ŻUŁAWSKI ZARZAD MELIORACJI I URZADZEN WODNYCH W ELBLĄGU 82-300 Elbląg, ul. Junaków 3, tel. 55 2325725 fax 55 2327118 PROGRAM MAŁEJ RETENCJI DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO NA LATA 2016 2030 POWIAT ELBLĄG GMINA GODKOWO 2016 1
Spis treści 1. Wstęp.. 3 2. Ogólna charakterystyka gminy... 3 2.1 Położenie, wybrane dane o gminie 3 2.2 Warunki naturalne. 4 3. Potencjalne możliwości magazynowania wód powierzchniowych na terenie gminy... 4 4. Uwarunkowania i ograniczenia w retencjonowaniu wód. 5 5. Zestawienie istniejących zbiorników wodnych 6 6. Zestawienie istniejących budowli hydrotechnicznych.. 7 7. Zestawienie istniejących obiektów małej retencji.. 8 8. Koncepcja budowy obiektów małej retencji. 10 9. Zestawienie proponowanych obiektów małej retencji 11 2
1. Wstęp Niniejszy załącznik jest częścią składową Programu małej retencji dla województwa warmińsko- mazurskiego na lata 2016-2030. Załącznik zawiera ogólną charakterystykę gminy, warunków naturalnych, budowli piętrzących, systemów melioracyjnych. W załączniku zawarto dane dotyczące potencjalnych możliwości retencjonowania wód na terenie gminy. Opracowanie jest aktualizacją wcześniejszych programów małej retencji. W opracowaniu ujęto, umieszczone w wyżej wymienionych programach, propozycje obiektów, które nie zostały zrealizowane oraz propozycje obiektów małej retencji wysunięte przez samorządy gminne, instytucje związane z gospodarką wodną gmin, lasy państwowe i osoby prywatne. 2. Ogólna charakterystyka gminy 2.1 Położenie, wybrane dane o gminie Gmina Godkowo leży we wschodniej części powiatu Elbląg. Gmina graniczy z gminami Orneta, Wilczęta, Pasłęk, Miłakowo, Morąg. Połączenie gminy z siedzibą województwa zapewniają drogi nr 513 i nr 7. Powierzchnia gminy wynosi 167 km 2, co stanowi 0,7 % powierzchni województwa. Gminę tworzy 22 sołectw w 33 miejscowościach. Mieszkańcy Teren gminy zamieszkuje 3329 osoby przy średnim zaludnieniu 20 osób na km 2. W gminie zamieszkuje wg stanu na 2014 r. 2132 osób w wieku produkcyjnym, przy czym osób pracujących jest 218, nie uwzględniając osób pracujących w indywidualnych gospodarstwach rolnych. Działalność gospodarczą prowadzą 145 osoby. Użytkownicy gruntów Użytki rolne zajmują ogólną powierzchnię 11700 ha w tym: grunty orne ogółem 7439 ha sady 21 ha łąki 980 ha pastwiska 2900 ha lasy i grunty leśne 4081 ha 3
pozostałe grunty i nieużytki 1253 ha Infrastruktura Sieć wodociągowa na terenie gminy ma łączną długość 92,4 km. Sumaryczna długość istniejącej sieci kanalizacyjnej wynosi 5,2 km. 2.2 Warunki naturalne Obszar Gminy Godkowo leży w północno-wschodniej części makroregionu Pojezierza Wschodniopomorskiego, mezoregionu Pojezierza Iławskiego. Rzeźby powierzchni nie charakteryzują znaczące deniwelacje terenu. Ukształtowana została w wyniku działalności lądolodu skandynawskiego, w okresie zlodowaceń plejstoceńskich, erozji wietrznej, wodnej, a także w wyniku działalności gospodarczej człowieka. Powierzchnię tego obszaru cechuje nachylenie ku północy w kierunku Zatoki Gdańskiej i zachodowi ku dolinie Wisły. Jest to obszar występowania dużej ilości jezior. Zwarte kompleksy leśne występują na całym obszarze gminy (20,8%). Klimat gminy charakteryzowany jest przez opady i temperaturę. Średni opad roczny wynosi 660 mm, w okresie wegetacyjnym 395 mm. Średnie temperatury roczne wynoszą 7,2 C, w okresie wegetacyjnym 13,6 C. W okresie wegetacji różnica między opadami a parowaniem wyraża się niedoborem wynoszącym średnio na terenie gminy 50 mm. Występujące niedobory opadów w okresie wegetacyjnym mają negatywny wpływ na warunki produkcji rolniczej. Niedobory opadów i swobodny ich wpływ w okresie poza wegetacyjnym stopniowo doprowadzają do uszczupleń istniejących zasobów wód powierzchniowych i gruntowych. Jednym ze środków poprawy niekorzystnego bilansu jest retencjonowanie wód powierzchniowych w różnych formach zależnych od naturalnych warunków. 3. Potencjalne możliwości magazynowania wód powierzchniowych na terenie gminy Realizacja retencjonowania wody może przybierać rozmaite formy - od wykorzystania naturalnych warunków gruntowo-wodnych, szaty roślinnej, retencji glebowo-gruntowej i retencji leśnej po retencję naturalnych zbiorników wodnych, koryt i dolin rzecznych, a także budowę obiektów inżynierskich. Najistotniejsza i możliwa do zastosowania pod kątem dysponowania zmagazynowanymi zasobami jest duża możliwość retencji koryt i dolin rzecznych. Należy jednak zwrócić uwagę, iż możliwości wykorzystania tej formy retencji są niekiedy bardzo ograniczone 4
4. Uwarunkowania i ograniczenia w retencjonowaniu wód Głównymi uwarunkowaniami retencjonowania wody są warunki naturalne a szczególnie rzeźba terenu, zabudowa, stan użytkowania gruntów, własność terenów, zapotrzebowanie samorządów i właścicieli na gromadzenie wody. Lokalizacja obiektów małej retencji musi być także zgodna z założeniami planów wojewódzkiego i gminnych zagospodarowania przestrzennego oraz nakazami, zakazami i ograniczeniami wynikającymi z programu ochrony przyrody i kształtowania krajobrazu w regionie. Poważnym ograniczeniem w retencjonowaniu wód mogą być również sprzeczne interesy właścicieli gruntów lub ich użytkowników lub innych użytkowników wody sąsiadujących z planowanym obiektem. 5
5. Zestawienie istniejących zbiorników wodnych na terenie gminy Godkowo L.p. Nazwa zbiornika Właściciel Lokalizacja Zlewnia 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 1/Z/54/280402_2 Staw szt. 2 2/Zst/54/280408_2 Jezioro Okonie 3/Jst/54/280408_2 Jezioro Zimnochy 4/ Jst/54/280408_2 5/Zst/54/280408_2 6/Zst/54/280408_2 7/Zst/54/280408_2 8/Zst/54/280408_2 Staw 9/Zst/54/280408_2 10/Zst/54/280408_2 5szt Stawów 11/Zst/54/280402_2 Stawy 2 szt 12/Zst/54/280408_2 Stawy 2szt 13/Zst/54/280408_2 Stawy 5szt 14/Zst/54/280408_2 Stawy 2szt 15/Zst/54/280408_2 Osoba prywatna Klekotki Rzeka Wąska Funkcja przeznaczenie retencja, hodowla ryb Charakterystyka techniczna Orientacyjna Pojemność Powierzchnia ha głębokość m w tys. m 3 6,96 1,5 104,4 SP Nafty Rzeka Wąska hodowla ryb 2 1,2 24,0 SP RZGW w Gdańsku SP RZGW w Gdańsku Zimnochy Rzeka Wąska hodowla ryb 32,73 5 1637 Zimnochy Rzeka Wąska hodowla ryb 28,12 4 1128 SP Zimnochy Rzeka Wąska hodowla ryb 4,98 2 100 SP Zimnochy Rzeka Wąska hodowla ryb 1 2 20 SP Zimnochy Rzeka Wąska hodowla ryb 4,98 2 99,6 SP Zimnochy Rzeka Wąska hodowla ryb 4,55 2 91 SP RZGW w Gdańsku Siedlisko Rzeka Wąska retencja, hodowla ryb 2 1 20 SP Stary Cieszyn Rzeka Wąska retencja 2 1 20 SP LP osoba prywatna Szymbory Rzeka Pasłęka hodowla ryb 20,87 1 208,7 Osoba prywatna Ząbrowiec Rzeka Wąska hodowla ryb 3,1 1 31 Osoba prywatna Skowrony Rzeka Wąska hodowla ryb 1,5 1 15 Osoba prywatna Ząbrowiec Rzeka Wąska hodowla ryb 5,4 1,5 81 Osoba prywatna Ząbrowiec Rzeka Wąska hodowla ryb 3,2 1 32 6
6. Zestawienie istniejących budowli hydrotechnicznych na terenie gminy Godkowo L.p. Nazwa budowli Właściciel, Użytkownik Administracyjna (wieś, miasto) Lokalizacja Hydrologiczna (zlewnia cieku podstawowego) Wysokość piętrzenia m Przeznaczenie 1 Jaz 16/B/54/280402-2 ZMiUW O/Elbląg Klekotki Rzeka Wąska 2,0 retencja, rekreacja 2 Jaz 17/ B/54/280402-2 ZMiUW O/Elbląg Bielica Rzeka Wąska 2,0 korekcja retencji wód 3 Jaz 18/ B/54/280402-2 ZMiUW O/Elbląg Siedlisko Rzeka Wąska 2,2 korekcja retencji wód 4 Jaz 19/ B/54/280402-2 ZMiUW O/Elbląg Dobry Rzeka Wąska 4,0 korekcja retencji wód 5 Przepust z zastawką 20/ B/54/280402-2 SP Zimnochy Rzeka Wąska 2,0 retencja 6 Przepust z zastawką 21/ B/54/280402-2 SP Zimnochy Rzeka Wąska 2,0 retencja 7
7. Zestawienie istniejących obiektów małej retencji na terenie gminy Godkowo Charakterystyka techniczna obiektu Symbol obiektu Nazwa obiektu Lokalizacja Zlewnia Budowla Funkcja obiektu Koszty orientacyjne tys. zł Dodatkowa pojemność retencyjna tys. m 3 Orientacyjna głębokość m Pow. zw. wody ha Właściciel 1/Z/54/280402_2 Klekotki rz. Wąska staw retencja, hodowla ryb - 104,4 1,5 6,96 osoba prywatna 2/ZST/54/280402_2 Staw 2 szt. Nawty rz. Wąska staw hodowla ryb - 24 1,2 2 3/JST/54/280402_2 Jezioro Okonie Zimnochy rz. Wąska - hodowla ryb - 1637 5 32,73 4/JST/54/280402_2 Jezioro Zimnochy Zimnochy rz. Wąska - hodowla ryb - 1128 4 28,12 5/ZST/54/280402_2 Zimnochy rz. Wąska staw hodowla ryb - 100 2 4,98 6/ZST/54/280402_2 Zimnochy rz. Wąska staw hodowla ryb - 20 2 1 7/ZST/54/280402_2 Zimnochy rz. Wąska staw hodowla ryb - 99,6 2 4,98 8/ZST/54/280402_2 Zimnochy rz. Wąska staw hodowla ryb - 91 2 4,55 RZGW w Gdańsku RZGW w Gdańsku 9/ZST/54/280402_2 Siedlisko rz. Wąska staw retencja, hodowla ryb - 20 1 2 RZGW w Gdańsku, osoba prywatna 10/ZST/54/280402_2 Stary Cieszyn rz. Wąska staw retencja - 20 1 2 8
11/ZST/54/280402_2 Staw 5 szt. Szymbory rz. Pasłęka staw hodowla ryb - 208,7 1 20,87 Lasy Państwowe, osoba prywatna 12/ZST/54/280402_2 Staw 2 szt. Ząbrowiec rz. Wąska staw hodowla ryb - 31 1 3,1 osoba prywatna 13/ZST/54/280402_2 Staw 2 szt. Skowrony rz. Wąska staw hodowla ryb - 15 1 1,5 osoba prywatna 14/ZST/54/280402_2 Staw 5 szt. Ząbrowiec rz. Wąska staw hodowla ryb - 81 1,5 5,4 osoba prywatna 15/ZST/54/280402_2 Staw 2 szt. Ząbrowiec rz. Wąska staw hodowla ryb - 32 1 3,2 osoba prywatna 16/B/54/280402_2 Jaz Klekotki rz. Wąska - retencja, rekreacja - - - - 17/B/54/280402_2 Jaz Bielica rz. Wąska - retencja - - - - 18/B/54/280402_2 Jaz Siedlisko rz. Wąska - retencja - - - - 19/B/54/280402_2 Jaz Dobry rz. Wąska - retencja - - - - 20/B/54/280402_2 21/B/54/280402_2 Przepust z zastawką Przepust z zastawką Zimnochy rz. Wąska - retencja - - - - Zimnochy rz. Wąska - retencja - - - - 9
8. Koncepcja budowy obiektów małej retencji Proponowane w opracowanym w latach 90-tych programie, obiekty na obecnym terenie województwa zostały zrealizowane w nikłym stopniu. Obecnie powtarza się uzgodnione poprzednio propozycje uzupełnione o dodatkowe obiekty małej retencji zgłaszane przez gminę bądź osoby prywatne i lasy państwowe. Obiekty zamieszczono w poniższym zestawieniu. 10
9. Zestawienie proponowanych obiektów małej retencji na terenie gminy Godkowo Symbol obiektu Nazwa obiektu Lokalizacja Zlewnia Budowla Funkcja obiektu Koszty orientacyjne tys. zł Charakterystyka techniczna obiektu Dodatkowa pojemność retencyjna tys. m 3 Orientacyjna głębokość m Pow. zw. wody ha Właściciel 22/ZMEW/280402_2 Przepust z zastawką Zimnochy rz. Wąska jaz, grobla produkcja energii 2800 520 2 21, osoba prywatna 23/ZMEW/54/280402_2 Zbiornik Nawty Zimnochy rz. Wąska jaz, grobla, stopień wodny produkcja energii 2200 160 2 8, Skarb Państwa - Lasy Państwowe 24/M/54/280402_2 Mokradło Dobry Dobry rz. Dobrska Struga przepustozastawka, grobla nawadnianie 960 60 0,5 13 osoba prywatna 25/J/54/280402_2 Jezioro Okonie Zimnochy rz. Wąska przepustozastawka, grobla retencja 1100 410 1 41,3 RZGW w Gdańsku 26/Z/54/280402_2 Cieszyniec nr 1 Cieszyniec rz. Wąska jaz, grobla retencja 2250 40 2 2 Skarb Państwa Lasy Państwowe 27/Z/54/280402_2 Bielica Młyn Bielica rz. Wąska jaz hodowla ryb 1500 20 1 2 osoba prywatna 28/Z/54/280402_2 Siedlisko Siedlisko rz. Wąska jaz retencja 500 14 0,5 2,8 RZGW w Gdańsku 29/Z/54/280402_2 Zbiornik Klekotki Klekotki rz. Wąska jaz retencja 500 34 0,5 7 osoba prywatna 30/J/54/280402_2 Jezioro Zimnochy Zimnochy rz. Wąska przepustozastawka retencja 1100 140 0,5 28 RZGW w Gdańsku 11