Historia administracji Zajęcia wprowadzające dr Karol Dąbrowski
Nauki administracyjne / Nauki o administracji Rozporządzenie z dnia 8 sierpnia 2011 r. w sprawie obszarów wiedzy..., Dz.U. Nr 179, poz. 1065. nauki badające administrację, szczególnie administrację publiczną, z nastawieniem na prawo administracyjne
historia administracji subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca istniejący dawniej stan administracji publicznej, jej organizację (centralną, lokalną), środki działania, cele, zadania, skutki itp.
triada nauk administracyjnych nauka nauka prawa nauka administracji prawa administracyjnego polityki administracyjnej Fritz Stier-Somlo (1873 1932) http://rektorenportraits.unikoeln.de/bildbeschreibungen/fritz_stier_s omlo#e378
Ernest Knosala (1948 2012) rozdział nauki administracji od nauki polityki administracyjnej nie odpowiada realiom współczesności; należy mówić nie o dwóch naukach (administracji i polityki administracyjnej), lecz o jednej nauce: nauce administracji, wykonującą funkcję normatywno (jak administrować) opisową (czym jest administracja). TEORIA ADMINISTRACJI
Administracja zarząd sprawami własnymi lub cudzymi zarządzanie, gospodarowanie, kierowanie, rządzenie i rozkazywanie
ministrare = służyć administrare = obsługiwać, zarządzać, kierować gubernare = rządzić
Administracja publiczna zarząd wykonywany przez państwo i inne podmioty, na rzecz interesu publicznego, na podstawie obowiązującego prawa
Administracja publiczna system biurokratyczny obszerny zakres spraw społecznych generalne normy prawne
Norma prawna najmniejszy, stanowiący strukturalną całość element prawa; pojedyncza reguła zachowania, dająca odpowiedź na pytanie, kto, w jakich okolicznościach, jak powinien się zachować i co stanie się w wypadku zachowania sprzecznego z wolą ustawodawcy G.L. Seidler et alt.
abstrakcyjność dotyczy nieokreślonej liczby przypadków generalność dotyczy nieokreślonej liczby adresatów
każdy obywatel każdego kto kandyduje na Prezydenta
Rozporządzenie z 21 stycznia 1777 r. w sprawie zakazu używania arszeniku do wyrobu serów Nr 1857 Do wyrobu sera użycie arszeniku, z powodu szkodliwych skutków dla zdrowia, pod groźbą kary pieniężnej i cielesnej, jest zakazane. Rozporządzenie, Graz 21 stycznia 1777. Źródło: Sammlung aller k.k. Verordnungen und Gesetze vom Jahre 1740. bis 1780, t. 8, Wiedeń 1787.
biurokracja: aparat urzędniczy (czyli grupę urzędników państwowych i wszystko to, co się z nimi wiąże) zaangażowany w administracji publicznej. system biurokratyczny: system rządów, w którym decydującą rolę odgrywa w/w aparat.
weberowska definicja biurokracji fachowość [zawodowość] + specjalizacja [podział pracy] + hierarchia + generalne normy Max Weber (1864 1920) http://www.crisismagazine.com/2014/why-max-weber-was-wrong
Aspekty adm. publ. POZYTYWNY NEGATYWNY PODMIOTOWY PRZEDMIOTOWO-PODMIOTOWY
Definicja przedmiotowo -podmiotowa zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje na podstawie ustawy i w określonych prawem formach Hubert Izdebski, Michał Kulesza
pozytywna definicja administracji w doktrynie prawnej III Rzeszy administracja publiczna to kształtowanie życia wspólnoty narodowej przez aparat partyjny, według planu ustalonego przez Führera Sonderfahndungsbuch Polen, Berlin 1939.
administracja jako organizacja jest po prostu strukturą urzędów działającą w konkretnej wspólnocie Theodor Maunz
Theodor Maunz (1901 1993): profesor prawa w III Rzeszy i RFN. Działacz NSDAP. Teoretyk ustroju nazistowskiego, uzasadniający rządy Hitlera. Po 1945 r. jeden z czołowych konstytucjonalistów, mających wpływ na interpretację niemieckiej konstytucji. Profesor Uniw. w Monachium. Członek CSU. Minister kultury rządu Bawarii na przełomie lat 50 i 60-tych. Publicysta prasy nacjonalistycznej. źródło: Wikimedia Commons
* centralizacja (skupienie władzy) * decentralizacja (rozproszenie władzy) * koncentracja (skupienie zadań) * dekoncentracja (przeniesienie zadań)
Funkcje administracji publicznej * reglamentacyjna i regulacyjna * świadcząca * organizatorska * wykonawcza * kontrolno-nadzorcza * prognostyczno-planistyczna ograniczanie możliwości działania i dostępu do dóbr
Cechy administracji publicznej * przymusowość * monopol * trwałość * planowość * ciągłość * stabilność * fachowość * hierarchiczność * legalizm
Zasady nowożytnej administracji publicznej * centralizacja i koncentracja / decentralizacja i dekoncentracja * resortowość * dualizm przeciwstawny monizmowi * biurokratyzm ** hierarchiczność ** podległość służbowa i osobowa ** wielostopniowa struktura urzędów ** jednoosobowe kierownictwo ** fachowość, nominacja i pragmatyki służbowe ** formalizm (procedura administracyjna)
resortowość rada ministrów / rząd działy administracji rządowej minister odpowiedzialność: konstytucyjna, polityczna, parlamentarna, indywidualna, solidarna źródło: Wikimedia Commons
Resorty klasyczne * sprawy zagraniczne * wojsko * wymiar sprawiedliwości * skarbowość * sprawy wewnętrzne
Ministerstwa * funkcjonalne * koniunkturalne System biurokratyczny * prowincjonalny * realny
państwo ludność + terytorium + władza Georg Jellinek (1851 1911) źródło: Wikimedia Commons
* władza = możność panowania nad wolą innego człowieka * suwerenność = najwyższa władza, połączona z niezależnością i niepodległością suwerenność w globalizacji
Zdolność prawnomiędzynarodowa zdolność do bycia podmiotem stosunków międzynarodowych, zawierania umów z innymi państwami (zdolność traktatowa)
* federacja - konfederacja * unia realna - unia personalna * państwo unitarne
Organ jednostka wyodrębniona organizacyjnie w ramach aparatu państwowego, działająca w imieniu i na rachunek państwa, posiadająca własne kompetencje, zadania i właściwość, uprawniona do posługiwania się przymusem
Kolegialność a jednoosobowe kierownictwo kolegialność * strukturalna = tworzenie organu wieloosobowego * funkcjonalna = podejmowanie decyzji większością głosów
Urząd zespół osobowo-rzeczowy organu / aparat pomocniczy Jednostka podziału terytorialnego obszar państwa podlegający właściwości miejscowej organu
* właściwość = zdolność do rozpatrywania spraw ** rzeczowa ** miejscowa ** funkcjonalna
Administrowanie to przede wszystkim spokojne, wolne od pośpiechu i nieustannych konfliktów załatwianie rozmaitych spraw. Woodrow Wilson źródło: Wikimedia Commons W prezentacji wykorzystano ikonki Nuvola icons ze zbiorów Wikimedia Commons.