III. Podstawy antropologiczne, etyczne i sp o łeczn e Niepełnosprawność intelektualna - obraz człowieka i ludzka godność

Podobne dokumenty
ZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY DLA KIERUNKU PEDAGOGIKA STUDIA II STOPNIA. Rok akademicki 2018/2019

Egzamin magisterski Kierunek: Pedagogika

Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w przedszkolu i szkole. Barbara Skałbania

Studia podyplomowe OLIGOFRENOPEDAGOGIKA - EDUKACJA I REWALIDACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH INTELEKTUALNIE (III semestr)

Język obcy Ćw ZOC. Wykład ogólnouczelniany W ZOC. II Język obcy Ćw ZOC 2 15 III Język obcy Ćw.

DORADZTWO ZAWODOWE PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH

HARMONOGRAM ZAJĘĆ NA STUDIACH PODYPLOMOWYCH W ROKU 2017/18 (stan na )

HARMONOGRAM ZAJĘĆ NA STUDIACH PODYPLOMOWYCH W ROKU 2017/18 (zmiana: )

STUDIA PODYPLOMOWE: OLIGOFRENOPEDAGOGIKA. PRACA Z DZIECKIEM AUTYSTYCZNYM I Z ZESPOŁEM ASPERGERA

Teoretyczne podstawy wychowania

Studia podyplomowe w zakresie przygotowania pedagogicznego. Projekt Nauczyciel przedmiotów zawodowych

ZAGADNIENIA KIERUNKOWE rok akademicki 2015/2016. Pedagogika, studia II stopnia

ZAGADNIENIA DO EGZAMINU DYPLOMOWEGO W ROKU AKADEMICKIM 2015/2016 WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY KIERUNEK:

szczegóły przedmiotu liczba godzin zaliczenia ECTS forma E Zal. razem po 1 semestrze: (w tym 4 learning) p.

Studia Podyplomowe. Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną - Oligofrenopedagogika

PEDAGOGIKA SPECJALNA specjalność: edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną I rok studia stacjonarne

ZAGADNIENIA KIERUNKOWE rok akademicki 2014/2015. Pedagogika, studia II stopnia

Efekty wynikające ze Standardów Kształcenia Nauczycieli

WYDZIAŁ NAUK PEDAGOGICZNYCH UKSW. Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne

ZAGADNIENIA DO EGZAMINU DYPLOMOWEGO W ROKU AKADEMICKIM 2016/2017 WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY KIERUNEK:

P l a n s t u d i ó w

szczegóły przedmiotu liczba godzin zaliczenia ECTS forma E Zal.

ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE - PEDAGOGIKA:

RAMOWY PLAN STUDIÓW PODYPLOMOWYCH:

Wyższa Szkoła Społeczno-Przyrodnicza im. W. Pola w Lublinie (L) 03-04/11/2018

PEDAGOGIKA SPECJALNA specjalność: Terapia pedagogiczna dzieci i młodzieży z trudnościami w funkcjonowaniu psychospołecznym

SYLABUS Pedagogika ogólna

EFEKTY KSZTAŁCENIA PRZYGOTOWUJĄCEGO DO WYKONYWANIA ZAWODU NAUCZYCIELA PROFIL PRAKTYCZNY i OGÓLNOAKADEMICKI

PEDAGOGIKA SPECJALNA specjalność: Terapia pedagogiczna dzieci i młodzieży z trudnościami w funkcjonowaniu psychospołecznym

Kształcenie specjalne - konstruowanie orzeczeń

Kierunek studiów - PEDAGOGIKA. Tezy egzaminacyjne (podstawowe) Egzamin licencjacki

Studia Podyplomowe Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną Oligofrenopedagogika

USTAWA z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe [Wybrane fragmenty]

Nauczanie języków obcych w różnorodnym środowisku: uczniowie z niepełnosprawnością w szkołach ogólnodostępnych

Obszary tematyczne do pytań na egzamin dyplomowy

Wyższa Szkoła Społeczno-Przyrodnicza im. W. Pola w Lublinie (L) 23-24/03/2019

OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA. dla Programu Kształcenia. Studiów Podyplomowych. Edukacja Przedszkolna i Wczesnoszkolna.

Arkusz indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego w kontekście nowych regulacji prawnych Romana Cybulska, Barbara Łaska 1

1.5. Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole skuteczne strategie edukacyjno-metodyczne

WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY KATEDRA NAUK O RODZINIE

Uchwała Nr 50/2016. Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. z dnia 30 czerwca 2016 roku

Psychologia kształtowania i modyfikacji zachowania Program studiów jednolitych dla licencjatów i magistrów tryb niestacjonarny

SPIS TREŚCI. Wprowadzenie Irena Obuchowska... 9

P L A N S T U D I Ó W S T A C J O N A R N Y C H Przyjęty uchwałą Rady Wydziału z dnia r. Rekrutacja w roku akademickim 2017/2018

STUDIA STACJONARNE JEDNOLITE MAGISTERSKIE, KIERUNEK: PSYCHOLOGIA MODUŁY WSPÓLNE DLA WSZYSTKICH SPECJALNOŚCI

Dr hab. Kalka Krzysztof Prof. EUH-E. Mieczysław Ciosek

EFEKTY KSZTAŁCENIA OBSZAR NAUK HUMANISTYCZNYCH/SPOŁECZNYCH

Załącznik nr 6 do Uchwały nr 18/2012/2013 Senatu Akademickiego Ignatianum dnia 21 maja 2013 r.

Księgarnia PWN: Pod red. Z. Kwiecińskiego i B. Śliwerskiego - Pedagogika. T. 2. Spis treści TEORIE WYCHOWANIA

II rok gr. 1 Pedagogika rewalidacyjna. Praktyki pedagogiczne. Praktyki pedagogiczne

II rok gr. 1 Pedagogika rewalidacyjna. Praktyki pedagogiczne. Praktyki pedagogiczne

szczegóły przedmiotu liczba godzin zaliczenia ECTS forma E Zal.

SEMINARIA STUDIA NIESTACJONARNE I STOPNIA Rok akademicki 2016/2017 PEDAGOGIKA

ZAGADNIENIA DO EGZAMINU DYPLOMOWEGO W ROKU AKADEMICKIM 2014/2015 WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY KIERUNEK:

Rekrutacja w roku akademickim 2014/2015

Organizowanie kształcenia specjalnego dla uczniów niepełnosprawnych w szkołach i placówkach

Rekrutacja w roku akademickim 2015/2016

Orzecznictwo w procesie diagnozy FASD

ESKULAP OFERTA EDUKACYJNA ROK 2019/2020

mgr Hanna Arend mgr Dariusz Nowak

Załącznik do Uchwały Nr 96/2015 Senatu UKSW z dnia 25 czerwca 2015 r.

Kompetencje informacyjne uczniów w perspektywie zmian szkolnego środowiska uczenia się

PLAN STUDIÓW STACJONARNYCH PEDAGOGIKA SPECJALNA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA EDUKACJA I REHABILITACJA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ

Wykład 15 3 egzamin. wykład 15 3 egzamin. Wykład 15 4 egzamin. Wykład Wykład 5 0 zaliczenie. Ćwiczenia 30 4

Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu

Spis treści. Od autora... 9

ZAGROŻENIA I WYZWANIA W EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA

Działania poradni psychologiczno-pedagogicznych związane z obniżeniem wieku

ZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY DLA KIERUNKU PEDAGOGIKA STUDIA I STOPNIA Rok akademicki 2018/2019

Program studiów podyplomowych w zakresie przygotowania pedagogicznego.

Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Akademii Marynarki Wojennej

Specjalności dokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli w poszczególnych szkołach i placówkach Gminy Gryfino w 2017 roku

P L A N S T U D I Ó W NIE S T A C J O N A R N Y C H Przyjęty uchwałą Rady Wydziału z dnia r. Rekrutacja w roku akademickim 2017/2018

PLAN STUDIÓW NIESTACJONARNYCH PEDAGOGIKA SPECJALNA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA EDUKACJA I REHABILITACJA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ

OBSZARY TEMATYCZNE NA EGZAMIN DYPLOMOWY DLA STUDENTÓW KIERUNKU PEDAGOGIKA I STOPIEŃ OBSZARY TEMATYCZNE Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH

Załącznik nr 2 do Uchwały nr 18/2012/2013 Senatu Akademickiego Ignatianum z dnia 21 maja 2013 r.

P R O G R A M W Y C H O W A W C Z Y

Rozdział l Agresja i przemoc w szkołach - teoretyczny zarys problematyki... 13

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Praca z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Wojewódzkie Zadania Edukacyjne. Świętokrzyskiego Kuratora Oświaty na rok szkolny 2007/2008 w ramach tzw.grantów

Zagadnienia do egzaminu dyplomowego dla studentów kierunku Pedagogika PWSZ w Chełmie. Zakres pedagogiki ogólnej:

Łączny wymiar godzin. Liczba punktów ECTS. Kod jednostki org. Forma zaliczenia. Rok studiów. Kod i nazwa przedmiotu

II rok gr. 1 Pedagogika rewalidacyjna. Praktyki pedagogiczne. Praktyki pedagogiczne

Zagadnienia (pytania)

WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ AKADEMII TEOLOGICZNEJ W WARSZAWIE

Kod jednostki org. Łączny wymiar godzin. Liczba punktów ECTS. sem. zimowy. sem. letni. Rok studiów. Forma zaliczenia. Kod i nazwa przedmiotu

PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH

Psychologia WF-PS. Studia drugiego stopnia Profil ogólnoakademicki Studia stacjonarne, niestacjonarne Magister

P l a n s t u d i ó w

SEMINARIA STUDIA STACJONARNE II STOPNIA INSTYTUT PEDAGOGIKI SPECJALNEJ

II rok gr. 1 Pedagogika rewalidacyjna. Praktyki pedagogiczne. Praktyki pedagogiczne

Spis treści. Wykaz skrótów 9 Wstęp 11 Część I

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Pedagogika

KONCEPCJA PRACY OŚRODKA REHABILITACYJNO EDUKACYJNO WYCHOWAWCZEGO NA LATA

INTERDYSCYPLINARNE STUDIA NAD DZIECIŃSTWEM I PRAWAMI DZIECKA II STOPIEŃ, DYSCYPLINA WIODĄCA PEDAGOGIKA

I Wprowadzenie do psychologii moduł 20 3 zaliczenie z oceną Wprowadzenie do psychologii

Dziecko niepełnosprawne w procesie edukacji - dokumenty i pomoc terapeutyczna w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Łańcucie.

II rok gr. 1 Pedagogika rewalidacyjna. Praktyki pedagogiczne. Praktyki pedagogiczne

Jak dokumentować realizację wczesnego wspomagania rozwoju dziecka?

Transkrypt:

Spis treści Przedmowa do 11. wydania... 10 Wprowadzenie: Większe społeczne zaangażowanie na rzecz osób z niepełnosprawnością intelektualną - wyzwania dzisiejszych c z a só w... 11 I. Historyczny rozwój pomocy społecznej i pedagogicznej... 14 1. Mityczna obrona i selekcja społeczna... 14 2. Oświecenie i pierwsze teorie pedagogiczne... 15 3. Ośrodki opieki i szkoły specjalne... 21 4. Darwinizm społeczny i wykluczenie w kwestii kształcenia... 23 5. Przyznanie prawa do nauki i tworzenie szkół dla osób z niepełnosprawnością intelektualną... 26 6. Tendencje integracyjne... 28 7. Rozwój oligofrenopedagogiki... 29 II. Niepełnosprawność intelektualna - wyjaśnienie i klasyfikacja pojęcia... 36 1. Intelekt a mózg - podejście neurobiologiczne... 36 2. Problem klasyfikacji... 38 2.1. Ten inny - zagadka....... 38 2.2. Próba klasyfikacji z punktu widzenia pedagogiki terapeutycznej... 39 2.3. Obciążenia historyczne... 41 2.4. Określenie pejoratyw ne... 42 2.5. Wielkość zmienna społecznie... 42 2.6. Złożone pojęcie... 42 2.7. Pojęcie, którego należy unikać?... 43 2.8. Pojęcie trudne do zdefiniowania... 46 3. Specjalistyczne podejście i koncepcje definicji... 47 3.1. Aspekt medyczno-genetyczny... 47 3.2. Aspekt psychologiczny... 50 3.3. Aspekt socjologiczny... 54 3.4. Kolejne wyniki badań epidemiologicznych - niepełnosprawność wieloraka... 58 3.5 Aspekt pedagogiczny... 62 3.5.1. Potrzeby w ujęciu pedagogiki specjalnej... 62 3.5.2. Potrzeba pomocy w ujęciu pedagogiki terapeutycznej i w kontekście pedagogiki społecznej... 63 3.5.3. Zmiana niepełnosprawności intelektualnej poprzez procesy pedagogiczne... 64

III. Podstawy antropologiczne, etyczne i sp o łeczn e... 67 1. Niepełnosprawność intelektualna - obraz człowieka i ludzka godność... 67 2. Sporna wartość życia - kiedyś i d z i ś... 69 2.1. Rys historyczny... 69 2.2. Etyczne wyzwania w dzisiejszym świecie... 70 2.2.1. Tezy bioetyczne: czy istnieje jakość życia?... 71 2.2.2. Wskazania ekonomiczne: koszty - użytkowanie - rachunki... 72 2.2.3. Normy prawne: mniejsze prawo do szacunku?... 73 2.2.4. Minimalne kryteria bycia pełnowartościowym człowiekiem? 74 3. Etyka szanowania każdej istoty ludzkiej... 77 4. Etos pedagogiki terapeutycznej - pełnia obecności... 81 5. Autonomia - samookreślenie... 82 6. Zależność i związanie... 83 7. Pomoc międzyludzka... 85 8. Społeczne zaangażowanie - integracja/inkluzja... 87 9. Religijne samookreślenie... 91 10. Inkluzja jako prawo społeczno-polityczne... 95 IV. Podstawy psychologiczne - procesy rozwoju i uczenia s i ę... 99 1. Niepełnosprawność intelektualna a rozw ój... 99 1.1. Teorie koncentrujące się na defektach... 99 1.2. Teorie interakcyjno-strukturalne... 100 2. Związki z rozwojem małych dzieci niedotkniętych niepełnosprawnością.. 107 3. Społeczne wkraczanie w relacje... 112 3.1. Społeczna interakcja... 113 3.2. Komunikacja... 118 3.2.1. Komunikacja poprzez j ę z y k... 119 3.2.2. Ogólna zdolność językowa i właściwa sprawność językowa.. 123 3.2.3. Komunikacja niew erbalna... 125 3.2.4. Autyzm - bariery komunikacyjne... 127 3.2.5. Komunikacja a wychowanie... 128 3.3. Zachowanie zgodne z pozycją społeczną a tożsamość... 130 4. Rozwój osobowości... 132 4.1. Psychodynamiczna teoria rozwoju... 133 4.2. Zaburzenia psychiczne... 135 4.3. Specjalny przypadek spektrum zaburzeń autystycznych... 136 5. Rozwój a teorie uczenia s i ę... 139 5.1. Elementarystyczne teorie uczenia s i ę... 139 5.2. Złożone teorie uczenia s i ę... 140 5.3. Czynniki motywujące do n a u k i... 142 5.4. Rozwój m oralny... 144

V. Ocena pedagogiczno-psychologiczna... 150 1. Zadania diagnostyki pedagogiczno-psychologicznej... 150 2. Obszary i metody diagnostyczne... 153 2.1. Fizyczne warunki rozwoju... 153 2.2. Kontekst społeczny... 155 2.3. Zdolność intelektualna... 155 2.4. Rozwój społeczny... 157 2.5. Cechy osobowości... 158 VI. Procesy wychowania i kształcenia: podstawowe p o ję c ia... 160 1. Ogólna potrzeba wychowywania... 161 2. Indywidualne różnice zdolności edukacyjnych... 162 3. Wychowanie i kształcenie jako jedność... 166 4. Orientacja w świecie społecznym - koncepcja humanoekologiczna w kontekście pedagogiki terapeutycznej... 170 4.1. Systemy humanoekologiczne... 170 4.2. Normalizacja świata społecznego... 171 VII. Cele procesów wychowania i k ształcenia... 175 1. Cel indykatywny: możliwość życia jako pełnowartościowy człowiek - integracja personalno-społeczna... 178 1.1. Kształtowanie osobowości poprzez integrację personalną... 179 1.2. Kształtowanie społeczne poprzez integrację/inkluzję społeczną... 180 2. Podcele procesów wychowania i kształcenia... 181 2.1. Zdobywanie życiowego zaufania... 182 2.2. Wykształcenie umiejętności życiowych... 184 2.3. Przekazywanie życiowej orientacji... 185 2.4. Kształtowanie postaw życiow ych... 188 2.5. Podcele jako układ współrzędnych... 188 VIII. Procesy kształcenia i uczenia s i ę... 190 1. Kształtujące uczenie się jako praktyczne uczenie s i ę... 191 2. Uczenie się przez doświadczenie... 192 3. Całościowe uczenie się poprzez działanie... 193 4. Uczenie się poprzez ćw iczenie... 198 5. Modyfikacja zachowania - specjalne techniki nauczania... 200 5.1. Metody terapii zachowania... 201 5.2. Technologia nauczania w ujęciu psychologii behawioralnej... 202 IX. System wychowania i instytucje edukacyjne... 205 1. Wczesna interw encja... 208 2. Przedszkole... 210 3. S zk o ła... 212

3.1. Prawo do edukacji szkolnej... 213 3.2. Szkoła wolna od dyskryminacji nienadających się do integracji dzieci z niepełnosprawnością intelektualną... 214 3.3. Pierwsze koncepcje wspólnych z a ję ć... 217 3.4. Inkluzja edukacyjna jako zróżnicowany m o d e l... 222 3.5. Rozwój jakości... 227 X. Proces kształcenia (nauczania - uczenia s i ę )... 229 1. Szkoła jako świat uczenia się i świat społeczny... 230 2. Szkoła specjalna jako kooperatywny ośrodek specjalistyczny... 233 3. Treści nauczania - obszary uczenia s i ę... 235 4. Od modelu rozwoju do modelu działania... 236 4.1. Kształcenie nastawione na rozwój - normatywny model rozwoju... 237 4.2. Model kształcenia nastawionego na działanie... 239 5. Zasady dydaktyczne... 242 5.1. Indywidualizacja... 243 5.2. A ktyw izacja... 244 5.3. Całościowość... 245 5.4. Zróżnicowanie celów nauczania... 246 5.5. Zrozumiałość i przekaz... 247 5.6. Dopasowanie do rozwoju... 249 5.7. Mówienie wspomagane działaniem... 251 5.8. Społeczna motywacja do uczenia się... 252 6. Emocjonalność w toku procesu kształcenia... 253 7. Specjalne formy kształcenia... 254 8. Pedagogiczne wsparcie dzieci i młodzieży dotkniętych głębszą niepełnosprawnością intelektualną... 256 9. Niewerbalne techniki kom unikacji... 260 10. O technikach szkolnych... 263 11. Organizacja nauczania w szkole specjalnej wspierającej rozwój intelektualny... 270 12. Organizacja uczenia się w szkole inkluzyjnej... 272 13. Zaburzenia zachowania w k la s ie... 275 13.1. Złożoność terminu i częstotliwość występowania... 275 13.2. Teorie wyjaśniające... 276 13.3. Możliwości pedagogiczne... 278 XI. Relacja wychowawcza... 280 1. Ogólne znaczenie interakcji pedagogicznej... 280 2. Relacja dialogowa (Martin Buber)... 283 3. Bezinteresowna pomoc a wypalenie zawodowe... 287

XII. Rodzice i rodzina 290 1. Emocjonalne obciążenie postaw rodzicielskich... 291 2. Procesy zachodzące w rodzinie... 294 3. Pomoc dla rodziców - w spółpraca... 297 3.1. Rozmowy z rodzicam i... 297 3.2. Proces doradztwa jako komunikacja ze światem społecznym... 300 3.3. Rodzice jako partnerzy... 301 4. Wychowanie w rodzinie... 302 XIII. Wychowanie w zakładzie o p ie k i... 309 XIV. Kształcenie w wieku d o ro sły m... 314 1. Wkraczanie w dorosłość... 314 2. Wsparcie edukacyjne dla osób dorosłych... 316 2.1. Zinstytucjonalizowane kształcenie dorosłych... 317 2.1.1. Z adania... 318 2.1.2. Aspekty dydaktyczne... 319 2.1.3. Instytucje... 321 2.2. Konstruktywna pomoc w codziennym życiu... 321 2.2.1. Mieszkalnictwo wspomagane... 322 2.2.2. Wsparcie w sferze partnerstwa i seksualności... 323 2.2.3. Wsparcie w sferze czasu w olnego... 324 2.2.4. Zatrudnienie wspomagane... 325 3. Pomoc starszym osobom z niepełnosprawnością intelektualną w ich codziennym życiu... 327 3.1. Zdefiniowanie problemu... 327 3.2. Proces starzenia s ię... 328 3.3. Kształcenie osób starszych... 329 Bibliografia... 332