Mikroekonomia, cz. III Wykład 1
Równowaga Równowaga na rynku danego dobra x (doskonale konkurencyjnym) oznacza unkt, w którym rzy danej cenie (cenie równowagi) wielkość oytu zrównuje się z wielkością odaży ilość którą konsumenci chcą i mogą kuić jest równa ilości, którą roducenci chcą i mogą dostarczyć. Algebraicznie możemy znaleźć unkt równowagi rzyrównując funkcję oytu do funkcji odaży, czyli: D( ) S( ) lub P D ( ) P S ( ) W unkcie równowagi rzecinają się krzywa oytu i krzywa odaży
Przykład wykres Poyt rynkowy Podaż rynkowa S() D( ) S( ) równowaga D() D(), S() Jest to równowaga cząstkowa bo omijamy zależności omiędzy cenami i wielkościami na innych rynkach
Podaż i oyt Podaż (dodatnio nachylona) S (rzesunięcie w rawo) > Q P Zmiany w wielkości odaży rzesunięcie wzdłuż krzywej odaży sowodowane zmianami ceny Zmiany odaży rzesunięcie krzywej odaży sowodowane n. zmianami kosztów rodukcji Poyt (ujemnie nachylony) D (rzesunięcie w rawo) > Q P Zmiany w wielkości oytu rzesunięcie wzdłuż krzywej oytu sowodowane zmianami ceny Zmiany oytu rzesunięcie krzywej oytu sowodowane n. zmianami w dochodach konsumentów lub zmianami ich referencji
Cena graniczna Cena graniczna najwyższa cena do rzyjęcia dla nabywcy lub najniższa cena do rzyjęcia dla srzedawcy Mając możliwość kuienia lub srzedania o cenie granicznej jesteśmy obojętni (nie zależy nam) Ceny graniczne wyznaczają rzebieg krzywych oytu i odaży
Przykład algebraiczny Przyjmijmy liniowe krzywe oytu i odaży: D() a b S() c + d Jakie są otymalne i? Przyrównujemy: a b c + d Otrzymujemy: a b + c d D( ) S( ) ad + bc b + d
c.d. Przykład Poyt rynkowy Podaż rynkowa S() c + d a b + c d D() a b ad b + bc + d D(), S()
c.d. Przykład ), ( ) ( 1 D b a b a D ), ( ) ( 1 S d c d c S + + Jest to równanie odwrotnej rynkowej krzywej oytu Jest to równanie odwrotnej rynkowej krzywej odaży To samo możemy zrobić dla odwróconych krzywych: d c b a + d b bc ad + + Rozwiązanie:. ) ( ) ( 1 1 d b c a S D +
D -1 (), S -1 () c.d. Przykład S -1 () ( c+)/d D -1 () (a )/b w równowadze D -1 ( ) S -1 ( )
Nadwyżka Zauważmy, że onieważ nie ma dyskryminacji, wszyscy konsumenci łacą jednakową cenę i jednocześnie wszyscy roducenci otrzymują za swoje towary tą samą cenę: P Jednakże niektórzy konsumenci mogliby kuić dane dobro o wyższych cenach: P > P. Ponieważ, jednak na rynku cena jest niższa, osiągają z tego owodu korzyść nadwyżkę konsumenta. Podobnie roducenci mogliby srzedać niektóre jednostki o cenach niższych: P < P. Także oni osiągają swego rodzaju nadwyżkę nadwyżkę roducenta.
Poyt rynkowy Nadwyżka odaży Podaż rynkowa S() D( ) < S( ); nadwyżka Ilości dostarczonej na rynek nad zaotrzebowaniem D() D( ) S( ) D(), S() Cena rynkowa musi zmniejszyć się do oziomu.
Nadwyżka oytu (niedobór towaru na rynku) S() D( ) > S( ) D() S( ) D( ) D(), S() Cena rynkowa musi wzrosnąć do oziomu.
Przyadki szczególne gdy krzywa odaży jest sztywna (niezależna od ceny rynkowej) gdy krzywa odaży jest wyjątkowo wrażliwa na cenę rynkową (jest to rzyadek konkurencji doskonałej w długim okresie)
Przyadek szczególny 1 S() c + d, czyli d 0 oraz S() c. D -1 () (a )/b c Podaż rynkowa jest stała i nie zależy od ceny
Przyadek szczególny 2 D -1 (), S -1 () D -1 () (a )/b Taka krzywa odaży wystęuję w długim okresie konkurencji doskonałej S -1 () a b Podaż rynkowa jest wyjątkowo wrażliwa na cenę
cd Nadwyżka Nadwyżka roducenta (PS) całkowita korzyść dla roducenta ze srzedaży danego dobra, o odjęciu kosztów jego wytworzenia. Rerezentuje ją obszar owyżej krzywej odaży a oniżej ceny rynkowej. Nadwyżka konsumenta (CS) całkowita korzyść dla konsumenta z danego dobra o odjęciu kosztów jego zakuu. Rerezentuje ją obszar między krzywą oytu a ceną rynkową Nadwyżka ekonomiczna (ES) - suma nadwyżek roducenta i konsumenta; suma różnic między cenami granicznymi nabywców i srzedawców kolejnych jednostek towaru wymienianych na rynku; różnica między całkowitymi korzyściami a całkowitymi kosztami sołecznymi. Jest to uroszczona miara dobrobytu.
Kryterium otymalności Otymalność Pareto orawa ołożenia dowolnego odmiotu gosodarczego może dokonać się wyłącznie orzez ogorszenie ołożenia innego odmiotu Przy jednoczesnych zmianach oytu i odaży ich wływ na cenę i ilość rynkową zdeterminowany jest rzez: wielkość i kierunek zmian oytu i odaży kształt krzywych oytu i odaży (elastyczność)
Strata sołeczna z tytułu monoolu P P m P C A Utrata nadwyżki konsumenta Bez. strata sołeczna z tytułu monoolu B C MC ARD Na skutek wyższej ceny równowagi: konsument traci A+B roducent zyskuje A-C. MR Q m Q C Q 2005 Pearson Education, Inc