Wykład II. Interwencje rządowe na rynku

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wykład II. Interwencje rządowe na rynku"

Amalia Agnieszka Baranowska
6 lat temu
Przeglądów:

1 Wykład II Interwencje rządowe na rynku

2 O czym będzie mowa? odatki Od ilości Od wartości Od zysku Ryczałtowy ubsydia Ograniczenia ilościowe Cła rzykłady: afera hazardowa, WR UE

3 odatek jednostkowy (np. akcyza) nałożony na gałąź przemysłu (doskonała konkurencja) 2 = 1 + t 1 d t 1 s 2 1 q

4 odatki i subsydia ilościowe odatek jednostkowy ubsydium jednostkowe d * t (podatek) s * s (subsydium) s d ' * * ' d > * > s; d = s + t ' < *; d = s = ' s > * > d; s = d + s ' > *; d = s = '

5 Wpływ podatku na dobrobyt społeczny d * s A B F C E ' * B+ wpływy dla rządu z opodatkowania C+E bezpowrotna strata społeczna z tytułu opodatkowania A nadwyżka konsumenta po opodatkowaniu B strata nadwyżki konsumenta po opodatkowaniu na rzecz rządu C bezpowrotna strata nadwyżki konsumenta F nadwyżka producenta po opodatkowaniu strata nadwyżki producenta po opodatkowaniu na rzecz rządu E bezpowrotna strata nadwyżki producenta

6 Czy zatem podatki jednostkowe są złe? Każdy podatek zaburza wyjściową równowagę rynkową rzutując na dobrobyt odatki mogą byd jedynym sposobem zapewnienia pewnych dóbr publicznych (pytanie więc, jaki podatek będzie najmniej kosztowny) odatkowo, podatki mogą w istocie korygowad bodźce ekonomiczne w stronę większej efektywności (przykład: ef. zew.)

7 Wpływ subsydium na dobrobyt społeczny s * d A B C G E F * ' B+C++F+G wydatki rządu na subsydium A+B nadwyżka konsumenta przed wprowadzeniem subsydium +E przyrost nadwyżki konsumenta po wprowadzeniu subsydium F+ nadwyżka producenta przed wprowadzeniem subsydium B+C przyrost nadwyżki producenta po wprowadzeniu subsydium

8 Wpływ elastyczności na rozłożenie ciężaru opodatkowania t 0 0 t

9 Wpływ podatków i subsydiów jednostkowych na nadwyżkę ekonomiczną w zależności od elastyczności % t ponoszony przez konsumentów = E /(E - E d ) % t ponoszony przez producentów = - E d /(E E d ) rzykładowo, kiedy popyt jest całkowicie nieelastyczny (E d = 0), całkowite obciążenie podatkami spada na konsumentów (sztywny traci!)

10 odatek jednostkowy w monopolu 1 0 MC + t t = AR MC MR 1 0

11 Efekt cenowy wprowadzenia podatku Wzrost ceny w monopolu wywołany wprowadzeniem podatku zależy od elastyczności popytu rzyrost ceny w monopolu może byd zarówno większy, jak i mniejszy od podatku. (a na rynku doskonale konkurencyjnym wprowadzenie podatku nie może spowodowad wzrostu ceny w wyższym stopniu niż stawka podatku) Zyski monopolisty spadają wraz z wprowadzeniem podatku.

12 odatek od wartości (ad valorem), VAT d (1+ )= s

13 rzykład: afera hazardowa nowa dopłata ma byd neutralna finansowo dla firm hazardowych, których rola miałaby sprowadzad się jedynie do pobierania 10- procentowej dopłaty i odprowadzania jej do karbu aostwa (mało prawdopodobne) Media podają, też że zrezygnowanie z dopłat mogłoby kosztowad budżet 500 mln (wynik prostego mnożenia)

14 Czy istotnie strata? Hazard już źródłem dochodów budżetu odatek od Gier, CIT oraz IT od wygranych Jak uczy doświadczenie, popyt jest względnie elastyczny (m.in. substytucja nielegalnym hazardem) Więc łączne wpływy mogą spaśd!

15 odatek od zysku max. <=> max. TR(q)-TC(q) => MR(q*)=MC(q*) max. (1- ) <=> max. (1- )(TR(q)-TC(q)) => (1- )MR(q*)=(1- )MC(q*) => MR(q*)=MC(q*) max. -t; jak wyżej odatek ryczałtowy

16 Cena minimalna i maksymalna nadwyżka min * * max niedobór d * s s * d jeśli min > * to s > d rynek znajduje się w nierównowadze jeśli max < * to s < d rynek znajduje się w nierównowadze

17 Cena minimalna i skupywanie nadwyżki przez rząd s 0 A B C=-A-B =A+B+ G=-B--E E=-E-B E 1 0 2

18 Ograniczenie ilościowe ' ' * ' *

19 Ograniczenie ilościowe dobrowolne A B C C = - A - B = A - C E = - B - C 1 0

20 Ograniczenie ilościowe (rząd dopłaca producentom za ograniczenia ilościowe) A C B C = -A - B = A-C +C+B+ G= -C-B- E = - B C 1 0

21 Cła, ograniczenia ilościowe w imporcie Na rynku wolnokonkurencyjnym cena krajowa na produkt ustala się na poziomie ceny światowej W. 0 W A B C Import Zakaz importu C=- A-B-C = A E=- B -C 0

22 Cła rośnie spada (krajowi)=a C = - A - B - C G = E = -B - C * w A B C

23 utting it all together: Common Agricultural olicy ochłania prawie połowę budżetu EU (ok. 50 mld euro) Najważniejsze elementy: Cła importowe Kwoty importowe (m.in. dla byłych kolonii) Ceny gwarantowane/skup interwencyjny opłaty bezpośrednie Kwoty (mleczne, winne, etc.)

24 (zgubne) skutki ubsydia i podtrzymywanie ceny prowadzą do nadprodukcji, którą UE musi skupowad W roku 2007 UE składowała ton zbóż, ryżu, cukru i produktów mlecznych oraz hektolitrów wina i innych alkoholi Wysokie ceny żywności kosztują typową rodzinę ok euro rocznie

25 (zgubne) skutki c.d. Zła alokacja zasobów: produkcja lnu w Hiszpanii i ortugalii Oszustwa: makiety drzewek oliwnych we Włoszech Chioski czosnek sprzedawany jako czosnek dziki (Allium ampeloprasum)

27 Zarabiaj prawdziwe pieniądze na wirtualnych rynkach! Zarejestruj się na (wybierz OREE zapisy na eksperymenty) Będziesz otrzymywad maile o eksperymentach Typowy eksperyment trwa <1h, pozwala zarobid zł. Eksperymenty odbywają się na ługiej i w internecie

Podobne dokumenty

Wykład I. Interwencje rządowe na rynku

Wykład I. Interwencje rządowe na rynku Wykład I Interwencje rządowe na rynku O czym będzie mowa? odatki Od ilości Od wartości Od zysku Ryczałtowy ubsydia Ograniczenia ilościowe Cła rzykłady: afera hazardowa, WR UE odatek jednostkowy (np. akcyza)