Rośliny modyfikowane genetycznie (GMO)

Transkrypt

1 Rośliny modyfikowane genetycznie (GMO)

2 Organizmy modyfikowane genetycznie Organizm zmodyfikowany genetycznie (międzynarodowy skrót: GMO Genetically Modified Organizm) to organizm o zmienionych cechach, który powstaje poprzez wprowadzenie do jego DNA genu innego organizmu. Metoda ta pozwala stworzyć m.in. ulepszoną genetycznie żywność, nazywaną żywnością modyfikowaną genetycznie lub żywnością transgeniczną.

3 Przykłady roślin GMO

4 Pomidor FlavrSavr Charakteryzuje się spowolnionym mięknięciem skórki, co wydłuża o kilka tygodni jego przydatność do spożycia. Był on pierwszą wprowadzoną na rynek rośliną modyfikowaną genetycznie, został wprowadzony w 1994 r. na rynek USA.

5 Pomidor FlavrSavr Zwiększona zawartość pektyn w skórce owoców. Opóźnione dojrzewanie owoców. Wydłużona przydatność do spożycia.

6 Ziemniak odporny na szkodniki Dzięki wzbogaceniu tych roślin o gen kodujący białko, które jest toksyczne dla stonki i innych owadów, wszystkie części ziemniaka stają się dla nich śmiertelnie trujące, jednocześnie nie będąc toksycznymi dla ssaków, gdyż w ciągu 30 sekund jest ono rozkładane w ich organiźmie. Inne tego typu rośliny to bawełna, kapusta, pomidory oraz kukurydza.

7 Rośliny odporne na szkodniki Ich uprawa pozwala zredukować ilość używanych środków ochrony roślin, co zmniejsza nakłady finansowe rolnika i pozwala wyeliminować szkodliwe chemikalia ze środowiska.

8 Nadanie odporności roślinie na działanie herbicydu pozwala na jego stosowanie, bez obawy o zniszczenia uprawianej rośliny. Modyfikowana roślina posiada albo zupełnie nowe, albo dodatkowe kopie obecnego już w niej genu, który odpowiedzialny jest za wytwarzanie enzymów rozkładających herbicydy. Roślina mogąca rozkładać herbicydy staje się na nie odporna. Modyfikacja ta jest jedną z najczęściej stosowanych, tak zmodyfikowano już bardzo wiele roślin: soję (najczęściej uprawiana roślina transgeniczna), kukurydzę, bawełnę, rzepak, tytoń, pomidory. Kukurydza odporna na herbicydy

9 Rośliny odporne na herbicydy Mogą rosnąć i rozwijać się w dużym stężeniu herbicydu. Nie gromadzą herbicydu szkodliwego dla ludzi spożywających rośliny.

10 Papaja odporna na wirusa PRSV Odmiana papai odporna na wirusa PRSV. Odporność na wirusy uzyskuje się poprzez wprowadzenie do rośliny genów białek płaszcza (kapsydu) danego wirusa, a także jego enzymów: replikazy, proteazy - pojawienie się tych białek powoduje to, iż późniejsza infekcja tym wirusem jest znacznie słabsza lub skutki choroby pojawiają się z dużym opóźnieniem. Przykładem może być tytoń odporny na wirusa mozaiki tytoniowej (TMV), ogórka na wirusa mozaiki ogórka, kalafiora na wirusa mozaiki kalafiora.

11 Rośliny odporne na wirusy Odporność na choroby wywołane przez wirusy roślin zwiększa wydajność uprawy i przynosi większe korzyści rolnikowi.

12 Gorczyca odporna na złe warunki środowiska Czyli na mróz, wysoką temperaturę, suszę, i zasolenie gleby, nadmiar promieniowania - umożliwia to uprawę rośliny na terenach dotychczas niekorzystnych dla nich. Także uzyskuje się rośliny odporne na zanieczyszczenia środowiska, głównie szkodliwe metale w glebie. Tworzy się także rośliny zdolne do akumulacji metali ciężkich - dzięki temu pobierając je z gleby oczyszczają środowisko, np. gorczyca.

13 Rośliny odporne na złe warunki środowiska Umożliwiają wykorzystanie pod uprawy terenów do tej pory niedostępnych. Nie pobierają z podłoża i nie gromadzą szkodliwych substancji - są zdrowsze.

14 Ryż Golden Rice 2 Ryż został stransformowany kukurydzianym genem PSY, ze szlaku syntezy karotenoidów. W rezultacie produkuje 23x więcej beta-karotenu (prowitaminy A) niż normalny ryż. Ma to pomóc w walce z niedoborem witaminy A w krajach południowej Azji i Afryki.

15 Ryż Golden Rice 2 Dostarcza konsumentom z krajów trzeciego świata, brakującej w innym pożywieniu witaminy A. Wpływa na poprawę jakości ludzkiego zdrowia (zapobiega awitaminozie).

16 Obawy przed GMO

17 Obawy dotyczące wpływu GMO na środowisko Możliwość pojawienia się superchwastów i superszkodników (w wyniku nadmiernej presji selekcyjnej). Spadek bioróżnorodności. Przenoszenie obcych - zmodyfikowanych genów na rośliny dzikie, spokrewnione z GMO.

18 Obawy dotyczące wpływu GMO na zdrowie konsumenta Obawa przed toksycznymi lub alergennymi efektami spożywania modyfikowanej żywności. Obawa przed szkodliwym wpływem niekontrolowanych mutacji DNA powstających w czasie wprowadzania do roślin nowego genu.

19 Bibliografia GMO dla opornych (Wiedza i Życie 9/2010) Walka o żywność (Świat nauki 5/2011) GMO - lęk przed nieznanym? (Biologia w szkole 5/2011)

20 Wykonali: - Asia Janicka - Szymon Rowiński - Krzysztof Szetyński - Hania Szulist