Warszawa, 25 stycznia 2017 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-O.431.23.2016.AJ Pani Agnieszka Kożubowska Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Troszynie ul. Słowackiego 13, 07-405 Troszyn WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2015 r., poz. 525, 1960) w związku z art. 6 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. Nr 185, poz. 1092), inspektorzy Wydziału Polityki Społecznej Oddział w Delegaturze Placówce Zamiejscowej w Ostrołęce Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, w składzie: Andrzej Jastrzębski starszy inspektor wojewódzki i Elżbieta Kalata starszy inspektor wojewódzki, przeprowadzili w dniach 3, 7, 8 i 9 listopada 2016 r. kontrolę problemową w Ośrodku Pomocy Społecznej w Troszynie. Przedmiot kontroli obejmował sposób organizacji oraz realizacji przez gminę zadań zleconych z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1518 z późn. zm.) w zakresie ustalania uprawnień do specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz zasiłku pielęgnacyjnego. Kontrolą objęto okres od dnia 1 września 2014 r. do dnia 3 listopada 2016 r. Niniejszym, przekazuję Pani wystąpienie pokontrolne. Wojewoda Mazowiecki ocenia pozytywnie działalność Ośrodka Pomocy Społecznej w Troszynie w zakresie organizacji realizacji zadań ustawy o świadczeniach rodzinnych, natomiast
pozytywnie z uchybieniami w zakresie ustalania uprawnień do specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz zasiłku pielęgnacyjnego. 1. Organizacja realizacji zadania przez podmiot. W okresie objętym kontrolą zadania organu właściwego określone w ustawie o świadczeniach rodzinnych wykonywali pracownicy Ośrodka Pomocy Społecznej w Troszynie: Pani Agnieszka Kożubowska kierownik i Pani xxxxxxxxxxx inspektor ds. świadczeń rodzinnych i alimentacyjnych, na podstawie udzielonych upoważnień przez Wójta Gminy Troszyn, stosownie do art. 20 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Ustawowe zadania organu właściwego wykonywane były w Ośrodku stosownie do postanowień 9 ust. 3 pkt 7 Statutu Ośrodka, nadanego uchwałą Nr XXIX/137/05 Rady Gminy w Troszynie z dnia 18 września 2005 r. i realizowane zgodnie z art. 20 ust. 4 ustawy i postanowieniami 6 ust. 1 pkt 3 Regulaminu Organizacyjnego Ośrodka z dnia 9 września 2009 r. na wyodrębnionym stanowisku ds. świadczeń rodzinnych i alimentacyjnych. Realizacja zadań była dokumentowana zgodnie z instrukcją kancelaryjną wprowadzoną Zarządzeniem nr OPS.0030.2.2011 kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Troszynie z dnia 12 września 2011 r., zatwierdzoną przez Archiwum Państwowe miasta stołecznego Warszawy w tym samym dniu. 2. Prawidłowość ustalania uprawnień do specjalnego zasiłku opiekuńczego i jego wypłacania. Na podstawie spisu spraw o haśle klasyfikacyjnym specjalny zasiłek opiekuńczy o symbolu 4707 ustalono, że w okresie od 01.09.2014 r. do 31.12.2014 r. do Ośrodka nie wpłynął wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego, w 2015 r. wpłynęło 9 wniosków i 4 w 2016 r. do dnia kontroli. Sprawy te zostały zakończone decyzją administracyjną, w 12 przypadkach przyznającą świadczenia i w 1 odmawiającą przyznania specjalnego zasiłku opiekuńczego z powodu niesprawowania osobistej opieki. Dane te były zgodne ze sporządzonym przez Wójta Gminy Troszyn za IV kwartał 2014 r. i 2015 r. oraz za II kwartał 2016 r. sprawozdaniem rzeczowo-finansowych z wykonywania zadań z zakresu świadczeń rodzinnych. Skontrolowano postępowanie we wszystkich sprawach o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego. Zostało ono każdorazowo wszczęte na wniosek, którego wzór określał załącznik nr 17 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2013 r., poz. 3), a od dnia 2 stycznia 2016 r. załącznik nr 13 do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy 2
i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2015 r., poz. 2284). Do wniosków dołączone były wymagane odpowiednio na podstawie 7 ust. 2 ww. rozporządzeń dokumenty. Ponadto w aktach znajdowały się oświadczenia osób, którym przyznano świadczenie o ich rezygnacji z podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Natomiast w przypadku rolników (2) oświadczenia o zaprzestaniu prowadzenia gospodarstwa, stosownie do art. 17b. ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego następowało po zweryfikowaniu w drodze rodzinnego wywiadu środowiskowego, o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2016 r., poz. 930, 1583), okoliczności dotyczących sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Po upływie 6 miesięcy przeprowadzana była aktualizacja wywiadu, zgodnie z art. 23 ust. 4f ustawy o świadczeniach rodzinnych. Specjalny zasiłek opiekuńczy przyznano osobom, które spełniały ustawowe warunki do jego nabycia. Dochód rodziny sprawującej opiekę oraz rodziny wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekraczał kwoty, o której mowa w art. 5 ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych, tj. do dnia 31 października 2015 r. - 664,00 zł, zgodnie z 1 ust. 2 pkt. 2) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz. U. poz. 959), natomiast od 1 listopada 2015 r. 764,00 zł, zgodnie z 1 ust. 1 pkt 2) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2015 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna (Dz. U. poz. 1238). Specjalny zasiłek opiekuńczy był przyznany na okres zasiłkowy w kwocie 520,00 zł, odpowiednio zgodnie z art. 24 ust. 1 i art. 16a ust. 6 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego nastąpiło w miesięcznym terminie, zgodnie z art. 35 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U z 2016 r., poz. 23 z późn. zm.), a wypłata świadczenia nastąpiła po doręczeniu stronom decyzji zgodnie z przepisami art. 110 k.p.a. Zwrócono uwagę, że we wszystkich skontrolowanych decyzjach w pouczeniu zawarto informację, że od decyzji służy odwołanie do SKO za pośrednictwem tutejszej instytucji, podczas gdy zgodnie z art.107 1 k.p.a. powinien być wskazany organ, za pośrednictwem którego należy złożyć odwołanie i adres jego siedziby. 3
3. Prawidłowość ustalania uprawnień do opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne, emerytalne i rentowe. Za 3 osoby pobierające specjalny zasiłek opiekuńczy Wójt Gminy Troszyn opłacał składki na ubezpieczenie zdrowotne, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 28a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U z 2016 r., poz. 652). Brak innego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego organ ustalił na podstawie złożonych przez te osoby oświadczeń i dokumentów potwierdzających ich sytuację rodzinną. Nie opłacał składek za 3 osoby, które jako członek rodziny były zgłoszone do ubezpieczenia przez małżonka. Za 6 osób pobierających specjalny zasiłek opiekuńczy (w tym za 2, które zostały wyłączone z ubezpieczenia społecznego rolników przez KRUS) Wójt Gminy Troszyn opłacał składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie art. 6 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U z 2016 r., poz. 963 z późn. zm.). Okres za jaki organ powinien opłacać składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe był ustalony na podstawie informacji z ZUS w sprawie ustalenia niezbędnego okresu ubezpieczenia. 4. Prawidłowość ustalania uprawnień do zasiłku pielęgnacyjnego i jego wypłacania. Na podstawie spisu spraw o haśle klasyfikacyjnym zasiłek pielęgnacyjny, symbol 4703 ustalono, że w okresie od 01.09.2014 r. do 31.12.2014 r. do Ośrodka wpłynęło 3 wnioski o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego, 16 w 2015 r. i 11 w 2016 r. do dnia kontroli. Dane te były zgodne ze sporządzonym przez Wójta Gminy Troszyn za IV kwartał 2014 r. i 2015 r. oraz za II kwartał 2016 r. sprawozdaniem z wykonywania zadań z zakresu świadczeń rodzinnych. Na podstawie analizy dokumentów 20 spraw ustalono, że postępowanie o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego zostało w tych sprawach wszczęte na wniosek, którego wzór określał załącznik nr 16 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne, a od 2 stycznia 2016 r. określa załącznik nr 12 do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne. Sprawy te zostały zakończone decyzją administracyjną, w 19 przypadkach przyznającą zasiłek, a w 1 przypadku 4
odmawiającą przyznania zasiłku pielęgnacyjnego. Powodem nieprzyznania zasiłku było legitymowanie się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, która powstała po ukończeniu 21 roku życia. W skontrolowanych sprawach prawo do zasiłku pielęgnacyjnego przyznano dla osób uprawnionych, tj.: 10 niepełnosprawnych dzieci, na podstawie art. 16 ust. 2 pkt 1) ustawy o świadczeniach rodzinnych, 4 osób niepełnosprawnych w wieku powyżej 16. roku życia legitymujących się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, na podstawie art. 16 ust. 2 pkt 2) ustawy, 5 osób niepełnosprawnych w wieku powyżej 16. roku życia, legitymujących się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, która powstała w wieku do ukończenia 21. roku życia, na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy. Zasiłki pielęgnacyjne przyznano w miesięcznej wysokości 153,00 zł, zgodnie z 2 pkt 10) lub 3 pkt 6) ww. rozporządzeń z dnia 10 sierpnia 2012 r. lub 7 sierpnia 2015 r. Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego przyznano do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych. W 9 sprawach prawo do zasiłku pielęgnacyjnego przyznano od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności, zgodnie z art. 24 ust. 2a ustawy o świadczeniach rodzinnych. Niemniej jednak w orzeczeniu decyzji znak OPS.4703.7.2016 z dnia 2.09.2016 r. ustalając okres prawa do zasiłku pielęgnacyjnego podano termin niezgodny z brzmieniem art. 24 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych, tj. bezterminowo zamiast na czas nieokreślony. Ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego nastąpiło w miesięcznym terminie, zgodnie z art. 35 3 k.p.a., a wypłata świadczenia nastąpiła po doręczeniu stronom decyzji zgodnie z przepisami art. 110 k.p.a. Zwrócono uwagę, że we wszystkich skontrolowanych decyzjach w pouczeniu zawarto informację, że od decyzji służy odwołanie do SKO za pośrednictwem tutejszej instytucji podczas gdy powinien być wskazany organ, za pośrednictwem którego należy złożyć odwołanie i adres jego siedziby. 5
Za stwierdzone uchybienia odpowiedzialność ponoszą pracownicy Ośrodka Pomocy Społecznej w Troszynie: Pani Agnieszka Kożubowska kierownik Ośrodka i Pani xxxxxxxxxxx inspektor ds. świadczeń rodzinnych i alimentacyjnych, które z upoważnienia Wójta Gminy Troszyn wydały skontrolowane decyzje. Przedstawiając powyższe ustalenia zobowiązuję Panią Agnieszkę Kożubowską kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Troszynie do realizacji następujących zaleceń. 1. Przy ustalaniu okresu prawa do zasiłku pielęgnacyjnego posługiwania się w decyzjach administracyjnych terminologią ustanowioną w art. 24 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych, tj. pojęciem na czas nieokreślony zamiast bezterminowo. 2. Wskazywania w pouczeniach decyzji administracyjnych z zakresu ustawy o świadczeniach rodzinnych organu, tj. Wójta Gminy Troszyn oraz adresu jego siedziby, tj. Ośrodka Pomocy Społecznej w Troszynie za pomocą, którego wykonuje on swoje zadania, stosownie do wymogów art.107 1 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego. Jednocześnie zobowiązuję Panią do przekazania, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, pisemnej informacji o sposobie realizacji zaleceń i wniosków pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie, Wydział Polityki Społecznej Oddział w Delegaturze Placówce Zamiejscowej w Ostrołęce, ul. Gorbatowa 15, 07-410 Ostrołęka. z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Krzysztof Ławniczak Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: 1. Pan Edwin Mierzejewski Wójt Gminy Troszyn ul. Słowackiego 13, 07-405 Troszyn. 2. A/a. 6