I. Informacje podstawowe o wystawie Bogowie instrukcja obsługi materiały edukacyjne do wystawy Wystawa Bogowie instrukcja obsługi zaprasza gości do podróży w głąb religii świata. Proponujemy, opracowany specjalnie do niej, zestaw atrakcyjnych ćwiczeń edukacyjnych, które można wykonać przed, w trakcie lub po zwiedzaniu wystawy w klasie, domu, czy na podwórku, uwzględniających oczekiwania gości indywidualnych i grup zorganizowanych, Zagadnienia podejmowane na wystawie Bogowie instrukcja obsługi Religia a przyroda: elementy środowiska przyrodniczego, miejsca naturalnie uświęcone Religia a dzieci: edukacja, rytuały Religia a kobiety: kobiety w religiach, sławne kobiety, szczególne rytuały Różne sposoby zwracania się do bogów i nawiązywania z nimi relacji Religia a globalizacja Religia a cierpienie Religia a wolność/zobowiązanie Tolerancja i współżycie Religia a konflikt Tematyka wystawy Bogowie instrukcja obsługi została zaprezentowana za pomocą różnorodnych form przekazu. Zastosowane formy przekazu muzealia Obiekty ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie: przedmioty kultu, także użytkowe, np. stroje, jak również kopie muzealiów, które stanowią ilustrację dawnych i współczesnych praktyk religijnych. filmy Wśród obrazów prezentowanych na wystawie znajdują się fragmenty filmów dokumentalnych, filmy będące elementami instalacji artystycznych oraz zrealizowane specjalnie na potrzeby ekspozycji. fotografie Na wystawie można obejrzeć fotografie ilustrujące praktyki religijne oraz zdjęcia będące elementami instalacji artystycznych. instalacje artystyczne Muzeum Europy w Brukseli zaprosiło do współpracy przy tworzeniu wystawy artystów, umożliwiając im swobodny wybór formy artystycznej wypowiedzi, co uczynili w sposób emocjonalny, z dużą dozą wrażliwości. sztuka teatralna Po raz pierwszy w historii wystawiennictwa, ekspozycja wzbogacona została o prawdziwą sztukę teatralną, napisaną przez Phillipe a Blasbanda. Przedstawienie podejmuje temat strachu i zawsze aktualnego problemu przemocy motywowanej wiarą. Sztuka teatralna okazała się oryginalnym i skutecznym medium, pozwalającym na głębokie wejrzenie w spektrum uczuć wywoływanych przez wojnę toczoną w imię religii. 1
II. Propozycje zadań edukacyjnych do przeprowadzenia przed zwiedzeniem wystawy lub po nim dla dzieci w wieku od 10 do 18 lat. 1. Przegląd prasy Wiek uczestników od 15 lat Czas na tydzień przed wizytą na wystawie lub po niej Cel określenie wagi przekazu religijnego w mediach, analiza dyskursu Kompetencje doskonalenie umiejętności badania i analizy informacji medialnych Przebieg: a) Śledzenie informacji w mediach (np. w prasie, telewizji, Internecie) przez tydzień indywidualnie lub w grupach. b) Wybór informacji związanych z religią i stworzenie dossier. c) Analiza materiałów i sformułowanie odpowiedzi na pytania: Jaki jest stosunek danego medium do tematu religii? Kim jest autor materiału? Jaki jest jego temat? Jak została przedstawiona w danym materiale religia? Gdzie, w ramach danego medium, umieszczono informacje (np. w której części gazety, portalu, na której stronie, w której rubryce) d) Zaprezentowanie wyboru materiałów i efektów analizy pozostałym uczniom. 2. Reportaż: Różnorodność wyznań religijnych w twojej okolicy. Wiek uczestników 10-14 lat pod opieką dorosłych, 15-18 lat w grupach Czas przed lub po wizycie na wystawie Cel uświadomienie sobie różnorodności religijnej w Polsce, kształtowanie postaw tolerancji uwrażliwienie na obecność osób wyznających inną religię i jej przejawy w życiu codziennym Kompetencje doskonalenie umiejętności prowadzenia obserwacji, zdobywania, opracowywania i korzystania z informacji 2
Przebieg a) Badania w terenie z wykorzystaniem samodzielnie opracowanej ankiety uwzględniającej m.in. następujące pytania: czy w najbliższej okolicy jest miejsce kultu innej religii niż katolicyzm? jeśli tak, to jakie? jak się o nim dowiedziałeś/łaś? czy znasz ludzi, którzy tam uczęszczają? czy byłeś tam kiedykolwiek? czy zauważyłeś gdzieś inne symbole religijne? b) Działania dodatkowe: Wykonanie fotografii Wykonanie albumów fotografii z legendą i komentarzem Rysunki zestawiające różne elementy religijne i porównujące je Spisywanie lub nagrywanie wywiadów z przedstawicielami różnych wspólnot wyznaniowych b) Stworzenie reportażu z uwzględnieniem różnych materiałów: fotografii, rysunków, wywiadów. 3. Sondaż: Wiara wokół ciebie. Wiek uczestników 12-18 lat Czas przed lub po wizycie na wystawie Cel uświadomienie różnic miedzy ludźmi, dotyczących poziomu zaangażowania religijnego Kompetencje umiejętność zredagowania i przeprowadzenia sondażu, interpretacja wyników sondażu Przebieg: a) Zredaguj kwestionariusz sondażowy zawierający kilkanaście pytań dotyczących wiary z trzema możliwymi odpowiedziami. Poniżej przykładowe pytania: Czy wymiar duchowy i religijny jest ważny, by być zadowolonym z życia? (bardzo ważny ważny nieważny) Czy religia zajmuje ważne miejsce w naszym życiu? (bardzo ważne ważne nieważne) Czy wierzysz w Boga? (tak nie nie wiem) 3
b) Stwórz listę osób, które chcesz przepytać. c) Przeprowadź wywiady. d) Opracuj i omów z kolegami wyniki sondażu. 4. Poszukiwanie informacji w sieci Wiek uczestników 14-18 lat Czas przed wizytą na wystawie lub po niej Cel wypracowanie umiejętności oceniania wartości źródła Kompetencje umiejętność sprawdzania użyteczności, wartości i prawdziwości informacji Przebieg a) Wybór tematów i wyszukiwanie informacji w sieci. b) Analiza strony wg typów informacji, obrazów, treści, jakości informacji. c) Klasyfikacja stron według typologii stworzonej przez ucznia. d) Opracowanie i prezentacja wniosków. Uwaga! Ćwiczenia powinny być przeprowadzone pod opieką dorosłego, który zadba, by uczniowie stosowali podczas wyszukiwania tzw. słowa kluczowe, naprowadzające na odpowiednie rodzaje stron. 5. Wrażenia z wystawy Wiek uczestników 10-14 lat Czas po zwiedzeniu wystawy Cel zbudowanie własnej opinii na temat wystawy Kompetencje obserwacja, refleksja, opisywanie indywidualnego doświadczenia Przebieg a) Opracowanie kwestionariuszy dotyczących wrażeń z wystawy z uwzględnieniem następujących pytań zagadnień: 4
Co wywarło na tobie największe wrażenie? Co cię najbardziej zainteresowało i dlaczego? Co podobało ci się najbardziej i dlaczego? Co ci się nie podobało? Czego ciekawego się dowiedziałeś? Jak opowiedzieć o tej wystawie innym? b) Opracowane kwestionariusze należy zebrać, a następnie rozdać uczniom losowo. c) Uczniowie wypełniają otrzymany kwestionariusz, a następnie omawiają na forum grupy. 6. Drama: Zaprezentuj wybraną religię. Wiek powyżej 10 lat Czas po zwiedzaniu wystawy Cel zrozumienie, synteza i porównanie informacji Kompetencje nauka poprzez doświadczanie, przeżycie, obserwacje, refleksje Przebieg: a) Poszukaj w swoim otoczeniu lub wykonaj atrybuty różnych religii. b) Napisz scenariusz. c) Rozdziel role. d) Odegraj i sfilmuj przedstawienie. 7. Opracuj jedną kartę do katalogu wystawy. Wiek powyżej 14 lat Cel pokazanie zwiedzającym, że wystawa nie jest dziełem przypadku, że posiada scenariusz i główny wątek tematyczny scalający treść poszczególnych modułów. Kompetencje umiejętność obserwacji, korzystania z informacji 5
Przebieg: a) Zaznaczenie na planie wystawy trasy zwiedzania. b) Opracowanie konspektu dotyczącego form przekazu muzealnego zastosowanych na wystawie Bogowie instrukcja obsługi. Przykładowe zapisy: Wymień rożne obecne na wystawie nośniki treści i powiedz, co zawierały. Czy muzealia są elementem wszystkich modułów wystawy? W którym miejscu widziałeś film? c) Na podstawie zabranych informacji i planu wystawy opracuj jedną stronę katalogu do wystawy. 6