Raport z badań monitoringowych przeprowadzonych w ramach projektu Fabryka Inżynierów w 2011 roku

Raport z badań monitoringowych przeprowadzonych w ramach projektu Fabryka Inżynierów w 2011 roku Opracowany przez Specjalistę ds. monitoringu: Aleksandrę Wcisło Zatwierdzony przez Koordynatora projektu: Monikę Korbiel Kraków 2011

Spis treści 1.Wstęp...s.3 2. Cel badania ankietowego. s.6 3. Uczestnicy badania....s.6 4. Dobór próby...s.7 5. Społeczno-demograficzne cechy uczestników badania...s.7 6. Kwestionariusz ankiety......s.8 7. Analiza materiału empirycznego...s.8 7.1. Promocja projektu...s.10 7.2. Kursy wyrównawcze z matematyki i fizyki, zadanie nr 3...s.15 7.3. Cykl kształcenia realizowany na Makrokierunku Ceramika na WIMIC, zadanie nr 4...s.29 7.4. Oferta edukacyjna na WIMiP, zadanie nr 4... s.43 7.5. Warsztaty pisania tekstów WH, zadanie nr 7...s.45 7.6. Obóz badawczy WH, zadanie nr 7...s.55 7.7. Wykłady eksperckie WH, zadanie nr 7...s.71 7.8. Spotkanie panelowe absolwentów WGiG z przedstawicielami przemysłu, zadanie nr 8...s.74 7.9.Krajowe wizyty studyjne WGiG, zadanie nr 8...s.85 7.10. Oferta edukacyjna na nowej specjalności Pomiary technologiczne i biomedyczne na kierunku Elektrotechnika, WEAIiE, zadanie nr 9...s.98 7.11. Praktyka studencka, WEAIiE, zadanie nr 9...s.107 7.12. Dokształcanie kadru dydaktycznej, zadanie nr 10...s.111 7.12.1. Szkolenie ze specjalistycznego oprogramowania dla kadry naukowej WIMiC...s.111 7.12.2.Kurs specjalistyczny dla kadry WIMiR...s.120 7.12.3. Kurs specjalistyczny z obsługi programu QForm2D/3D dla kadry naukowej WIMiP...s.132 7.12.4. 1-miesięczne staże zagraniczne i 3-miesięczne staże krajowe dla kadry dydaktycznej WGiG...s.134 Zakończenie...s.157 Aneks (załączniki nr 1-8) 2

1. Wstęp. Niniejszy raport stanowi analizę materiału empirycznego, pochodzącego z badań monitoringowych, zrealizowanych w roku kalendarzowym 2011, w ramach projektu Fabryka Inżynierów, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Projekt jest realizowany w okresie od 1.05.2009 do 30.04.2013 roku, przez Akademię Górniczo-Hutniczą w Krakowie, w ramach Działania 4.1 Wzmocnienie i rozwój potencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczby absolwentów kierunków o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy, Poddziałania 4.1.1 Wzmocnienie potencjału dydaktycznego uczelni Priorytetu IV Szkolnictwo wyższe i nauka Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL). Działania realizowane w ramach projektu zmierzają do stworzenia wysokiej jakości oferty edukacyjnej, pozwalającej na kształcenie kompetentnej i nowoczesnej kadry inżynierskiej, odpowiadającej poziomem swych kompetencji aktualnym potrzebom rynku pracy. Ponadto, mają na celu umożliwienie kadrze dydaktycznej uczelni podnoszenie swoich kwalifikacji zawodowych i systematyczne wzbogacanie warsztatu naukowego. Poszczególne działania, w sposób bezpośredni, przyczyniają się do osiągania zaplanowanych rezultatów projektu. Ich wartość jest na bieżąco aktualizowana, w oparciu o analizę ankiet monitoringowych, sprawozdań, list obecności oraz protokołów zdawczo odbiorczych dotyczących prac merytorycznych wykonywanych w ramach projektu. Cyklicznemu monitorowaniu poddawane są następujące wskaźnik WSKAŹNIKI WARTOŚĆ DOCELOWA KOBIETY MĘŻCZYŹNI REZULTATY TWARDE Liczba studentów/studentek objętych zajęciami wyrównawczymi WRB=744 WRB=1238 RU=1300 RU=2231 Liczba grup kursowych WD=3975 WRB= 80 (fizyka) WRB= 80 (matematyka) 3

RU=160(fizyka) RU=160(matematyka) WD=530 Liczba nowych otwartych kierunków (WIMiC) RU=1 Liczba studentów/studentek studiów I stopnia przyjętych na nowy kierunek (WIMiC) Liczba studentów/studentek studiów II stopnia przyjętych na nowy kierunek (WIMiC) Liczba dokształconych pracowników dydaktycznych (WIMiP,WIMiR,WIMiC) WRB=22 RU=26 WRB=8 RU=0 WRB=4 RU=5 WD=1 WD=120 WD=80 WRB=19 RU=14 WRB=3 RU=0 WRB=16 RU=16 Liczba uruchomionych nowych studiów międzykierunkowych (WIMiR) Liczba studentów/studentek I stopnia przyjętych na nowe studia międzykierunkowe (WIMiR) WRB=12 WD=33 RU=1 WD=1 WRB=24 RU=34 WD=205 RU=72 Liczba opracowanych i wydanych skryptów (WIMiC-6;WIMiP-4;WEAIiE-8) Liczba wydanych podręczników (WIMiP-2;WH- 2,WIMiR-2) Wykonanie specjalistycznego oprogramowania (WIMiC-1) Liczba opracowanych programów merytorycznych (WEAIiE-8) WRB=6 (WIMiC), 1 (WIMiP), 6(WEAIiE) RU=2 (WIMiP), 2 (WEAIiE) WD=18 WRB=1 (WIMiP), 2 (WH) RU=1 (WIMiP) WD=6 WRB=1 WD=1 RU=8 Liczba opracowanych i wydrukowanych instrukcji do ćwiczeń (WEAIiE-8) WD=8 RU=8 Liczba studentów/studentek studiów I stopnia korzystających z rozszerzonego programu studiów (WIMIP) Liczba studentów/studentek studiów II stopnia korzystających z rozszerzonego programu studiów (WIMIP) WRB=25 RU=44 WRB=6 RU=11 WD=8 WD=200 WRB=52 RU=121 WRB=21 RU=51 4

Liczba studentów/studentek biorących udział w obozie badawczym WRB=40 WD=200 WRB=11 RU=79 RU=15 WD=240 Liczba studentów/studentek uczestniczących w WRB=6 warsztatach pisania tekstów WRB=0 RU=116 RU=25 WD=180 Liczba studentów/studentek uczestniczących w wykładach specjalistów-praktyków WRB=57 WRB=11 Liczba studentów/studentek uczestniczących w wyjazdach studyjnych Liczba pracowników dydaktycznych (post-doc) biorących udział w krajowych 3-miesięcznych stażach w przedsiębiorstwach Liczba pracowników dydaktycznych (post-doc) biorących udział w zagranicznych 1-miesięcznych stażach w przedsiębiorstwach Liczba spotkań panelowych dla absolwentów/absolwentek z przedstawicielami firm z branży Liczba absolwentów/absolwentek biorących udział w spotkaniach panelowych z przedstawicielami firm z branży Liczba nowych specjalności na studiach II stopnia (WEAIiE) RU=115 WRB=12 RU=24 WRB=1 RU=4 WRB=0 RU=1 WRB=40 RU=55 WD=540 WD=360 WD=12 WD=8 WRB=1 RU=2 WD=4 WD=280 WRB=1 RU=27 WRB=87 RU=159 WRB=2 RU=2 WRB=2 RU=3 WRB=49 RU=60 Liczba studentów/studentek studiów II stopnia przyjętych na nową specjalność (WEAIiE) WRB=0 WD=1 WD=60 WRB=30 *WRB Stan wskaźnika w bieżącym roku realizacji projektu **RU- Stan wskaźnika osiągnięty w latach ubiegłych ***WD Docelowa wartość wskaźnika na koniec realizacji projektu 5

Efektywność działań podejmowanych w ramach projektu, mierzona jest w oparciu o pochodzące z ankiet monitoringowych oraz sprawozdań opinie uczestników/czek poszczególnych form wsparcia w obszarze ich zgodności z faktycznymi potrzebami respondentów/ek, a także ich oceną dotyczącą własnych umiejętności i wiedzy nabytej dzięki udziałowi w projekcie. Postępy w realizacji projektu można na bieżąco śledzić na stronie internetowej www.fi.agh.edu.pl utworzonej na potrzeby projektu. 2. Cel badania ankietowego. Badania monitoringowe przeprowadzane są zawsze po zrealizowaniu danej formy wsparcia, na wyjściu, i mają na celu sprawdzenie poziomu zadowolenia respondentów/tek, z udziału w nowatorskich, praktycznych formach nauczania wprowadzonych do oferty edukacyjnej w celu podniesienia jej jakości. Ponadto pomiary mają pomóc ustalić, w jakim stopniu zaproponowane elementy oferty kształcenia spełniły oczekiwania uczestników/czek oraz jak oceniają oni/one wzrost swoich kompetencji, przydatność informacji po zrealizowaniu poszczególnych działań, m.in.: kursów wyrównawczych, nowych kierunków studiów I i II stopnia, obozów badawczych, warsztatów, wykładów eksperckich, wizyt studyjnych, spotkań panelowych dla absolwentów, praktyk studenckich, staży krajowych i zagranicznych, kursów specjalistycznych. 3. Uczestnicy badania. Grupę docelową objętą wsparciem w ramach projektu Fabryka Inżynierów stanowiły zarówno studentki, jak i studenci studiów stacjonarnych I i II stopnia oraz pracownicy dydaktyczni Akademii Górniczo-Hutniczej, obu płci. Zasady rekrutacji są ściśle określone, różnią się w zależności od formy wsparcia, lecz zostały określone tak, aby zapewnić równy dostęp każdej osobie bez względu na płeć czy wiek. Zapewnienie równości szans kobiet i mężczyzn jest jedną z podstawowych zasad Europejskiego Funduszu Społecznego. Wszystkie przedsięwzięcia realizowane w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki muszą spełniać warunek 6

zróżnicowania beneficjent/ek ze względu na płeć. W związku z tym wymogiem wyniki badania są zawsze analizowane, a następnie prezentowane w rozróżnieniu na odpowiedzi udzielane przez kobiety i mężczyzn, przy użyciu języka wrażliwego na płeć. 4. Dobór próby. W zadaniach, w których liczba beneficjentów/ek była mniejsza lub równa 100, badaniem monitoringowym objęta była cała grupa. Wyjątek stanowili studenci pierwszego roku studiów II stopnia na nowej specjalności Pomiary Technologiczne i biomedyczne na kierunku Elektrotechnika na WEAIiE, którzy mieli możliwość realizowania nieobowiązkowej letniej praktyki zawodowej. Studenci nie wypełniali ankiet monitoringowych, natomiast mieli obowiązek przygotowania krótkich sprawozdań ze zrealizowanej formy wsparcia. W przypadkach, kiedy liczba respondentów/ek przewyższała 100 osób, dla zachowania reprezentatywności uzyskanych wyników przeprowadzany był losowy dobór próby. Uczestnicy/czki danej formy wsparcia ponumerowani byli kolejnymi liczbami naturalnymi, które w drodze losowania bezpośredniego wybrano do próby reprezentatywnej. Dodatkowo kadra naukowa WGiG, realizująca staże krajowe i zagraniczne, zobligowana była do przygotowania sprawozdań ze zrealizowanej formy wsparcia, wykorzystanych w całości w niniejszym raporcie. 5. Społeczno-demograficzne cechy uczestników badania. W roku 2011, ze wsparcia w ramach projektu Fabryka Inżynierów korzystało łącznie 2517 studentów/ek (972 kobiety i 1545 mężczyzn) oraz 46 pracowników/c dydaktycznych (10 kobiet i 36 mężczyzn). W badaniach ankietowych łącznie wzięło udział 42 pracowników dydaktycznych 6 kobiet i 36 mężczyzn oraz 939 studentów/tek AGH - 421 kobiet i 511 mężczyzn, w tym 7 osób nie określiło swojej płci. Uczestnicy/czki kursów wyrównawczych rozpoczęli/ły udział w projekcie w 2010 7

roku, ale badaniem ankietowym zostali/ły objęci/objęte w lutym 2011, po zakończeniu formy wsparcia. Struktura próby według wieku respondentów/tek w grupie studentów/tek mieści się w przedziale od 18 do 29 lat, z kolei w grupie pracowników dydaktycznych, objętych wsparciem, przedział ten zawierał się między 25, a 60 rokiem życia. 6. Kwestionariusz ankiety. Ankiety monitoringowe w roku 2011 zostały zweryfikowane i zmodyfikowane, w stosunku do ankiet z ubiegłego okresu raportowego. Usunięte zostały pytania, które nie wniosły istotnych danych do badania, z kolei inne zostały przeformułowane tak, aby były bardziej zrozumiałe dla respondentów/ek, ponadto zrezygnowano w większości z pytań otwartych z uwagi na fakt, że respondenci/tki unikają na nie odpowiedzi, bądź wpisują tam informacje nie związane z pytaniem. Obecnie każdy kwestionariusz zawiera maksymalnie 19 pytań, z których większość stanowią pytania zamknięte - z pięciostopniową skalą Likerta, pozostałe są pytaniami otwartymi lub z kafeterią wyboru. Każdy kwestionariusz podzielony jest na bloki tematyczne dotyczące strony merytorycznej, organizacyjnej oraz praktycznej każdego z przedsięwzięć. Pozwala to na kompleksowe ujęcie każdej z form wsparcia, a przez to lepsze zbadanie opinii respondentów/tek na ich temat. Opracowane narzędzia służą zebraniu informacji na temat preferowanych form zajęć, potrzeb szkoleniowych, oczekiwań wobec realizowanych działań, a także pozwalają na identyfikację problemów i trudności pojawiających się w trakcie ich realizacji. Kwestionariusze badawcze wykorzystane w bieżących badaniach zostały dołączone w postaci załączników do niniejszego raportu. 7. Analiza materiału empirycznego. Badania ankietowe, w trzecim roku realizacji projektu prowadzone były w okresie od stycznia do grudnia 2011 i objęły swym zasięgiem uczestników/czki wszystkich realizowanych w tym czasie form wsparcia. 8

Respondentami/tkami, byli/były zarówno studenci/tki jak i doszkalająca się kadra dydaktyczna wydziałów objętych wsparciem projektu. W ramach poszczególnych zadań w roku 2011 badaniem ankietowym objęte zostały następujące działania: Zad.3. Kursy wyrównawcze z fizyki i matematyki, Zad.4. Utworzenie nowego makrokierunku Ceramika (WIMiC) oferta edukacyjna, Zad.6. Rozszerzenie programu na istniejących kierunkach Metalurgia, Inżynieria Materiałowa i Edukacja Techniczno-Informatyczna (WIMiP) oferta edukacyjna (sprawozdanie kierownika zadania), Zad.7.Rozszerzenie programu na istniejącym kierunku Socjologia i przygotowanie programów na nowy kierunek Kulturoznawstwo (WH) obozy badawcze, warsztaty dziennikarstwa internetowego, oraz wykłady specjalistów-praktyków, Zad.8.Wzmocnienie współpracy uczelni z przedsiębiorstwami sektorów pozyskania i przetwórstwa surowców mineralnych (WGiG) spotkania panelowe dla absolwentów/ek, studenckie wizyty studyjne, Zad.9.Utworzenie nowej specjalności Pomiary technologiczne i biomedyczne na kierunku Elektrotechnika (WEAIiE) oferta edukacyjna, letnia praktyka studencka, Zad.10. Dokształcanie kadry dydaktycznej - kurs specjalistyczny dla kadry naukowej WIMiR, WIMiC oraz WIMiP; staże przemysłowe 3-miesięczne krajowe i 1-miesięczne zagraniczne dla młodej kadry dydaktycznej WGiG. Beneficjentom/kom projektu w sumie rozdano 1057 ankiet monitoringowych. Poziom zwrotów, decydujący wskaźnik rzetelności informacji, wyniósł 981 egzemplarzy, co stanowi 93 % całości. Wszystkie informacje zebrane w trakcie badań ankietowych poddawane były zarówno analizie ilościowej, jak i jakościowej. Rozkład liczbowy i procentowy odpowiedzi respondentów/tek na poszczególne pytania ilustrują liczne wykresy oraz tabele. Pytania otwarte analizowano na podstawie wcześniej ustalonego kodowania, 9

które umożliwiło podział na grupy podobnych odpowiedzi i stworzenie z nich listy. Odpowiedzi respondentów/tek na poszczególne pytania nie zawsze sumują się do 100%, gdyż badani/e nie udzielali/ły odpowiedzi na wszystkie pytania zawarte w narzędziu badawczym. Poniżej zaprezentowane zostały wyniki analizy zebranego materiału empirycznego, dotyczącego form wsparcia zrealizowanych w 2011 roku. 7.1. Promocja projektu (zad. 2). W UE obowiązuje zasada informowania opinii publicznej o wykorzystaniu funduszy wspólnoty przy realizacji różnego rodzaju projektów. Ma to na celu zwiększenie świadomości na temat sposobu, w jaki działa Unia Europejska oraz na co przeznaczane są środki pochodzące z jej budżetu. Podstawowe zasady prowadzenia działań informacyjnych i promocyjnych na potrzeby Narodowej Strategii Spójności oraz wszystkich programów operacyjnych w Polsce określa Strategia Komunikacji Funduszy Europejskich na lata 2007-2013 oraz Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 13 sierpnia 2007 r. w zakresie informacji i promocji, wydane na podstawie ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. 2006 r., nr 227, poz. 1658, z późn. zm.). Natomiast szczegółowe omówienie zasad informowania o PO KL zostało zawarte w Planie komunikacji Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013. Przepisy te w szczegółowy sposób określają sposoby przekazywania informacji i promocji. Według nich obowiązek informowania o tym, że dany projekt jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego ciąży na beneficjencie. Powinien on poinformować o tym fakcie nie tylko wąskie grono bezpośrednich odbiorców projektu, ale także ogół społeczeństwa. W ramach promocji projektu Fabryka Inżynierów w roku 2011 została opracowana koncepcja kampanii reklamowej w mediach (prasa, radio), a następnie działanie to zostało przeprowadzone na bazie istniejącego już layoutu. Informacja o projekcie w formie reklamy graficznej zamieszczona została w gazetach codziennych takich jak Gazeta Krakowska (data emisji 21.02.2011) oraz Dziennik Zachodni (data emisji 21.02.2011), a także w miesięcznikach: Wiedza i Życie nr 03/2011 (wydanie ogólnopolskie), pierwszy dzień 10

sprzedaży 28.02.2011 i Świat Nauki nr 03/2011 (wydanie ogólnopolskie), pierwszy dzień sprzedaży 21.02.2011. Fot. 1. Reklama, która ukazała się w Gazecie Krakowskiej oraz Dzienniku Zachodnim 11

Fot. 2. Reklama, która ukazała się w miesięcznikach Wiedza i Życie oraz Świat Nauki Przeprowadzono również intensywną kampanię reklamową w radio RMF MAXXX Kraków, RMF MAXXX Śląsk (liczba emisji 85, długość reklamy 20s) w terminie 01.02.2011 13.02.2011. Działania realizowane w ramach projektu promowane były także podczas Dnia Otwartego AGH, targów edukacyjnych na terenie Polski: o 8-10 marca XIII Ogólnopolskie Targi Edukacja 2011 w Katowicach, o 1-12 marca XIV Łódzkie Targi Edukacyjne, o 23-25 marca XIII Targi Edukacyjne Kraków, o 29-30 marca VI Podkarpackie Targi Edukacyjne Rzeszów 2011, jak również podczas imprez okolicznościowych np. XI Powiatowy Turniej Wiedzy o Europie organizowany przez Zespół Szkół Techniczno-Ekonomicznych w Skawinie, Salony Maturzystów Perspektywy 2011 w Krakowie, Rzeszowie, Gdańsk, Gliwicach, Warszawie, Poznaniu, a także w czasie spotkań z uczniami szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. 12

W trakcie każdej z tych imprez rozdawane były ulotki dotyczące projektu oraz gadżety reklamowe. Ulotki były także rozesłane do szkół, z którymi Akademia Górniczo-Hutnicza posiada podpisane umowy w ramach tzw. Roku Zerowego razem z pakietem materiałów dotyczącym oferty kształcenia w naszej Uczelni. Ponadto zaplanowano i podpisano zamówienia na prezentację graficzną w publikacji Informator Edukacja. Studia dla kandydatów na studia z województw: dolnośląskiego, opolskiego, śląskiego, lubelskiego, małopolskiego i podkarpackiego. Dodatkowo nieodpłatnie reklama i informacja o projekcie ukazała się na stronach www.studia.net, www.kierunki.net, www.uczelnie.net, www.edukacja.net oraz na akademickim portalu regionalnym. W trakcie realizacji przedsięwzięcia była i jest uaktualniania na bieżąco strona internetowa projektu Fabryka Inżynierów - www.fi.agh.edu.pl, a dla dodatkowej promocji poszczególnych działań wykorzystano elektroniczny banner przed budynkiem głównym Akademii Górniczo-Hutniczej. Fot. 3. Banery umieszczone na ekranie przed budynkiem głównym AGH. 13

W sierpniowo-wrześniowym wydaniu Biuletynu AGH, który jest magazynem informacyjnym Akademii Górniczo-Hutniczej, ukazał się wywiad z kierownikiem projektu Rektorem ds. Współpracy i Rozwoju, prof. dr hab. inż. Jerzym Lisem oraz jego koordynatorem mgr Moniką Korbiel na temat realizowanych działań i dotychczasowych sukcesów całego przedsięwzięcia. 14

7.2. Kursy wyrównawcze z matematyki i fizyki (zad.3). W semestrze zimowym roku akademickiego 2010/2011 w terminie od 11.10.2010 r. do 4.02.2011 r. realizowana była II edycja kursów wyrównawczych z matematyki i fizyki. Ich uczestnikami/czkami byli/ły studenci/tki I roku studiów stacjonarnych I stopnia z 13 wydziałów oraz z Międzywydziałowej Szkoły Inżynierii Biomedycznej AGH. Łącznie ze wsparcia skorzystało 1947 osób, w tym 728 kobiet i 1221 mężczyzn (liczone wg nr PESEL beneficjentów). W kursie z fizyki wzięło udział 570 studentek i 881 studentów. Z kolei na kursie z matematyki znalazło się 415 uczestniczek i 705 uczestników. Badanie ankietowe przeprowadzono na koniec semestru, po zrealizowaniu formy wsparcia. Przyjęto, że średnia liczebność grupy kursowej wynosi 20 osób. Drogą losową wybrano 20% próbę losową tj. 4 osoby w grupie kursowej, co stanowiło 640 ankiet przekazanych beneficjentom/kom do wypełnienia. Zwrot wyniósł 604 ankiety. Wśród respondentów/ek znalazło się 261 kobiet i 341 mężczyzn, 2 osoby nie określiły swojej płci (wykres nr 1). Wykres 1 15

Liczbę respondentów/ek w podziale na płeć oraz przedmiot kursu wyrównawczego przedstawia tabela nr 1. Tabela 1 Przedmiot Ogółem Matematyka Fizyka Płeć Kobieta 127 134 261 Mężczyzna 160 181 341 Ogółem 287 315 602 Już na etapie rekrutacji na studia studenci/tki mieli/miały okazję usłyszeć o kursach wyrównawczych organizowanych w ramach projektu Fabryka Inżynierów. W komisjach rekrutacyjnych poszczególnych wydziałów kandydaci/tki otrzymali/ły ulotki promocyjne oraz informację ustną na temat oferowanej formy wsparcia. W trakcie realizacji zajęć kursowych każdy/a uczestnik/czka dostał/a komplet materiałów dydaktycznych oznakowanych symbolami PO KL oraz EFS. W narzędziu badawczym standartowo zamieszczone jest pytanie sprawdzające, czy kursanci/tki zostali/ły poinformowani/e, że korzystają ze wsparcia współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach projektu Fabryka Inżynierów. Na to pytanie uzyskano 100% odpowiedzi. 601 uczestników/czek przyznało, że zostali/ły poinformowani/e o zasadach finansowania wsparcia, natomiast 3 osoby 1 kobieta i 2 mężczyzn stwierdziło, że nie zostali poinformowani o zasadach współfinansowania kursów wyrównawczych z EFS (wykres nr 2). 16

Wykres 2 Tabela krzyżowa nr 2 zawiera rozkład odpowiedzi na pytanie: Czy podczas rekrutacji na kursy była przestrzegana zasada równości szans ze względu na płeć? Liczba wszystkich odpowiedzi wyniosła 602, odnotowano 2 braki danych. 259 kobiet oraz 340 mężczyzn zgodnie twierdzi, że zasada równości szans była zachowana podczas rekrutacji natomiast 2 kobiety i 1 mężczyzna nie zgadzają się w tym punkcie z resztą respondentów/tek Tabela 2 Czy rekrutacja na kursy wyrównawcze odbywała się zgodnie z zasadą równości szans uczestników/czek ze względu na płeć? Płeć Ogółem Kobieta Mężczyzna Tak 259 340 599 Nie 2 1 3 Ogółem 261 341 602 17

Na pytanie dotyczące oczekiwań studentów/tek w stosunku do kursów wyrównawczych uzyskano 551 odpowiedzi, zaobserwowano 53 braki. Pogrupowane oczekiwania uczestników/czek zawiera tabela nr 3. Łączna liczba odpowiedzi wynosi 532 z uwagi na fakt, że niektórzy studenci/tki wskazywali/ły więcej niż jedno oczekiwanie podejmując naukę na kursach wyrównawczych. Najwięcej 145 osób, chciało nadrobić zaległości z matematyki i fizyki powstałe na etapie edukacji w szkole średniej. 117 respondentów/ek spodziewało się, że kursy pogłębią i uzupełnią ich wiedzę, natomiast wyrównania poziomu wiedzy oczekiwało 90 osób. Dla 68 uczestników/czek ważne było powtórzenie materiału z liceum. Tabela 3 Jakie były Pana/Pani oczekiwania w stosunku do kursów? Liczba odpowiedzi Nadrobienie zaległości 145 Pogłębienie/uzupełnienie wiedzy 117 Wyrównanie poziomu wiedzy 90 Powtórzenie materiału z LO 68 Poprawienie wiadomości oraz umiejętności 22 Zdobycie wiedzy 14 Przygotowanie do dalszej nauki 13 Zwiększenie szans na zdanie egzaminu 12 Ugruntowanie wiedzy 11 Pomoc w zrozumieniu przedmiotu 11 Poprawa umiejętności w zakresie rozwiązywania zadań 10 Zrozumienie problemowych zagadnień 8 Pomoc w nauce 7 Usystematyzowanie wiadomości i ich poszerzenie 4 SUMA: 532 97,7% ważnych odpowiedzi - 602, uzyskano na pytanie: Czy kursy spełniły oczekiwania studentów/tek?. 234 osoby udzieliły odpowiedzi: zdecydowanie tak (96 kobiet, 137 mężczyzn, 1 brak danych). 288 osób wskazało odpowiedź: raczej tak (130 kobiet, 158 mężczyzn). 27 kobiet i 37 mężczyzn nie było w stanie udzielić jednoznacznej odpowiedzi, natomiast 17 osób udzieliło odpowiedzi: raczej nie (6 kobiet, 10 mężczyzn, 1 brak danych). 8 osób stwierdziło, że kursy wyrównawcze zdecydowanie nie spełniły ich oczekiwań (2 kobiety i 6 mężczyzn). 18

Wykres 3 99% ważnych odpowiedzi 601, udzielono na pytanie oceniające poziom przygotowania osób prowadzących kursy. Tylko jedna respondentka na skali porządkowej zaznaczyła odpowiedź skrajnie negatywną niezadowalający. 2 osoby mężczyźni byli średnio zadowoleni, a 20 osób 9 kobiet i 11 mężczyzn, było zadowolonych z poziomu przygotowania prowadzącego. Ocenę dobrą wystawiły 102 osoby w równych proporcjach płci (1 brak danych dotyczących płci) oraz bardzo dobrą 197 kobiet oraz 279 mężczyzn (1 brak danych płeć). Wykres nr 4 ilustruje rozkład odpowiedzi. 19

Wykres 4 K Kolejne pytanie zawarte w narzędziu badawczym dotyczyło oceny sposobu przedstawienia treści programowych przez prowadzącego. Dla jednej respondentki prowadzący przekazywał treści programowe w sposób zupełnie niezrozumiały, 12 kobiet i 14 mężczyzn, 1 brak płci nie zawsze rozumiało, co prowadzący im przekazuje, 223 osoby, w tym 99 kobiet i 123 mężczyzn, 1 brak płci uznało formę przekazu za przystępną, natomiast 352 osoby zawsze rozumiały, co wykładowca chce im przekazać ( 149 kobiet oraz 203 mężczyzn). Rozkład odpowiedzi przedstawia wykres nr 5. 20

Wykres 5 W kwestii dostosowania zakresu materiału przerabianego podczas kursów do możliwości grupy wypowiedziały się 604 osoby, 2 z nich nie podały płci. 1 studentka na skali porządkowej zaznaczyła odpowiedź zdecydowanie nie, 6 kobiet i 2 mężczyzn odpowiedziało raczej nie, 42 osobom trudno było udzielić jednoznacznej odpowiedzi 20 kobiet, 21 mężczyzn, 1 brak danych, natomiast 303 osoby zaznaczyły odpowiedź zdecydowanie tak, w tym 123 kobiety, 179 mężczyzn, 1 brak danych. Ilustrację graficzną stanowi wykres nr 6. 21

Wykres 6 Czy prowadzący trafnie dopasował poziom materiałów kursów do możliwości grupy? Poziom trudności kursów 88 badanych uznało za trudny i zdecydowanie za trudny 2 osoby. W tej grupie było 38 kobiet oraz 52 mężczyzn. Dla 463 badanych poziom kursów był przystępny 207 kobiet, 256 mężczyzn. Zdaniem 51 osób tj. 16 kobiet, 33 mężczyzn, 2 braki danych dotyczących płci, program kursów był łatwy. Rozkład graficzny przedstawia wykres nr 7. 22

Wykres 7 600 ważnych odpowiedzi udzielono na pytanie Czy udział w kursach wyrównawczych wyrównał Pana/Pani poziom wiedzy z zakresu matematyki/fizyki? Nie zaobserwowano odpowiedzi zdecydowanie negatywnych wśród badanych kobiet, natomiast 2 mężczyzn uważa, że udział w kursach zdecydowanie nie wyrównał ich poziomu wiedzy. 25 osób 10 kobiet i 15 mężczyzn na skali porządkowej zaznaczyło odpowiedź raczej nie. 122 osoby nie były w stanie udzielić jednoznacznej odpowiedzi, natomiast 137 kobiet i 161 mężczyzn zaznaczyło odpowiedź raczej tak, a 59 kobiet i 94 mężczyzn zdecydowanie tak. Odpowiedzi przedstawione zostały w tabeli nr 4. 23

Czy udział w kursach wyrównawczych wyrównał Pana/Pani poziom wiedzy z zakresu matematyki/fizyki? Tabela 4 Kobieta Płeć Mężczyzna Ogółem Zdecydowanie nie 0 2 2 Raczej nie 10 15 25 Trudno powiedzieć 54 68 122 Raczej tak 137 161 298 Zdecydowanie tak 59 94 153 Ogółem 260 340 600 Podobnie 600 ważnych odpowiedzi udzielono na pytanie: czy sposób prowadzenia zajęć umożliwił uczestnikom/czkom aktywny w nich udział? 91% pozytywnych odpowiedzi udzieliło 230 kobiet oraz 315 mężczyzn. 44 osoby zaznaczyły odpowiedź trudno powiedzieć, na skali porządkowej 23 kobiety, 21 mężczyzn, natomiast odpowiedzi negatywne udzieliło 7 respondentek i 4 respondentów (wykres nr 8). Wykres 8 24

Zarówno w pierwszej jak i w drugiej edycji kursów wyrównawczych realizowanych w ramach projektu Fabryka Inżynierów, przygotowano i przekazano beneficjentom komplet pomocy dydaktycznych w postaci zeszycików kursowych dla każdego z przedmiotów. Każda osoba, uczestnicząca w kursach otrzymała bezpłatnie materiały dydaktyczne. W ankiecie zostało zawarte pytanie sprawdzające. 456 osób przyznało, że korzystało z materiałów dydaktycznych, natomiast 146 osób, w tym 67 kobiet twierdzi, że takich pomocy nie otrzymało. Na 285 uczestników/czek kursu z matematyki odpowiedzi nie udzieliło 101 osób, natomiast na 317 z fizyki odpowiedzi nie udzieliło 45 osób (wykres nr 9). Wykres 9 25

Jednym z zadań wpisanych w budżet projektu jest zakrojona na szeroką skalę promocja poszczególnych zadań. Aby dopasować do każdego z nich odpowiednią formę promocji w kwestionariuszu ankiety znalazło się pytanie sprawdzające, z jakiego źródła uczestnicy/czki kursów dowiedzieli/ały się o tej formie wsparcia. 114 studentek i 176 studentów twierdzi, że informację o kursach wyrównawczych uzyskali/ły od wykładowcy. Strona internetowa była źródłem informacji dla 85 kobiet i 99 mężczyzn. 92 osoby 46 kobiet i 46 mężczyzn o kursach dowiedziało się od swoich kolegów natomiast podczas rekrutacji 12 studentów i 14 studentek. Pozostałe wskazania jak TV, ulotki, e-mail uzyskały tylko od 1 do 4 wskazań. Dane zawarte zostały w tabeli nr 5. Tabela 5 Informację o kursach wyrównawczych z matematyki/fizyki uzyskał Pan/Pani: Z gabloty Z Ze strony Od Od innych Przy Ulotk Ogółem TV e-mail inf. na Plakaty dziekanat WWW wykładowcy studentów rekrutacji i uczelni u Kobieta 85 114 46 12 1 2 0 0 0 1 261 Płeć Mężczyzna 99 176 46 14 0 0 1 1 1 3 341 Ogółem 184 290 92 26 1 2 1 1 1 4 602 Organizacyjną stronę kursów oceniło w sumie 601 osób, przy czym, ocenę niezadowalającą wystawiła 1 studentka i 1 student. 10 studentek i 15 studentów uznało, że organizacja była na poziomie średnim, a dla 42 kobiet i 40 mężczyzn na poziomie zadowalającym. Ocenę dobrą i bardzo dobrą wystawiły w sumie 492 osoby w tym 207 kobiet (wykres nr 10). 26

Wykres 10 W konsekwencji, 593 osoby poleciłyby swoim kolegom i koleżankom udział w tego typu inicjatywie, natomiast 11osób, w tym 3 kobiety, przeciwnie (wykres nr 11). Wykres 11 27

Na zakończenie, studentów i studentki zapytano, czy są zadowoleni/one z udziału w projekcie? 595 osób udzieliło odpowiedzi pozytywnej, natomiast 8 mężczyzn i 1 kobieta zaznaczyli odpowiedź negatywną wykres nr 12. Wykres 12 Idea kursów wynika z potrzeby, którą zauważają zarówno wykładowcy, jak i władze uczelni i poszczególnych wydziałów oraz sami studenci. Problem z adaptacją dydaktyczną dotyka większości nowych studentów uczelni technicznych i wynika z braku odpowiedniej wiedzy na starcie studiów. Program nauczania wymagany na pierwszym roku studiów jest znacznie szerszy, niż ten przerabiany w szkołach. W ten sposób tworzy się przepaść między szkołą średnią, a uczelniami wyższymi. Kursy wyrównawcze mają za zadanie tę lukę wypełnić. Ich celem jest kompensowanie poziomu wiedzy wyniesionej ze szkół ponadgimnazjalnych oraz szybkie wdrożenie do kształcenia na poziomie studiów wyższych. Zajęcia pomagają także w zdaniu egzaminów z tych dwóch trudnych przedmiotów, których studenci pierwszego roku 28

często się obawiają. Dzięki dodatkowym zajęciom w praktyce łatwiej jest uzupełnić i usystematyzować wiedzę, a w konsekwencji zdać egzamin końcowy. Dane pochodzące z dziekanatów wydziałów objętych kursami wyrównawczymi z matematyki i fizyki pokazują potwierdzają efektywność takiej formy wsparcia. Obecnie wyraźnie zmniejszyła się liczba studentów, którzy nie zaliczyli tych przedmiotów lub w ogóle nie podeszli do egzaminów. Kursy wyrównawcze to dobra inicjatywa, niestety, co roku może wziąć w nich udział ograniczona liczba studentów, chociaż zainteresowanie jest dużo większe. 7.3. Cykl kształcenia realizowany na Makrokierunku Ceramika na Wydziale Inżynierii Materiałowej i Ceramiki (zad.4). Na Wydziale Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, w ramach projektu Fabryka Inżynierów utworzony został nowy, unikatowy na skalę Polski, Makrokierunek Ceramika. Ten kierunek kształcenia zgodny jest z aktualnym zapotrzebowaniem nowoczesnego, szeroko rozumianego przemysłu ceramicznego. Oferta skierowana jest do studentów studiów I i II stopnia, a jej celem jest kształcenie specjalistów z zakresu nanomateriałów, nanotechnologii oraz produkcji i wykorzystywania nowoczesnych technologii materiałów ceramicznych. Absolwenci makrokierunku I stopnia otrzymają tytuł inżyniera technologa materiałów ceramicznych. W związku z utworzeniem nowego makrokierunku opracowane zostały standardy kształcenia, programy studiów, materiały dydaktyczne oraz zbudowane zostało specjalistyczne laboratorium w obszarze nanotechnologii ceramicznych, jak również wykonano specjalistyczne oprogramowania służące do projektowania procesów ceramicznych. Dydaktyka wzbogacona została o wykłady Visiting Professors z czołowych zagranicznych ośrodków naukowych (m.in. z Francji, Australii, USA) oraz przedstawicieli przemysłu krajowego (m.in. Ceramika Paradyż, Zakłady Porcelany Elektrotechnicznej ZAPEL, Cersanit Gres Końskie). 29

W dn. 9.12.2011r. odbyło się otwarte seminarium organizowane przez Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki w ramach projektu Fabryka Inżynierów, podczas którego ks. prof. zw. dr hab. Michał Kazimierz Heller, wygłosił wykład pt. Kosmiczne środowisko człowieka. Wykład ten był pierwszym z cyklu wykładów zamawianych na WIMiC. Fot.1. Ks. prof. Michał Heller podczas wykładu na WIMiC Ks. prof. zw. dr hab. Michał Kazimierz Heller - urodził się 12 marca 1936 r. w Tarnowie. Wybitny filozof, teolog, fizyk, kosmolog. Pracownik Watykańskiego Obserwatorium Astronomicznego oraz Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. Od 1990 r. członek Papieskiej Akademii Nauk. Wyróżniony doktoratem Honoris Causa AGH, Kraków, 1996, także laureat prestiżowej Nagrody Templetona (zwanej katolickim Noblem) za przerzucanie pomostów między nauką, a religią, 2008. 30

Studia I-ego stopnia realizowane są od roku akademickiego 2010/2011. Obecnie na makrokierunku kształci się 80 osób. Wśród studentów/ek I roku studiów I stopnia, w semestrze letnim roku akademickiego 2010/2011, przeprowadzona została ankieta monitoringowa. Badaniem objęto 40 osób 25 kobiet i 15 mężczyzn. Każdy/a uczestnik/czka studiów otrzymał/a do wypełnienia ankietę oceniającą cykl kształcenia, z którego korzysta. Jeden student nie zwrócił wypełnionej ankiety, co oznacza, że do analizy zakwalifikowano 39 ankiet wypełnionych przez 25 kobiet i 14 mężczyzn w wieku od 19 do 21 lat. Przewaga kobiet na makrokierunku na WIMiC nie jest zaskakująca. Od lat obserwujemy większe zainteresowanie ceramiką wśród kobiet, dlatego w odróżnieniu od pozostałych kierunków na wydziałach technicznych AGH, działania promocyjne związane z rekrutacją na makrokierunek były opracowywane z większym naciskiem na pozyskanie kandydatów na studia wśród mężczyzn, jednak zgodnie z zachowaniem zasady równego dostępu do edukacji obu płci. Rozkład częstości zawiera tabela nr 1. Tabela 1 19 Wiek 20 21 Ogółem Płeć Kobieta 19 5 1 25 Mężczyzna 7 4 3 14 Ogółem 26 9 4 39 Makrokierunek Ceramika w całości został opracowany i wdrożony w ramach projektu Fabryka Inżynierów. Programy nauczania, syllabusy, skrypty i podręczniki zostały napisane przez wyspecjalizowaną kadrę naukowo-dydaktyczną wydziału, zapewniając im wysoką jakość, tak, aby studenci i studentki mogli/mogły korzystać z aktualnej literatury fachowej na najwyższym poziomie. Oferowana studentom/kom nowoczesna ścieżka edukacyjna będzie miała wymierne korzyści w postaci dobrze wyszkolonej, młodej kadry inżynierskiej na potrzeby współczesnego rynku pracy. Całość zadania współfinansowana jest z Europejskiego Funduszu Społecznego 31

w ramach PO KL, 4.1.1. o czym każdy kandydat/tka został/ła poinformowany/a już na etapie rekrutacji. Poza tym sale wykładowe i laboratoryjne jak również pomoce dydaktyczne zostały oznakowane logami EFS oraz POKL. W ankiecie zamieszczone zostało pytanie sprawdzające czy studenci/tki mają świadomość korzystania z pomocy unijnej. Na 39 odpowiedzi 6 było negatywnych. Udzieliły ich kobiety. Trudno na tym etapie wyjaśnić, dlaczego 6 kobiet nie wie, że Makrokierunek Ceramika objęty jest wsparciem z EFS. Można jedynie przyjąć, że pomimo informacji przekazanej podczas inauguracji roku akademickiego przez dziekana wydziału o tym, że studia zostały uruchomione w ramach FI, oraz mimo informacji przekazywanych przez prowadzących, tablic informacyjnych przy każdej sali, studentki nie zapamiętały, bądź nie przywiązały do tego przekazu wystarczającej uwagi. W celu lepszego dostosowania oferty edukacyjnej do potrzeb studentów i studentek władze wydziału chciały pozyskać informacje na temat oczekiwań, jakie mają osoby na I roku w stosunku do kierunku, na którym studiują. Wypełniając ankietę respondenci/tki zostali/ły poproszeni/one o podanie oczekiwań, jakie mieli/miały w momencie podjęcia nauki na makrokierunku Ceramika na WIMiC. Na pytanie otwarte udzielono tylko 26 odpowiedzi, natomiast 13 osób nie wypowiedziało się w tej kwestii (5 kobiet i 8 mężczyzn). Odpowiedzi zostały pogrupowane i zamieszczone w tabeli nr 2. Na pierwszym miejscu znajduje się oczekiwanie związane z poszerzeniem wiedzy 5 wskazań, rozwinięcie zainteresowań w kierunku zdobycia dobrej i ciekawej wiedzy 3 wskazania. Poza tym respondenci/tki oczekiwali/ły również ciekawego sposobu prowadzenia zajęć oraz lepszego zrozumienia materiału - po 2 wskazania. 4 osoby swoje oczekiwania dot. rozpoczęcia nauki na wyższej uczelni wiązały z pomocą w zakresie zrozumienia materiału z fizyk i matematyki. Fakt ten można połączyć z innym wsparciem, jakie w ramach projektu oferowane jest pierwszoroczniakom, a mianowicie z kursami wyrównawczymi z tych przedmiotów. Akcja promocyjna dotycząca tego wsparcia zakrojona jest na szeroką skalę. 32

Tabela 2 Oczekiwania respondentów/tek wobec podjętej nauki na makrokierunku Ceramika. Częstość Poszerzenie wiedzy 5 Rozwiniecie zainteresowań w kierunku zdobycia 3 dobrej i ciekawej wiedzy Ciekawy sposób prowadzenia zajęć 2 Lepsze zrozumienie materiału 2 Pomoc w rozwiązywaniu zadań z fizyki 2 Powtórka i uzupełnienie wiedzy z liceum 2 Uzyskanie potrzebnej wiedzy do pracy w 2 zawodzie W prosty sposób przekazanie wiedzy 2 Będzie łatwiej niż na Politechnice Krakowskiej 1 Nauka ponadprogramowa 1 Otrzymanie dobrego wykształcenia 1 Praktyki na 1 roku 1 Wykwalifikowana kadra, nowoczesny sprzęt 1 Zrozumienie przedmiotów 1 Ogółem 26 Brak Danych 13 Liczba wszystkich odpowiedzi 39 Analiza danych empirycznych pokazuje tendencję respondentów/tek do niechęci wypowiadania się w ramach pytań otwartych. Ankietowani/e chętniej udzielają odpowiedzi na pytania zamknięte. W przypadku pytania dot. oczekiwań wypowiedziało się 26 osób, natomiast, pomimo zastosowanego filtru, na pytanie: czy zaproponowana w ramach projektu oferta edukacyjna spełniła Pana/Pani oczekiwania? wypowiedziało się 100% badanej grupy. Rozkład odpowiedzi jest zróżnicowany. 1 mężczyzna zaznaczył odpowiedź zdecydowanie nie, 5 kobiet i 2 mężczyzn raczej nie. Jednoznacznie nie potrafiło udzielić odpowiedzi 14 kobiet i 4 mężczyzn, natomiast 6 kobiet i 7 mężczyzn przyznało, że oferta edukacyjna spełniła ich oczekiwania. 33

Graficzny rozkład odpowiedzi ilustruje wykres nr 1. Wykres 1 W kolejnym pytaniu poproszono studentów/tki o udzielenie odpowiedzi na pytanie: Czy omawiane na wykładach zagadnienia wzbogaciły ich wiedzę? Na to pytanie uzyskano 100% odpowiedzi. 1 student na pięciostopniowej skali porządkowej zaznaczył odpowiedź zdecydowanie nie, 3 kobiety i 2 mężczyzn raczej nie. 6-ciu kobietom oraz 3 mężczyznom trudno było wypowiedzieć się w tej kwestii, natomiast 17 osób, w tym 11 kobiet i 6 mężczyzn, stwierdziło, że ich wiedza raczej została wzbogacona, natomiast 5 kobiet i 2 mężczyzn, że zdecydowanie została wzbogacona. Rozkład odpowiedzi znajduje się na wykresie nr 2. 34

Wykres 2 W następnej kolejności respondenci/tki zostali/ły poproszenie/one o ocenę poziomu swojej wiedzy po zakończeniu cyklu kształcenia. Rozkład odpowiedzi pokazuje, że wartości skrajne są zdecydowanie mniejsze od wartości środkowych 3 odpowiedzi niezadowalające i 1 bardzo dobra, średnio zadowalających i zadowalających po 13 wskazań oraz 9 dobrych. Badana grupa dość sceptycznie oceniła poziom swojej wiedzy po zakończonej nauce. Rozkład odpowiedzi ilustruje wykres nr 3 oraz tabela nr 3 z podziałem na płeć. 35

Wykres 3 Tabela 3 Jak ocenia Pan/Pani poziom swojej wiedzy Płeć po zakończeniu cyklu kształcenia? Kobieta Mężczyzna Ogółem Niezadowalający 2 1 3 Średnio zadowalający 11 2 13 Zadowalający 7 6 13 Dobry 4 5 9 Bardzo dobry 1 0 1 Ogółem 25 14 39 Tematyka zajęć była interesująca w sumie dla 23 osób 7 mężczyzn i 16 kobiet natomiast nie była interesująca dla 3 mężczyzn i 2 kobiet. 11 osób nie miało zdania w tej kwestii. Wykres nr 4. 36

Wykres 4 W następnym pytaniu respondenci/tki zostali/ły poproszeni/one o ocenę poziomu programu zajęć. Dwie wartości skrajne były równe, 1 mężczyzna wystawił ocenę niezadowalającą, a kobieta bardzo dobrą. 1 respondent i 4 respondentki były średnio zadowolone, 6 studentów i 9 studentek było zadowolonych natomiast 6 studentów i 11 studentek wystawiło ocenę dobrą (wykres nr 5). 37

Wykres 5 W tabeli nr 4 znajduje się rozkład odpowiedzi na pytanie dotyczące oceny przedstawienia treści programowych przez prowadzącego. Zaobserwowano 20 braków i 19 ważnych odpowiedzi. Dla 2 mężczyzn i 2 kobiet sposób przedstawienia treści programowych był nie zawsze zrozumiały, dla 2 mężczyzn i 8 kobiet przystępny, natomiast 2 studentów i 3 studentki stwierdziły, że dla nich był zawsze zrozumiały. Tabela nr 4. 38

Tabela 4 Jak ocenia Pan/Pani sposób przedstawienia treści programowych przez prowadzącego? Kobieta Płeć Mężczyzna Ogółem Nie zawsze zrozumiały 2 2 4 Przystępny 8 2 10 Zawsze zrozumiały 3 2 5 Brak danych 12 8 20 Ogółem 25 14 39 Również 20 braków danych zaobserwowano w liczbie odpowiedzi na pytanie o dostosowanie dynamiki zajęć do poziomu grupy. W sumie w tej kwestii wypowiedziało się 19 osób w tym 6 mężczyzn i 13 kobiet. Całościowy rozkład odpowiedzi zawarty jest w tabeli nr 5. Tabela 5 Czy prowadzący dostosował dynamikę zajęć do poziomu grupy? Kobieta Płeć Mężczyzną Ogółem Raczej nie 2 1 3 Trudno powiedzieć 6 2 8 Raczej tak 2 3 5 Zdecydowanie tak 3 0 3 Brak danych 12 8 20 Ogółem 25 14 39 Z doświadczenia wiemy, że zajęcia są tym bardziej atrakcyjne, im bardziej wykładowca prowadzi je w sposób interaktywny tzn. uczestnicy/czki mają możliwość aktywnego w nich udziału. Na poniższym wykresie nr 6 znajduje się rozkład częstości odpowiedzi na pytanie dotyczące tej problematyki. Zaobserwowano 100% odpowiedzi, przy czym wartości skrajne są takie same tzn. równe (6 kobiet). Najwięcej osób 16, w tym 6 mężczyzn oraz 10 kobiet, nie miało zdania w tej kwestii, 2 mężczyzn i 3 kobiety na skali porządkowej zaznaczyło/y odpowiedź raczej nie, natomiast 12 osób w równej proporcji płciowej raczej tak. 39

Wykres 6 Następny blok pytań miał na celu sprawdzenie czy w trakcie realizacji ścieżki edukacyjnej studenci i studentki korzystali/ły z pomocy dydaktycznych, które zakupiono lub opracowano w ramach projektu. W pierwszej kolejności zapytano badaną grupę, czy w trakcie zajęć wykorzystywany był sprzęt multimedialny. Na 39 badanych osób 23 udzieliły odpowiedzi negatywnej (7 mężczyzn, 16 kobiet) a 16 pozytywnej (7 mężczyzn, 9 kobiet). Natomiast w odpowiedziach na pytanie dotyczące korzystania z materiałów dydaktycznych (skrypty, podręczniki, syllabusy) zaobserwowano 4 braki danych w równej proporcji płciowej, 20 wypowiedzi negatywnych również w równej proporcji płciowej i 15 odpowiedzi pozytywnych (2 mężczyzn i 13 kobiet). Uczestnicy/czki wykładów wskazali/ły, z jakich pomocy dydaktycznych korzystali podczas wykładów. Zastosowano w tym przypadku pytanie wielokrotnego wyboru z określoną kafeterią. Zaobserwowano 18 braków danych, 6 osób wskazało prezentacje multimedialne, 8 skrypty i 11 podręczniki. 40

Niskie wskaźniki zaobserwowane w odpowiedziach ankietowanych na powyższe pytania można tłumaczyć faktem, że badanie było przeprowadzone po pierwszym semestrze nauki na nowym makrokierunku, kiedy jeszcze nie wszystkie pomoce dydaktyczne trafiły w ręce studentów/ek. odpowiedzi. Tabela 6 W tabeli nr 6 znajduję się rozkład Z jakich pomocy dydaktycznych korzystał Płeć Pan/Pani w trakcie zajęć? Kobieta Mężczyzna Ogółem Prezentacje 5 1 6 multimedialne Skrypty 7 1 8 Podręczniki 7 4 11 Brak danych 9 9 18 Ogółem 28 15 43 W konsekwencji badana grupa miała udzielić odpowiedzi na pytanie: Czy przygotowana w ramach projektu oferta była dla nich atrakcyjna? Zaobserwowano 100% odpowiedzi. 23 pozytywne oraz 4 negatywne. 12 osób nie udzieliło jednoznacznej odpowiedzi. Rozkład częstości ilustruje wykres nr 7. Wykres 7 41

Ostatni blok pytań poświęcony został ocenie strony organizacyjnej zajęć, którą studenci/tki skomentowali/ły w sposób dość umiarkowany. Zaobserwowano 14 braków danych. Ponadto5 osób zaznaczyło na skali porządkowej ocenę bardzo dobrą, 8 dobrą, 8 zadowalającą, 3 średnio zadowalającą oraz 1 niezadowalającą. Wykres nr 8. Wykres 8 Suma Summarum 13 kobiet i 5 mężczyzn poleciłoby swoim kolegom i koleżankom udział w tego typu zajęciach natomiast 2 mężczyzn i 5 kobiet odwrotnie. Również 14 osób nie wypowiedziało się w tej kwestii. Z udziału w projekcie zadowolonych jest 9 mężczyzn i 19 kobiet, 5 mężczyzn i 6 kobiet przeciwnie. Przeprowadzone badania ankietowe miały na celu poznanie oczekiwań, jakie studenci/tki wiązali/ły z podjęciem nauki na makrokierunku, ich subiektywnej oceny na temat oferty edukacyjnej oraz ogółu jej realizacji. Ankietowani/e na ogół udzielali/ły pozytywnych odpowiedzi na stawiane im pytania. Z udziału w projekcie zadowolonych była ponad połowa studentów/ek - 28 42

osób, natomiast reszta z nich nie była usatysfakcjonowana (11 osób). Przyczyn takiego stanu rzeczy można upatrywać w fakcie, że wsparcie dla studentów/ek makrokierunku skierowane jest głównie do słuchaczy/ek trzeciego i czwartego roku studiów I stopnia i studentów/ek II stopnia. Z tego też powodu, bardziej adekwatne i lepiej odzwierciedlające wsparcie skierowane do studentów/ek korzystających z projektu, będą wyniki ankiet na wyższych latach studiów. Uzyskane wyniki pozwalają organizatorom na wyznaczenie kierunku dalszych działań podejmowanych w projekcie - w szczególności intensyfikacji musi ulec informowanie studentów/ek o źródle finansowania wsparciu, z którego korzystają. 7.4. Oferta edukacyjna na WIMiP (zad.6). W roku raportowym 2011, ze wsparcia w ramach zadania 6, projektu Fabryka Inżynierów, skorzystało w sumie 77 studentów/ek studiów I stopnia oraz 27 słuchaczy/ek studiów II stopnia na kierunkach: Metalurgia, Inżynieria Materiałowa oraz Edukacja Techniczno-Informatyczna. Oferta kształcenia z przedmiotów: Kształtowanie objętościowe metali i stopów, Kuźnictwo i Prasownictwo, Modelowanie Kształtowania Objętościowego, Metaloplastyka, Projektowanie Form Przemysłowych oraz Technologie w Przetwórstwie Metali, objęta jest dofinansowaniem pochodzących ze środków EFS. Do dyspozycji studentów/ek obu stopni studiów oddano nowoczesne podręczniki, skrypty, sprzęt komputerowy oraz multimedialne pomoce dydaktyczne, które zostały zakupione, bądź wytworzone w ramach projektu na potrzeby podniesienia atrakcyjności kształcenia. W roku 2011 wykorzystywane były głównie publikacje i materiały dydaktyczne, wydane w latach 2009-2010 (głównie podręcznik Technologie kucia matrycowego), jak również sprzęt komputerowy zakupiony do laboratorium wydziałowego w roku 2009. Z uwagi na postrzeganie polskiego przemysłu jako zacofanego, dotychczas przedmioty dydaktyczne, które zostały objęte wsparciem w ramach projektu, ze względu na dużą ilość godzin ćwiczeń laboratoryjnych oraz zaawansowany opis matematyczny analizowanych zagadnień, uważane były przez studentów/ki za przedmioty trudne i mało atrakcyjne. 43

Zastosowanie zaawansowanych narzędzi wpierających proces dydaktyczny miało na celu zwiększenie zainteresowania młodych osób inżynierią materiałową w zakresie przetwórstwa metali na Wydziale IMiIP. Wprowadzenie nowych metod uwzględniało głównie programy do symulacji numerycznej metodą elementów skończonych oraz multimedialne pomoce dydaktyczne. Zadaniem multimedialnych pomocy dydaktycznych było wsparcie merytoryczne studentów/ek w zakresie przeprowadzania poszczególnych ćwiczeń. Pomoce te zawierają wprowadzenie merytoryczne do tematu, wsparte aktualnymi przykładami oraz ruchomymi obrazami i animacjami, ponadto uzupełnione są o modele geometryczne lub całe zestawy modeli z siatką MES oraz formatki sprawozdań. Materiały te stanowiły dla uczestników/czek zajęć pomoc w sprawnym i szybkim przeprowadzaniu ćwiczeń, zapewniając im uniknięcie pomyłek grożących błędnymi wnioskami. W realizacji ćwiczeń pomocne okazały się również skrypty wydane w latach 2009-2010, zawierające instrukcje wykonawcze przeprowadzania modelowania numerycznego wybranych procesów z przykładami. Przydatne były także w zakresie merytorycznego przygotowania studentów/ek do ćwiczeń oraz sprawdzianów. Z kolei zastosowanie metod numerycznych pozwoliło na dokładniejsze przybliżenie studentom/kom fenomenologii procesów i zjawisk będących obiektami analizy podczas ćwiczeń, w porównaniu do tradycyjnych badań fizycznych, przy użyciu rzeczywistych materiałów. Co więcej, stosowanie tych metod daje możliwość i satysfakcję z poznawania użytecznych narzędzi projektowania technologii stosowanych przez technologów w warunkach przemysłowych. To sprawia, że coraz częściej, studenci/tki uwzględniają specjalności technologiczne, jako potencjalną perspektywę zatrudnienia. Wprowadzenie do procesu kształcenia nowoczesnych metod projektowania i symulacji procesów technologicznych uzupełniają ponadto zagadnienia nowoczesnej inżynierii jakości oraz zarządzania produkcją. Istotne znaczenie w tym względzie ma włączanie do treści przetwórstwa metalurgicznego metod badań nieniszczących wyrobów metalowych. Do czynników powodujących wzrost liczby studentów/ek na przedmiotach związanych z przeróbką metali należy zaliczyć powstanie 44

nowych podręczników, które napisane, a następnie wydane zostały dzięki środkom finansowym pochodzącym z projektu. W roku 2011 studenci/tki mieli/miały możliwość skorzystania z podręcznika Technologie kucia matrycowego, który stanowi diametralne uaktualnienie treści z tego zakresu tematycznego, jako że poprzedni podręcznik był opracowany jeszcze w latach osiemdziesiątych. Nowy podręcznik nie tylko przedstawia technologie kucia jako nowoczesne, ale z praktycznego względu, z punktu widzenia studentów/ek, zachęca do podejmowania uczestnictwa w przedmiocie. Kompilacja wymaganego stanu wiedzy w jednej książce sprawia, że student/ka nie musi poszukiwać i samodzielnie kompilować zagadnień z danego zakresu tematycznego. Z kolei prowadzący może wskazać konkretny rozdział traktujący o danym zagadnieniu, mając pewność, że zawarty w podręczniku zakres informacji jest wyczerpujący i kompletny. Jak wskazują opinie środowiskowe, studenci/tki posiadają świadomość przygotowanych dla nich udogodnień i przekazują sobie wzajemnie wiedzę na ten temat za pomocą grup dyskusyjnych lub forów studenckich. Podsumowując, warto zwrócić uwagę na fakt, że w roku 2011, będącym trzecim rokiem realizacji zadania, zaobserwowano wzrost zainteresowania tradycyjnymi przedmiotami o tematyce metalurgicznej, tj.: Kuźnictwo i prasownictwo, Technologie w przetwórstwie metali oraz Kształtowanie objętościowe metali, jako przedmiotami obieralnymi. Wpływ wprowadzenia nowoczesnych metod dydaktycznych na zaobserwowany wzrost zainteresowania tymi przedmiotami potwierdza ponadto fakt, iż Kształtowanie objętościowe jest poniekąd poszerzoną tematycznie kontynuacją przedmiotu Kuźnictwo i prasownictwo, co pozwala odrzucić ewentualność przypadkowości wyboru przedmiotu przez studentów/ki, dla których przedmioty te nie stanowią kanonu. 7.5. Warsztaty pisania tekstów WH (zad.7). W trakcie realizacji projektu Fabryka Inżynierów, co roku uczestnictwem w warsztatach pisania tekstów zostają objęci/te studenci/tki II roku studiów, kierunku Socjologia na Wydziale Humanistycznym, z uwagi na układ przedmiotów 45