Nie tylko alergeny: pomidor

Podobne dokumenty
Nie tylko alergeny: orzech laskowy

pteronyssinus i Dermatophagoides farinae (dodatnie testy płatkowe stwierdzono odpowiednio u 59,8% i 57,8% pacjentów) oraz żółtko (52,2%) i białko

Molekularna diagnostyka alergii. nowe możliwości diagnostyczne

PRECYZYJNE WYNIKI DLA BEZPIECZNYCH I LEPSZYCH DECYZJI DIAGNOSTYCZNYCH

Znaczenie determinant węglowodanowych (CCD) w diagnostyce alergii krzyżowej

NIETOLERANCJA A ALERGIA POKARMOWA

ŻYWNOŚĆ TWÓJ CUDOWNY LEK

Alergeny i nie tylko: jabłko

Nowe kierunki w diagnostyce alergii

Alergie pokarmowe a diety eliminacyjne Korzyści i zagrożenia

Aneks II. Wnioski naukowe

3 MAJA MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ ASTMY I ALERGII

Nie tylko alergeny: ziemniak

IMMUNOCAP ISAC 112 sige ŹRÓDŁA POCHODZENIA ALERGENÓW

Alergeny i nie tylko: marchew

Nie tylko alergeny: seler

WELLMUNE. (składnik IMMUNOSTART) BADANIA KLINICZNE

5 INFORMACJI, KTÓRE WARTO ZNAĆ O OWOCACH

Akademia wiedzy Synevo zaprasza na szkolenie online

Pewnego razu w gabinecie. Dr hab. med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii, WUM

KOMPLEKSOWA AMBULATORYJNA OPIEKA SPECJALISTYCZNA NAD PACJENTEM Z ALERGIĄ LECZONYM IMMUNOTERAPIĄ

12 SQ-HDM Grupa farmakoterapeutyczna: Wyciągi alergenowe, kurz domowy; Kod ATC: V01AA03

Rada Przejrzystości. Agencja Oceny Technologii Medycznych

Praca doktorska Ewa Wygonowska Rola badań diagnostycznych w ustaleniu czynnika wywołującego pokrzywkę przewlekłą.

Podsumowanie u zarządzania rzyzkiem dla produktu leczniczego Cartexan przeznaczone do publicznej wiadomości

Zespół alergii jamy ustnej

06 Co warto wiedzieć o alergiach na artykuły spożywcze?

Dieta eliminacyjna czy prowokacja. dr. Agnieszka Krauze Stadion Narodowy Warszawa

Draft programu Sympozjum Alergii na Pokarmy 2015

Indywidualny skrócony wynik

ANKIETA DLA RODZICÓW dotycząca ALERGII oraz NIETOLERANCJI ŻYWIENIOWYCH dla uczestników obozów organizowanych przez SportFun

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Normy wyżywienia Racje pokarmowe. Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2015

Anna Kłak. Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę

Aneks III. Zmiany, które należy wprowadzić w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta

Epidemiologia i diagnostyka chorób alergicznych

XI Konferencja Naukowo-Szkoleniowa ALERGIA ASTMA IMMUNOLOGIA KLINICZNA ŁÓDŹ 2011

ASTMA IMMUNOLOGIA KLINICZNA ŁÓDŹ,

PRZEDMIOTY PODSTAWOWE

Alergeny wziewne. DO ZAPAMIĘTANIA Podstawowym alergenem wziewnym u psa jest roztocze z gatunku Dermatophagoides

ZBILANSOWANA DIETA TALERZ ZDROWIA SMACZNIE, ZDROWO, KOLOROWO. Anna Oblacińska Instytut Matki i Dziecka

Dlaczego niektórzy chorzy nie uzyskują poprawy w immunoterapii znaczenie ekstraktów alergenowych

NIFUROKSAZYD GEDEON RICHTER, 100 mg, tabletki powlekane. Nifuroxazidum

Sugerowany profil testów

Brak korelacji wartości sige dla rbet v 1, rbet v 2 z krzyżowo reagującymi alergenami pokarmowymi u pacjentów uczulonych na pyłek brzozy

ANEKS III ODPOWIEDNIE CZĘŚCI CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO I ULOTKI DLA PACJENTA

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Terbilum 10 mg/g krem Terbinafini hydrochloridum

Dział PP klasa Doświadczenie Dział PP klasa obserwacja

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. RUMIANEK FIX, 1,5 g/saszetkę, zioła do zaparzania Chamomillae anthodium

SCENARIUSZ ZAJĘĆ LEKCJI PRZYRODY

Składniki prozdrowotne w owocach i sokach owocowych. dr n. med. Beata Piórecka

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta

Rośliny modyfikowane genetycznie (GMO)

Alergia jest nadmierną reakcją układu immunologicznego organizmu na tzw. alergeny, czyli substancje, które w warunkach prawidłowych są nieszkodliwe.

Jedzmy zdrowo na kolorowo!

Leczenie farmakologiczne i dietetyczne alergii pokarmowych. Joanna Lange

Pięć minut dla Twojego zdrowia! Copyright profit Sp. z o.o.

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. NIFUROKSAZYD GEDEON RICHTER, 220 mg/5 ml, zawiesina doustna.

5x dziennie warzywa i owoce

Testy prowokacji pokarmowej w diagnostyce alergii i nietolerancji białek mleka krowiego u niemowląt

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO. Perosall D, roztwór do stosowania podjęzykowego Mieszanka alergenów pyłku drzew.

Prof. dr hab. n. med.

mascotas Hill's Prescription Diet d/d Canine Jagnięcina puszka 370g

Epidemiologia chorób alergicznych u pacjentów starszych wyzwaniem medycyny XXI wieku

Wytyczne Światowej Organizacji Gastroenterologicznej dotyczące celiakii, 2012

OPRACOWANIE KOMPLEKSOWEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB ZAWODOWYCH SKÓRY

Nie tylko alergeny: bylica (Artemisia L.)

Natureheals

Gluten - fakty i mity

Relacja z Sympozjum alergii pokarmowej w Bydgoszczy

Rola poszczególnych składników pokarmowych

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta

W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek?

Przegląd pojęć. Podział reakcji z nietolerancji:

Liczba alergików rośnie z roku na rok. Na alergie cierpi prawie ¼ społeczeństwa. czyli 8,5 miliona Polaków!

Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA

Piątek. 1. Alergia a nietolerancja pokarmowa co trzeba wiedzieć?

Nie tylko alergeny - gorczyca i inne kapustowate

DIETA LUDZI PIERWOTNYCH CZYLI KILKA SŁÓW O PALEO

Kolejna konsultacja z zakresu medycyny żywienia kwestionariusz

Piątek. 1. Diagnostyka in vitro co trzeba wiedzieć Testy skórne przydatność i interpretacja

WARZYWA JAKIE I ILE W WYBRANYCH SCHORZENIACH

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW

Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1 Charakterystyki Produktu Leczniczego (ChPL).

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu

Częstotliwość występowania tej choroby to 1: żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie.

Schorzenia i dolegliwości ulegające zahamowaniu

Europejski Tydzień Walki z Rakiem

STRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. ZYX, 5 mg, tabletki powlekane. Levocetirizini dihydrochloridum

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca

Podstawy immunologii. Odporność. Odporność nabyta. nieswoista. swoista

Metoksyfluran (Penthrox) Lek. Justyna Kasznia

Alergologia molekularna ImmunoCAP ISAC test

Kiedy lekarz powinien decydować o wyborze terapii oraz klinicznej ocenie korzyści do ryzyka stosowania leków biologicznych lub biopodobnych?

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. LORATADYNA PYLOX 10 mg, tabletki Loratadinum

Transkrypt:

Nie tylko alergeny: pomidor Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Buczyłko Kierownik Zakładu Alergologii i Rehabilitacji Oddechowej UM w Łodzi A N T Y G E N Y Not only allergens: tomato S U M M A R Y It was described allergic importance of known tomato allergens: Sola l 1, Sola l 2, Sola l 3, Sola l 4, Sola l 1,3- beta- glucanase, Sola l chitynase, Sola l 11S Globulin, Sola l vicilin and some pseudoallergy causes. The concentrations of 3 of 4 tomato allergens increased during ripening. Allergen-reduced plant foods might allow reduction of dietary restrictions for patients allergic to panallergen families. Opisano znaczenie alergologiczne poznanych dotąd alergenów pomidora Sola l 1, Sola l 2, Sola l 3, Sola l 4, Sola l 1,3- beta- glukanaza, Sola l chitynaza, Sola l 11S Globulina, Sola l wicylina oraz przyczyn pseudoalergii pomidorowej. Stężenie 3 z 4 alergenów pomidora zwiększa się w miarę faz dojrzewania. Pokarmy roślinne o zredukowanej ilości alergenów mogą w przyszłości pozwolić chorym uczulonym na panalergeny na mniej restrykcyjną dietę eliminacyjną. Buczyłko K.: Nie tylko alergeny: pomidor. Alergia, 2013, 2: 16-19 Codzienne doświadczenie wskazuje, że świadomość zgłaszających się do lekarza pacjentów dzieli pokarmy na tradycyjne - naturalne i ekologiczne oraz nowoczesne - poddane chemizacji z zewnątrz lub modyfikacji GMO przez coraz sprytniejszych producentów i dystrybutorów żywności. Podobne przekonania dotyczą naturalnych - w domyśle zdrowych i przyjaznych człowiekowi leków np. ziołowych, w przeciwieństwie do leków sztucznych - powstałych z substancji chemicznych w jakichś podejrzanych laboratoriach goniących za zyskiem. Dla specjalisty alergologa znajomość prawdziwej palety czynników wywołujących objawy alergii w zgłaszanym przez chorego źródle jest kluczowa, lecz najczęściej niepełna. W przygotowywanym na prośbę Redakcji cyklu doniesień pt. Nie tylko alergeny przedstawione zostaną faktyczne czynniki chorobotwórcze wybranych darów Bożych w tym zwłaszcza produktów uznawanych za zdrowe i bezpieczne. Innym stałym wątkiem planowanego cyklu będzie analiza potencjalnych reakcji krzyżowych, związanych z obecnością komponent alergicznych obecnych w wielu źródłach, czyli panalergenów. Potrzeba wyjaśnień w tym zakresie wynika z niedostatku wiedzy z zakresu alergologii molekularnej, albo - mówiąc prościej - z nieznajomości wspólnych składowych pyłku brzozy i owocu jabłka, pyłku bylicy i selera czy pyłku traw oraz cebuli i pomidora. Będę się niekiedy odwoływał do znakomitych w swoim czasie, pionierskich w tym zakresie, felietonów naukowych Profesora Edwarda Rudzkiego. Pragnąłbym podtrzymać tradycję stałego poszerzania wiedzy o faktycznych przyczynach chorób alergicznych i pseudoalergicznych, w nowej erze alergenów rekombinowanych, szybkiego rozwoju http://alergia.org.pl/lek/administrator/popups/contentwindow.php?t=alergia 1/8

biochemii żywności oraz postępów w leczeniu alergii pokarmowej. Niech pomidor stanie się pierwszym bohaterem naszego serialu. W Ameryce Środkowej, ojczyźnie pomidora, Indianie Nahua używali słowa tomatl stąd wywodzi się nazwa angielska. Natomiast włoskie określenie - złote jabłko - pommo d oro, trafiło do języków słowiańskich. I jak się okaże z dalszego tekstu było to pojęcie prorocze, bo obecnie poznano wspólne komponenty białkowe obu wymienionych owoców. Z łacińską nazwą też było trochę zamieszania, bo niedawne Lycopersicon esculentum (a od niego nazwy kolejnych alergenów Lyc e 1,2,3 ) zamieniono na Solanum lycopersicum (stąd Sola l 1,2,3 ) także w aktualnej międzynarodowej klasyfikacji komponent np. w bazie Allergome[1]. RYC. 1 TOTEM komponent pomidora i ich wariantów rekombinowanych Botanicznie jest to bogaty w cenne dla zdrowia likopeny owoc, choć w gastronomii zaliczany bywa powszechnie do warzyw. Należy do roślin psiankowatych (Solanaceae), obok ziemniaka, tytoniu, oberżyny i papryki [2]. W innym źródle wymieniono wśród szerzej pojętej grupy roślin psiankowatych dodatkowo pieprz i kawę [3]. Spożycie pomidorów wzrasta na całym świecie: świeże w sałatkach, gotowane w domowych sosach, przetworzone przemysłowo w ketchupach i sokach [2]. Z punktu widzenia klasycznej alergologii pomidor może powodować objawy w postaci pokrzywki oraz rumienia i świądu u osób z wypryskiem. W latach siedemdziesiątych był http://alergia.org.pl/lek/administrator/popups/contentwindow.php?t=alergia 2/8

wymieniany, jako przyczyna dolegliwości, u 14 z 25 chorych na wyprysk [4]. W latach 90 - tych dostrzeżono w nim ważny alergen krzyżowy. Wśród 102 dzieci z pyłkowicą traw niemal 40% było uczulonych na pomidory[5]. Drugą obok pyłku traw grupą roślin krzyżowo reagujących z pomidorem były brzozowate [3]. Obecnie częstość występowania alergii na pomidora ocenia się w populacji śródziemnomorskiej na 6,5% [6]. Uczulające białka miąższu pomidora Według opinii Patel i wsp.[7] częstość występowania alergii pokarmowej u chorych z wypryskiem jest niska (10 %), lecz ponad połowa z badanych ujawnia ewidentne mechanizmy immunologiczne, jako przyczynę zmian. Częste są reakcje natychmiastowe, szczególnie z głównymi alergenami orzechów i pomidorów. Sola l 1 profilina Sola l 1 - oficjalnie przyjęty kod alergenu głównego pomidora od nazwy Solanum licopersicum (dawniej Lyc e 1), biochemicznie profilina miąższu pomidora, homolog brzozowej Bet v 2 i jabłkowej Mal d 4 oraz trawowej Phl p 12. Równoległa obecność IgE reagujących na alergeny owocu pomidora oraz pyłku traw jest ewidentna u wielu pacjentów, co może być wynikiem alergii krzyżowej. Przypuszcza się, że opisane reakcje wynikają ze wspólnych determinant - profiliny oraz CCD [8]. Większość przypadków zależnej od pyłku alergii na pomidora wywołana jest przez znane struktury profiliny i wiążące krzyżowo IgE N glikany [9]. Wymienione komponenty są powszechnie spotykane i występują w wielu źródłach, Nie znaleziono epitopów wspólnych wyłącznie dla pyłku traw i owocu pomidora. Jednocześnie za pomocą testu zahamowania EAST alergenami pomidora, już w XX wieku, uzyskano dowody inhibicji w stosunku do pyłku brzozy, bylicy oraz owocu jabłka i selera [8]. Surowice 32 chorych z pyłkowicą brzozową oraz opacznymi objawami po spożyciu pomidora przeanalizowano pod kątem immunologicznym i biochemicznym. Spośród chorych z niekorzystną reakcją na pomidory 44% wykazywało sige wobec profiliny pomidora, a 35,5% sige dla CCD [9]. Wyciszenie genu Lyc e 1 prowadzi do zmniejszenia alergenności owocu pomidora, lecz zaburza wzrost transgenicznych krzewów pomidorowych [10]. Nadwrażliwość na profilinę wiązała się z alergią wobec melona, dyni, banana, pomidora oraz owoców cytrusowych [11]. Znaczenie alergologiczne średnie, jednak w przypadku osób szczególnie silnie uczulonych na opisaną komponentę duże. Aktualne postępy biochemii sprawiają, że można usunąć uczulające białko profilinę Sola l 1 z pomidora nawet wtedy, gdy wpływa ono na istotne czynności życiowe rośliny na przykład wzrost podczas uprawy [10]. Sola l 2 (dawniej Lyc e 2) - chemicznie beta - fruktofuranozydaza pomidorowa. Jako drugi alergen pomidora opisana została naturalna nlyc e 2 i jej wariant rekombinowany: rlyc e 2.02 [9]. Biochemicznie należy do hydrolaz takich jak inwertaza, insulinaza, inne hydrolazy polischarydowe i transferazy. Znaczenie alergologiczne małe wykazuje reaktywność wobec IgE tylko w formie naturalnej, a nie rekombinowanej, z powodu obecności determinant węglowodanowych. Analogicznie tylko naturalna Lyc e 2, a nie rekombinowana, jest zdolna wyzwalać histaminę z biernie uczulonych bazofilów u chorych z IgE dla determinant http://alergia.org.pl/lek/administrator/popups/contentwindow.php?t=alergia 3/8

węglowodanowych, co wskazuje, że struktury glikanów mogą być ważne dla biologicznej aktywności alergenów [12]. Sola l 3 (d. Lyc e 3) lipid transfer protein - białko przenoszące lipidy - ns LTP należy do grupy PR14. Lyc e 3 dostrzeżono u większości nasilonych klinicznie przypadków[6]. Wydaje się to logiczne, ponieważ jest to homolog brzoskwiniowej Pru p 3 - proteiny termostabilnej i zdolnej do wywoływania groźnych, uogólnionych objawów. W innej grupie 32 chorych z alergią pyłkową brzozy oraz zaburzeniami pokarmowymi po spożyciu pomidora dwu było uczulonych na LTP. LTP, podobnie jak PG2A czy pektynaza lub fruktofuranozydaza reprezentują alergeny pomidora niezależne od pyłku brzozy [9], choć obecne m.in. w jabłku czy kiwi. Wykazano, że wyciszenie Sola l 3(Lyc e 3) za pomocą RNAi powoduje znaczące zmniejszenie siły uczulającej, co potwierdzono zarówno in vitro jaki za pomocą badania reaktywności skóry[13]. LTP oraz PG2A były ważnymi alergenami w badaniach Lopez - Matas MA i wsp.[6] lecz były tam aktywne także inne proteiny. Czterdziestu pacjentów uczulonych na pomidory, zgłaszających występowanie ustnego zespołu uczuleniowego (OAS) o różnym stopniu nasilenia, zostało podzielone na 4 grupy w oparciu o wywiad i/lub otwartą próbę prowokacyjną. 10 z nich (¼ grupy) podawało występowanie dolegliwości po spożyciu pomidorów gotowanych. Ich surowice reagowały w teście immunoblottingu tylko na LTP. Podobnie było z produktami przetworzonymi przemysłowo - ich próbki zawierały jedynie LTP. W odróżnieniu do innych owoców zawierających wspomniane białko, w pomidorze wiążące IgE - LTP wykryto nie tylko w skórce, lecz także w miąższu i charakterystycznych drobnych pestkach. Okazało się ponadto, że w jednym świeżym pomidorze obecne są odmienne izoformy LTP, uczulające także nieco inaczej [6]. Znaczenie alergologiczne i perspektywy: Obecna w pomidorze komponenta Lyc e 3 jest homologiem panalergenu nsltp. Z racji ryzyka wstrząsu i innych objawów układowych, jakie niesie ten rodzaj uczulenia nawet po spożyciu gotowanych bądź inaczej przetworzonych owoców, stała się ona głównym celem inżynierii genetycznej[13]. Sola l 4 - homolog Bet v 1, głównego alergenu bukowatych, z grupy białek PR - 10 We Włoszech 58 (72%) pacjentów było uczulonych na jeden alergen, w tym 24 na jabłkową Mal d 1, 24 na profilinę, 7 na LTP oraz 3 wobec kiwi. 22 chorych miało uczulenia wieloczynnikowe. Poprzez LTP I Mal d 1 wiąże się krzyżowo uczulenie na jabłka i śliwki. Ten rodzaj alergii można częściowo zablokować podczas odczulania pyłkiem brzozy [11]. Sola l 1,3 - beta - glukanaza (dawniej Lyc e glukanaza) Należące do 2 grupy białek związanych z patogenezą (pathogenesis - related proteins - PRP) 1,3 - beta - glukanazy są enzymami szeroko rozpowszechnionymi wśród roślin wyższych i są obecnie traktowane, jako znaczące alergeny oliwek alergen Ole e 9. Za pomocą surowic uczulonych pacjentów potwierdzono obecność tej 1,3 - beta glukanazy nie tylko w oliwkach, lecz także w pyłku brzozy, pomidorach, ziemniakach, papryce, bananie i lateksie [14]. Sola l chitynaza należąca do grupy 3 białek związanych z patogenezą - PRP 3[15] Chitynazy klasy I zostały zidentyfikowane, jako główny panalergen owoców w zespole lateksowo - owocowym, obejmującym głównie awokado, banana i kasztany. Traktowanie http://alergia.org.pl/lek/administrator/popups/contentwindow.php?t=alergia 4/8

etylenem pobudza ekspresje chitynaz, a gotowanie pozbawia je aktywności uczulającej, [16]. Reagująca proteina 30 do35 kd została rozpoznana zarówno przez swoiste przeciwciała dla chitynazy jak I surowice pacjentów z zespołem lateksowo - owocowym, uczulonych na kasztany, kiwi, jabłko budyniowe (flaszowiec peruwiański), marakuja, papaja, mango, pomidora i ekstrakt mąki pszennej [15]. RYC. 2 Totem krzyżowych reakcji z homologami panalergenów pomidora Sola l peroksydaza Anionowa peroksydaza 1 związana z suberynizacją (korkowaceniem). Wykryto i zidentyfikowano, jako nowy alergen występujący w pokarmach roślinnych, białko będące anionową peroksydazą 1 związaną z suberynizacją pomidora. Należy ono do szeroko rozpowszechnionej w świecie roślin grupy białek związanych z chorobowością (PR) [17] Alergologicznie wydaje się mało znacząca. Alergeny pestek pomidora Zbadano 18 osób uczulonych na pomidora, na podstawie wywiadu, PTS (+) oraz sige (+). Wyodrębnione z pestek pomidora białka wykazały wysoką aktywność, porównywalną, a nawet wyższą niż alergeny miąższu. Biochemicznie rozpoznano i oczyszczono dwa białka z rodziny legumin i wicylin o silnym wiązaniu IgE w teście immunoblot. Było ono http://alergia.org.pl/lek/administrator/popups/contentwindow.php?t=alergia 5/8

zróżnicowane u poszczególnych pacjentów, lecz zawsze wykazywało wysokie podobieństwo do znanych alergenów orzechów włoskich i silne reakcje krzyżowe pestki pomidora - orzechy[18]. Sola l 11S Globulina Sola l globulina 11S wykryta biochemicznie w pesteczkach pomidora odpowiada innym podobnym globulinom wielu ziaren i orzechów [18]. Należy do dużej grupy białek spichrzowych, opornych na trawienie i gotowanie. Znaczenie alergologiczne duże[11]. Sola l wicylina Sola l vicilin wykryta biochemicznie w pesteczkach pomidora odpowiada innym podobnym globulinom wielu ziaren i orzechów [18]. Należy do dużej grupy niebezpiecznych dla alergików białek spichrzowych, opornych na trawienie i gotowanie[11]. Znaczenie alergologiczne: oba wymienione białka spichrzowe mogą być nieoczekiwaną przyczyną reakcji anafilaktycznej, podobnej do następstw spożycia przez osobę silnie uczuloną ziaren sezamu, słonecznika, orzecha laskowego i włoskiego, orzeszków ziemnych itd.[6] Nie udało się autorowi znaleźć w literaturze ani obserwować osobiście podobnych przypadków po spożyciu pestek pomidora. Inne komponenty białkowe rzadziej uczulające w pomidorze Cztery białka wiązały IgE u ponad połowy pacjentów z UZU po spożyciu pomidora. Była to poligalaktouronaza 2A - PG2A, fruktofuranozydaza, dyzmutaza nadtlenkowa (SOD) i pektynoesteraza (PE). Stężenie PG2A oraz PE było najwyższe w stadium czerwonego dojrzewania pomidora [19]. Ma średnie znaczenie dla miejscowych postaci alergii. Sola l PME (metylowa esteraza pektynowa pomidora).wykazuje homologię z podobnym białkiem kiwi. Stanowi obronę antybakteryjną rośliny. Małe znaczenie alergologiczne według dostępnych danych [20]. O roli kolejnych białek: Sola l PR23 oraz Sola l ARP60S brak danych na temat ewentualnej roli uczulającej człowieka. Składniki skórki pomidora We wszystkich próbkach ze skórki w 7 badanych odmianach pomidora zidentyfikowano PG2A oraz białko podobne do osmotyny - OLP (osmotin - like protein) pomidora, natomiast w miąższu tylko PG2A [14]. Przetwory z pomidorów (sok pomidorowy, ketchup, itp.) są bogate w jony niklu, co u niektórych osób wykazujących cechy alergii kontaktowej na ten pierwiastek objawia się wypryskiem po spożyciu koncentratów. W wywiadzie lekarskim wskazuje na to m.in. preferowanie chrzanu i musztardy zamiast ketchupu [21]. Jak dotąd, mimo scharakteryzowania wielu alergenów pomidora w stanie surowym, stosunkowo mało jest prac o składzie alergenowym w produktach przetworzonych dostępnych w handlu [2]. Aminy biogenne w tkankach pomidorów http://alergia.org.pl/lek/administrator/popups/contentwindow.php?t=alergia 6/8

Opaczne reakcje na pokarmy bez cech mechanizmu immunologicznego określamy mianem nietolerancji pokarmowej lub pseudoalergii [22]. Aminy biogenne takie jak tyramina, serotonina i tryptamina znajdujące się w pomidorze, mogą powodować objawy podobne do alergii pokarmowej [5]. Pomidory często powodują fałszywe objawy alergii pokarmowej, ponieważ są bogate w histaminę [3]. Amina ta, zawarta w większych ilościach w młodych pomidorach szklarniowych, może powodować nietolerancję histaminy (NTH). Objawami NTH są bóle głowy, pokrzywka oraz zaburzenia ze strony układu pokarmowego [23]. Dodatkowymi symptomami nietolerancji histaminy może być migrena, niedociśnienie, duszność, kaszel, świszczący oddech, nieżyt nosa, arytmia, zaburzenia miesiączkowania. Objawy mogą wystąpić po spożyciu nieświeżych produktów spożywczych oraz pełnowartościowych jak: czerwone wino, dojrzałe sery, czekolada, pomidory, szpinak, banany [21], ale także pomidorów, szpinaku, mięsa wołowego, wątroby wieprzowej, ryb i owoców morza [3]. Jak wynika z własnej kazuistyki, nasilenie objawów najczęściej dotyka osób, które spożyły w krótkim czasie, wraz z alkoholem kilka z wymienionych, bogatych źródeł histaminy. Dla alergologa przypadki takiej nietolerancji są trudniejsze do rozpoznania niż alergia, bowiem punktowe (nawet natywne) testy skórne są z definicji - ujemne. Inne istotne składniki Bożej chemii pomidora Niezależnie od opisanych powyżej prawdziwych alergenów białkowych, zwanych dziś komponentami rozstrzygającymi o rozpoznaniu, a także po uwzględnieniu amin biogennych z ich silnym wpływem na organizm człowieka, w pomidorze znajduję się także glutaminian i salicylan sodu, alkohol i nikotyna [24]. Wszak kuzynem krzewu pomidorowego jest wyniosły tytoń. Na szczęście zawartość tych substancji jest zwykle śladowa i tylko wyjątkowo może powodować dolegliwości. Jak chodzi o glutaminian sodu (monosodium glutamate MSG) ostatnio pojawiają się wątpliwości, co do jego roli w nietolerancji[25]. Po prowokacji doustnej1,5.25 mg/kg MSG nie stwierdzono znamiennych różnic w pomiarach spirometrycznych osób, które przebyły zespół chińskiej restauracji wobec grupy astmatyków bez takiego wywiadu. Podobnie nie stwierdzono przewagi diety bez glutaminianu. Nieliczne doniesienia zgodne z EBM i całkowity brak publikacji u dzieci wskazuje na potrzebę dalszych badań i ostrożnych wniosków [24]. Profilaktyka poza lekarska tworzenie odmian hypoalergicznych Jedyną obecnie drogą postepowania dla pacjenta z alergią jest unikanie szkodliwego pokarmu [13]. Inhibitor dojrzewania (ripening inhibitor - RIN) w zmodyfikowanych pomidorach znamiennie różni się od poziomu w odmianach dzikich. W hybrydach z obecnością RIN potwierdzono niższy poziom protein uczulających takich jak beta - fruktofuranozydaza i polygalakturonaza 2A (PG - 2A), niż w pomidorach niemodyfikowanych [26]. Inżynieria genetyczna odmian hypoalergicznych za pomocą interferencji RNA(iRNA) może być obiecującym podejściem do poprawy jakości życia osób z alergią pokarmową [13]. Reakcja z IgE w surowicach chorych uczulonych na pomidory wykazała mniejszą reaktywność z ekstraktem hybrydy F1 RIN niż odmianą dziką. Prawdopodobnie gen dla RIN ma wpływ regulacyjny na gromadzenie się alergenów w pomidorze [26]. Pokarmy roślinne o zredukowanej ilości alergenów mogą w przyszłości pozwolić chorym uczulonym na panalergeny na mniej restrykcyjną dietę [13]. http://alergia.org.pl/lek/administrator/popups/contentwindow.php?t=alergia 7/8

Próby odczulania doustnego w nietolerancji pomidorów O ile w przypadku rzeczywistej alergii pokarmowej podejmowane są coraz śmielsze próby immunoterapii, tak w pseudoalergii byliśmy do niedawna zdani wyłącznie na eliminację lub leczenie objawowe. Stad ciekawy wydaje się przytoczony za Nucera i wsp. [23] przypadek szybkiej doustnej desensytyzacji (SDD) 12 letniej dziewczynki z nietolerancją pokarmową. Pacjentka skarżyła się na ból brzucha, nudności, wymioty oraz ogólne złe samopoczucie po spożyciu pomidorów. Objawy cofały się całkowicie po lekach przeciwhistaminowych. Po przeprowadzeniu PTS ( - ), sige ( - ) oraz sigg4( - ) na pomidora, wykonano podwójnie zaślepioną kontrolowaną placebo próbę prowokacji pokarmowej(dbpcfc)z wynikiem (+). Zastosowano SDD z dobrym efektem - chora tolerowała bez żadnych objawów dawkę 100g pomidora dziennie. Autorzy wnioskują, że w nietolerancji nie IgE zależnej można z powodzeniem stosować SDD [23]. Warto przypomnieć, że średnia waga pomidora wynosi 102-105 gramów[1]. W codziennej praktyce trudności może sprawiać nie tylko ogromne podobieństwo objawów klinicznych klasycznej alergii i (dlatego właśnie tak nazywanej) pseudoalergii, lecz także dość częste nakładanie się obu mechanizmów u jednego chorego [26]. Piśmiennictwo dostępne w redakcji. Adres korespondencyjny autora: Ośrodek Dydaktyczny Uniwersytetu Łódzkiego NZOZ Centrum Alergologii, 90-550 Łódź, ul. Kopernika 67/69 www.alergologia.com.pl Pracę nadesłano 2013.05.17 Zaakceptowano do druku 2013.05.22 Zamknij Drukuj http://alergia.org.pl/lek/administrator/popups/contentwindow.php?t=alergia 8/8