Biogeografia A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Rodzaj Rok studiów /semestr Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele Metody dydaktyczne oraz ogólna forma zaliczenia Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Biologii Biologia (specjalności biologia molekularna, biologia środowiskowa, mikrobiologia) studia drugiego stopnia ogólnoakademicki stacjonarne przedmiot obowiązkowy, moduł kierunkowy I rok /I semestr (zimowy) Student powinien posiadać zakres wiadomości z biologii na poziomie licencjatu wykład 15 godz. konwersatoria 15 godz. Celem jest poznanie czynników kształtujących rozmieszczenie roślin i zwierząt na kuli ziemskiej teraz i w przeszłości. Przedmiot ukazuje współczesne rozmieszczenie gatunków na Ziemi w ujęciu ekologicznym (formacje, biomy), jak i w ujęciu chorologicznym (zasięgi, państwa roślinne, królestwa zwierzęce). Student poznaje zasady regionalizacji chrologicznych lądów i oceanów. Analizowane są czynniki kształtujące florę i faunę wysp w świetle teorii biogeografii wysp. Omawiane są także zagadnienia dotyczące biogeografii Polski. Metody dydaktyczne: wykład, konsultacje, konwersatoria Formy zaliczenia : egzamin, zaliczenie na ocenę konwersatoriów Efekty kształcenia i 1. Student posługuje się podstawowymi pojęciami z zakresu biogeografii, rozumiejąc ich znaczenie. 2. Student wyjaśnia obecne rozmieszczenie roślin i zwierząt na lądzie i w oceanach w oparciu o czynniki działające obecnie jak i w przeszłości 3. Student charakteryzuje biomy zonalne i azonalne wskazując na ich rolę w biosferze. 4. Student porządkuje zasięgi taksonów pod względem wielkości, kształtu, dynamiki w czasie. 5. Student wykorzystuje teorię biogeografii wysp do wyjaśnienia różnic florystycznych i faunistycznych wysp różnego pochodzenia 6. Student postrzega relacje między położeniem geograficznym a bioróżnorodnością w Polsce i na świecie. 7. Student wyszukuje w różnorodnych źródłach informacje potrzebne do przygotowania prezentacji ustnej z wykorzystaniem technik multimedialnych. Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia K_U05 K_W02, K_W05 K_W04, KW_05 K_W01 K_W01, K_W05 K_W04, K_U11 K_U03, K_U09, K_U012, K_K01 Punkty ECTS 2 Bilans nakładu pracy studenta ii Wskaźniki ilościowe Ogólny nakład pracy studenta: 50 godz. w tym: udział w wykładach: 15 godz.; udział w konwersatoriach: 15 godz.; przygotowanie się do zajęć, zaliczeń, egzaminów: 16,3 godz.; udział w konsultacjach, zaliczeniach, egzaminie: 3,8 godz. Nakład pracy studenta związany z zajęciami iii : Liczba godzin Punkty ECTS wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 33,8 1,4 o charakterze praktycznym 35 1,4 Data opracowania: 2.10.2015 Koordynator :
Elementy składowe sylabusu Nazwa B. Informacje szczegółowe Biogeografia Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Prowadzący Biologia, studia drugiego stopnia Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii I rok / I semestr (zimowy) 15 godz., wykład Treści merytoryczne : 1. Biogeografia jako nauka: cele i zadania biogeografii, kierunki badawcze. Różnorodność gatunkowa na świecie i jej geograficzna zmienność. Czynniki wpływające na rozmieszczenie roślin i zwierząt na lądach i w oceanach. Biomy zonalne i azonalne. 2. Powstawanie i dynamika zasięgów lądowych i morskich gatunków roślin i zwierząt. Dyspersja i jej rola w kształtowaniu zasięgów gatunków. Zasięgi endemiczne i reliktowe. 3. Historia Ziemi a obecne rozmieszczenie gatunków. Teoria Wegenera a teoria tektoniki płyt. Zasady regionalizacji chrologicznych podział fito i zoogeograficzny lądów i oceanów. 4. Biogeografia wysp: powstawanie wysp kontynentalnych i oceanicznych, czynniki kształtujące florę i faunę wysp na przykładzie Wysp Galapagos i Tasmanii. 5. Biogeografia Polski: regionalizacja biogeograficzna, przejściowość flory i fauny, endemity i relikty. Cechy biogeograficzne flory i fauny Bałtyku. Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Efekty kształcenia: 1. Student posługuje się podstawowymi pojęciami z zakresu biogeografii, rozumiejąc ich znaczenie. 2. Student wyjaśnia obecne rozmieszczenie roślin i zwierząt na lądzie i w oceanach w oparciu o czynniki działające obecnie jak i w przeszłości. 3. Student porządkuje zasięgi taksonów pod względem wielkości, kształtu, dynamiki w czasie. 4. Student wykorzystuje teorię biogeografii wysp do wyjaśnienia różnic florystycznych i faunistycznych wysp różnego pochodzenia. 5. Student postrzega relacje między położeniem geograficznym a bioróżnorodnością w Polsce i na świecie. Forma i warunki zaliczenia Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej Sposoby weryfikacji: 1. Egzamin pisemny podsumowujący przedmiot (pytania otwarte opisowe). 1. Obecność na zajęciach. 2. Pozytywna ocena zaliczenia konwersatoriów. 3. Pozytywna ocena z egzaminu. Literatura podstawowa: 1. Kornaś J., Medwecka-Kornaś A. 2002. Geografia roślin. PWN. 2. Kostrowicki A. 1999. Geografia biosfery biogeografia dynamika lądów. PWN. 3. Podbielkowski Z. 1991. Geografia roślin. PWN. 4. Starkel L. (red.) 1991. Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze. PWN.
5. Udvardy M. 1978. Zoogeografia dynamiczna. PWN. Literatura uzupełniająca: 1. Podbielkowski Z. 1987. Fitogeografia części świata. PWN. 2. Stanley S.M. 2002. Historia Ziemi. PWN. 3. Umiński T. 1986. Zwierzęta i kontynenty. WSiP. 4. Umiński T. 1986. Zwierzęta i oceany. WSiP 5. Weiner J. 1999. Życie i ewolucja biosfery. PWN.. podpis osoby składającej sylabus
Elementy składowe sylabusu Nazwa C. Informacje szczegółowe Biogeografia Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Prowadzący: Biologia, studia drugiego stopnia Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii I rok /I semestr (zimowy) 15 godz., konwersatorium Treści merytoryczne : 1. Biogeografia ekologiczna: Czynniki determinujące rozmieszczenie flory i fauny na lądzie (klimatyczne, siedliskowe, antropogeniczne). Zróżnicowanie zonalnych biomów lądowych świata i ich rola w biosferze. 2. Biogeografia chorologiczna: Podział fito- i zoogeograficzny lądów i oceanów (kryteria podziału, charakterystyka chorionów: państw roślinnych i krain zwierzęcych) 3. Biogeografia wysp: Podział i powstawanie wysp. Czynniki kształtujące florę i faunę wysp kontynentalnych i oceanicznych. 4. Biogeografia oceanów: Czynniki determinujące rozmieszczenie flory i fauny w środowisku wodnym. Podział państwa roślinnego oceanicznego i typy fauny morskiej. Cechy biogeograficzne flory i fauny Bałtyku. 5. Biogeografia Polski: Przejściowość biogeograficzna Polski. Cechy flory i fauny Polski: gatunki przechodnie i nieprzechodnie, gatunki gór i nizin, endemity i relikty. Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Efekty kształcenia: 1. Student posługuje się podstawowymi pojęciami z zakresu biogeografii, rozumiejąc ich znaczenie. 2. Student wyjaśnia obecne rozmieszczenie roślin i zwierząt na lądzie i w oceanach w oparciu o czynniki działające obecnie jak i w przeszłości. 3. Student charakteryzuje biomy zonalne i azonalne wskazując na ich rolę w biosferze. 4. Student wykorzystuje teorię biogeografii wysp do wyjaśnienia różnic florystycznych i faunistycznych wysp różnego pochodzenia. 5. Student wyszukuje w różnorodnych źródłach informacje potrzebne do przygotowania prezentacji ustnej z wykorzystaniem technik multimedialnych. Forma i warunki zaliczenia Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej Sposoby weryfikacji: 1. Prezentacja ustna. 2. Sprawdzian z pisemny (pytania testowe i krótkie pytania otwarte). 3. Udział w dyskusji na zajęciach. 1. Obecność na zajęciach (dopuszcza się możliwość opuszczenia jednego zajęcia z koniecznością odpracowania). 2. Pozytywna ocena z prezentacji ustnej. 3. Pozytywna ocena z pisemnego sprawdzianu. Literatura podstawowa: 1. Kornaś J., Medwecka-Kornaś A. 2002. Geografia roślin. PWN. 2. Kostrowicki A. 1999. Geografia biosfery biogeografia dynamika lądów. PWN. 3. Podbielkowski Z. 1991. Geografia roślin. PWN.
4. Podbielkowski Z. 1987. Fitogeografia części świata. PWN. 5. Starkel L. (red.) 1991. Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze. PWN. Literatura uzupełniająca: 1. Udvardy M. 1978. Zoogeografia dynamiczna. PWN. 2. Umiński T. 1986. Zwierzęta i kontynenty. WSiP. 3. Umiński T. 1986. Zwierzęta i oceany. WSiP. 4. Żmudziński. 1990. Świat zwierzęcy Bałtyku. PWN.. podpis osoby składającej sylabus i zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć. Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne). ii Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach, realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna być zgodna z przypisanymi do tego punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS 25 30 h. iii Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.