Opis i analiza problemu

CENTRUM EDUKACJII NAUCZYCIELI W KOSZALINIE Opis i analiza problemu Opracowała: Anna Kiełb

Wymagania niezbędne do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego obejmują: 1) uzyskanie pozytywnych efektów w pracy dydaktycznej, wychowawczej lub opiekuńczej na skutek wdroŝenia działań mających na celu doskonalenie pracy własnej i podniesienie jakości pracy szkoły, a w przypadku nauczycieli, o których mowa w art. 9e ust. 1-3 Karty Nauczyciela - uzyskanie pozytywnych efektów w zakresie realizacji zadań odpowiednio na rzecz oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub pełnioną funkcją; 2) wykorzystywanie w pracy technologii informacyjnej i komunikacyjnej; 3) umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami, w tym przez prowadzenie otwartych zajęć, w szczególności dla nauczycieli staŝystów i nauczycieli kontraktowych, prowadzenie zajęć dla nauczycieli w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć; 4) realizację co najmniej trzech z następujących zadań: a) opracowanie i wdroŝenie programu działań edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych odpowiednio z oświatą, pomocą społeczną lub postępowaniem w sprawach nieletnich, b) wykonywanie zadań doradcy metodycznego, egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej, eksperta komisji kwalifikacyjnej lub egzaminacyjnej dla nauczycieli ubiegających się o awans zawodowy, rzeczoznawcy do spraw programów nauczania, programów wychowania przedszkolnego, podręczników lub środków dydaktycznych, a w przypadku nauczycieli szkół artystycznych - takŝe konsultanta współpracującego z Centrum Edukacji Artystycznej, c) poszerzenie zakresu działań szkoły, w szczególności dotyczących zadań dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, d) uzyskanie umiejętności posługiwania się językiem obcym na poziomie zaawansowanym, a w przypadku nauczycieli języków obcych - uzyskanie umiejętności posługiwania się drugim językiem obcym na poziomie zaawansowanym, e) wykonywanie zadań na rzecz oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich we współpracy z innymi osobami, instytucjami samorządowymi lub innymi podmiotami, f) uzyskanie innych znaczących osiągnięć w pracy zawodowej; 5) umiejętność rozpoznawania i rozwiązywania problemów edukacyjnych, wychowawczych lub innych, z uwzględnieniem specyfiki typu i rodzaju szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony.

5) umiejętność rozpoznawania i rozwiązywania problemów edukacyjnych, wychowawczych lub innych, z uwzględnieniem specyfiki typu i rodzaju szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony. Dokumentacja musi być w formie: (zgodnie z nowelizacją rozporządzenie w sprawie awansu zawodowego z dn. 14.11.07r.) 4) opisu i analizy w szczególności ze wskazaniem uzyskanych efektów umiejętności rozpoznania i rozwiązania problemów edukacyjnych, wychowawczych lub innych, z uwzględnieniem specyfiki i rodzaju szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony

Definicja Przypadek/problem edukacyjny, wychowawczy to coś, co funkcjonuje, działa, jest zawsze czymś szczególnym o niepowtarzalnej strukturze i kontekście Przypadek/problem edukacyjny, wychowawczy wymaga pogłębionego badania przez jakiś czas przy wykorzystaniu danych z róŝnych źródeł oraz uwzględnieniu kontekstu Przypadkiem/problemem moŝe być konkretne dziecko, grupa dzieci, rodziców, szkoła, nauczyciel, program, sposób oceniania, dyrektor, proces, wydarzenie, procedura Problem moŝe mieć charakter dydaktyczny, wychowawczy, opiekuńczy, organizacyjny, przedstawiać stosunki interpersonalne, opisywać postawy,

Rodzaje studiów przypadków Jakościowy dane mają postać tekstu opis z wykorzystaniem obserwacji, zdarzeń krytycznych, wywiadów, analizy wytworów Ilościowy dane opierają się na liczbach, analizach statystycznych, wynikach ankiet, testów, badań, egzaminów Kombinowany dane mają postać tekstu i liczb

Wszystko moŝe być problemem pomoc uczniom z rodzin patologicznych, alkoholowych, niewydolnych, niepełnych motywowania uczniów, wspierania ich samooceny, samodzielności, samorządności praca z uczniami zdolnymi, dyslektycznymi, zadawanie prac domowych, działania integrujących klasę, rodziców ze szkołą, grono nauczycieli wspieranie uczniów z upośledzeniem umysłowym, fizycznym, cięŝko chorych, z fobiami organizacja pracowni komputerowej, pracowni językowej, multimedialnej usprawnienie dojazdów uczniów do szkoły, powołania świetlicy socjoterapeutycznej przeciwdziałanie wulgaryzmom, nałogom, agresji, dewastacji szkoły, wagarom, słabej frekwencji, niskiej motywacji poprawy relacji między uczniami i nauczycielami, dyrektorem i nauczycielami, rodzicami i nauczycielami negatywnych relacji interpersonalnych w klasie, odrzucenia, nieakceptacji pozyskiwanie sponsorów, promocji placówki, stworzenia i prowadzenia strony internetowej Przygotowanie uczniów do konkursów, egzaminów zewnętrznych, olimpiad, projektów Pomocy materialnej, dydaktycznej, psychologicznej uczniom, rodzicom

Kryteria doboru przypadku Konkretny moŝliwy do nazwania, zidentyfikowania, opisania WaŜny - z punktu widzenia nauczyciela, ucznia, rodziców, oświaty Rozwiązywalny - poprzez działania, dostępne nauczycielowi Ciekawy pozwala pokazać wraŝliwość i profesjonalizm nauczyciela RóŜnorodny dobrze, jeśli opisujemy róŝne problemy lub podobne problemy, ale róŝne sposoby rozwiązania Rzeczywisty łatwiej jest opisać coś, co się zdarzyło

Uwarunkowania techniczne MoŜna nadać tytuł opisywanemu problemowi Trzeba podpisać własnoręcznie kaŝdy opis i analizę Nie moŝna dołączać opinii, orzeczeń poradni, opinii i zaświadczeń medycznych, lekarskich, dokumentów szkolnych, poniewaŝ są to dokumenty których nie moŝna upowszechniać Opis i analiza nie wymaga Ŝadnych dodatkowych dokumentów potwierdzających, Ŝe taki przypadek miał miejsce (domniemanie niewinności) Do opisu moŝna włączyć, np. pytania ankiety, wyniki analizy, prace ucznia, scenariusz, zdjęcie, przykładowy materiał, wykorzystywany w działaniu, jeśli czujecie Państwo, Ŝe to pokaŝe kreatywność Waszego działania (nic na siłę)

Narzędzia badawcze wykorzystywane do opisu i analizy przypadku Obserwacja ukierunkowana Obserwacja uczestnicząca Analiza dokumentów Analiza wytworów uczniowskich Wywiady indywidualne i grupowe Kwestionariusze ankiet

Opis i analiza bez schematu Do opisu i analiz przypadku nie musimy koniecznie wykorzystywać schematu moŝna oprzeć się na własnej relacji z rozpoznania i cech charakterystycznych problemu oraz podjętych działań w analizie moŝna podać uzyskane efekty (pozytywne) wdroŝonych oddziaływań

Opis i analiza ze szczególnym uwzględnieniem efektów umiejętności rozpoznawania i rozwiązywania problemów edukacyjnych, wychowawczych lub innych, z uwzględnieniem specyfiki typu i rodzaju szkoły. Opis problemu (edukacyjnego, wychowawczego, innego) nazwać problem jak ten problem jest przedstawiany w literaturze? jakie są do niego teorie? opisać na czym polega (jakie są jego objawy? jak długo trwa? jak się pogłębia?) zdiagnozować problem (skąd się wziął? co jest jego przyczyną? skąd wynika?) jakie znaczenia ma problem dla dziecka, nauczyciela, szkoły? jakie skutki moŝe przynieść, jakie niesie niebezpieczeństwa? Jak przebiegała praca? Jakie działania zostały podjęte przez nauczyciela? (opisać chronologicznie, wymienić podać terminy) opisać szczegółowo działanie najciekawsze, najefektywniejsze, zaskakujące Analiza ze szczególnym uwzględnieniem efektów jakie były efekty opisanych wyŝej działań? co moŝna było zaobserwować? co moŝna było sprawdzić? co mówiły osoby zainteresowane? jakie były wyniki ewaluacji, ankiety jakie korzyści moŝna wskazać (dla uczestników, szkoły, nauczyciela) jakie wnioski, refleksje na przyszłość moŝna wysnuć?

Przykładowy schemat opisu i analizy przypadkumateriał CODN 1. Identyfikacja problemu 2. Krótko nazwij zjawisko (problem), którym się zająłeś. Podaj podstawowe informacje nt. ucznia (grupy, zdarzenia), którego dotyczy analiza. Wymień główne objawy, wskazujące na istnienie problemu. Uzasadnij, dlaczego zwróciłeś uwagę na to zjawisko (problem) i danego ucznia (grupę, zdarzenie).

Przykładowy schemat opisu i analizy przypadku 2. Geneza i dynamika zjawiska Opisz historię powstania zjawiska (problemu) powołując się na dane z: obserwacji, wywiadu, analizy dokumentów, informacji od osób trzecich, innych źródeł Scharakteryzuj zjawisko mówiące o problemie, przedstaw fakty, nie oceniaj Przedstaw wnioski dotyczące powstania problemu. Opisz rozwój zjawiska (problemu) w czasie: Kiedy się zaczęło? Jak długo trwa? Jak przebiegało / zmieniało się (nasilenie, osłabienie)?

Przykładowy schemat opisu i analizy przypadku 3. Znaczenie problemu Odwołując się do wybranej teorii (ewentualnie takŝe do własnych doświadczeń) opisz znaczenie jakie ma dane zjawisko (problem) dla funkcjonowania ucznia (grupy, szkoły).

Przykładowy schemat opisu i analizy przypadku 4. Prognoza Przedstaw na podstawie własnych doświadczeń i literatury, przewidywania co do skuteczności swoich oddziaływań prognoza negatywna spodziewany stan w przypadku zaniechania oddziaływań prognoza pozytywna stan, którego spodziewasz się po wdroŝeniu oddziaływań

Przykładowy schemat opisu i analizy przypadku 5. Propozycje rozwiązania problemu Sformułuj cele Przedstaw zadania, jakie sobie postawiłeś: zadania naprawcze (terapeutyczne, korekcyjne), zadania profilaktyczne (zapobiegawcze). Przedstaw plan oddziaływań Zadania Formy realizacji Osoby, terminy

Przykładowy schemat opisu i analizy przypadku 6. WDRAśANIE ODZIAŁYWAŃ Opisz ramowo przebieg stosowanych oddziaływań i ich skutki. Przedstaw bardziej szczegółowo przykład, ilustrujący wybrane oddziaływania.

Przykładowy schemat opisu i analizy przypadku 8.EFEKTY ODDZIAŁYWAŃ Przedstaw zamierzone i niezamierzone skutki oddziaływań. Porównaj prognozę pozytywną z uzyskanymi efektami.

Bibliografia W trakcie rozpoznawania i planowania działań dobrze jest korzystać z fachowej literatury, pomocy profesjonalistów, kursów i warsztatów. O źródłach, wykorzystanych do rozwiązania problemu, warto napisać w opisie i analizie lub podać na końcu jako spis Bibliografia wskazuje na profesjonalne podejście do problemu

Zalety i ograniczenia Opis przypadku/problemu (studium) stymuluje zdolności w zakresie analitycznego i krytycznego myślenia nauczyciela Pozwala analizować hipotezy, rozstrzygać problemy stawiane przez nauczycieli Niezbędne są umiejętności badawcze oraz obiektywnego i krytycznego myślenia Studium przypadku to często działanie czasochłonne i długotrwałe

Dziękuję za uwagę i Ŝyczę powodzenia