J. Parchomiuk ODPOWIEDZIALNOŚĆ ODSZKODOWAWCZA ZA LEGALNE DZIAŁANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

Polecamy nasze publikacje z tej serii: J. Parchomiuk ODPOWIEDZIALNOŚĆ ODSZKODOWAWCZA ZA LEGALNE DZIAŁANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ M. Safjan, J. Jastrzębski ODPOWIEDZIALNOŚĆ ODSZKODOWAWCZA E. Cała-Wacinkiewicz CHARAKTER PRAWNY UNII EUROPEJSKIEJ W ŚWIETLE PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO A. Mezglewski, A. Tunia WYZNANIOWA FORMA ZAWARCIA MAŁŻEŃSTWA CYWILNEGO U. Drozdowska CYWILNOPRAWNA OCHRONA PRAW PACJENTA B. Szmulik SKARGA KONSTYTUCYJNA. POLSKI MODEL NA TLE PORÓWNAWCZYM D. Wacinkiewicz KONTROLA I NADZÓR W PRAWIE KOMUNALNYM D. Dörre-Nowak OCHRONA GODNOŚCI I INNYCH DÓBR OSOBISTYCH PRACOWNIKA A. Mikos USTROJOWA POZYCJA BANKU CENTRALNEGO W POLSCE www.sklep.beck.pl

Redakcja: Aneta Flisek Recenzenci: Prof. dr hab. Henryk Cioch Prof. UW dr hab. Michał Romanowski Wydawnictwo C. H. Beck 2008 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Gen. Zajączka 9, 01 518 Warszawa Skład i łamanie: Marta Świerk Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN 978-83-7483-878-8

Spis treści Spis treści Wykaz skrótów... Literatura... XI XVII Wprowadzenie... 1 Rozdział I. Zagadnienie osobowości prawnej... 15 1. Dyskusje dotyczące znaczenia pojęć... 15 2. Dychotomiczny podział podmiotów prawa... 21 3. Rozwój historyczny osób prawnych... 22 I. Teorie dotyczące osobowości prawnej... 25 1. Teorie fikcyjnej osoby prawnej... 25 2. Teorie realnej osoby prawnej... 30 3. Osoba prawna jako konstrukcja prawna... 31 4. Cechy osoby prawnej... 33 I. Zdolność prawna, zdolność do czynności prawnych... 36 1. Nasciturus... 39 II. Zdolność sądowa osób prawnych w ujęciu historycznym... 43 III. Sposoby tworzenia osób prawnych i uzyskanie osobowości... 46 1. Normatywne nadanie osobowości prawnej... 49 IV. Charakter prawny statutu... 51 1. Statut jako akt normatywny prawa przedmiotowego... 52 2. Statut jako pozaprawny akt normatywny organizacji społecznej... 53 3. Koncepcja cywilistyczna statutu... 54 V. Wpis w rejestrze sądowym... 57 1. Charakter wpisu... 58 2. Skutki wpisu lub jego braku... 60 3. Inne rejestry, ewidencje... 61 VI. Działanie przez organy... 62 VII. Wyodrębnienie majątku osoby prawnej i odpowiedzialność za zobowiązania... 65 VIII. Ochrona dóbr osobistych... 68 5. Podmiotowość prawna a przyznanie statusu przedsiębiorcy.. 69 V

Spis treści 6. Zagadnienie statutu personalnego w aspekcie międzynarodowym... 75 7. Podsumowanie... 78 Rozdział II. Koncepcje ułomnych osób prawnych... 87 1. Uwagi wstępne... 87 2. Proponowane określenia terminologiczne... 89 3. Geneza kształtowania się ułomnych osób prawnych... 93 4. Tendencje w literaturze i orzecznictwie... 100 5. Zdolność prawna ułomnych osób prawnych jako cecha normatywna... 109 6. Przyznanie zdolności sądowej ułomnym osobom prawnym... 114 I. Zdolność sądowa w orzecznictwie... 117 7. Zmiany prawa a aktualność koncepcji ułomnych osób prawnych... 126 I. Zmiany w prawie handlowym... 128 II. Zmiany w zakresie prawa cywilnego... 130 8. Odpowiedzialność za zobowiązania ułomnych osób prawnych... 136 I. Odpowiedzialność subsydiarna członków... 137 9. Przyjęte rozwiązanie uregulowania statusu ułomnych osób prawnych... 138 10. Podsumowanie... 140 Rozdział III. Ułomne osoby prawne jako korporacje... 147 1. Uwagi wprowadzające... 147 2. Ogólna charakterystyka korporacji i zakładów... 148 3. Osoby prawne i ułomne osoby prawne jako podmioty typu korporacyjnego... 150 I. Cechy korporacji... 159 1. Członkostwo w korporacji... 160 2. Zrzeszenie osób... 162 3. Realizacja wspólnego celu... 165 4. Dobrowolność tworzenia i przynależności... 167 5. Możliwość liczbowego określenia składu członkowskiego... 168 6. Swoboda w określaniu stosunków organizacyjnych... 169 7. Zależność organizacyjna między członkiem a korporacją... 171 8. Tworzenie norm korporacyjnych... 172 9. Trwałość korporacji... 174 4. Korporacje w systemach prawa obcego... 175 5. Konstrukcje prawne typu zakładowego... 178 VI

Spis treści I. Fundacja... 179 1. Fundacja przed rejestracją... 183 2. Status fundacji... 185 3. Status fundacji w innych systemach prawnych... 186 II. Państwowe osoby prawne... 188 III. Wojewódzkie osoby prawne... 195 IV. Samorządowe jednostki organizacyjne jako struktury typu zakładowego... 196 6. Osoby prawne posiadające cechy zarówno korporacji, jak i zakładów... 198 7. Podsumowanie... 206 Rozdział IV. Wybrane rodzaje ułomnych osób prawnych... 215 1. Wprowadzenie... 215 2. Modelowe ułomne osoby prawne... 219 I. Handlowe spółki osobowe w świetle Kodeksu handlowego oraz Kodeksu spółek handlowych... 221 1. Spółka jawna, spółka komandytowa jako ułomny podmiot prawa w Kodeksie handlowym... 222 2. Projekt ustawy KSH w odniesieniu do spółek osobowych... 226 2.1. Dwa odmienne stanowiska w kwestii natury prawnej spółek osobowych... 227 3. Spółki osobowe na tle Kodeksu spółek handlowych.. 228 II. Spółka w organizacji zarys rozwoju problemu na tle Kodeksu handlowego oraz Kodeksu spółek handlowych... 234 1. Powstanie i organizacja... 239 2. Działanie i odpowiedzialność spółki w organizacji... 244 3. Sporne rodzaje ułomnych osób prawnych... 248 I. Status cywilnoprawny wspólnoty mieszkaniowej... 251 1. Odpowiedzialność wspólnoty mieszkaniowej... 262 II. Stowarzyszenie zwykłe... 265 1. Stowarzyszenie zwykłe jako ułomna osoba prawna... 267 III. Główny oddział zagranicznego zakładu ubezpieczeń... 271 IV. Charakter prawny pracowniczej kasy zapomogowo- -pożyczkowej... 273 V. Charakter prawny spółki cywilnej... 276 1. Próby upodmiotowienia spółki cywilnej... 282 2. Zdolność sądowa spółki cywilnej analiza historyczna... 284 3. Spółka cywilna na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego... 286 VII

Spis treści 4. Podsumowanie zagadnienia... 289 VI. Spółdzielnia przed rejestracją... 290 1. Odpowiedzialność za zobowiązania przed zarejestrowaniem spółdzielni i po jej zarejestrowaniu... 297 VII. Partie polityczne jako realnie istniejące organizacje polityczne... 300 1. Osobowość prawna i zdolność prawna partii politycznych... 305 2. Partie niezarejestrowane, działające na podstawie ustawy o partiach politycznych z 1990 i 1997 r.... 309 3. Partia polityczna przed rejestracją... 313 4. Podsumowanie zagadnienia... 315 VIII. Związki zawodowe niezarejestrowane... 316 4. Podsumowanie... 319 Rozdział V. Ułomne osoby prawne w wybranych systemach prawa obcego... 327 1. Uwagi ogólne... 327 2. Prawo Federacji Rosyjskiej... 328 I. Osoby prawne w prawie Federacji Rosyjskiej... 331 1. Pojęcie i cechy osoby prawnej... 333 2. Organizacyjno-prawne formy podmiotów gospodarczych Federacji Rosyjskiej... 337 3. Organizacyjno-prawne formy działalności niezarobkowej... 341 II. Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej w prawie Federacji Rosyjskiej... 342 III. Podsumowanie regulacji zawartych w prawie Federacji Rosyjskiej... 346 3. Prawo francuskie... 348 I. Zagadnienie osobowości prawnej... 348 II. Kategorie osób prawnych... 350 III. Typy spółek bez osobowości prawnej... 353 1. Spółka w organizacji (société en formation)... 354 2. Spółka udziałowa (société en participation SEP)... 358 3. Spółka wynikająca z okoliczności faktycznych (société créée de fait)... 360 4. Spółka faktyczna (société de fait)... 361 IV. Podsumowanie regulacji zawartych w prawie francuskim... 362 4. Prawo niemieckie... 365 I. Osoby prawne prawa cywilnego i handlowego... 365 VIII

Spis treści II. Ułomne osoby prawne i pozostałe jednostki organizacyjne w prawie niemieckim... 368 1. Spółki osobowe... 369 2. Przedspółka (Vorgesellschaft; in Gründung)... 371 3. Przedstowarzyszenie (Vorvereine)... 376 4. Stowarzyszenia niezarejestrowane... 377 5. Przedspółdzielnia (Vorgenossenschaft)... 379 III. Uwagi prawnoporównawcze z uregulowaniami prawa polskiego... 383 5. Prawo angielskie... 385 I. Sposoby powstania spółek i ich rodzaje... 385 II. Partnership jako odrębna jednostka niebędąca osobą prawną... 387 1. Spółka zwykła (general partnership)... 388 2. Spółka zwykła z ograniczoną odpowiedzialnością części wspólników (limited partnership)... 389 III. Spółka w organizacji... 390 IV. Podsumowanie uregulowań zawartych w prawie angielskim... 393 6. Prawo amerykańskie... 394 I. Partnerships w prawie amerykańskim... 395 1. Spółka jawna (general partnership) i nadanie jej osobowości prawnej... 396 2. Spółka komandytowa (limited partnership)... 397 3. Spółka partnerska (limited liability partnership)... 398 II. Prawo amerykańskie podsumowanie... 399 7. Prawo Wspólnot Europejskich... 401 I. Ponadnarodowe formy spółek i innych podmiotów... 404 1. Europejskie Zgrupowanie Interesów Gospodarczych (EZIG)... 406 II. Uwagi końcowe... 408 8. Podsumowanie... 409 Rozdział VI. Uwagi i wnioski końcowe... 415 1. Krytyczne stanowiska wobec koncepcji ułomnych osób prawnych... 415 2. Zasadność, funkcjonowanie i skutki normatywnego uregulowania statusu ułomnych osób prawnych... 417 3. Nadal istniejące kontrowersje wokół osobowości i podmiotowości... 425 4. Stopniowe zacieranie się różnic pomiędzy ułomnymi osobami prawnymi a osobami prawnymi... 430 IX

Spis treści 5. Jedynie częściowe rozwiązanie problemu podmiotowości ułomnych osób prawnych... 441 6. Przyjęcie wyłącznie korporacyjnej natury ułomnych osób prawnych... 449 7. Rozwiązania de lege lata i de lege ferenda... 451 Indeks rzeczowy... 459 X

Wykaz skrótów Wykaz skrótów art.... artykuł BGB... Kodeks cywilny niemiecki Biul.RL... Biuletyn Rady Legislacyjnej cyt.... cytat DzKulU... ustawa z 25.10.1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 13, poz. 123 ze zm.) Dz.U.... Dziennik Ustaw EwiR... Entscheidungen zum Wirtschaftsrecht FundacjaU... ustawa z 6.4.1984 r. o fundacjach (t.j. Dz.U. z 1991 r., Nr 46, poz. 203 ze zm.) GP... Gazeta Prawna GS... Gazeta Sądowa ibidem... tamże IBPS... Instytut Badania Prawa Sądowego itp.... i tym podobne j.s.t.... jednostka samorządu terytorialnego jw.... jak wyżej KC... ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KCa.... Kodeks cywilny austriacki (powszechna księga ustaw cywilnych) KCFR... Kodeks cywilny Federacji Rosyjskiej KCfranc.... Kodeks cywilny francuski KH... rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 27.6.1934 r. Kodeks handlowy (Dz. U. Nr 57, poz. 502 ze zm.) KHfranc.... Kodeks Napoleona z 1807 r. KomPrywU... ustawa z 30.8.1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (t.j. Dz.U. z 2002 r., Nr 171, poz. 1397) XI

Konstytucja... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483, sprost. Dz.U. z 2001 r., Nr 28, poz. 319, zm. 2006, Nr 200, poz. 1471) KP... KPA... KPC... KPP... KRO... KRS... KRSU... KSH... KulFizU... KZ... m.in.... MoP... ustawa z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 ze zm.) ustawa z 14.6.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze zm.) ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) Kwartalnik Prawa Prywatnego ustawa z 25.2.1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm. ) Krajowy Rejestr Sądowy ustawa z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2007 r., Nr 168, poz. 1186) ustawa z 15.9.2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) ustawa z 18.1.1996 r. o kulturze fizycznej (t.j. Dz.U. z 2001 r., Nr 81, poz. 889 ze zm.) Kodeks zobowiązań między innymi n.... następne NP... np.... Nr... NSA... OiFFEU... op. cit.... orz.... OSA... OSNC... OSP... OSPiKA... XII Wykaz skrótów Monitor Prawniczy Nowe Prawo na przykład numer Naczelny Sąd Administracyjny ustawa z 28.8.1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (t.j. Dz.U. z 2004 r., Nr 159, poz. 1667 ze zm.) z cytowanego dzieła orzeczenie Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna Orzecznictwo Sądów Polskich Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych

Wykaz skrótów OTK Zb.Urz.... Pal.... PartiePU... PInstFU... PiP... PiZS... PiŻ... pkt... PN... POP... por.... poz.... PPH... PPiA... PrBank... PrDzGosp... Prok. i Pr.... PrPrywM... Pr.Gosp.... Pr. P.... PrSpółdz... PrStow... PrUpN... PrzedsPU... PS... PSejm.... Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego Zbiór Urzędowy Palestra ustawa z 27.6.1997 r. o partiach politycznych (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 857 ze zm.) ustawa z 16.7.1987 r. o państwowych instytucjach filmowych (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 102, poz. 710) Państwo i Prawo Praca i Zabezpieczenie Społeczne Prawo i Życie punkt Przegląd Notarialny Przegląd Orzecznictwa Podatkowego porównaj pozycja Przegląd Prawa Handlowego Przegląd Prawa i Administracji ustawa z 29.8.1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.) ustawa z 19.11.1999 r. Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. z 1999 r. Nr 101, poz. 1178 ze zm.) Prokuratura i Prawo ustawa z 12.11.1965 r. Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. Nr 46, poz. 290 ze zm.) Prawo Gospodarcze Prawo Przedsiębiorcy ustawa z 16.9.1982 r. Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2003 r., Nr 188, poz. 1848 ze zm.) ustawa z 7.4.1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2001 r., Nr 79, poz. 855 ze zm.) ustawa z 28.2.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. Nr 60, poz. 535 ze zm.) ustawa z 25.9.1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (t.j. Dz.U. z 2002 r., Nr 112, poz. 981 ze zm.) Przegląd Sądowy Przegląd Sejmowy XIII

PSp... Prawo Spółek Prz.Leg.... Przegląd Legislacyjny publ.... publikowany PUG... Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego r.... rok red.... pod redakcją Rej.... Rejent RGZ... Reichsgericht Rechtsprechung in Zivilsachen RP... Rzeczypospolitej Polskiej RPEiS... Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny R. Pr.... Radca Prawny s.... strona SA... Sąd Apelacyjny SamGminU... ustawa z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591) SamPowiatU... ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1592) SamWojewU... ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1590) SC... Studia Cywilistyczne SGospU... ustawa z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095) SN... Sąd Najwyższy SP... Studia Prawnicze SPE... Studia Prawno-Ekonomiczne ST... Samorząd Terytorialny tj.... to jest t.j.... tekst jednolity tzn.... to znaczy tzw.... tak zwany ust.... ustęp WłLokU... ustawa z 24.6.1994 r. o własności lokali (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.) Wok.... Wokanda WSA... Wojewódzki Sąd Administracyjny ze zm.... ze zmianami ZIP... Zeitschrift für Wirtschaftsrecht und Insolvenzpraxis XIV Wykaz skrótów

Wykaz skrótów ZNUW... zob.... ZwZawU... Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Warszawskiego zobacz ustawa z 23.5.1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.) XV

Literatura Adamiak B., Statut gminy, ST 1993, Literatura Nr 7 8. Agopszowicz A., Gilowska Z., Taniewska-Peszko M., Zarys prawa samorządu terytorialnego, Katowice 1997. Agopszowicz A. (red.), Gilowska Z., Ustawa o gminnym samorządzie terytorialnym. Komentarz, Warszawa 1999. Agopszowicz A., Gilowska Z., Taniewska-Peszko M., Prawo samorządu terytorialnego w zarysie, Katowice 2001. Allerhand M., Kodeks handlowy. Komentarz, Bielsko-Biała 1999 i Lwów 1935. Asłanowicz M., Podmiotowość prawna spółki partnerskiej na tle pozostałych osobowych spółek handlowych, PPH 1999, Nr 4. Asłanowicz M., Charakter prawny spółki partnerskiej, PiP 1998, z. 7. Asłanowicz M., Treść umowy spółki partnerskiej, PPH 1998, Nr 12. Asłanowicz M., Charakter i pozycja zarządu w spółce partnerskiej, PPH 1999, Nr 8. Asłanowicz M., Instytucja spółki partnerskiej w wybranych systemach prawnych a prawo polskie, PSp 1999, Nr 10. Asłanowicz M., Zmiany w składzie wspólników spółek partnerskich oraz pozostałych osobowych spółek handlowych, PSp 2000, Nr 1. Asłanowicz M., Spółka partnerska, Warszawa 2004. Âàñèëüåâ Å.À., Ãðàæäàíñêîå è òîðãîâîå ïðàâî êàïèòàëèñòè åñêèõ ãîñóäàðñòâ, Ìockba, 1993. Bajor B., Kodeks spółek handlowych w zasięgu czasowym, Pr. P. 2001, Nr 1. Bandarzewski K., Wybrane zagadnienia dotyczące funkcjonowania spółki akcyjnej przed rejestracją, PUG 1996, Nr 1. Bandarzewski K., Chmielnicki P., Mączyński M., Płażek S., Jednostki pomocnicze gminy, Kraków 2002. Bähr F., Grundzüge des Bürgerlichen Rechts, wyd. 10, 2003. Bar L., Położenie prawne przedsiębiorstwa państwowego w sferze prawa administracyjnego, Warszawa 1968. Baumbach A., Hopt K. J., Handelsgesetzbuch mit GmbH & Co., Handelsklauseln, Bank und Börsenrecht, Transportrecht (ohne Seerecht), wyd. 30, Monachium 2000. XVII

Bednarek M., Przemiany własności w Polsce. Podstawowe koncepcje i konstrukcje normatywne, Warszawa 1994. Bednarek E., Rodzaje stowarzyszeń, Gazeta Prawna Nr 59, 11 17.11.1997. Bednarek E., Funkcjonowanie stowarzyszenia, GP Nr 60, 18 24.11.1997. Áek Ì., Ëåáåäåâ Ê.Ê., Õîçÿéñòâåííîå ïðàâî, Ó åáíèê, 1996. Bendetson W., Osobowość prawna w radzieckiej nauce prawa a ujęcie tego problemu w projekcie kod. cyw. PRL, NP 1954, Nr 11. Bielski P., Regulacja pojęcia przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym a projekt prawa spółek handlowych, PPH 1999, Nr 6. Bielski P., Spółdzielnia jako przedsiębiorca rejestrowy, Gdańskie Studia Prawnicze 2000, t. VII. Bielski P., Kodeks spółek handlowych a kodeks handlowy, Gdańsk 2001. Bielski P., Spółki handlowe jako przedsiębiorcy rejestrowi, cz. II, PSp 2001, Nr 3, s. 27. Bielski P., Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę handlową, PPH 2002, Nr 3, s. 34. Bielski P., Spółka kapitałowa w organizacji a status przedsiębiorcy, PPH 2002, Nr 6, s. 1. Bieniek G., Spółki cywilne na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego, PiZS 1993, Nr 10 11. Bieniek G., Przegląd orzecznictwa, PiZS 1993, Nr 9, s. 68. Bieniek G., Przegląd orzecznictwa, PiZS 1993, Nr 10 11, s. 85. Bieniek G., Przedsiębiorstwa państwowe. Przepisy i komentarz, Warszawa 1997. Bieniek G., Aktualne problemy związane z reprezentacją Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego, PS 1999, s. 9 i n. Bieniek G., Reprezentacja Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2003. Bieniek-Koronkiewicz E., Sieńczyło-Chlabicz J., Działalność gospodarcza i przedsiębiorca na gruncie ustawy Prawo działalności gospodarczej, PPH 2000, Nr 4. Biernat S., Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej wolność gospodarcza de lege lata i de lege ferenda, PPH1994,Nr9. Bierzanek R., Prawo spółdzielcze w zarysie, Warszawa 1989. Âèòðÿíñêèé Â.Â., Ãðàæäàíñêèé êîäåêñ î þðèäè åñêèõ ëèöàõ, Âåñòíèê ÂÀÑ, 1995, Nr 5. Blicharz J., Pozycja prawna stowarzyszeń: studium prawno-administracyjne, Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo, Wrocław 1996, Nr 255, s. 3 78. Blicharz J., Ustawa o fundacjach. Komentarz., Wrocław 2002. Blicharz R., Pawełczyk M., Przedsiębiorca, czyli kto?, PUG 2004, Nr 3, s. 5 11. XVIII Literatura

Literatura Bloch J., Tomkiewicz J., Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz, Warszawa 1991. Błaś A., Samorząd powiatowy wybrane problemy ustroju i funkcjonowania, (w:) J. Boć (red.), Powiat teoria, kompetencje. Komentarz, Wrocław 2001. Błaszczak Ł., Handlowa spółka osobowa jako strona procesu cywilnego analiza wybranych zagadnień procesowych, PS Nr 9 z 2005 r. Błaś A., Funkcje osobowości prawnej gminy i związku komunalnego, Acta UW Przegląd Prawa i Administracji Nr 35, Wrocław 1996. Boć J. (red), Powiat teoria, kompetencje. Komentarz, Wrocław 2001. Boć J. (red.), Prawo administracyjne, Wrocław 1997. Boć J., Dolnicki B., Korczak J., Lisowski P., Maciejak M., Miemiec M., Miemiec W., Komentarz do ustawy z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym, (w:) Powiat, J. Boć (red.), cz. III, Wrocław 2001. Áîãóñëàâñêèé Ì.Ì., Ìåæäóíàðîäíîå àñòíîå ïðàâî. Ó åáíèê. Ì., 1994. Bratuś S.N., Osoby prawne w radzieckim prawie cywilnym, Warszawa 1950. Brol J., Prawo o stowarzyszeniach z komentarzem oraz przepisami wykonawczymi i związkowymi, Zielona Góra 1994. Brol J., Spółki handlowe i cywilne. Problematyka prawna, Warszawa 1993. Brol J., Spółki prawa handlowego, Warszawa 1993. Brol J., Fundacje (po zmianach ustawodawczych), Bydgoszcz 1992. Brol J., Fundacje, GP 1988, Nr 8, s. 3. Broniewicz W., Zdolność sądowa w postępowaniu cywilnym, NP 1966, Nr 5. Brzozowski A., Pazdan M., Pietrzykowski K., Safjan M., Skowrońska E., Kodeks cywilny, Komentarz, t. I, red. prof. dr hab. K. Pietrzykowski, Warszawa 2005. Bucior D., Konstrukcja odpowiedzialności wspólników za zobowiązania handlowej spółki osobowej, PSp 2002, Nr 6, s. 13. Buczkowski S., (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 1972. Buczkowski S., Podstawy prawne samodzielności przedsiębiorstwa państwowego, PiP 1959, z. 5 6. Bugajna-Sporczyk D., Oddział stowarzyszenia. Konsekwencje podwójnej osobowości prawnej, GS 1996, Nr 17, wkładka Gazeta doradcy prawnego 1996, Nr 11, s. 1 3; GS 1996, Nr 18, wkładka Gazeta doradcy prawnego 1996, Nr 12, s. 3. Bugajna-Sporczyk D., Janson I., Zakładamy fundację, wyd. 2, Warszawa 1996. Bukowski T., Jędrzejewski P., Rączka P., Ustrój samorządu terytorialnego, Toruń 2003. Burian B., Glosa krytyczna do uchwały SN z 7.7.1993 r., III CZP 87/93, OSP 1994, z. 11, poz. 204. XIX