obliczenie stężenia 2 2=4, F** as 4 i a(hs 4 ) 2 Za podanie wzorów 2,5=1, siarczan(vi) wapnia i wodorosiarczan(vi) wapnia Za podanie nazw 2,5=1, G** c mol. H + = 1,34 1-3 mol/dm 3 Za obliczenie stężenia 3, H** Kwasy są to indywidua chemiczne (atomy, czasteczki, jony) Za podanie definicji 2, zdolne do odszczepienia protonów i przykładu np. NH + 4 NH 3 + H + strona 2 z 6 56
kręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie Matura próbna marzec 22 Zadanie 2. B siarczan(vi) magnezu chlorek glinu etanian (octan) magnezu heksadekanian (palmitynian) sodu np.: Mg(H) 2 + S 3 = MgS 4 + H 2 2 l + 3 l 2 = 2 ll 3 Mg + 2 H 3 H = (H 3 ) 2 Mg + H 2 15 H 31 H + NaH = 15 H 31 Na + H 2 MgS 4 odczyn obojętny ll 3 odczyn kwaśny (H 3 ) 2 Mg odczyn zasadowy 15 H 31 Na odczyn zasadowy MgS 4 + H 2 reakcja nie zachodzi l 3+ + 3 H 2 = 3 H + + l(h) 3 H 3 - + H 2 = H 3 H + H - 15 H 31 - + H 2 = 15 H 31 H + H - Za każdą poprawną nazwę 4,5=2, Za cztery poprawne równania Za określenie odczynu 4 soli Za stwierdzenie, że reakcja nie zachodzi lub za każde poprawne równanie 4 1=4, 4,5=2, 4 1=4, Uwaga: Należy również uznawać zapis równania reakcji w formie cząsteczkowej. D 18 g Za poprawne obliczenie 3, E** K( ) Mg 2+ + 2 e - Mg Za zapis równań 2x1=2, (+) 2 l 2 e - l 2 elektrodowych dla Mgl 2 K( ) 2 H 2 + 2 e - H 2 + 2 H Za zapis równań 2x1,5=3, (+) 2 H 3 2 e - 2 H 6 + 2 2 elektrodowych dla (H 3 ) 2 Mg F** () 2 + a2+ = () 2 a Za równanie reakcji 1, 4 mg a 2+ Za poprawne obliczenie 3, G** Znl 2 + u reakcja nie zachodzi ul 2 + Zn = Znl 2 + u (H 3 ) 2 Pb + g reakcja nie zachodzi 2 H 3 g + Fe = (H 3 ) 2 Fe + 2 g Za każde równanie reakcji lub stwierdzenie, że reakcja nie zachodzi 4,5=2, SEM =,47 [V] Za obliczenie SEM 2, noda: Pb 2 e - Pb 2+ Za zapis 2 równań 2 1=2, Katoda: u 2+ + 2 e - u elektrodowych 57 strona 3 z 6
Zadanie 3. B kręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie Matura próbna marzec 22 H 2 H H 2 (H 2 ) 16 H 3 (H 2 ) 16 H 3 P H H 2 a 3 (P 4 ) 2 + 6 Si 2 + 1 = P 4 + 6 asi 3 + 1 Za równanie reakcji 1,5 V Za ułożenie bilansu 1, 2 P + 1 e 2 P 1 2 II 2 e 2 1 Można otrzymać 12 kg fosforu Za poprawne obliczenie 3, 1 us 4 + P 4 + 16 H 2 = 1 u + 1 H 2 S 4 + 4 H 3 P 4 Za równanie reakcji 1,5 II u + 2 e u 2 1 Za ułożenie bilansu 1, V 4 P 4 5 e 4 P 2 1 P 4 + 5 2 = P 4 1 lub 4 P + 5 2 = P 4 1 Za napisanie 3 równań 3 1=3, P 4 1 + 6 H 2 = 4 H 3 P 4 reakcji a 3 (P 4 ) 2 + 3 H 2 S 4 = 2 H 3 P 4 + 3 as 4 Np.: mocniejsze kwasy wypierają słabsze Za podanie uzasadnienia 2, D 26,5 % fosforu Za poprawne obliczenie 3, E Za zdefiniowanie alotropii 1, Np.: Grafit i diament Za wymienienie odmian 2, zon (tritlen) i tlen (ditlen) alotropowych dwóch innych Siarka rombowa i siarka jednoskośna pierwiastków F** ahp 4 2H 2 Za podanie wzoru 1, 3939,3 kg nawozu Za poprawne obliczenie 3, G** Np.: Za podanie wzoru 3, H** P 4 + 3 H 2 + 3 KH = PH 3 + 3 KH 2 P 2 Za zapis równania reakcji 1, III Za ułożenie bilansu 1, P + 3 e P 3 1 I P 1 e P 1 3 Fosfor pierwiastkowy pełni funkcję zarówno utleniacza jak i reduktora Za określenie funkcji 2, fosforu UWG: w punkcie, B,, H** dopuszczalny jest zapis 4 P zamiast P 4. W równaniach reakcji utleniania-redukcji należy uznawać każdą inną poprawną formę zapisu równań połówkowych (cząstkowych). strona 4 z 6 58
kręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie Matura próbna marzec 22 Zadanie 4. 1. H 2 =H 2 + H 2 = H 3 H 2 H 2. 2 H 3 H 2 H + 2 Na = 2 H 3 H 2 Na + H 2 3. 2 H 5 H + Hl = 2 H 5 l + H 2 4. H 3 H 2 H + u = H 3 + u + H 2 H 5. H 3 + 2u = H 3 + u 2 H H 6. H 2S 4 H 3 + H 3 H 2 H 2 H = H 3 + H 2 H H 2 H 2 H 3 Za równania reakcji 8x1=8, 7. 2 H 3 H + Mg =(H 3 ) 2 Mg + H 2 8. 2 H 3 H + u = (H 3 ) 2 u + H 2 B etanolan sodu Za podanie 7 nazw 7,5=3,5 B chloroetan (chlorek etylu) D etanal (aldehyd octowy) E kwas octowy (kwas etanowy) G octan (etanian) magnezu J octan (etanian) miedzi(ii) K octan (etanian) 1 propylu (octan (etanian) propylu) np. reakcja nr 2 i 7 Za wskazanie reakcji 2,5=1, utleniania-redukcji D dczyn alkaliczny (zasadowy) Za określenie odczynu,5 (H 3 ) 2 Mg + 2 H 2 = Mg(H) 2 + 2 H 3 H Za zapis równań reakcji 1, H 3 + H 2 = H + H 3 H E np.: Za podanie dwóch wzorów 2 1,=2, estrów 3 H 7 H 3 butanian metylu (maślan metylu) Za podanie dwóch nazw estrów 2,5=1, 2 H 5 2 H 5 propanian etylu (propionian etylu) F 17,7 g aldehydu Za poprawne obliczenie 2,5 G** Np.: H Za podanie wzoru 1, fenol (hydroksybenzen) Za podanie nazwy,5 Np.: Za zapis równania reakcji 1,5 H - H 2 + H + (zachowuje się jak kwas) H** Typ hybrydyzacji: sp 2 Za określenie typu 1, hybrydyzacji ząsteczka płaska, kąty pomiędzy wiązaniami wynoszą 12 Za określenie kształtu 1, cząsteczki wzór strukturalny oraz zaznaczenie rodzaju wszystkich wiązań Za rysunek 2,5 I** Wydajność reakcji wynosi ok. 87 % Za obliczenie 3, 59 strona 5 z 6
kręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie Matura próbna marzec 22 Zadanie 5. 1. H 3 H 3 + l 2 = H 3 H 2 l + Hl Za równania reakcji 1-4 4x1=4, 2. H 3 H 2 l + KH = H 3 H 2 H + Kl 3. H 3 H 2 H + u = H 3 H + u + H 2 4. H 3 H + 2 u = H 3 H + u 2 5. H 3 H + H 3 H 2 H = H 3 H 2 H 3 + H 2 Za równanie reakcji 5 2, B chloroetan (chlorek etylu) Za nazwy związków:, B, 4,5=2, B etanol (alkohol etylowy) D etanal (aldehyd octowy) E kwas etanowy (kwas octowy) D, E F etanian etylu (octan etylu) Za nazwę związku F 1, Np.: 2 H 3 H 2 H + 2 Na = 2 H 3 H 2 Na + H 2 Za każde poprawne 3 1=3, H 3 H + g 2 = H 3 H + 2 g równanie reakcji 2 H 3 H + Mg = (H 3 ) 2 Mg + H 2 D H 3 H + KH = H 3 K + H 2 Za równanie reakcji 1, dpowiedź: 22,4 g. Za obliczenie 3, E H 3 K + H 2 = H 3 H + KH Za równania reakcji 2 1=2, H 3 + H 2 = H 3 H + H dczyn zasadowy 1, F** K( ); 2 H 2 + 2 e - = H 2 + 2 H Za przedstawienie procesu 3, (+); 2 H 3 2 e - = 2 H 6 + 2 2 elektrolizy G** Za każdy wzór i poprawną 3x1,5=4,5 nazwę 1,5 pkt. H H 2 H 2 H 3 mrówczan propylu (metanian 1-propylu) H H H 3 H 3 H** mrówczan izopropylu (metanian 2 propylu) H 3 H 2 H 3 propanian metylu (propionian metylu) c pocz. 2 H 5 H = 9,1 mol/dm 3 c pocz. H 3 H = 7,75 mol /dm 3 K = 4,17 Za obliczenie stężeń początkowych Za obliczenie stałej równowagi 2 1=2, 1,5 Zasady przeliczania punktacji na stopnie szkolne stopień suma punktów warunek niedostateczny 36 dopuszczający 37 45 za jedno zadanie min. 18 pkt. dostateczny 46 66 za jedno zadanie min. 21 pkt. dobry 67 76 za dwa zadania min. po 21 pkt. bardzo dobry 77 83 za dwa zadania min. po 24 pkt. celujący 83 9 strona 6 z 6 6