POLITYKA PIENIĘŻNA

Transkrypt

1 POLITYKA PIENIĘŻNA

2

3 Laurence Meyer s charming memoir A term at the Fed. The book leaves the reader with clear impression: Recent developments in business cycle theory, promulgated by both new classics and new Keynesians, have had close to zero impact on practical policymaking. Meyer s world view would be easy to dismiss as outdated, but it it s not. It is typical of economists who have held top positions in the world s central banks. N. Gregory Mankiw The Macroeconomist as Scientist and Engineer, Journal of Economic Perspectives, American Economic Association, vol. 20(4),, Fall 2006, pages 29-46

4 Punktem odniesienia dla polityki pieniężnej są: A co o tym mówił Claude Trichet? We neutralna do not stopa guide procentowa our policy on the basis of the neutral rate We luka do popytowa not guide our policy on the basis of the output gap We do not guide our policy NAIRU on the basis of the NAIRU Jean Claude Trichet, ECB, konferencja prasowa po posiedzeniu ECB, 7 grudzień, 2006

5 We embark on a large array of analyses and we do not exclude any concept Jean Claude Trichet, ECB, konferencja prasowa po posiedzeniu ECB, 7 grudzień, 2006

6 Czym zajmuje się polityka pieniężna?

7 Michele Fratianni, Federico Giri (2015) The Tale f Two Great Crieses, MOFiR Working Paper no. 117

8 Jaka będzie przyszłość polityki pieniężnej?

9 ? Ch. J. Jones The Facts of Economic Growth, [w.] J. Taylor, H. Uhlig Handbook of Macroeconomics, 2016

10 Wykład 1 Jak naprawdę kreowany jest pieniądz?

11 Jak się ma rzeczywista polityka pieniężna do tej, którą znamy z podręczników?

12 Kreacja pieniądza w podręcznikach Teoria dostępnych funduszy pożyczkowych (loanable funds theory) Pojedyńcze banki nie kreuja pieniądza depozytowego System bankowy jako całość może kreować pieniądz (mnożnik kredytowy) Bank centralny kontroluje podaż pieniądza kontrolując wielkość bazy monetarnej (mnożnik pieniężny) Podaż kredytu zależy od ilości płynnych rezerw w systemie bankowym

13 Gdzie następuje kreacja pieniądza? Czy rzeczywiście w bankach centralnych? Warszawa.gazeta.pl

14 BC MO M?

15 Czy rzeczywiście można liczyć na to, że mnożnik pieniężny jest stały?

16 Mnożnik pieniężny w czasie Wielkiego Kryzysu lat 30-tych Paul Evans, Hasan Iftekhar, Ellis W. Tallman (2004), Monetary Explanations of the Great Depression: A Selective Survey of Empirical Evidence, Federal Reserve Bank of Atlanta Economic Review, Third Quarter

17 Mnożnik pieniężny w czasie niedawnego globalnego kryzysu bankowego

18 Czy rzeczywiście można liczyć na to, że zwiększenie bazy monetarnej (płynnych rezerw banków) prowadzi do wzrostu akcji kredytowej i podaży pieniądza?

19 600 The FED Fed balance sheet (2007=100) Bank lending (2007=100)

20 600 The BoA BoE balance sheet (2007=100) Bank lending (2007=100)

21 300 The ECB ECB balance sheet (2007=100) Bank lending (2007=100)

22 Dlaczego tak się stało?

23 P. Alessandri, A. Haldane, Banking on the State, Bank of England, November 2009

24

25 Lehman began to issue short-term liabilities such as repos to fund longer-term assets, just as banks use demand deposits /Thomas Hoenig 2010/

26 Pier Carlo Padoan, The EU Economy After the Great Recesion, Public Lecture, European Institute, London

27 To jak jest z tą kreacją pieniądza?

28 Co stanowi podaż pieniądza?

29 Bilans banku komercyjnego Depozyty gospodarstw domowych Depozyty przedsiębiorstw

30 Skąd się biorą pieniądze na naszych rachunkach w bankach?

31 Banki komercyjne Transfery z budżetu Dochody z pracy

32 Fundusze inwestycyjne Akcje i obligacje Udziały Banki komercyjne Oszczędności Bieżące wydatki na towary i usługi Depozyty gospodarstw domowych Dochody z pracy i lokat kapitałowych

33 Skąd się biorą pieniądze na rachunkach firm, skoro nie stać ich (tak jak nas) na uzupełnianie swych zapasów pieniężnych tylko z bieżących dochodów?

34 Banki komercyjne Pieniądz kreowany kredytem Transfery z budżetu Dochody ze sprzedaży

35 Jeśli deficyt budżetowy finansowany jest emisją obligacji, w których inwestowane są oszczędności, to ta część deficytu budżetowego, która finansuje wydatki bieżące jest efektem konwersji oszczędności (dochody odłożone w celach inwestycyjnych) na pieniądz (dochody odłożone w celu finansowanie z nich bieżących wydatków). Przykład: w Japonii bank centralny od lat pożycza w bankach gromadzący się w nich nadmiar oszczędności i przeznacza je na transfery bieżące, a więc zamienia oszczędności na pieniądz fundusz mające finansować bieżące wydatki.

36 Fundusze inwestycyjne Akcje i obligacje Udziały Banki komercyjne Oszczędności Kredyty obrotowe Depozyty przedsiębiorstw Bieżące wydatki na towary i usługi Depozyty gospodarstw domowych Dochody z pracy i lokat kapitałowych

37 W przeszłości banki komercyjne udzielały wyłącznie kredytów obrotowych Source: A. G. Haldane, P. Alessandri, Banking on the state, Federal Bank of Chicago, 25 September 2009

38 Kredyt konsumpcyjny to zjawisko historycznie nowe

39 Fundusze inwestycyjne Akcje i obligacje Udziały Banki komercyjne Oszczędności Bieżące wydatki na towary i usługi Kredyty obrotowe Kredyty konsumpcyjne Depozyty przedsiębiorstw Depozyty gospodarstw domowych Dochody z pracy i lokat kapitałowych

40 Czy rzeczywiści jest tak, że pojedyncze banki tylko pożyczają wpłacone depozyty i są w stanie kreować nowy pieniądz tylko dzięki temu, że występuje mnożnik kredytowy?

41 Bank 1 Kredyt dla firmy A Depozyty wykreowane kredytem Bank 2 Kredyt dla firmy C Wpłata na rachunek firmy B Bank 3 Kredyt dla firmy E Wpłata na rachunek firmy D

42 Mnożnik kredytowy na rynku pieniężnym: rehypothetication Towarzystwo ubezpieczeniowe Securities lending Bank A Zakupy aktywów Bank A zaciąga pożyczkę w banku B pod zastaw pożyczonych papierów Bank B Zakupy aktywów Bank B zaciąga pożyczkę w banku C pod zastaw papierów otrzymanych od banku A Bank C Zakupy aktywów Bank C zaciąga pożyczkę w banku D pod zastaw papierów otrzymanych od banku B

43 Do czego jest potrzebny bank centralny, jeśli pieniądze są kreowane w bankach komercyjnych?

44 Kredyty krótkoterminowe Banki komercyjne Depozyty bieżące Uzupełnianie depozytów z dochodów bieżących Popyt banków na płynne rezerwy Płynne rezerwy banków komercyjnych w banku centralnym Konieczność umożliwienia klientom banków dokonywania: Wypłat gotówkowych Wypłat bezgotówkowych System płatniczy

45 Skąd się biorą płynne rezerwy na rachunkach banków komercyjnych w banku centralnym?

46 Bilans banku centralnego Rezerwy walutowe Pożyczki płynnościowe Płynne rezerwy

47 Jak zmienia się bilans banku centralnego w wyniku wypłat gotówki przez banki komercyjne?

48 Bilans banku centralnego Rezerwy walutowe Pożyczki płynnościowe Płynne rezerwy Gotówka Baza monetarna obiegu

49 Bilans banku centralnego Rezerwy walutowe Płynne rezerwy System płatniczy Pożyczki płynnościowe Gotówka

50 Bilans banku komercyjnego Kredyty Zakup walut i obligacji od banków, udzielanie im pożyczek Bilans banku centralnego Depozyty gospodarstw domowych Depozyty przedsiębiorstw Gotówka w obiegu Podaż pieniądza

51 Czy bank centralny kontroluje podaż pieniądza kontrolując wielkość bazy monetarnej?

52 Baza monetarna Podaż pieniądza Egzogeniczny charakter kreacji pieniądza

53 Podaż pieniądza Baza monetarna Endogeniczny charakter kreacji pieniądza

54 R Bilans banku komercyjnego Kredyty krótkoterminowe Depozyty wykreowane kredytem bankowym

55 PRZEDSIĘBIORSTWA/ GOSPODARSTWA DOMOWE BANKI KOMERCYJNE Zapas środków płatniczych Fundusze własne Fundusze pożyczone R Kredyty obrotowe Zapas środków płatniczych M S C M S Y M D

56

57 The base multiplier in reality works in reverse, determining R, not M. It is not uncommon to find textbooks incorporating standard base multiplier, wherein the central bank is supposed to control R in order to determine M C. A. E. Goodhart, A Steadfast Refusal to Face Facts, Economica, Volume 76, The Continuing Muddles of Monetary Theory: Supplement 1, October 2009, pp (10)

58 Monetaryści vs. Banki centralne Virtually every monetray economist believes that the central bank can control the money supply base. Almost all those whoe have worked in a central believe that this view is totally mistaken. Charles A. E. Goodhart (1994) What Shoudl Central Banks Do? What Should Be Their Macfroeconomic Objectives and Operations? The Economic Journal, vol. 104, No. 427, November, pp

59 BIS. Jaime Caruana, Global liquidity: where we stand? Bank of Korea annual conference, 4 June 2013

60 Dlaczego w 2014 r Bank Anglii opublikował opracowanie opisujące w elementarny (podręcznikowy) sposób kreację pieniądza?

61 Money creation in practice differs from some popular misconceptions banks do not act simply as intermediaries, lending out deposits that savers place with them, and nor do they multiply up central bank money to create new loans and deposits Michael MCLeay, Amar Radia, Ryland Thomas (2014). Money creation in the modern economcy, Bnak of England Quarterlu Bulletin, Q1

62 Czy ktoś zwracał uwagę wcześniej na to, że kreacja pieniądza przebiega inaczej niż mówią podręczniki?

63

64 Kto cytował przed kryzysem prace Hymana Minsky ego; ekonomisty, w przypadku którego sekwencja zdarzeń przed, w czasie i po kryzysie przebiegała w sposób nieomal dokładnie zgodny z jego scenariuszem?

65 Dlaczego ekonomiści głównego nurtu powtarzają, że nikt nie przewidział kryzysu?

66 The Tefegraph The Queen asks why no one saw the credit crunch coming (5 November 2008)

67 Jak banki centralne kontrolują podaż pieniądza, skoro jest ona efektem akcji kredytowej banków komercyjnych?

68 Y NBP M D C M S R i

69 Jaką rolę pełni polityka pieniężna?

70 Polityka pieniężna Podaż pieniądza Wielkość wydatków

71 Do czego należy dostosowywać podaż pieniądza?

72 Milton Friedman sformułował fundamentalną zasadę prowadzenia polityki pieniężnej, która mówi, że bank centralny powinien dostosowywać podaż pieniądza do popytu na pieniądz zgodnego z potencjalnym tempem wzrostu PKB

73 Dlaczego pieniądz nie musi mieć pokrycia w złocie, ani w czymkolwiek innym?

74

75