DZIAŁALNOŚĆ ŚWIETLICY SZKOLNEJ W SP 8 MIKOŁÓW W OPINII UCZNIÓW I RODZICÓW Badanie przeprowadzono metodą anonimowej ankiety skierowanej do uczniów i rodziców naszej szkoły w dniach 12 16.11.2012r Chcąc usprawnić działalność świetlicy w naszej szkole, a także sprawdzić poczucie bezpieczeństwa i samopoczucia dzieci na świetlicy postanowiliśmy skierować do uczniów korzystających ze świetlicy i ich rodziców anonimową ankietę. W ten sposób chcieliśmy zdobyć informacje, jakie są potrzeby naszych podopiecznych oraz na ile oferta, którą proponujemy odpowiada tym potrzebom. Oba arkusze ankiety znajdują się w załączniku. ANALIZA ANKIETY DLA UCZNIÓW:. W ankiecie wzięło udział 54 uczniów. Pierwsze pytanie skierowane do dzieci: Ile razy w tygodniu uczęszczasz na świetlicę? pokazało nam że: - 59,3% uczniów przebywa na świetlicy codziennie, - 1,8% uczniów przebywa na świetlicy 4 razy w tygodniu, - 9,3% uczniów przebywa na świetlicy 3 razy w tygodniu, - 13% uczniów przebywa na świetlicy 2 razy w tygodniu, - 16,7%uczniów przebywa na świetlicy 1 raz w tygodniu Na drugie pytanie: Czy chętnie uczestniczysz w zajęciach świetlicowych? - 96,3 % uczniów podkreśliło odpowiedź tak, - 3,7% ( tj. 2 uczniów) wybrało odpowiedź nie. Pytanie trzecie Czym jest dla ciebie świetlica? miało uwidocznić w sposób pośredni, jak dzieci czują się w świetlicy. Miały o tym świadczyć pozytywnie nacechowane wypowiedzi własne. Zdecydowana większość odpowiedziała, że świetlica jest dla nich miejscem: - odpoczynku 85% uczniów, - miejscem zabawy 100% uczniów, A zatem jedna z podstawowych potrzeb dzieci - odpoczynek po wysiłku intelektualnym w czasie lekcji wydaje się spełniona, a warunki do zabawy, która są podstawową formą aktywności w tym wieku są zapewnione. Dzieci podkreślały też inne odpowiedzi, między innymi: - świetlica jest dla nich miejscem odrabiania lekcji 72% uczniów, - jest tylko koniecznym miejscem oczekiwania na rodziców dla 1,8% ( 1 uczeń ), - jest miejscem nieprzyjemnym dla 1,8% ( 1 uczeń). Kolejne pytanie dotyczyło kwestii zaufania do nauczycieli: Jaki jest twój stosunek do nauczyciela świetlicy? - 85% uczniów czuje się dobrze pod opieką nauczycieli, - 89% ma zaufanie do nauczycieli - 1,8% (1 uczeń) czuje się źle w obecności nauczycieli
Aby dziecko czuło się dobrze na świetlicy musi czuć się tam także bezpiecznie. Na pytanie Czy na świetlicy czujesz się bezpiecznie? - 100% uczniów podkreśliło odpowiedź Tak Jeśli chodzi o pytanie Jaki rodzaj zajęć najbardziej podoba ci się na świetlicy?, - najwięcej, bo aż 96% uczniów wskazało dowolną zabawę Dzieci chcą, aby po wysiłku na lekcjach mieć trochę czasu dla siebie i kolegów. Jest to ważna kwestia. Choć dorosłym może się wydawać, iż organizowanie dzieciom aktywności w każdej wolnej chwili jest właściwe, one potrzebują poczuć psychiczne odprężenie, swobodę, poczuć, że mogą spędzić czas tak, jak one go sobie zaplanowały (np. swobodna rozmowa z koleżanką bo na lekcji przecież trzeba pracować), czy po prostu tak, jak podpowiada chwila (kolega przyniósł fajną zabawkę- przyłączę się, grupa koleżanek rysuje ładne zwierzątka- ja też porysuję, ktoś coś wycina, wykleja, ogląda gazetki, buduje super wieżę - ja też). Oczywiście przebywanie dziecka w świetlicy nie może polegać wyłącznie na dowolnej zabawie, co potwierdzają odpowiedzi w dalszej części ankiety: - 44,4% dzieci wskazało, że po zabawie dowolnej podobają im się najbardziej zajęcia organizowane codziennie przez nauczyciela, - 48% uczniów lubi oglądać filmy i omawiać je, - 55,5% uczniów chętnie bawi się zabawkami, - 31,5% uczniów lubi świetlicę bo tutaj wypoczywa, Ponadto uczniowie dopisali, że jest to miejsce, gdzie znajdują pomoc do odrabiania zadań 2 uczniów, lubią zaj. komputerowe 1 uczeń. Kolejna z poruszanych w ankiecie dla uczniów kwestii dotyczyła zadania domowego. Czy odrabiasz zadania domowe w świetlicy? Mimo częstych obserwacji, jak bardzo niechętnie dzieci zasiadają do zadań domowych w świetlicy, większości z nich dobrze się tu odrabia prace domowe - 67% uczniów odpowiedziało Tak - 37% uczniów odpowiedziało Nie Ci uczniowie, którzy odpowiedzieli przecząco jako przyczynę podawali najczęściej: - hałas 11%, - chęć odrabiania zadań w domu -35%, - niechęć do prac domowych w ogóle -7,4% Ostatnie pytanie: Co chciałbyś/ chciałabyś zmienić na świetlicy, aby czuć się tu dobrze? - pozwoliło dzieciom na swoisty koncert życzeń. Odpowiedzi rozkładały się mniej więcej równomiernie. Najwięcej uczniów zaznaczyło odpowiedź: więcej zabaw na podwórku 76%, dalej plasuje się wprowadzić ciszę 57,4%, więcej czasu na zabawy 50%, więcej zabawek 46,3%, więcej zajęć plastycznych 40,7%, więcej gier puzzli,33,3%. Były też pojedyncze życzenia: większe pomieszczenie świetlicy, więcej zajęć komputerowych, więcej klocków, śmiać się z paniami, książki i jeden głos opowiedział się za spaniem. A zatem ciągłe uzupełnianie wyposażenia świetlicy w nowinki ze świata zabawek, gier itp. to ważne zadanie. Nie znaczy to oczywiście, że świetlica ma być miejscem wyłącznie dowolnych zabaw, jak oczekiwałaby większość uczniów. Oprócz codziennych zorganizowanych zajęć, wychowawczynie zwracają uwagę na pożyteczne formy spędzania wolnego czasu w mniej zorganizowany sposób. Proponują, zachęcają, pokazują- dzieci mają możliwość wyboru wśród wielu form aktywności (gry stolikowe, zabawy rekreacyjnosportowe, czytanie, układanie puzzli, konstruowanie z klocków, kolorowanie i rysowanie,
wycinanki, wyklejanki, rozwiązywanie łamigłówek dla dzieci np. sudoku, krzyżówek, wykreślanek, i wiele innych). ANALIZA ANKIETY DLA RODZICÓW: Wypełnioną ankietę oddało 28 osób Na pierwsze pytanie Jak długo Pani/Pana dziecko uczęszcza do świetlicy szkolnej? dowiedzieliśmy się, że najwięcej z nich 39,3% korzysta ze świetlicy od roku, - 35,7% korzysta z niej od 2 lat - 25%% korzysta ze świetlicy 3 lata i więcej Kolejne pytanie daje nam obraz jak długo dzieci spędza czas na świetlicy Ile godzin Pani/Pana dziecko przebywa na świetlicy? - 35,7% uczniów przebywa na świetlicy ok. 3 godz. - 32,1% uczniów przebywa na świetlicy ok. 2 godz. - 17,8% uczniów przebywa na świetlicy 1 godz. - 3,6% (1 uczeń) spędza czas na świetlicy od 4-5 godz. - 7,1% (2 rodziców) określiło, że dziecko przebywa tutaj do przyjazdu autokaru Na pytanie, Czy Pani/Pana dziecko chętnie spędza czas w świetlicy? twierdząco odpowiedzieli prawie wszyscy. - 96,4% Tak - 3,6% Nie (1 osoba) - 3,6 (1 osoba) wpisała Tak i nie Rodzice w swoich wypowiedziach podkreślali, że ich dzieci miło spędzają czas, lubią grać w piłkarzyki i różne gry, mogą porozmawiać z kolegami, mają możliwość zabawy, mogą odrobić zadania domowe. Tylko jedna osoba napisała, że dziecko się tutaj nudzi. Chcieliśmy dowiedzieć się także, w jaki sposób dzieci wypowiadają się w domu na temat pobytu w świetlicy i zadaliśmy pytanie Jak Pani/Pana dziecko wypowiada się na temat swojego pobytu na świetlicy szkolnej? - 78,6% uczniów wypowiada się pozytywnie - 3,6% (1 uczeń) wypowiada się negatywnie - 14,3% uczniów nie rozmawia z rodzicami na temat pobytu w świetlicy Aby dziecko czuło się w świetlicy dobrze ważne są jego relacje z nauczycielami. Na pytanie Czy Pani/Pana dziecko jest zadowolone z kontaktu z nauczycielami w świetlicy? - 100% rodziców odpowiedziało, że Tak Rodzice mieli także możliwość wypowiedzieć się, które z proponowanych zajęć ich dzieci cenią sobie najbardziej. Tym samym osoby mniej doinformowane w tej kwestii mogły dowiedzieć się, jakie zajęcia odbywają się w świetlicy szkolnej. Na pytanie Proszę zaznaczyć, w których zajęciach Państwa dziecko bierze najchętniej udział? rodzice podkreślili następujące zajęcia: - 53,6% rysowanie - 50% kolorowanie - 46,4% oglądanie bajek i filmów video - 42,8% zabawy i gry stolikowe - 35,7% malowanie farbami - 35,7% czytanie przez nauczyciela książek i bajek
- 35,7% gry planszowe - 32,1% odrabianie prac domowych - 32,1% zabawy na placu zabaw - 32,1% rozmowy z kolegami - 28,6% gry na boisku szkolnym - 25% zabawy ruchowe - 25% zabawy klockami - 25% lepienie z plasteliny, masy solnej - 25% konkursy i quizy - 21,4% opowiadania nauczyciela - 17,8% wycinanie, sklejanie - 14,3% słuchanie piosenek - 14,3% rozwiązywanie i układanie krzyżówek - 10,7% zabawy dzieci w kręgu Nadrzędnym zadaniem świetlicy jest zapewnienie bezpieczeństwa wszystkim uczniom zgłaszającym się do świetlicy. Na pytanie Czy Pani/Pana dziecko czuje się bezpiecznie podczas spędzania czasu wolnego w świetlicy/ - 100% rodziców odpowiedziało Tak Czy uważa Pan/Pani, że pobyt dziecka w świetlicy wpływa korzystnie na jego rozwój emocjonalno-poznawczy? - 92,8% ankietowanych odpowiedziało Tak - 3,6% (1 osoba) podkreśliła odpowiedź Nie - 3,6% (1 osoba) napisała trudno powiedzieć Na dobrą działalność świetlicy składa się także dobra relacja z rodzicami. Na pytanie Jaka jest osobista relacja Pani/Pana z nauczycielami świetlicy szkolnej? - 53,6% odpowiedziała, że jest dobra -14,3% odpowiedziała, że jest bardzo dobra - 3,6% (1 osoba) odpowiedziała, że jest bez zastrzeżeń - 14,3% (4 osoby) wstrzymały się od głosu. Jeśli wymaga tego sytuacja przekazujemy rodzicom informacje na temat ich dziecka lub organizacji zajęć w świetlicy i chcieliśmy dowiedzieć się, czy te informacje docierają a ich sposób przekazu jest dobry. Zadaliśmy pytanie Czy odpowiada Pani/Panu sposób przekazywania informacji dotyczących dziecka? - 96,4% odpowiedziało Tak - 3,6 % (1 osoba) wstrzymała się od głosu Ostatnie pytanie zawarte w ankiecie: Ewentualne uwagi było pytaniem otwartym, w którym niektórzy z rodziców zawarli swoje uwagi i propozycje: 1 osoba zbyt długi czas oczekiwania na gimbus, 1 osoba Uważam, że sala, która została przeznaczona na świetlicę nie do końca jest do tego celu przygotowana. Dziecko, które spędza przed i po zajęciach lekcyjnych ok. 4-5 godz dziennie nie czuje się komfortowo (prawie przez cały czas siedzi na twardym drewnianym krzesełku przy stoliku). W świetlicy brak jest kącika, gdzie dziecko mogłoby usiąść w dogodnej dla siebie pozycji. Kolejna kwestia to odrabianie prac domowych. Wydaje mi się, że nauczyciel mający zajęcia w świetlicy powinien przypilnować i w bardziej skuteczny sposób zachęcić dziecko do odrabiania zadanej pracy. Uczeń (zwłaszcza rozpoczynający swoją
edukację), który przebywa w szkole po 8-9 godz. (z czego dziennie ok. 4-5 trwają zajęcia lekcyjne) po powrocie do domu jest zmęczony, a często się zdarza, że po świetnych i ciekawych zabawach w świetlicy zapomina co miał zadane. Myślę, że dziecko po przyjściu do domu z odrobionym zadaniem, miałoby choć trochę czasu na krótki relaks i więcej czasu na ewentualne powtórzenie przerobionego materiału oraz ćwiczenia. Nadto jako rodzice uważamy, że szkoła bardzo dobrze wywiązuje się ze swoich obowiązków. Wszyscy nauczyciele oraz pozostały personel jest otwarty i przyjaźnie nastawiony do uczniów oraz rodziców. W szkole panuje przyjazna, wręcz rodzinna atmosfera. PODSUMOWANIE I WNIOSKI Podsumowując warto zwrócić uwagę, że w naszej szkole świetlica, która jest miejscem czasu wolnego, wpisuje się dobrze w oczekiwania i potrzeby podopiecznych i ich rodziców. Jedni i drudzy wyrazili to w swoich opiniach: dzieci wskazując na dowolną zabawę jako rzecz, która podoba im się najbardziej, rodzice zaś podając zabawy plastyczne, gry i zabawy z rówieśnikami jako powód dobrego samopoczucia ich dzieci w świetlicy oraz zabawy na powietrzu i dydaktyczne jako najbardziej pożądaną przez nich formę spędzania wolnego czasu przez ich dziecko. Godnym podkreślenia jest fakt, że dzieci bezpiecznie czują się na świetlicy, mają zaufanie do nauczycieli i dobre relacje z nimi, co także w swoich ankietach potwierdzili sami rodzice. Wydaje się, że naszym, jako nauczycieli świetlicy celem na przyszłość jest ciągłe poszukiwanie sposobów, aby umiejętnie i skutecznie angażować dzieci do takiego spędzania czasu, aby bez wszechobecnego współcześnie telewizora, komputera, czy konsoli do gier, potrafiły znajdować radość ze spędzania czasu z rówieśnikami w rzeczywistym, nie wirtualnym świecie, od którego tak trudno się im oderwać. Ankietę przeprowadzili i opracowali: mgr Lidia Pyka mgr Anna Czudak mgr Grzegorz Gatner