Spotkanie metodyczne TEMAT: JAK PROWADZIĆ I ORGANIZOWAĆ SPOTKANIA INFORMACYJNE DLA RODZICÓW DZIECI 6-LETNICH. Zagadnienia: ZASADY ORGANIZACJI PUNKTÓW KONSULTACYJNYCH DLA RODZICÓW 1. Formy organizowania spotkań z rodzicami. 2. Wymiana informacji w relacji: szkoła rodzice, jako istotny element pozytywnych doświadczeń dziecka sześcioletniego w procesie dydaktycznym. 3. Gotowość szkolna dziecka sześcioletniego. 4. Czynniki sprzyjające adaptacji dziecka sześcioletniego w warunkach szkolnych. Materiały szkoleniowe dla uczestników spotkania: prezentacja, program warsztatów dla rodziców 1. Formy organizowania spotkań informacyjnych z rodzicami. - zebrania ogólne - spotkania indywidualne - również w ramach prowadzonego przez placówkę przedszkolną lub szkolną Punktu Konsultacyjnego Zebranie ogólne proponowany program warsztatów dla rodziców dzieci 6-letnich 1. Powitanie 2. Przedstawienie celu spotkania: Przekazanie informacji na temat gotowości dzieci 6-letnich do nauki szkolnej, wyjaśnienie wątpliwości rodziców w podjęciu decyzji o posłaniu dziecka do szkoły itp. 3. Przedstawienie zagadnień poruszanych na zebraniu: - Co to jest diagnoza gotowości szkolnej? - W jaki sposób organizowane jest ustalanie gotowości dzieci do podjęcia nauki w szkole? - Czego należy oczekiwać od dziecka rozpoczynającego naukę w szkole? - Jak wygląda organizacja nauki w klasie I? PCDZN w Puławach Strona 1
- Jak szkoła powinna przygotować się na przyjęcie 6-latków do klasy pierwszej? a) sale lekcyjne, baza dydaktyczna b) nauczyciele - sposób prowadzenia zajęć - Sześciolatek w szkole i w przedszkolu Diagnoza gotowości do nauki Zgodnie z zalecanymi warunkami i sposobem realizacji zawartymi w podstawie programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego, w roku szkolnym poprzedzającym termin możliwego rozpoczęcia przez dziecko nauki w szkole nauczyciele wychowania przedszkolnego przeprowadzają diagnozę gotowości do nauki szkolnej. Celem diagnozy jest zgromadzenie informacji, które mogą pomóc: rodzicom, aby poznali stan gotowości swojego dziecka do podjęcia nauki w szkole i mogli je odpowiednio do potrzeb w osiąganiu tej gotowości wspomagać, nauczycielom przedszkola przy opracowaniu i realizowaniu indywidualnego programu wspomagania rozwoju dziecka, który będzie realizowany w roku poprzedzającym możliwe rozpoczęcie nauki w szkole w okresie od stycznia do maja, pracownikom poradni psychologiczno-pedagogicznej, do której zostanie skierowane dziecko w przypadku zaobserwowania przez nauczyciela przedszkola potrzeby pogłębionej diagnozy związanej ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi dziecka W jaki sposób organizowane jest ustalanie gotowości dzieci do podjęcia nauki w szkole? Ustalanie dojrzałości przedszkolnej rozumianej jako gotowość dzieci do podjęcia nauki szkolnej jest obecnie realizowane w placówce, do której dziecko uczęszcza (przedszkole, klasa zerowa, punkt przedszkolny itp.). Zajmują się tym nauczyciele pracujący z dzieckiem, a więc osoby, które znają dziecko i z którymi rodzice często się kontaktują. Specjaliści z poradni - logopeda, psycholog i pedagog - mają obowiązek w tym pomagać. Diagnoza jest przeprowadzana w następujący sposób: - przez kilka tygodni (jesień), nauczyciel obserwuje dzieci w trakcie zabaw, zajęć indywidualnych i zespołowych. Porównuje i ocenia, jak funkcjonują społecznie i jak uczestniczą w procesie uczenia się, a także jak radzą sobie w sytuacjach trudnych i wymagających wysiłku; - następnie ustala się stopień gotowości do nauki szkolnej każdego dziecka osobno, w trakcie wykonywania zadań testowych; PCDZN w Puławach Strona 2
- na podstawie obserwacji i testowego sprawdzania dziecięcych kompetencji ustala się, które dzieci są na tyle przygotowane do szkoły, że wystarczy im udział w zajęciach przedszkolnych realizowanych do czerwca, a które potrzebują wsparcia ze strony dorosłych, aby móc korzystać z nauki szkolnej; - dla dzieci, które słabiej wypadły w ustalaniu dojrzałości przedszkolnej organizowane są w przedszkolach (niezależnie od formuły organizacyjnej) zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze stosownie do ich potrzeb rozwojowych i edukacyjnych; - pod koniec roku szkolnego sprawdza się, czy dzieci te osiągnęły gotowość do nauki szkolnej. Jeżeli tak się nie stało, rodzicom proponuje się odroczenie obowiązku szkolnego dziecka. Zgodnie z powyższym, w przypadku dziecka urodzonego w 2007 r. oraz ur. w 2006 r. (które nie rozpoczęło realizacji obowiązku szkolnego 1 września 2012 r.), uczęszczających do przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej lub innej formy wychowania przedszkolnego, nauczyciel-wychowawca przeprowadzi powyższą diagnozę na początku r. szk. 2012/2013. Jednocześnie, w terminie do końca kwietnia 2013 r. (tj. roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym dziecko 6-letnie może rozpocząć naukę w kl. I a 7-letnie musi - tzn. 1 września 2013 r.), przedszkole/szkoła z oddziałem przedszkolnym oraz inna forma wychowania przedszkolnego są obowiązane do wydania rodzicowi Informacji o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej" Podstawa programowa wychowania przedszkolnego określa oczekiwane umiejętności dziecka, które kończy przedszkole i ma rozpocząć naukę w I klasie szkoły podstawowej. Od dziecka rozpoczynającego naukę szkolną oczekujemy: umiejętności w zakresie czynności samoobsługowych, radzenia sobie w typowych, codziennych sytuacjach, rozumienia, że trzeba dbać o swoje zdrowie, umiejętności porozumiewania się, w tym zadawania pytań i słuchania odpowiedzi, a także przywitania się, przedstawienia, zaproszenia dzieci do zabawy, zwrócenia się o pomoc, zabawy w dziecięce gry i stosowania się do ich reguł, współdziałania z rówieśnikami i z dorosłymi, PCDZN w Puławach Strona 3
wytrwałości w realizowaniu zadań i własnych pomysłów, przygotowania do nauki czytania i pisania zainteresowania książeczkami, opowiadania historyjki obrazkowej, dzielenia słów na sylaby, dobrej koordynacji ruchowej i sprawności ręki (rysowanie, lepienie z plasteliny, wycinanie), przygotowania do nauki matematyki porównywania liczebności i wielkości zbiorów, liczenia, dodawania i odejmowania na konkretach, określania położenia przedmiotów oraz lewej i prawej strony, rozumienia kolejności pór roku, dni tygodnia i miesięcy. Sześciolatek jest gotowy do nauki w I klasie szkoły podstawowej, jeśli jest zainteresowany szkołą, stara się być wytrwały w podejmowanych zadaniach. Potrafi samodzielnie ubrać i rozebrać się, umyć, skorzystać z toalety, a także zjeść posiłek. Posługuje się mową w sposób zrozumiały dla otoczenia, wypowiada się zdaniami, potrafi poinformować o swoich potrzebach. Umie powiedzieć jak się nazywa, ile ma lat i gdzie mieszka. Chętnie bawi się z rówieśnikami w gry i zabawy dziecięce, przestrzegając reguł. Podczas rysowania, zabawy potrafi skupić się na zadaniu i stara się doprowadzić je do końca. Poprawnie trzyma ołówek, posługuje się nożyczkami, lepi z plasteliny i rysuje. Interesuje się czytaniem i pisaniem, słucha bajek, wierszy, zapamiętuje elementy obrazków. Umie pokazać lewą i prawą stronę, dodaje i odejmuje pomagając sobie liczeniem na palcach lub innych konkretach. Czy dziecko przed rozpoczęciem nauki w szkole powinno umieć czytać i pisać? Czytanie i pisanie to umiejętności typowo szkolne. W przedszkolu dziecko przygotowuje się do ich nabywania. PCDZN w Puławach Strona 4
W zakresie przygotowania do nauki czytania i pisania dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej: 1. dysponuje sprawnością rąk potrzebną do rysowania, wycinania i nauki pisania; 2. interesuje się czytaniem i pisaniem; 3. układa krótkie zdania, dzieli zdania na wyrazy, dzieli wyrazy na sylaby; wyodrębnia głoski w słowach o prostej budowie. Zatem dziecko, które rozpoczyna naukę szkolną nie musi znać liter, umieć czytać ani pisać. Tych umiejętności będzie uczyć się w szkole. Organizacja procesu dydaktycznego w aspekcie potrzeb dziecka sześcioletniego Organizacja nauki w klasie I Zgodnie z zalecanymi warunkami i sposobami realizacji podstawy programowej dla klas I-III szkół podstawowych, sale lekcyjne powinny składać się z części edukacyjnej i rekreacyjnej, z czego jasno wynika, iż nauka poprzez zabawę jest wpisana w edukację ucznia klasy I. W pierwszej klasie dużo czasu przeznaczono na zabawy ruchowe i ograniczono czas siedzenia w ławkach i wypełniania ćwiczeń. Rysowanie i pisanie - czynności wykonywane przy stolikach mogą zajmować około połowy czasu przeznaczonego na edukację polonistyczną. Nacisk położono na gry i zabawy dydaktyczne rozwijające umiejętności językowe uczniów dramy, inscenizacje. W pierwszych miesiącach nauki dominującą formą zajęć z zakresu edukacji matematycznej są zabawy, gry i sytuacje zadaniowe, a z zeszytów ćwiczeń mogą dzieci korzystać najwyżej jedną czwartą czasu. Zaleca się aby muzyka towarzyszyła dzieciom w codziennych zajęciach szkolnych jako tło tematu przy organizacji aktywności ruchowej lub w celu wyciszenia Przerwy w zajęciach mogą mieć formę zmiany aktywności np. z intelektualnej na ruchową i powinny być dostosowane do potrzeb dzieci. W przypadku gdy rodzice PCDZN w Puławach Strona 5
zaobserwują, iż dzieci w pierwszej klasie pracują zbyt długo przy stolikach bez zmiany aktywności, są zmęczone i mają zadawanych dużo prac domowych, warto podjąć rozmowę na ten temat z nauczycielem lub zainicjować dyskusję w szkole podczas spotkania rodziców z wychowawcą klasy. Jak szkoła może przygotować się na przyjęcie 6-latków do klasy pierwszej? Baza szkolna dostosowana do potrzeb i możliwości dzieci 6 - letnich Dziecko 6-letnie łatwiej zaadaptuje się do warunków szkolnych, poczuje się bezpieczniej i będzie mogło swobodnie rozwijać się poprzez naukę i zabawę jeśli szkoła przygotuje się na jego przyjęcie. Spójrzmy zatem na czym w praktyce może polegać przygotowanie szkoły do przyjęcia o rok młodszego ucznia: sale lekcyjne powinny być tak zorganizowane, aby dało się w nich wydzielić część dydaktyczną oraz rekreacyjną, w której dzieci będą mogły odpoczywać oraz bawić się podczas przerw i zajęć, wyposażenie sal lekcyjnych w pomoce dydaktyczne, gry edukacyjne, komputer z dostępem do Internetu, szafki dla każdego dziecka, aby możliwe było pozostawianie w nich szkolnych przyborów, kolejną istotną kwestią jest zorganizowanie zajęć opiekuńczych w świetlicy szkolnej, zapewniających młodszym dzieciom bezpieczne, ale też interesujące spędzenie wolnego czasu (w miarę możliwości w oddzielnym pomieszczeniu dla najmłodszych uczniów), zorganizowanie przy szkole najprostszego nawet placu zabaw dla najmłodszych uczniów to ważne, aby część swojego pobytu w szkole dzieci mogły spędzić również na świeżym powietrzu, w ruchu, zapewnienie w miarę możliwości opieki logopedy, pedagoga, psychologa oraz opieki medycznej (pielęgniarka szkolna) również może ułatwić szkolny start 6-latka. Dopasowanie metod pracy nauczyciela do możliwości rozwojowych dzieci 6-letnich. Jak to wygląda w praktyce? Nauczyciele sześciolatków dobierają takie metody, które pozwolą dzieciom na zabawę i na uczenie się poprzez działanie. Ważne jest też, aby często chwalili i zachęcali dzieci do pokonywania trudności. Zabawy, które kojarzą się z przyjemnością i radością, ale pomagają też uczyć się nowych umiejętności, to na przykład: planszowe gry dydaktyczne, w tym tworzone przez dzieci; opowieści, które zachęcają do uczenia się np. o bliskim dziecku bohaterze dzielnie pokonującym przeszkody; elementy dramy - odgrywanie ról i dialogów; zabawy ruchowe i muzyczne. Dzieci myślą w działaniu, konkretnie, korzystają z praktycznych doświadczeń. Metody pracy powinny dawać im możliwość tworzenia i używania rzeczy do liczenia, modeli, obrazków, symbolicznych rysunków dopóki dzieci potrzebują ich w zadaniach. Metody pracy PCDZN w Puławach Strona 6
powinny być różnorodne, urozmaicone i dostosowane do wydolności sześciolatków, do ich możliwości skupiania uwagi, sprawności rąk i tempa pracy. Warto też pytać dzieci o to, co lubią, co im się podobało w zajęciach. Niech powiedzą, narysują, pokażą. Co zyska sześciolatek rozpoczynając naukę w szkole? Zmiany w prawie oświatowym tworzą warunki, w których nauczyciele sześciolatków mogą pracować zgodnie z potrzebami i możliwościami rozwojowymi dzieci. Otwarto szkołę na przyjęcie sześciolatków z ich naturalnymi potrzebami - ciekawością, aktywnością, chęcią wspólnej zabawy z rówieśnikami. W pierwszej klasie dużo czasu przeznaczono na zabawy ruchowe i ograniczono czas siedzenia w ławkach i wypełniania ćwiczeń. Rozpoczęcie nauki w szkole jest ważnym wydarzeniem w życiu każdego dziecka. Tak, jak większość zmian niesie ze sobą zarówno szansę wzbogacenia doświadczeń, nabycia odporności psychicznej i dalszego rozwoju jak i ryzyko niepowodzenia. Sukces dziecka będzie zależeć nie tylko od przygotowania dziecka ale także od przygotowania szkoły i rodziców. Wielu dzieciom to właśnie szkoła zapewnia warunki rozwoju. W szkole poznają one środowisko bogatsze i bardziej złożone od tego, z którym miały wcześniej do czynienia. Mogą poznawać nowe miejsca i zdarzenia oraz uczyć się nowych ról społecznych. Nauka w szkole rozwija takie cechy, jak: samodzielność, systematyczność, wytrwałość, odpowiedzialność, które ułatwią dzieciom osiąganie dobrych wyników w nauce. Dzieci uczą się także współdziałania z dorosłymi spoza rodziny, rówieśnikami i starszymi kolegami. W bezpiecznej, dobrze zorganizowanej, oferującej wysoką jakość kształcenia szkole nasz sześciolatek: staje się bardziej odważny, samodzielny i pewny siebie, jest bardziej otwarty w kontaktach z rówieśnikami i dorosłymi, wykorzystuje w pełni naturalny potencjał rozwojowy, korzysta z zasobów środowiska szkolnego, rozwija swoje zainteresowania korzystając z oferty zajęć pozalekcyjnych, uczy się właściwego wykorzystywania komputera i Internetu, uczestniczy w zajęciach z języka obcego, w przypadku trudności korzysta z zajęć terapii pedagogicznej, dzięki systematyczności zyskuje dobre podstawy do dalszej nauki, PCDZN w Puławach Strona 7
zdobywa doświadczenia we współdziałaniu w grupie, uczy się odpowiedzialności za siebie i innych, uczy się zasad samorządności. Sześciolatek w przedszkolu: Sześciolatek w I klasie uczy się: rozwija sprawność rąk (rysuje, wycina, lepi z plasteliny) przygotowuje się do nauki pisania słucha bajek, wierszy, opowiadań rozwija swoje zainteresowania czytaniem i pisaniem dzieli zdania na wyrazy, wyrazy na sylaby, wyodrębnia głoski w wyrazach o prostej budowie wszystkich liter alfabetu pisać proste, krótkie zdania czytać krótkie teksty rozróżniać pojęcia: wyraz, głoska, litera, sylaba, zdanie oraz posługiwać się nimi uczy się odróżniać błędne liczenie od poprawnego, liczy z wykorzystaniem konkretnych przedmiotów podejmuje próby dodawania i odejmowania pomagając sobie liczeniem na palcach lub innych konkretach poprawnie liczyć (także wspak) do 20 oraz zapisywać liczby cyframi do 10 sprawnie dodawać i odejmować do 10 oraz zapisywać te działania rozwiązywać zadania z treścią dowiaduje się, na czym polega pomiar długości i poznaje proste sposoby mierzenia np. krokami, stopa za stopą mierzyć długość, posługując się np. linijką. porównywać długości obiektów ważyć przedmioty poznaje pory dnia, roku, dni tygodnia i miesiące zależności między porami roku a zjawiskami przyrody korzystać z kalendarza, nazywa dni tygodnia i miesiące w roku PCDZN w Puławach Strona 8
Dyskusja uczestników spotkania - odpowiedzi na pytania rodziców Wypełnienie przez rodziców ankiety - Jak oceniam przygotowanie mojego dziecka do nauki w klasie I? ZASADY ORGANIZACJI PUNKTÓW KONSULTACYJNYCH DLA RODZICÓW 1.Poinformowanie rodziców o możliwości kontaktu w zorganizowanym do tych celów Punkcie Konsultacyjnym w placówce przedszkolnej/szkolnej. 2.Podanie miejsca i czasu otwarcia Punktu Konsultacyjnego/nazwiska nauczycieli pełniących dyżury w danym dniu/ 3.Wyposażenie Punktu w materiały informacyjne dotyczące wszystkich aspektów nauki dzieci 6-letnich w szkole. 4. Pełnienie dyżuru w PK przez nauczycieli najstarszej grupy przedszkolnej, którzy udzielą kompetentnych informacji na temat konkretnego dziecka. PCDZN w Puławach Strona 9