ŻUŁAWSKI ZARZAD MELIORACJI I URZADZEN WODNYCH W ELBLĄGU 82-300 Elbląg, ul. Junaków 3, tel. 55 2325725 fax 55 2327118 PROGRAM MAŁEJ RETENCJI DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO NA LATA 2016-2030 POWIAT ELBLĄSKI GMINA MIEJSKO-WIEJSKA MŁYNARY 2016
Spis treści 1. Wstęp 3 2. Ogólna charakterystyka gminy. 3 2.1 Położenie, wybrane dane o gminie 3 2.2 Warunki naturalne. 4 3. Potencjalne możliwości magazynowania wód powierzchniowych na terenie gminy.. 4 4. Uwarunkowania i ograniczenia w retencjonowaniu wód... 5 5. Zestawienie istniejących zbiorników wodnych 6 6. Koncepcje budowy obiektów małe retencji 7 2
1. Wstęp Niniejszy załącznik jest częścią składową programu małej retencji dla województwa warmińsko- mazurskiego na lata 2016-2030 i wchodzi w skład części II pt. Koncepcja rozwiązań technicznych budowy obiektów małej retencji. Załącznik zawiera ogólną charakterystykę gminy, warunków naturalnych, klimatycznych oraz informacje na temat istniejących zbiorników wodnych, budowli piętrzących, systemów melioracyjnych. W załączniku zawarto dane dotyczące potencjalnych możliwości retencjonowania wód na terenie gminy. Opracowanie jest aktualizacją wcześniejszego programu małej retencji. W niniejszym opracowaniu ujęto wymienione w powyższym programie obiekty, które nie zostały zrealizowane po uprzednim skorygowaniu ich listy w porozumieniu z samorządem gminnym i lasami państwowymi. Istniejące obiekty małej retencji oraz obiekty proponowane do realizacji zostały opracowane tabelarycznie. 2. Ogólna charakterystyka gminy 2.1. Położenie, wybrane dane o gminie Gmina Młynary leży we wschodniej części powiatu Elbląg. Gmina graniczy z gminami Elbląg, Tolkmicko, Frombork, Płoskinia, Wilczęta, Pasłęk i Milejewo. Połączenie gminy z siedzibą województwa zapewnia droga nr 509. Powierzchnia gminy wynosi 157 km 2, co stanowi 0,65 % powierzchni województwa. Gminę tworzy 20 sołectw w 30 miejscowościach. Mieszkańcy Teren gminy zamieszkuje 4625 osób przy średnim zaludnieniu 29 osób na km 2. W gminie zamieszkuje wg stanu na 2014 r. 2866 osób w wieku produkcyjnym. Działalność gospodarczą prowadzi 112 osób. Użytkowanie gruntów Użytki rolne zajmują ogólną powierzchnię 8374 ha w tym: grunty orne ogółem 5110 ha sady 13 ha łąki 595 ha 3
pastwiska lasy i grunty leśne pozostałe grunty i nieużytki 2656 ha 6285 ha 1339 ha Infrastruktura Sieć wodociągowa na terenie gminy ma łączną długość 121,0 km. Sumaryczna długość istniejącej sieci kanalizacyjnej wynosi 8,4 km i 3,2 km przykanalików. 2.2. Warunki naturalne Obszar miasta i gminy Młynary leży w mezoregionie zwanym Równiną Warmińską makroregionu Pobrzeża Gdańskiego. Najwyższe wzniesienia gminy Młynary, w zlewni rzeki Baudy, to rejon położony ok. l,5 km na północny - zachód od wsi Zastawno (126,25 m n.p.m.). Najniżej położone są obszary bezpośrednio przyległe do mocno wyerodowanych dolin cieków Okrzejki, Lisiego Parowu, Gardyny i Baudy. Rzeźbę terenu ukształtowała ostatnia faza zlodowacenia, erozja wietrzna i wodna, a następnie w niewielkim stopniu działalność gospodarcza człowieka. Wykorzystanie gospodarcze terenu, wpłynęło na obecny kształt krajobrazu gminy. Gospodarcze użytkowanie terenu jest głównie rolnicze jako łąki i pastwiska o niezbyt dużej intensywności gospodarowania. Zwarte kompleksy leśne występują na całym obszarze gminy (36%). Klimat gminy charakteryzowany jest przez opady i temperaturę. Średni opad roczny wynosi 660 mm, w okresie wegetacyjnym 395 mm. Średnie temperatury roczne wynoszą 7,2 C, w okresie wegetacyjnym 13,6 C. W okresie wegetacji różnica między opadami a parowaniem wyraża się niedoborem wynoszącym średnio na terenie gminy 50 mm. Występujące niedobory opadów w okresie wegetacyjnym mają negatywny wpływ na warunki produkcji rolniczej. Niedobory opadów i swobodny ich wpływ w okresie poza wegetacyjnym stopniowo doprowadzają do uszczupleń istniejących zasobów wód powierzchniowych i gruntowych. Jednym ze środków poprawy niekorzystnego bilansu jest retencjonowanie wód powierzchniowych w różnych formach zależnych od naturalnych warunków. 3. Potencjalne możliwości magazynowania wód powierzchniowych na terenie gminy Realizacja retencjonowania wody może przybierać rozmaite formy - od wykorzystania naturalnych warunków gruntowo-wodnych, szaty roślinnej, retencji glebowo-gruntowej i retencji leśnej po retencję naturalnych zbiorników wodnych, koryt i dolin rzecznych, 4
a także budowę obiektów inżynierskich i zbiorników wodnych. Najistotniejsza i możliwa do zastosowania pod kątem dysponowania zmagazynowanymi zasobami jest retencja koryt i dolin rzecznych oraz naturalnych zbiorników wodnych. Należy jednak zwrócić uwagę, iż możliwości wykorzystania tej formy retencji są niekiedy bardzo ograniczone. 4. Uwarunkowania i ograniczenia w retencjonowaniu wód Głównymi uwarunkowaniami retencjonowania wody są warunki naturalne, a szczególnie rzeźba terenu, zabudowa, stan użytkowania gruntów, własność terenów, zapotrzebowanie samorządów i właścicieli na gromadzenie wody. Ograniczenia w retencjonowaniu wód, szczególnie dla potrzeb gospodarczych mogą stanowić istniejące i planowane obszary chronionego krajobrazu. Poważnym ograniczeniem w retencjonowaniu wód mogą być również sprzeczne interesy właścicieli gruntów lub innych użytkowników wody sąsiadujących z planowanym obiektem retencji. 5
5. Zestawienie istniejących zbiorników wodnych na terenie gminy Młynary Lp. Nazwa zbiornika Symbol na mapie Właściciel Lokalizacja Zlewnia Funkcja/ przeznaczenie Powierzchnia ha Charakterystyka techniczna Orientacyjna głębokość m Pojemność tys. m 3 1 Zbiornik wodny 1/Z/55/280406_5 osoba prywatna, Skarb Państwa Lasy Państwowe Zaścianki Rzeka Bauda bezodpływowy 1,5 1,5 22,5 6
6. Koncepcja budowy obiektów malej retencji Proponowane w opracowanych (w latach 90-tych i w 2006 r.) programach obiekty małej retencji zostały zrealizowane w nikłym stopniu. Obecnie powtarza się uzgodnione poprzednio propozycje po dokonaniu ich korekty. Poniższa lista obejmuje obiekty, które zostały ujęte w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gminy. Na liście proponowanych do wykonania obiektów małej retencji nie znalazły się obiekty leśne (z wyłączeniem ujętych w planach gminnych), z uwagi na brak planów wykonywania takich inwestycji na terenie Nadleśnictwa Zaporowo w latach 2016-2030 - obecność bobra dostatecznie reguluje stosunki wodne oraz zapewnia retencjonowanie wody na terenie Nadleśnictwa. Obiekty zamieszczono w poniższym zestawieniu. 7
Zestawienie proponowanych obiektów małej retencji na terenie gminy Młynary L.p. Nazwa zbiornika symbol na mapie Właściciel Lokalizacja Zlewnia Powierzchnia zw. wody ha Charakterystyka techniczna Orientacyjna głębokość m Dodatkowa pojemność ret. tys.m3 Funkcja/ przeznaczenie Budowla Koszty orientacyjne tys. zł. 1 Zbiornik Włóczyska 2/Z/55/280406_5 osoba prywatna Włóczyska Rzeka Lisi Parów 7,2 1 72 retencja przepusto-zastawka, 1 200 2 3 4 Zbiornik Stare Monasterzysko 3/Z/55/280406_5 Zbiornik Stare Monasterzysko 4/Z/55/280406_5 Zbiornik Myśliwiec 5/Zmew/55/280406_5 Lasy Państwowe osoba prywatna, ANR Skarb Państwa - ANR Stare Monasterzysko Stare Monasterzysko, Karszewo Myśliwiec Rzeka Okrzejka Rzeka Okrzejka Rzeka Bauda 31+500 5,3 1 53 retencja 5,5 2 110 12 1,5 180, MEW, stabilizacja dna przepustozastawka, mnich, jaz, zapora 980 1 600 5 200 5 Zbiornik Młynary 6/Zmew/55/280406_5 UMiG Młynary, Lasy Państwowe, Młynary Rzeka Bauda 41+200 38,8 3,6 1 400 MEW,, stabilizacja dna jaz, zapora 15 500 6 Zbiornik Broniszewo 7/Z/55/280406_5 Broniszewo Rzeka Gardyna 15,2 1,5 230 zastawka, 320 7 Stawy rybne Płonne 8/Zst/55/280406_5 ANR, Płonne Rzeka Bauda 23 1 230 zastawka, 560 8
8 Jezioro Kwietnik 9/Jst/55/280406_5 Kol. Kwietnik Rzeka Bauda 2 1 20 stabilizacja zwierciadła wody przepusto-zastawka 360 9 Zbiornik przepływowy Zastawno I 10/Z/55/280406_5 Zastawno Rzeka Bauda 3,2 1,4 45 retencja mnich - 4 szt., groble 900 10 Zbiornik Zaścianki 11/Z/55/280406_5, Skarb Państwa - Lasy Państwowe Zaścianki Rzeka Bauda 3,5 1 35 mnich -3 szt. 780 11 Zbiornik.Zastawno 12/Z/55/280406_5, ANR Kol. Zastawno Rzeka Bauda 1,5 1,5 23 retencja mnich - 2szt., groble 560 12 Zbiornik Warszewo 13/Z/55/280406_5 Warszewo Rzeka Bauda 2 1 20 retencja mnich, 250 13 Zbiorniki Warszewo 14/Z/55/280406_5 Warszewo Rzeka Bauda 0,8 1,2 10 mnich - 4 szt., 480 14 Zbiornik Krasinek I 15/Z/55/280406_5 Krasinek Rzeka Gardyna 3,3 1 33 przepusto-zastawka 1 200 15 Zbiornik Krasinek II 16/Z/55/280406_5 Krasinek Rzeka Gardyna 3 0,3 10 mnich, 480 16 Zbiornik Warszewo 17/Z/55/280406_5 ANR Warszewo Rzeka Bauda 1 1,5 15 retencja przepusto-zastawka, 120 17 Torfowisko Rucianka 18/M/55/280406_5 Skarb Państwa Starosta Elbląski Rucianka Rzeka Bauda 168 2 3 360 retencja przepusto-zastawki 4 szt. 400 9
18 Oczka wodne Karszewo 19/Zo/55280406_5 Karszewo Rzeka Bauda 1,2 1 12 retencja 180 19 Zbiorniki przepływowe Zastawno II 20/Z/55/280406_5 Zastawno Rzeka Bauda 1,5 1 15 mnich, 900 20 Zbiornik Bronki 21/Z/55/280406_5 Skarb Państwa Lasy Państwowe Bronki, Krasinek Rzeka Bauda bezodpływ. 22,5 2,5 560 jaz, groble 950 10