POLITYKA PIENIĘŻNA 1960 1970 1980 1990 2000
Michele Fratianni, Federico Giri (2015) The Tale f Two Great Crieses, MOFiR Working Paper no. 117
Wykład 1 Część A: Jak naprawdę kreowany jest pieniądz?
Money creation in practice differs from some popular misconceptions banks do not act simply as intermediaries, lending out deposits that savers place with them, and nor do they multiply up central bank money to create new loans and deposits Michael MCLeay, Amar Radia, Ryland Thomas (2014). Money creation in the modern economcy, Bank of England Quarterlu Bulletin, Q1
O bankowości centralnej https://www.youtube.com/user/nbptv
Jak się ma rzeczywista polityka pieniężna do tej, którą znamy z podręczników?
Gdzie następuje kreacja pieniądza? Czy rzeczywiście w bankach centralnych? Warszawa.gazeta.pl
Co stanowi podaż pieniądza?
Bilans banku komercyjnego Depozyty gospodarstw domowych Depozyty przedsiębiorstw
Skąd się biorą pieniądze na naszych rachunkach w bankach?
Fundusze inwestycyjne Akcje i obligacje Udziały Banki komercyjne Oszczędności Bieżące wydatki na towary i usługi Depozyty gospodarstw domowych Dochody z pracy i lokat kapitałowych
Banki komercyjne Dochody z pracy
Skąd się biorą pieniądze na rachunkach firm, skoro nie stać ich (tak jak nas) na uzupełnianie swych zapasów pieniężnych tylko z bieżących dochodów?
Fundusze inwestycyjne Akcje i obligacje Udziały Banki komercyjne Oszczędności Kredyty obrotowe Depozyty przedsiębiorstw Bieżące wydatki na towary i usługi Depozyty gospodarstw domowych Dochody z pracy i lokat kapitałowych
Source: A. G. Haldane, P. Alessandri, Banking on the state, Federal Bank of Chicago, 25 September 2009 Relacja aktywów brytyjskich banków do PKB Od zawsze do lat 70. ubiegłego wieku banki zajmowały się udzielaniem kredytów obrotowych.
Banki komercyjne Pieniądz kreowany kredytem Dochody ze sprzedaży
Kredyt konsumpcyjny to zjawisko historycznie nowe
Fundusze inwestycyjne Akcje i obligacje Udziały Banki komercyjne Oszczędności Bieżące wydatki na towary i usługi Kredyty obrotowe Kredyty konsumpcyjne Depozyty przedsiębiorstw Depozyty gospodarstw domowych Dochody z pracy i lokat kapitałowych
Skąd jeszcze biorą się pieniądze na rachunkach gospodarstw domowych i firm?
Banki komercyjne Transfery z budżetu
Dlaczego pieniądz kreowany przez banki z niczego jest powszechnie akceptowanym środkiem płatniczym?
Kredyty krótkoterminowe Banki komercyjne Depozyty bieżące Uzupełnianie depozytów z dochodów bieżących Popyt banków na płynne rezerwy Płynne rezerwy banków komercyjnych w banku centralnym Konieczność umożliwienia klientom banków dokonywania: Wypłat gotówkowych Wypłat bezgotówkowych System płatniczy
Skąd się biorą płynne rezerwy na rachunkach banków komercyjnych w banku centralnym?
Bilans banku centralnego Rezerwy walutowe Pożyczki płynnościowe Płynne rezerwy
Bilans banku centralnego Rezerwy walutowe Pożyczki płynnościowe Płynne rezerwy Gotówka Baza monetarna obiegu
Bilans banku centralnego Rezerwy walutowe Płynne rezerwy System płatniczy Pożyczki płynnościowe Gotówka
Bilans banku komercyjnego Kredyty Zakup walut i obligacji od banków, udzielanie im pożyczek Bilans banku centralnego Depozyty gospodarstw domowych Depozyty przedsiębiorstw Gotówka w obiegu Podaż pieniądza Banki centralne emitują tylko pieniądz papierowy
Kreacja pieniądza w podręcznikach Teoria dostępnych funduszy pożyczkowych (loanable funds theory) Pojedyńcze banki nie kreuja pieniądza depozytowego System bankowy jako całość może kreować pieniądz (mnożnik kredytowy) Bank centralny kontroluje podaż pieniądza kontrolując wielkość bazy monetarnej (mnożnik pieniężny) Podaż kredytu zależy od ilości płynnych rezerw w systemie bankowym
Bank 1 Kredyt dla firmy A Depozyty wykreowane kredytem Bank 2 Kredyt dla firmy C Wpłata na rachunek firmy B Bank 3 Kredyt dla firmy E Wpłata na rachunek firmy D
Czy rzeczywiście można liczyć na to, że mnożnik pieniężny jest stały?
BC MO M?
Mnożnik pieniężny w czasie Wielkiego Kryzysu lat 30-tych Paul Evans, Hasan Iftekhar, Ellis W. Tallman (2004), Monetary Explanations of the Great Depression: A Selective Survey of Empirical Evidence, Federal Reserve Bank of Atlanta Economic Review, Third Quarter
Mnożnik pieniężny w czasie niedawnego globalnego kryzysu bankowego
BIS. Jaime Caruana, Global liquidity: where we stand? Bank of Korea annual conference, 4 June 2013
Czy rzeczywiście zwiększenie bazy monetarnej prowadzi do wzrostu akcji kredytowej i podaży pieniądza?
600 The FED Fed balance sheet (2007=100) Bank lending (2007=100) 36 600 400 400 200 200 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 0
600 The BoA BoE balance sheet (2007=100) Bank lending (2007=100) 37 600 400 400 200 200 0 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
300 The ECB ECB balance sheet (2007=100) Bank lending (2007=100) 38 300 200 200 100 100 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 0
Ken Kutttner (2014). Monetary Policy during Japan s Great RecessionCenter for Research in Economics, Management and: From Self_induced Paralysis to Rooseveltian Resolve, NBER
Polityka pieniężna Podaż pieniądza Wielkość wydatków
Do czego należy dostosowywać podaż pieniądza?
Milton Friedman sformułował fundamentalną zasadę prowadzenia polityki pieniężnej, która mówi, że bank centralny powinien dostosowywać podaż pieniądza do popytu na pieniądz zgodnego z potencjalnym tempem wzrostu PKB
PRZEDSIĘBIORSTWA/ GOSPODARSTWA DOMOWE BANKI KOMERCYJNE Zapas środków płatniczych Fundusze własne Fundusze pożyczone R Kredyty obrotowe Zapas środków płatniczych M S C M S Y M D
Baza monetarna Podaż pieniądza Egzogeniczny charakter kreacji pieniądza
Podaż pieniądza Baza monetarna Endogeniczny charakter kreacji pieniądza
R Bilans banku komercyjnego Kredyty krótkoterminowe Depozyty wykreowane kredytem bankowym
Co jest celem operacyjnym banku centralnego? Czy baza monetarna?
Y NBP M D C M S R i
The base multiplier in reality works in reverse, determining R, not M. It is not uncommon to find textbooks incorporating standard base multiplier, wherein the central bank is supposed to control R in order to determine M C. A. E. Goodhart, A Steadfast Refusal to Face Facts, Economica, Volume 76, The Continuing Muddles of Monetary Theory: Supplement 1, October 2009, pp. 821-830(10)
Monetaryści vs. Banki centralne Virtually every monetray economist believes that the central bank can control the money supply base. Almost all those whoe have worked in a central believe that this view is totally mistaken. Charles A. E. Goodhart (1994) What Shoudl Central Banks Do? What Should Be Their Macfroeconomic Objectives and Operations? The Economic Journal, vol. 104, No. 427, November, pp. 1424-1436