RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA (Ćwiczenia)

RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA (Ćwiczenia) Zadanie 1. Koszty stałe i koszty zmienne Poniżej wyszczególniono koszty jakie w ciągu roku obrotowego ponosić może jednostka gospodarcza. Zaklasyfikuj koszty w oparciu o kryterium zachowania się ze względu na zmianę wielkości produkcji (KS koszty stałe, KZ koszty zmienne). L.p. Koszty KS KZ 1 Koszt czynszu za wynajem lokalu magazynu 2 Wynagrodzenie pracownika pracującego w systemie akordu prostego 3 Koszt ogrzewania hali produkcyjnej 4 Amortyzacja maszyn produkcyjnych (metoda liniowa) 5 Materiały używane w produkcji 6 Podatek od nieruchomości (budynek zarządu) 7 Wynagrodzenie księgowego 8 Koszt ubezpieczenia budynku zarządu 9 Koszt zużycia energii do napędu maszyny produkcyjnej 10 Zużycie paliwa w zależności od liczby przejechanych km Zadanie 2. Koszty stałe i koszty zmienne Poniżej podane są różne koszty związane z produkcją: 1. Plastykowe torby na śmiecie wykorzystywane na wydziale produkcyjnym 2. Wynagrodzenie nadzorującego produkcję 3. Wynagrodzenie osób produkujących wyrób 4. Elektryczność zużyta w czasie operowania maszyny produkcyjnej 5. Wynagrodzenie dozorcy 6. Glina wykorzystywana do produkcji cegieł 7. Czynsz za wynajęcie budynku 8. Drewno zużyte do produkcji nart 9. Śrubki wykorzystywane do produkcji mebli 10. Wynagrodzenie kierownika 11. Tkanina wykorzystywana do produkcji garniturów 12. Amortyzacja majątku wykorzystywanego w barze 13. Farba zużywana przy produkcji gazet 14. Smary do maszyny 15. Papier zużywany przy produkcji książek Dokonaj klasyfikacji kosztów ze względu na sposób ich reagowania na rozmiar działalności. Zadanie 3. Koszty stałe i koszty zmienne Firma "Violet" specjalizuje się w produkcji piłek do siatkówki. Piłki sprzedawane są odbiorcom krajowym po 100 zł za sztukę. Na początku 2013 roku otrzymano zamówienie od odbiorcy z zagranicy na dostawę w 2013 roku 10 000 piłek. Odbiorca ten jest skłonny zapłacić 78 zł za sztukę. Realizacja tego zamówienia jest możliwa ze względu na istniejące wolne moce

produkcyjne. Transakcję można przeprowadzić bez wiedzy dotychczasowych odbiorców. Przedstawiony poniżej rachunek zysków i strat za 2012 rok sporządzono z końcem poprzedniego roku, w czasie gdy nie było jeszcze oferty z zagranicy. Rachunek ten ujmuje planowane dla 2013 roku wartości przychodów, kosztów i wyników. Planowany (budżetowany) rachunek zysków i strat za 2012 r. (dane w zł): Przychody ze sprzedaży (50 000 szt. x 100 zł/szt.) 5 000 000 Koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów 4 000 000 Zysk ze sprzedaży 1 000 000 Inne koszty (zarządu, sprzedaży, finansowe itd.) 1 100 000 Wynik (strata) - 100 000 Koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów zawiera zarówno koszty zmienne (40 zł/szt.) i koszty stałe (2 000 000 zł na rok). Inne koszty (zarządu, sprzedaży, finansowe itd.) zawierają koszty zmienne (10 zł/szt.) i koszty stałe (600 000 zł na rok). Przyjęcie oferty będzie związane z koniecznością poniesienia kosztu równego 50 000 zł z tytułu prowizji dla agenta handlowego za zaaranżowanie transakcji. Czy należy przyjąć ofertę? Zadanie 4. Wydzielanie kosztów stałych i kosztów zmiennych spośród kosztów mieszanych W dziale rachunkowości przedsiębiorstwa "Karton" sp. z o.o. zestawiono następujące dane o rozmiarze produkcji (opakowania kartonowe) w ostatnich sześciu miesiącach i o odpowiadającym tej produkcji całkowitym kosztom energii elektrycznej zużywanej w przedsiębiorstwie (rozmiar działalności przedsiębiorstwa mierzy się w firmie liczbą godzin pracy maszyn): Miesiąc Rozmiar działalności Całkowity koszt energii (liczba maszynogodzin) (zł) Styczeń 2 150 225 000 Luty 1 850 215 000 Marzec 2 300 229 000 Kwiecień 2 050 222 000 Maj 1 700 211 000 Czerwiec 2 250 227 000 12 300 Na podstawie powyższego zestawienia należy wyodrębnić koszty stałe i koszty zmienne spośród energii elektrycznej zużywanej w przedsiębiorstwie. Rozwiązanie zadania (metodą odchyleń krańcowych; ang. high low) Największy rozmiar działalności (w marcu) Najmniejszy rozmiar działalności (w maju) Różnica 2 300 godzin 1 700 godzin 600 godzin Koszty energii przy największym rozmiarze działalności (w marcu) 229 000 zł Koszty energii przy najmniejszym rozmiarze działalności (w maju) 211 000 zł Różnica 18 000 zł

Jednostkowy koszt zmienny energii elektrycznej (obliczony przy zastosowaniu metody odchyleń krańcowych): 18 000 zł : 600 godzin = 30 zł/maszynogodzinę Koszty stałe: 229 000 zł 2 300 godzin x 30 zł/godzinę = 160 000 zł/miesiąc. Równanie kosztów: K = 160 000 zł + 30 zł x V Zadanie 5. Koszty istotne i koszty nieistotne Adam mieszka w Olkuszu, natomiast studiuje w Krakowie. Studiuje informatykę a także controlling i rachunkowość. Prowadzi też jednoosobową firmę zajmującą się projektowaniem stron internetowych oraz rozliczeniami podatkowymi małych firm. Adam realizuje zlecenia bardzo rzetelnie i od wielu miesięcy ma dużo zleceń. Problem decyzyjny, który aktualnie rozważa Adam polega na wyborze środka transportu na dojazdy na uczelnię z Olkusza do Krakowa i z powrotem. Jedna z możliwości transportu to dojazdy komfortowym i punktualnym busem. Bus zatrzymuje się niedaleko domu Adama oraz w pobliżu jego uczelni. Wykupienie biletu miesięcznego na autobus kosztuje 280 zł (na trasę Olkusz - Kraków i z powrotem). Dziadek Adama, zachwycony zdolnościami oraz osiągnięciami wnuka zaproponował mu korzystanie z dość nowego, dobrze utrzymanego i komfortowego samochodu osobowego dziadka. Dziadek, który m. in. dzięki dobremu zarządzaniu kosztami prowadzi wciąż dobrze prosperującą firmę postawił jednak warunek: wnuk ma go przekonać, że dojazdy samochodem osobowym będą tańsze niż dojazdy busem. Dziadek przedstawił Adamowi oszacowane przez niego miesięczne koszty związane z posiadaniem i używaniem samochodu osobowego: Ubezpieczenie samochodu Paliwo Ogumienie Obowiązkowe przeglądy Oleje i płyny Użytkowanie garażu Amortyzacja Naprawy 50 zł; 0,17 zł/km; 0,02 zł/km; 10 zł; 0,01 zł/km; 140 zł; 400 zł; 0,05 zł/km. Zakładając, że student ma zajęcia 16 razy w miesiącu a odległość od domu Adama na uczelnię i z powrotem wynosi 60 kilometrów należy przygotować rachunek, który pomoże zdecydować o wyborze tańszego środka transportu dla celów dojazdu na zajęcia. Zadanie 6. Koszty istotne i koszty nieistotne Patrz założenia poprzedniego zadania. Jak zaznaczono, Adam prowadzi jednoosobową firmę zajmującą się projektowaniem stron internetowych oraz rozliczeniami podatkowymi małych firm. Adam realizuje zlecenia bardzo rzetelnie i od wielu miesięcy ma dużo zleceń. Ostatnio przeprowadził kalkulacje, z których wynika, że każda godzina jego pracy przy projektowaniu stron internetowych oraz przy rozliczeniach podatkowych przynosi mu zysk równy 25 zł (po opłaceniu podatku dochodowego). Będąc bardzo pracowitym człowiekiem stwierdził, że w trakcie dojazdów na uczelnię i z powrotem komfortowym busem mógłby poświęcić 18 godzin miesięcznie w trakcie jazdy na pracę przy komputerze. Praca ta byłaby bezpośrednio związana z funkcjonowaniem jego firmy. Prowadzenie samochodu osobowego uniemożliwia Adamowi wykonywanie tej pracy. Należy rozpoznać i zmierzyć koszt istotny (decyzyjny) pojawiający się wraz z poczynionymi w rozpatrywanym przykładzie założeniami. Czy koszt ten może wpłynąć na wybór przez Adama środka transportu na uczelnię?

Zadanie 7. Koszty bezpośrednie i koszty pośrednie w działalności produkcyjnej Zakwalifikuj poniższe koszty do kosztów bezpośrednich produkcji (B) lub do kosztów pośrednich produkcji (P) w przedsiębiorstwie zajmującym się wytwarzaniem parkietu. L.p. Koszty B P 1 Środki czystości wykorzystywane na wydziale produkcyjnym 2 Koszty wynagrodzeń pracowników zatrudnionych przy produkcji parkietu dębowego I klasy 3 Podatek od nieruchomości budynku wydziału produkcyjnego. W budynku wytwarza się parkiet w różnych klasach i z różnych gatunków drewna 4 Koszt naprawy maszyny produkcyjnej. Maszynę wykorzystuje się do wytwarzania parkietu w różnych klasach i z różnych gatunków drewna 5 Wynagrodzenie dyrektora wydziału produkcyjnego. Na wydziale wytwarza się różne parkiety 6 Amortyzacja budynku hali fabrycznej. W budynku wytwarza się parkiet w różnych klasach i z różnych gatunków drewna 7 Energia zużyta w suszarni drewna. W suszarni suszy się jednocześnie różne gatunki drewna do produkcji parkietu w różnych klasach 8 Amortyzacja maszyny produkcyjnej. Maszyna jest wykorzystywana wyłącznie do produkcji jednego gatunku mozaiki dębowej 9 Koszt drewna bukowego zakupionego do produkcji wyłącznie parkietu I klasy 10 Ogrzewanie budynku hali fabrycznej. W budynku wytwarza się parkiet w różnych klasach i z różnych gatunków drewna Zadanie 8. Rozliczanie kosztów pośrednich w działalności produkcyjnej W przedsiębiorstwie "Brille" sp. z o.o. produkowano i sprzedawano w lipcu 2012 trzy rodzaje okularów przeciwsłonecznych. Wyroby oznaczono symbolami: K; M; C. Koszty bezpośrednie poszczególnych wyrobów wyniosły w lipcu (w zł.): WYRÓB. K M C. - koszty materiałów bezpośrednich 50 000 80 000 120 000 - koszty robocizny bezpośredniej 20 000 30 000 70 000 Wszystkie te wyroby produkowano w jednym wydziale produkcyjnym. Pośrednie koszty produkcji zwane kosztami wydziałowymi (m. in. amortyzacja majątku produkcyjnego, zużycie energii, zużycie materiałów pośrednich, wynagrodzenie kierownictwa wydziału oraz pracowników pośrednio-produkcyjnych) wyniosły w lipcu 2012 r. 220 000 zł. W przedsiębiorstwie produkty wycenia się dla potrzeb sprawozdawczych według kosztów wytworzenia obejmujących zarówno bezpośrednie jak i pośrednie koszty produkcji. Według przyjętych w przedsiębiorstwie rozwiązań pośrednie koszty produkcji (koszty wydziałowe) rozlicza się na wyroby w stosunku do liczby godzin pracy maszyn przy poszczególnych wyrobach. W lipcu 2012 r. maszyny pracowały przy poszczególnych wyrobach: WYRÓB K M C. liczba godzin pracy maszyn 400 godz. + 600 godz. + 1 000 godz. Należy rozliczyć koszty wydziałowe na poszczególne wyroby oraz obliczyć koszty wytworzenia wyrobów wyprodukowanych w lipcu.

Zadanie 9. Rozliczanie kosztów pośrednich w działalności produkcyjnej wg koncepcji ABC W tym zadaniu przyjmuje się założenia poprzedniego zadania. Do rozliczenia pośrednich kosztów produkcji (kosztów wydziałowych) w przedsiębiorstwie "Brille" sp. z o.o. w lipcu 2012 r. postanowiono jednak zastosować koncepcję ABC (ang. Activity Based Costing). Kierownictwo wydziału zidentyfikowało cztery działania, które stanowią przyczynę powstawania kosztów wydziałowych. W lipcu 2012 r. pośrednie koszty produkcji rejestrowano zatem w przekroju czterech wyróżnionych działań realizowanych w związku z produkcją wyrobów oznaczonych symbolami K, M, C. Dane o tych działaniach: WYRÓB: K M C Działanie I. Projektowanie wyrobów Koszt działania 36 000 zł Miara wielkości działania - liczba roboczogodzin projektantów Liczba działań: 300 200 100 Działanie II. Praca maszyn Koszt działania 120 000 zł Miara wielkości działania - liczba godzin pracy maszyn Liczba działań: 400 600 1000 Działanie III. Kontrola jakości wyrobów Koszt działania: 24 000 zł Miara wielkości działania - liczba kontroli Liczba działań: 200 50 50 Działanie IV. Planowanie i zarządzanie produkcją Koszt działania 40 000 zł Miara wielkości działania - liczba serii produkcyjnych Liczba działań: 2 3 3 Należy rozliczyć koszty wydziałowe na poszczególne wyroby zgodnie z koncepcją ABC oraz obliczyć koszty wytworzenia wyrobów wyprodukowanych w lipcu. Zadanie 10. Rachunek kosztów działań Firma X wytwarza produkty w dwóch odmianach: standardowej i luksusowej. Wyrób luksusowy jest sprzedawany po 100 zł, a wyrób standardowy po 60 zł. Od czasu wprowadzenia do produkcji i sprzedaży modelu luksusowego zyski firmy zaczęły spadać. Kierownictwo firmy niepokoi się tym stanem rzeczy, a dodatkowo wiadomo, że następuje stały wzrost sprzedaży modelu luksusowego. Koszty wydziałowe przypisuje się do produktów na podstawie liczby roboczogodzin. Na 2017 rok szacuje się, że koszty te wyniosą 900.000 zł przy produkcji 5.000 sztuk modelu luksusowego i 60.000 sztuk modelu standardowego. Koszty bezpośrednie są następujące: Pozycja Model luksusowy Model standardowy Materiały bezpośrednie 14 zł/szt 7 zł/szt Robocizna bezpośrednia 40 zł/szt 25 zł/szt Liczba godzin 2 h/szt 1 h/szt

Dane o operacjach i kosztach: Operacja Zamawianie materiałów zamówień Koszty Praca maszyn 182000 Kontrola jakości produkcji Dostawy wyrobu do klienta Liczba operacji Razem Lux Standard 204000 600 200 400 35000 maszynogodzin 20000 15000 379000 2000 braków 1000 1000 135000 900 dostaw 250 650 Skalkulować koszt jednostkowy i ustalić wynik finansowy w przypadku systemu tradycyjnego oraz z wykorzystaniem rachunku kosztów działań. Zadanie 11. Koszty działalności operacyjnej i koszty działalności finansowej Zakwalifikuj poniższe koszty do kosztów działalności operacyjnej (DO) lub do kosztów działalności finansowej (DF) w przedsiębiorstwie zajmującym się wytwarzaniem wędlin. L.p. Koszty DO DF 1 Zużycie energii w przedsiębiorstwie 2 Koszty wynagrodzeń pracowników 3 Prowizja płacona bankowi w związku z zaciągnięciem kredytu 4 Koszt naprawy maszyny produkcyjnej 5 Odsetki od kredytu zaciągniętego na zakup materiałów 6 Amortyzacja środków trwałych 7 Cena nabycia materiałów zużytych do produkcji 8 Ujemne różnice kursowe związane z osłabieniem kursu zł. 9 Koszt dyskonta weksla obcego w banku 10 Podatek od nieruchomości wykorzystywanych w prz-stwie Zadanie 12. Koszty działalności operacyjnej prezentowane według rodzajów Firma produkcyjno-usługowa "Rys" sp. z o.o. sporządza rachunek zysków i strat w wariancie porównawczym. Koszty działalności operacyjnej przedsiębiorstwa prezentuje zatem w tym sprawozdaniu finansowym według ich rodzajów. Przedsiębiorstwo jest podatnikiem VAT. W roku 2012 w firmie "Rys" sp. z o.o. miały miejsce m.in. następujące operacje dotyczące kosztów działalności operacyjnej: 1. Wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w produkcji wyniosły wg list płac 890 000 zł brutto; 2. We właściwym urzędzie gminy złożono deklarację podatkową na kwotę 5 400 zł z tytułu podatku od środków transportowych będących własnością przedsiębiorstwa "Rys" sp. z o. o.; 3. Wynagrodzenia pracowników zarządu i administracji wyniosły według listy płac 310 000 zł brutto; 4. Zużyto materiały w produkcji za 620 000 zł; 5. Naliczono i zaksięgowano amortyzację środków trwałych wykorzystywanych w produkcji w kwocie 79 000 zł; 6. Zgodnie z decyzją uprawnionego organu jednostki samorządu terytorialnego podatek od nieruchomości wykorzystywanych w przedsiębiorstwie Rys sp. z o.o. za rok 201B wynosi 18 000 zł; 7. Otrzymano faktury z tytułu dokonania przez firmy obce drobnych napraw maszyn produkcyjnych. Faktury opiewają na 2 000 zł netto plus VAT 23%;

8. Naliczono i zaksięgowano amortyzację wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w zarządzie i administracji przedsiębiorstwa w kwocie 5 000 zł; 9. Otrzymano faktury od przedsiębiorstwa Old - Tel S. A. świadczącego w roku 201B na rzecz przedsiębiorstwa Rys sp. z o. o. usługi telekomunikacyjne. Faktury opiewają na kwotę netto 19 000 zł. Przedsiębiorstwo "Old Tel naliczyło 23% VAT; 10. Otrzymano faktury za energię elektryczną, gaz i paliwo zużyte w produkcji roku 201B. Faktury opiewają na 130 000 zł netto (plus VAT 23%). 11.Otrzymano faktury od firmy reklamowej New design za zorganizowanie wystawy produktów przedsiębiorstwa Rys na ogólnopolskich targach w Poznaniu. Faktury opiewają na 15 000 zł netto plus 23% VAT; 12. Poniesiono koszty z tytułu ubezpieczeń społecznych pracowników. Dla uproszczenia w zadaniu przyjmuje się, że wyniosły one 20% wynagrodzeń brutto; 13. Amortyzacja składników wykorzystywanych przez zarząd i administrację firmy wyniosła 32 000 zł; 14. Koszty podróży służbowych pracowników firmy (przejazdy, noclegi, diety) wyniosły netto 14 000 zł; 15. Cena nabycia posiłków regeneracyjnych i napojów dla pracowników, a także odzieży roboczej wydanej pracownikom firmy wyniosła 11 000 zł. Na podstawie powyższych danych należy zaprezentować koszty działalności operacyjnej w rachunku zysków i strat przedsiębiorstwa Rys sp. z o. o. za rok 201B. Rozwiązanie zadania 1. Wynagrodzenia 890 000 zł; 2. Podatki i opłaty 5 400 zł; 3. Wynagrodzenia 310 000 zł; 4. Zużycie materiałów i energii 620 000 zł; 5. Amortyzacja 79 000 zł; 6. Podatki i opłaty 18 000 zł; 7. Usługi obce 2 000 zł; 8. Amortyzacja 5 000 zł; 9. Usługi obce 19 000 zł; 10. Zużycie materiałów i energii 130 000 zł; 11.Pozostałe koszty rodzajowe 15 000 zł; 12. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników 20% x (890 000 + 310 000) = 240 000 zł; 13. Amortyzacja 32 000 zł; 14. Pozostałe koszty rodzajowe 14 000 zł; 15. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników 11 000 zł. Rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa "Rys" sp. z o.o. za rok 201B (w zł) B. Koszty działalności operacyjnej 2 390 400 I Amortyzacja 116 000 (79 000 + 5 000 + 32 000) II. Zużycie materiałów i energii 750 000 (620 000 + 130 000 ) III. Usługi obce 21 000 (2 000 + 19 000) IV. Podatki i opłaty 23 400 (5 400 + 18 000) V. Wynagrodzenia 1 200 000 (890 000 + 310 000) VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 251 000 (240 000 + 11 000) VII. Pozostałe koszty rodzajowe 29 000 (15 000 + 14 000)

Zadanie 13. Koszty produktu (wytworzenia) i koszty okresu Zakwalifikuj poniższe koszty do kosztów produktu (P) lub do kosztów okresu (O). L.p. Koszty P O 1 Wynagrodzenia kontrolera jakości na wydziale produkcyjnym 2 Amortyzacja maszyny produkcyjnej 3 Zużycie materiałów w produkcji 4 Wynagrodzenie dyrektora finansowego 5 Koszt prenumeraty czasopism fachowych dla prezesa zarządu 6 Amortyzacja kserokopiarki w dziale handlowym 7 Zużycie materiałów biurowych 8 Wynagrodzenie kierowcy dostarczającego wyroby 9 Zużycie energii (do napędu maszyn na wydziale produkcyjnym) 10 Koszty reklamy wytwarzanych wyrobów Zadanie 14. Koszty produktu (wytworzenia) i koszty okresu W Przedsiębiorstwie Produkcyjnym "Quelle" S.A. rachunek zysków i strat sporządza się w wariancie kalkulacyjnym. Koszty działalności operacyjnej prezentuje się zatem w tym sprawozdaniu finansowym według realizowanych w przedsiębiorstwie funkcji (funkcji wytwarzania, funkcji sprzedaży oraz funkcji zarządzania). W sierpniu 2015 r. poniesiono następujące koszty działalności operacyjnej (w zł): 1. Amortyzacja budynków i urządzeń biurowych firmy 5 000; 2. Podatek od nieruchomości (budynek wydziału produkcyjnego) 17 000; 3. Amortyzacja ciężarówek używanych do dostarczania wyrobów 45 000; 4. Koszty reklamy wytwarzanych wyrobów 300 000; 5. Wartość zużytych materiałów 854 000, w tej kwocie mieszczą się: - materiały bezpośrednio produkcyjne 690 000, - materiały pośrednio związane z produkcją 130 000, - materiały zużyte do zabezpieczenia transportu wyrobów gotowych sprzedanych odbiorcom 24 000, - materiały zużyte w administracji przedsiębiorstwa 10 000. 6. Wynagrodzenia pracowników 600 000, w tej kwocie mieszczą się: - 450 000 to wynagrodzenia pracowników bezpośrednio produkcyjnych, - 100 000 (wynagrodzenia pracowników pośrednio związanych z prod.), - 50 000 to wynagrodzenia pracowników zarządu i administracji firmy. 7. Podatek od nieruchomości wykorzystywanych przez zarząd i administrację przedsiębiorstwa 3 000; 8. Usługi telekomunikacyjne, z których korzystała administracja przedsiębiorstwa 12 000; 9. Bieżące remonty maszyn produkcyjnych 14 000; 10. Konserwacja przez firmę obcą elektronicznych urządzeń biurowych 1 000; 11. Amortyzacja budynków i maszyn produkcyjnych 98 000; 12. Koszt energii elektrycznej i gazu 162 000, w tej kwocie mieszczą się: - koszt energii zużytej w obiektach produkcyjnych 158 000, - koszt energii zużytej w pomieszczeniach administracji firmy 4 000; 13. Koszt paliwa zużytego podczas transportu wyrobów gotowych sprzedanych odbiorcom 70000. 14. Ponoszone przez pracodawcę koszty ubezpieczeń społecznych pracowników (w zadaniu przyjmuje się, że wynoszą one 20% wynagrodzeń brutto). Należy obliczyć: 1. Koszty rodzajowe działalności operacyjnej w sierpniu 2012 r.; 2. Koszty działalności operacyjnej według realizowanych funkcji (funkcji wytwarzania, funkcji zarządzania, funkcji sprzedaży) w sierpniu 2012 r.

Rozwiązanie zadania Koszty działalności operacyjnej według ich rodzajów (w zł): 1. Amortyzacja 5 000; 2. Podatki i opłaty 17 000; 3. Amortyzacja 45 000; 4. Pozostałe koszty rodzajowe 300 000; 5. Zużycie mat. i energii 854 000; 6. Wynagrodzenia 600 000; 7. Podatki i opłaty 3 000; 8. Usługi obce 12 000; 9. Usługi obce 14 000; 10. Usługi obce 1 000; 11. Amortyzacja 98 000; 12. Zużycie materiałów i energii 162 000; 13. Zużycie materiałów i energii 70 000; 14. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników: 20% x 600 000 = 120 000 Amortyzacja: 148 000 (5 000 + 45 000 + 98 000) Zużycie materiałów i energii: 1 086 000 (854 000 + 162 000 + 70 000) Usługi obce: 27 000 (12 000 + 14 000 + 1 000) Podatki i opłaty: 20 000 (17 000 + 3 000) Wynagrodzenia: 600 000 Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników: 120 000 (20% x 600 000) Pozostałe koszty rodzajowe: 300 000 Razem: 2 301 000 Koszty działalności operacyjnej według realizowanych funkcji (w zł): 1. Koszty zarządu 5 000; 2. Koszty wytworzenia 17 000; 3. Koszty sprzedaży 45 000; 4. Koszty sprzedaży 300 000; 5. - koszty wytworzenia 690 000; - koszty wytworzenia 130 000; - koszty sprzedaży 24 000; - koszty zarządu 10 000; 6. - koszty wytworzenia 450 000; - koszty wytworzenia 100 000; - koszty zarządu 50 000; 7. Koszty zarządu 3 000; 8. Koszty zarządu 12 000; 9. Koszty wytworzenia 14 000; 10. Koszty zarządu 1 000; 11. Koszty wytworzenia 98 000; 12. - koszty wytworzenia 158 000, - koszty zarządu 4 000; 13. Koszty sprzedaży 70 000.; 14. - koszty wytworzenia: 0,2 x 450 000 = 90 000; - koszty wytworzenia: 0,2 x 100 000 = 20 000; - koszty zarządu: 0,2 x 50 000 = 10 000; Koszty wytworzenia: 1 767 000 (17 000 + 690 000 + 130 000 + 450 000 + 100 000 + 14 000 + 98 000 + 158 000 + 90 000 + 20 000) Koszty zarządu: 95 000 (5 000 + 10 000 + 50 000 + 3 000 + 12 000 + 1 000 + 4 000 + 10 000) Koszty sprzedaży: 439 000 (45 000 + 300 000 + 24 000 + 70 000) Razem: 2 301 000

Zadanie 15. Schemat systematycznego rachunku kosztów. Firma produkcyjna Zadanie stanowi kontynuację zadania 18. Dodatkowe założenia: - 1 sierpnia 2015 w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym "Quelle" S.A. produkcja niezakończona nie występowała; - koszty wytworzenia produktów wyniosły w sierpniu 1 767 000 zł; - produkcję niezakończoną na 31 sierpnia 2015 wyceniono według kosztów wytworzenia na 267 000 zł. Należy wycenić według kosztów ich wytworzenia wyroby gotowe powstałe w sierpniu 2015 r. Zadanie 16. Schemat systematycznego rachunku kosztów. Firma produkcyjna Zadanie stanowi kontynuację poprzedniego zadania. Dodatkowe założenia: - 1 sierpnia 2015 w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym "Quelle" S.A. zapas wyrobów gotowych nie występował; - koszty wytworzenia wyrobów gotowych wyniosły w sierpniu 1 500 000 zł; - zapas wyrobów gotowych na 31 sierpnia 2015 wyceniono według kosztów wytworzenia na 160 000 zł. Należy wycenić koszt wytworzenia sprzedanych wyroby gotowych w sierpniu. Zadanie 17. Schemat systematycznego rachunku kosztów. Firma produkcyjna Zadanie stanowi kontynuację zadania. Dodatkowe założenia: - 1 września 2015 w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym "Quelle" S.A. zapas produkcji niezakończonej wycenionej według kosztów wytworzenia wynosił 267 000; - koszty wytworzenia produktów wyniosły we wrześniu 1 833 000 zł; - produkcję niezakończoną na 30 września 2015 wyceniono według kosztów wytworzenia na 250 000 zł. Należy wycenić według kosztów ich wytworzenia wyroby gotowe powstałe we wrześniu 2015 r. Zadanie 18. Schemat systematycznego rachunku kosztów. Firma produkcyjna Zadanie stanowi kontynuację poprzednich zadań. Dodatkowe założenia: - 1 września 2015 w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym "Quelle" S.A. zapas wyrobów gotowych wyceniony według kosztów wytworzenia wynosił 160 000 zł; - koszty wytworzenia wyrobów gotowych we wrześniu wyniósł 1 850 000 zł; - zapas wyrobów gotowych na 30 września 2015 wyceniono według kosztów wytworzenia na 310 000 zł. Należy wycenić koszt wytworzenia sprzedanych wyroby gotowych we wrześniu 2015 r. Zadanie 23. PUNKTY KRYTYCZNE. Krytyczny rozmiar działalności W pewnej firmie produkuje się gipsowe krasnale. Rachunek zysków i strat za rok ubiegły wyglądał tak: sprzedaż (S) 750 000 zł p = 5 V = 150 000 (-)koszty zmienne (KZ) zł kzj = 2 (=)marża brutto (MB) zł (-)koszty stałe (KS) 200 000 zł (=)zysk brutto (ZB) zł Pytanie brzmi: ile krasnali trzeba sprzedać w trakcie roku, żeby firma pokrywała koszty? Czyli jaki jest krytyczny rozmiar działalności?

Zadanie 24. Punkty krytyczne. Krytyczna wartość sprzedaży W sklepie Żabka w zeszłym miesiącu sporządzono taki rachunek zysków i strat: sprzedaż (S) (-)koszty zmienne (KZ) (=)marża brutto (MB) (-)koszty stałe (KS) (=)zysk brutto (ZB) 400 000 zł 300 000 zł 100 000 zł 60 000 zł 40 000 zł Ile wynosi krytyczna wartość sprzedaży? Zadanie 25. Punkt krytyczny produkcji Przedsiębiorca zamierza zainwestować pewien kapitał w linię do rozlewania soków owocowych. Szacuje, że jednostkowy koszt zmienny wyrobu wyniesie 2,4 zł na jedną puszkę wyrobu. Szacuje ponadto, że koszty stałe przedsięwzięcia wyniosą 96 000 zł na rok. Jedną sztukę wyrobu (puszkę) będzie można sprzedawać po 3,6 zł. Polecenia: 1. Należy określić krytyczny rozmiar produkcji. 2. Ile sztuk wyrobu należy wyprodukować i sprzedać w ciągu roku, aby osiągnąć roczny zysk przed opodatkowaniem równy 60 000 zł? 3. Dochód w rozważanym przedsięwzięciu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym według stawki 18%. Ile sztuk wyrobu należy wyprodukować i sprzedać w ciągu roku, aby osiągnąć roczny zysk netto (zysk po opodatkowaniu podatkiem dochodowym) równy 61 500 zł? Zadanie 26. Punkt krytyczny produkcji Wytwórnia paszy "Kogutek" S.A. produkuje tylko jeden typ paszy dla drobiu. Na wytworzenie jednej tony paszy należy ponieść następujące koszty (w zł): - skrobia 235; - białko 138; - tłuszcze 85; - witaminy i minerały 11, - zużycie energii 28; - wynagrodzenia pracowników bezpośrednio produkcyjnych (system akordowy) 34; Ponadto znane są koszty działalności firmy: - amortyzacja majątku trwałego 5 600 zł/miesiąc - administracja 8 400 zł/ miesiąc; - opakowanie na jedną tonę paszy kosztuje 12 zł - podatki od nieruchomości 1 200 zł/miesiąc - załadunek na samochody jednej tony paszy 5 zł - wynajęcie pomieszczeń magazynowych 600 zł/miesiąc; - dealerom płaci się 10 zł za sprzedanie każdej tony paszy. Cena sprzedaży jednej tony paszy wynosi 700 zł netto. 1. Jaki jest punkt krytyczny produkcji w tej firmie 2. Firma płaci 19% podatku dochodowego. Jeśli właściciele chcieliby osiągnąć 12 000 zł zysku po opodatkowaniu na miesiąc, to ile paszy należy wytworzyć i sprzedać w ciągu miesiąca? Zadanie 27. Krytyczny rozmiar działalności handlowej Firma pośrednicząca w hurtowym handlu opałem nabywa pewien gatunek węgla po 500 zł za tonę a sprzedaje go po 800 zł za tonę. Agentom sprzedającym wypłaca się prowizję równą 10% ceny sprzedaży. Koszty stałe firmy są równe 44 000 zł miesięcznie. Dochód firmy opodatkowany jest stawką 18%. Odpowiedz na każde pytanie, rozważając każdy przypadek oddzielnie.

1. Ile wynosi jednostkowa marża brutto na tonie węgla? 2. Ile wynosi krytyczny rozmiar sprzedaży w tonach węgla? 3. Jeśli w firmie zamierza się osiągnąć 30 000 zł zysku po opodatkowaniu na miesiąc, to ile węgla należy sprzedać? 4. Jeśli w firmie zamierza się osiągnąć 36 000 zł zysku po opodatkowaniu ze sprzedaży 400 ton węgla w miesiącu, to jaka powinna być cena sprzedaży jednej tony węgla? 5. Jeśli w firmie planuje się osiągnięcie zysku po opodatkowaniu na poziomie 12% przychodów ze sprzedaży, to jaki rozmiar sprzedaży jest niezbędny? Zadanie 28. Krytyczny rozmiar działalności usługowej Przedsiębiorca działający w branży turystycznej rozważa zakup atrakcyjnie położonego budynku w Krakowie i adaptację tego budynku na hostel. Przedsiębiorca szacuje, że cena jednego osobodnia wyniesie 40 zł/na osobę/na dobę. Przedsiębiorca szacuje, że koszty związane z prowadzeniem hostelu wyniosą: - energia elektryczna i gaz: 3 zł/na osobę/na dobę, - woda: 2 zł/na osobę/na dobę, - reklama hostelu w internecie: 170 zł/miesiąc, - koszty pracowników recepcji i administracji hostelu: 6 000 zł/miesiąc, - wymiana pościeli oraz ręczników: 4 zł/na osobę/na dobę, - sprzątanie i środki czystości: 1 zł/na osobę/na dobę, - ochrona hostelu: 2 000 zł/miesiąc, - ubezpieczenie: 300 zł/miesiąc, - śniadania i napoje dla gości: 3 zł/na osobę/na dobę, - amortyzacja: 2 500 zł/miesiąc - podatek od nieruchomości: 80 zł na miesiąc. Polecenia: 1. Należy obliczyć miesięczny, krytyczny rozmiar działalności hostelu. 2. Przedsiębiorca zamierza osiągać miesięczny zysk po opodatkowaniu z tego hostelu równy 5 000 zł. Przedsiębiorca płaci podatek dochodowy równy 18%. Jaki miesięczny rozmiar działalności umożliwi osiągnięcie takiego zysku po opodatkowaniu? Zadanie 29. Punkty krytyczne przy produkcji wielo asortymentowej W systemie rachunkowości ujęto dane dotyczące produkcji trzech wyrobów C, D, E. C D E Jednostkowa cena sprzedaży (zł) 10 21 25 Jednostkowe koszty zmienne (zł) 8 14 19 Jednostkowa marża brutto (zł) 2 7 6 Miesięczne koszty stałe poszczególnych wyrobów (zł) 4 000 8 000 7 000 Rozmiar produkcji i sprzedaży w ostatnich miesiącach (szt.) 6 000 3 000 4 000 Miesięczne koszty stałe całego przedsiębiorstwa 21 000 zł. Należy obliczyć punkty krytyczne produkcji dla poszczególnych wyrobów zakładając, że koszty stałe całego przedsiębiorstwa rozlicza się na poszczególne wyroby w stosunku do łącznej marży brutto generowanej przez te wyroby. Zadanie 30. Punkt krytyczny kosztów W przedsiębiorstwie wytwarzającym wyroby z tworzyw sztucznych rozpoczęto przygotowania do produkowania w najbliższych miesiącach zderzaków do samochodów. Produkcję zderzaków można zorganizować dwoma metodami. Zastosowanie metody A spowoduje: - koszty stałe wyniosą 100 000 zł na miesiąc, - jednostkowy koszt zmienny zderzaka wyniesie 200 zł. Zastosowanie metody B spowoduje: - koszty stałe wyniosą 150 000 zł na miesiąc,

- jednostkowy koszt zmienny wyrobu wyniesie 160 zł. Który ze sposobów wybrać w zależności od przewidywanego miesięcznego rozmiaru produkcji? Zadanie 31. Punkt krytyczny kosztów Przedsiębiorca rozważa podjęcie działalności polegającej na wydobyciu kruszywa wykorzystywanego w przemyśle budowlanym. Kruszywo będzie wydobywane i ładowane na wagony podstawiane przez odbiorców na dzierżawioną od kolei bocznicę kolejową. Wydobycie i transport kruszywa można zorganizować trzema sposobami różniącymi się głównie stopniem mechanizacji prac (sposoby te oznaczono jako R, M, D): Oszacowano koszty poszczególnych sposobów: Sposób Koszty stałe (zł na miesiąc): R M D - amortyzacja 6 000 10 000 20 000 - zarządzanie przedsięwzięciem 3 000 5 000 9 000 - dzierżawa bocznicy kolejowej 4 000 5 000 6 000 - pozostałe koszty stałe 1 000 2 000 4 000 Koszty zmienne (zł/t) - robocizna bezpośrednia 9 4 3 - zużycie energii 6 3 2 - pozostałe koszty zmienne 3 2 1 Który ze sposobów wybrać w zależności od przewidywanego miesięcznego wydobycia i sprzedaży kruszywa? Zadanie 32. Punkt krytyczny ceny W przedsiębiorstwie wytwarza się produkt, który sprzedawano dotychczas po 80 zł za sztukę. W minionym miesiącu uzyskano następujące wyniki dotyczące tego produktu: Sprzedaż (2 500 szt. x 80 zł/szt.) 200 000 zł (-) Koszty zmienne (2 500 szt. x 50 zł./szt.) 125 000 zł (-) Koszty stałe 35 000 zł Zysk 40 000 zł Jeden z kierowników proponuje podnieść cenę do 90 zł za sztukę, lecz pragnie zachować zysk w wysokości 40 000 zł na miesiąc. Należy określić punkt krytyczny ceny. Inny z kierowników proponuje obniżyć cenę do 75 zł za sztukę, lecz pragnie zachować zysk w wysokości 40 000 zł. Należy określić punkt krytyczny ceny. Zadanie 33. Punkt krytyczny ceny Firma zajmująca się administrowaniem nieruchomościami ma w swojej ofercie m in. sprzątanie powierzchni wspólnych w blokach mieszkalnych i kamienicach (klatki schodowe, korytarze). W ostatnich miesiącach osiągano następujące wyniki w związku ze świadczeniem tej usługi: - jednostkowa cena usługi: 2,6 zł/m 2 /miesiąc - jednostkowy koszt zmienny usługi: 2,0 zł/m 2 /miesiąc - koszty stałe świadczenia usługi: 800 zł/miesiąc - rozmiar działalności (powierzchnie sprzątane): 3 000 m 2 Właścicielka firmy rozważa podniesienie jednostkowej ceny sprzedaży usługi do 3 zł/m 2 /miesiąc. Obawia się jednak, że wzrost ceny spowoduje zmniejszenie rozmiaru tej działalności. Chciałaby przy tym zachować dotychczasowe wyniki uzyskiwane z tej usługi. Jaki jest punkt krytyczny ceny w rozpatrywanym przypadku?

Zadanie 34. Marża brutto a decyzje cenowe Przedsiębiorstwo wytwarzające tylko jeden produkt zleciło przeprowadzenie badania rynku wyspecjalizowanej firmie. Wyniki badań pozwalają prognozować następujące miesięczne rozmiary sprzedaży, które można osiągnąć przy różnych cenach sprzedaży wyrobów: Cena za 1 szt. (zł) Oczekiwana sprzedaż (szt.) 30 30 000 28 45 000 27 60 000 25 75 000 Jednostkowy koszt zmienny wyrobu wynosi 20 zł. Miesięczny koszt stały tego przedsiębiorstwa to 200 000 zł. Zdolności wytwórcze firmy to 75 000 sztuk wyrobu na miesiąc. Dotychczas sprzedawano 75 000 sztuk wyrobu po cenie 25 zł za sztukę. Czy na podstawie przedstawionych danych można zaproponować zmiany, które przyniosłyby poprawę osiąganych wyników? Rozwiązanie zadania P V k z p - k z Łączna marża brutto K s Zysk 30 30 000 20 10 300 000 200 000 100 000 28 45 000 20 8 360 000 200 000 160 000 27 60 000 20 7 420 000 200 000 220 000 25 75 000 20 5 375 000 200 000 175 000 Zadanie 35. Marża brutto a decyzje cenowe W dziale sprzedaży przedsiębiorstwa produkcyjno usługowego poddano analizie złożoną przez kontrahenta ofertę wykonania pewnej usługi. Realizacja zlecenia wymaga użycia 600 roboczogodzin pracowników o najwyższych kwalifikacjach. Pracownicy ci otrzymują wynagrodzenie równe 15 zł/godz. Inne niż wynagrodzenia koszty realizacji usługi szacuje się na 7 000 zł (materiały, transport, itd.). Ponieważ liczba pracowników o odpowiednich do realizacji usługi kwalifikacjach jest ograniczona i obecnie są oni wszyscy zaangażowani przy produkcji wyrobu oznaczonego symbolem PS, przyjęcie zlecenia wymagałoby zaniechania produkcji tego wyrobu. Cena i koszt zmienny jednostki wyrobu PS są następujące: - cena jednostkowa 91 zł, - robocizna bezpośrednia: (3 godz. x 15 zł/ godz.) 45 zł, - inne jednostkowe koszty zmienne 25 zł, - razem jednostkowy koszt zmienny 70 zł, - marża brutto 21 zł/szt. Należy określić minimalną cenę realizacji zamówienia. Rozwiązanie zadania Koszty robocizny: 600 godz. x 15 zł/godz. = 9 000 zł. Pozostałe koszty (materiały, transport itd.) = 7 000 zł Utracona marża brutto (koszt utraconych możliwości; koszt alternatywny) 4 200 zł* Minimalna cena realizacji zlecenia: 20 200 zł * 600 godz. : 3 godz./szt. wyrobu PS = 200 sztuk wyrobu PS 200 szt. x 21 zł/szt. = 4200 zł

* 21 zł/szt. marży brutto 21. zł/szt. : 3 godz./szt. = 7 zł/godz. 7 zł/godz. x 600 godz. = 4 200 zł Zadanie 36. Marża brutto a decyzje produkcyjne W planie produkcji i sprzedaży przedsiębiorstwa znajduje się sześć produktów oznaczonych symbolami: A, B, C, D, E, F. Badania rynku wskazują, że przedsiębiorstwo mogłoby sprzedawać rocznie następujące ilości poszczególnych wyrobów: A 7 000 szt., B 3 000 szt., C 5 500 szt., D 8 000 szt., E 4 500 szt., F 2 000 szt. Przedsiębiorstwo dysponuje zdolnościami wytwórczymi na poziomie 62 500 maszynogodzin. Do wytwarzania poszczególnych wyrobów są zużywane następujące ilości maszynogodzin: A - 2, B - 3, C - 1, D - 4, E - 6, F - 0,5 Jednostkowa cena poszczególnych wyrobów wynosi (w zł): A - 50, B - 80, C - 65, D - 102, E - 55, F - 80; Koszty zmienne na jednostkę poszczególnych wyrobów wynoszą (w zł): A - 40, B - 60, C - 50, D - 80, E - 30, F - 70; Na podstawie powyższych danych należy określić, które produkty i w jakich ilościach powinna wytwarzać firma? Rozwiązanie zadania Produkt p k z p - k z Zużycie maszynogodzin p - k z maszynogodzinę Ranking A 50 40 10 2 5 5 B 80 60 20 3 6,67 3 C 65 50 15 1 15 2 D 102 80 22 4 5,5 4 E 55 30 25 6 4,17 6 F 80 70 10 0,5 20 1 Plan produkcji: produkt F: 2 000 szt. x 0,5 godz./szt. = 1 000 godz. produkt C: 5 500 szt. x 1 godz./ szt. = 5 500 godz. produkt B: 3 000 szt. x 3 godz. / szt. = 9 000 godz. produkt D: 8 000 szt. x 4 godz. / szt. = 32 000 godz. produkt A: 7 000 szt. x 2 godz. / szt. = 14 000 godz. produkt E: 166 szt. x 6 godz. / szt. = 1 000 godz. 62 500 godz.. Zadanie 37. Marża brutto a decyzje produkcyjne Gospodarstwo rybackie zajmuje się hodowlą i wstępną obróbką trzech gatunków ryb słodkowodnych (karp, szczupak, tołpyga). Oczekuje się, że w nadchodzącym roku popyt na ryby wyniesie: - karp 25 000 kg, - szczupak 6 000 kg, - tołpyga 10 000 kg. Cena sprzedaży poszczególnych ryb wynosi: - karp 14 zł/kg, - szczupak 30 zł/kg, - tołpyga 12 zł/kg.

Koszty zmienne, które należy ponieść na wyhodowanie i wstępną obróbkę jednego kilograma poszczególnych ryb wynoszą: - karp 7 zł/kg, - szczupak 12 zł/ kg, - tołpyga 7 zł/kg. Gospodarstwo rybackie dysponuje kilkunastoma stawami do hodowli ryb o łącznej powierzchni 40 000 m 2. Uzyskanie jednego kilograma poszczególnych gatunków ryb wymaga następujących powierzchni stawów hodowlanych: - karp 1 m 2 / kg, - szczupak 3 m 2 /kg, - tołpyga 0,5 m 2 /kg. Na podstawie powyższych danych należy określić, które ryby i w jakich ilościach powinno hodować gospodarstwo rybackie? Zadanie 38. Wskaźnik dźwigni operacyjnej Firma cateringowa dostarcza obiady do stołówki pracowniczej dużego przedsiębiorstwa produkcyjnego. W ostatnich miesiącach osiągano następujące wyniki w związku ze świadczeniem tej usługi: - jednostkowa cena sprzedaży netto jednego obiadu 10 zł; - jednostkowy koszt zmienny obiadu 6 zł; - miesięczne koszty stałe świadczenia usługi 4 000 zł; - miesięczna sprzedaż obiadów 2 000. Należy obliczyć oraz zinterpretować wskaźnik dźwigni operacyjnej w firmie cateringowej z tytułu świadczenia rozpatrywanej usługi. Rozwiązanie zadania S = 2 000 obiadów x 10 zł/obiad = 20 000 zł K z = 2 000 obiadów x 6 zł/obiad = 12 000 zł M (marża brutto) = S K z = 20 000 zł 12 000 zł = 8 000 zł K s = 4 000 zł Z b = M K s = 8 000 zł 4 000 zł = 4 000 zł D (wskaźnik dźwigni operacyjnej) Wskaźnik dźwigni operacyjnej równy 2 informuje, że przyrost przychodów ze sprzedaży o n% spowoduje przyrost zysku brutto Z b równy 2 x n%. Zadanie 39. Wskaźnik dźwigni operacyjnej Przedsiębiorca zbudował i prowadzi krytą pływalnię w miejscowości turystycznej. W minionych sezonach turystycznych w przedsiębiorstwie osiągano następujące wyniki w związku z prowadzeniem tej działalności: - cena za jedną godzinę korzystania z pływalni: 12 zł, - jednostkowy koszt zmienny: 3 zł/godzinę, - koszty stałe funkcjonowania pływalni: 270 000 zł/rok - rozmiar działalności: 50 000 osobogodzin/rok. Przedsiębiorca oczekuje, że w najbliższym roku, w związku z kryzysem gospodarczym, rozmiar działalności zmniejszy się o 20%. O ile procent zmniejszy się w związku z tym zysk brutto?

Zadanie 40. Teraźniejsza wartość Przedsiębiorca stosujący w obliczeniach stopę dyskontową równą 14% ma otrzymać w wyniku realizacji pewnej transakcji 200 000 zł za trzy lata. Korzystając z formuł dyskontowych lub tablic współczynników dyskontowych należy ustalić teraźniejszą wartość tej kwoty. Zadanie 41. Teraźniejsza wartość Przedsiębiorca stosujący w obliczeniach stopę dyskontową równą 12 % ma otrzymywać w wyniku realizacji pewnej transakcji przez kolejnych pięć lat, na końcu każdego roku 13 000 zł. Korzystając z formuł dyskontowych lub tablic współczynników dyskontowych należy ustalić teraźniejszą wartość tego ciągu wpłat. Zadanie 42. Teraźniejsza wartość Przedsiębiorca stosujący w obliczeniach stopę dyskontową równą 11 % spodziewa się otrzymywać w wyniku podjęcia pewnej inwestycji po 100 000 zł przez najbliższe dwa lata (na końcu każdego roku) a przez kolejne cztery lata 200 000 zł (również na końcu poszczególnych lat). Określić teraźniejszą wartość tego ciągu wpływów. Zadanie 43. Kryterium NPV w określaniu wysokości opłat czynszowych Zarząd pewnej gminy postanowił określić wysokość rocznych czynszów w komunalnych lokalach użytkowych. Rzeczoznawca określił bieżącą wartość rynkową jednego z budynków należących do gminy na 250 000 zł. Przewidywany okres użytkowania budynku określono na 40 lat. Po tym okresie wartość budynku wyniesie zero. W budynku znajdują się cztery identyczne lokale sklepowe. Należy określić wysokość rocznego czynszu za jeden lokal (nie licząc opłat za prąd, wodę, ogrzewanie itp. świadczenia) jeśli zarząd gminy postanowił, że wartość kapitału zainwestowanego w ten budynek powinna się pomnażać w tempie nie mniejszym niż 4% rocznie. Zadanie 44. Kryterium NPV w decyzjach cenowych Inwestor zajmujący się wydobyciem pewnego minerału ma zamówienie z fabryki kosmetyków na dostawę w ciągu 5 lat 20 000 kg tego minerału (4 000 kg rocznie). Może on kupić wyrobisko zawierające potrzebne 20 000 kg minerału. Cena tego wyrobiska (nakład na zakup) to 600 000 zł. Roczne wydatki na eksploatację tej inwestycji szacuje się na 200 000 zł (wydobycie, uszlachetnianie, transport, administracja itp.). Inwestor uznał, że w rozważanej inwestycji kapitał zainwestowany powinien pomnażać się w tempie równym 10% rocznie. Należy określić cenę 1 kg minerału, którą należy zaoferować fabryce kosmetyków, aby osiągnąć pożądane tempo pomnażania kapitału. Zadanie 45. Kryterium NPV w określaniu wysokości opłat leasingowych Zarząd przedsiębiorstwa produkującego maszyny do szycia pragnie rozszerzyć swoją ofertę handlową o udostępnianie zakładom odzieżowym profesjonalnych maszyn do szycia w formie leasingu. Warunki leasingu: okres trwania leasingu 5 lat, po tym okresie maszyna przechodzi na własność korzystającego (leasingobiorcy), płatności będą dokonywane kwartalnie (z dołu). Bieżąca cena rynkowa pewnego typu maszyny wynosi 12 300 zł. Fabryka ocenia, że operacje leasingowe powinny umożliwić osiągnięcie pomnożenia zainwestowanego w nie kapitału w tempie rocznym równym 12%. Należy określić wysokość kwartalnej opłaty leasingowej za maszynę o wartości 12 300 zł, która to opłata umożliwi osiągnięcie stopy zwrotu na tej inwestycji nie mniejszej niż 12 % rocznie.

Zadanie 46. Wewnętrzna stopa zwrotu Przedsiębiorca zaangażował w pewne przedsięwzięcie kapitał o wartości 170 000 zł. Po roku otrzymał z tego przedsięwzięcia jednorazowy wpływ kapitału (cash flow) o wartości 210 000 zł. Należy określić w jakim tempie kapitał pomnażał się w tym przedsięwzięciu na przestrzeni roku (określić wewnętrzną stopę zwrotu tego przedsięwzięcia). Zadanie 47. Wewnętrzna stopa zwrotu Przedsiębiorca zaangażował w pewne przedsięwzięcie kapitał o wartości 230 000 zł. Po dwóch latach otrzymał z tego przedsięwzięcia jednorazowy wpływ kapitału o wartości 290000 zł. W jakim rocznym tempie (na przestrzeni dwóch lat) pomnażał się zainwestowany w to przedsięwzięcie kapitał? (Określić wewnętrzną stopę zwrotu tego przedsięwzięcia). Zadanie 48. Wewnętrzna stopa zwrotu Przedsiębiorca rozważa budowę bufetu gastronomicznego na dworcu kolejowym. Nakłady na realizację tej inwestycji mają wynieść 100 000 zł. Oczekuje się, że wpływy z eksploatacji tego przedsięwzięcia wyniosą w pierwszym roku 60 000 zł, a w drugim roku również 60 000 zł. Przedsiębiorca zamierza sprzedać bufet po dwóch latach działalności a kapitał zainwestować w inne przedsięwzięcie. Szacuje, że ze sprzedaży bufetu po dwóch latach eksploatacji uzyska 50 000 zł. Należy określić wewnętrzną stopę zwrotu, której można oczekiwać po tej inwestycji. Zadanie 49. Krzywa uczenia i całkowity koszt Pracownik Działu Controllingu spółki ABC ma za zadanie obliczyć całkowity koszt bezpośredni wytworzenia 14 partii nowego produktu. Wiadomo, że jedna partia składa się z 100 szt. produktu. Do kosztów bezpośrednich wlicza się materiały bezpośrednie oraz robociznę bezpośrednią. Wiadomo, że 1 szt. wyrobu wymaga zużycia 1,2 kg materiału bezpośredniego, którego cena jednostkowa wynosi 4,7 zł/kg, a czas wyprodukowania pierwszej partii wyrobów wyniesie 80 godzin. Zakłada się, że w tego typu produkcji ma zastosowanie krzywa uczenia, którą charakteryzuje współczynnik uczenia na poziomie 92%. Koszt 1 godziny pracy pracowników bezpośrednio produkcyjnych wynosi 19 zł/h. Wyniki obliczeń należy zaokrąglać do dwóch miejsc po przecinku.

WSKAŹNIKI ZN/S = zyskowność sprzedaży = ROS (return on sale) S/A = wskaźniki obrotowości aktywów = TAT (total asset turnover) ZN/S * S/A = ZN/A = stopa zwrotu z inwestycji (aktywów) = ROI (return on investment) = ROA (return on assets) ROI = ZN / A RI = ZN rzecz ZN min zł/v V zł Sprzedaż 100 1000 (-)KZ 30 1000 ROI = 10% (=)MB 70 1000 (-)KS 20000 (=)ZB (-)podatek doch. 20% stawka pod. (=)ZN Aktywa = Kapitał 500000 Zadanie 1. Planowany rachunek wyników na 2017 r. dla wydziału płyt metapleksu przedstawia się następująco: Sprzedaz (16,00 x 3000 szt.) Koszty zm. (9,00 x 3000 szt.) Marża Koszty stałe 11000 Zysk na wydziale Kapitał wydziału = 80000 Min. stopa zwrotu na kapitale = 10% = min ROI Oblicz: a. ROI = ZB/A = ZB/Kap. = b. Zysk potrzebny do osiagnięcia minimalnego ROI = 10% c. Zysk rezydualny (RI) = d. Zyskowność sprzedaży = ZB/S = e. Wskaźnik rotacji kapitału = S/Kap = S/A = f. Wydział może sprzedać w tym roku dodatkowo 1500 szt po 16,00 każda. Koszty zmienne dla tej partii będą 10,00, a stałe wzrosną o 6000. Kapitał musi być zwiększony o 40000. Oblicz: i. Zmiany zysku na wydziale j. Kwotę zysku rezydualnego dla wydziału

k. Czy nalezy realizować dodatkową sprzedaż? Zadanie 2. Obecny wskaźnik ROI = 23% przy zyskach 103500 i kapitale 450000. Kierownik wydziału odrzucił projekty inwestycyjne poniewaz każdy obniżał mu ROI. NAKŁADY ZYSKI ROI RI A 100000 14000 B 50000 8000 C 23000 4000 D 17000 1530 E 33400 4000 F 72000 14400 G 38000 6080 Jeśli zarząd centralny zmieni wskaźnik ROI na RI, to który projekt zostanie zaakceptowany przez kierownictwo wydziału meblowego? Minimalna oczekiwana stopa zwrotu przy określaniu wskaźnika rezydualnego wynosi 14%. Zadanie 3. Poniższe pytania opierają się na danych finansowych z ostatniego roku obrotowego: Sprzedaż 900000 zł Kapitał własny 250000 zł Koszty uzyskania 700000 zł Średni stan aktywów 500000 zł Podatek dochodowy 110000 zł Minimalna stopa zwrotu 14% a) Oblicz ROI. b) Oblicz zysk rezydualny za ostatni rok. S = 900 000 -K = 700 000 =ZB = 200 000 -podatek = 110 000 =ZN = 90 000 a) ROI = ZN/A = 90 000 / 500 000 = 18% ROI = ROS * TAT = 10% * 1,8 = 18% ROI min = 14% ZN min = 14% * 500 000 = 70 000 b) RI = ZN rz ZN min = 90 000 70 000 = 20 000 ROS = ZN/S = 90 000 / 900 000 = 10% TAT = S/A = S/Kap. = 900 000 / 500 000 = 180% Dźwignia finansowa = A/kap.wł. = Kap.ogółem/ Kap.wł. = 500 000 / 250 000 = 200% ROE = dźwignia fin. * ROI = ZN/Kap.wł. = 18% * 2 = 90 000/ 250 000 = 36%

Zadanie 3+. Prognozuje się, że sprzedaż wzrośnie o 10% (V), a w puli kosztów całkowitych KZ to 25%. S = 900 000 *110% = 990 000 -K = 700 000*75%(KS) + 700 000*25% * 110% (KZ) = 717 500 =ZB = 272 500 -podatek = 55% * 272 500 = 149 875 =ZN = 122 625 (Stopa podatku = 110 000 /200 000 = 55%) ROS = ZN/S = 122 625 / 990 000 = 12,39% TAT = S/A = S/Kap. = 990 000 / 500 000 = 198% ROI= ZN/A = ROI = ROS * TAT = 122 625/ 500 000 = 24,5% Dźwignia finansowa = A/kap.wł. = Kap.ogółem/Kap.wł. = 500 000 / 250 000 = 200% ROE = dźwignia fin. * ROI = ZN/Kap.wł. = 24,5% * 200% = 49% = 122 625/ 250000 ROI min = 14% ZN min = 14% * 500 000 = 70 000 RI = ZN rz ZN min = 122 625-70 000 = 52 625 Zadanie 4. Poniższe pytania opierają się na danych finansowych z ostatniego roku obrotowego: Sprzedaż 887 433 zł Koszty całkowite 322 973 zł Średni stan aktywów 334 600 zł Podatek dochodowy 48 230 zł Minimalna stopa zwrotu 15% a) Oblicz TAT. b) Oblicz wskaźnik rentowności sprzedaży ROS. c) Oblicz ROI. d) Oblicz zysk rezydualny za ostatni rok. e) Jeśli w następnym roku firma oczekuje wzrostu sprzedaży o 43% przy nie zmienionej rentowności sprzedaży i nie zmienionym wskaźniku obrotowości aktywów to ile powinien wynieść zysk? f) Jeśli w następnym roku firma oczekuje wzrostu sprzedaży o 27% (w puli kosztów całkowitych koszty zmienne to 32%). Zadanie 5. Firma X osiągnęła następujące rezultaty w ciągu rozpatrywanego roku: - zysk operacyjny 2160 zł; - wskaźnik obrotowości aktywów 5; - ROI = 18%. Oblicz: 1) średni stan aktywów; 2) sprzedaż. Zadanie 6.

Pytanie opiera się na następujących danych: Sprzedaż 900000zł Kapitał własny 500000zł ROI 12% Średni stan aktywów? Wskaźnik obrotowości (TAT) 1,5 Zysk rezydualny? Minimalna stopa zwrotu 10% Dyspozycje: a) Oblicz średni stan aktywów b) Oblicz zysk rezydualny. c) Oblicz wskaźnik rentowności sprzedaży ROS. Jeśli w następnym roku firma oczekuje wzrostu sprzedaży o 20% przy nie zmienionej rentowności sprzedaży i nie zmienionym wskaźniku obrotowości aktywów to ile powinien wynieść zysk?