PROGRAM ADAPTACYJNY DLA DZIECI NOWOPRZYJĘTYCH DO PRZEDSZKOLA DALEJ RAZEM W ZIELONEJ GÓRZE Rozpoczęcie edukacji przedszkolnej jest ważnym momentem i wielkim przeżyciem zarówno dla dziecka, jak i dla jego rodziców. Wiele dzieci po raz pierwszy na dłuższy czas rozstaje się ze swoimi rodzicami i po raz pierwszy spotyka się z większą grupą rówieśników. Pójście do przedszkola wiąże się również ze zmianą dotychczasowego trybu życia, zwłaszcza gdy dziecko nie chodziło do żłobka, czy też nie miało możliwości kontaktu z większą grupą dzieci. Rozpoczynając edukację przedszkolną dziecko uczy się nowej dla siebie roli roli przedszkolaka. Nowe okoliczności, nowe otoczenie, rozłąka z mamą i tatą, budzą u dzieci duży niepokój i niepewność. Dziecko w tym czasie potrzebuje wielu pozytywnych doświadczeń i dużo czasu, by zaakceptować nową rzeczywistość i zaadaptować się do niej. Trzeba więc dziecko powoli, systematycznie i spokojnie wprowadzać w nowe otoczenie, przygotowując na to co ma się wydarzyć, przez spokojne opowiadanie i wyjaśnianie, co je czeka, kogo może spotkać, co zobaczy, co może robić i jak się może zachować. Opowiadać należy spokojnie, aby dziecko podobnie przyjmowało pójście do przedszkola jako rzecz naturalną, bez niczyjej winy czy złej woli. Pomocne w takim opowiadaniu mogą być baśnie i opowieści, których bohaterowie, podobnie jak nasz maluch stają przed trudnymi wyzwaniami. Ważna z punktu widzenia dziecka jest możliwość poznania placówki: oglądanie przedszkola, sali, pierwszy kontakt z osobami, rozmowa z nauczycielami i innymi dziećmi, zabawa i udział w zajęciach w sali, na placu przedszkolnym i obserwowanie innych dzieci w towarzystwie własnego rodzica. Kolejną stroną procesu adaptacji są rodzice. To oni podejmują decyzję o posłaniu dziecka do przedszkola. Pragnieniem każdego rodzica jest, aby dziecko znalazło się w najwspanialszym przedszkolu, gdzie panuje rodzinna, ciepła atmosfera, są ciekawe zabawki, bezpieczny plac do zabaw na świeżym powietrzu itd. Każdy rodzic ma podobne pragnienia, natomiast wyobrażenia o ich realizacji są różne i nie zawsze odpowiadają możliwościom i specyfice placówki. Jeżeli rodzic ma jakieś wątpliwości, staramy się je od razu wyjaśnić, szczególnie ponieważ ta niepewność może zostać przeniesiona na dziecko i jego stosunek do przedszkola. Zdarza się, że rodzice obwiniają się za to, że oddają dziecko do przedszkola, zamiast wychowywać je dalej w domu. Ta frustracja rodziców może być kojarzona z przedszkolem i objawiać się niechęcią dziecka. Dlatego zachęcamy Państwa do walki z tymi uczuciami.. Pogodzony ze sobą rodzic, akceptujący nową sytuację, to lepsza atmosfera w domu, pozytywne nastawienie do przedszkola, a w konsekwencji spokojniejsze dziecko. Partnerskie stosunki między rodzicami i nauczycielami, podejmowanie współpracy i współdziałania w procesie wychowania budują dobrą atmosferę i ułatwiają dziecku przechodzenie ze środowiska domowego do przedszkolnego. Następną grupą, która podlega procesowi adaptacji, są nauczyciele. Oni również muszą się przygotować na przyjęcie nowych wychowanków. To oni właśnie na podstawie wcześniejszych doświadczeń lub wiedzy mają za zadanie stworzyć takie sytuacje dydaktyczno wychowawcze, aby w naturalny sposób przyjąć nowe dzieci, włączyć je w życie przedszkola, stwarzając miłą i ciepłą atmosferę. Najważniejszą i podstawową zasadą, jaką kierują się nasi nauczyciel, to podejmowanie wszelkich intencjonalnych działań mających na celu ukazanie, iż przedszkole to miejsce bezpieczne,
przyjaźnie nastawione do dziecka i jego rodziców, miejsce, w którym można radośnie i ciekawie spędzić czas w towarzystwie rówieśników oraz opiekuńczych i otwartych na potrzeby dzieci nauczycielek i innych pracowników. Dobre nastawienie nauczyciela do nowej, również dla niego, sytuacji, jego spokój i naturalne zachowanie są dobrze odczytane przez dziecko i rodziców i nadają dobry początek nowym stosunkom. Cele programu Pomoc dziecku i rodzicom w nabraniu dobrego nastawienia do przedszkola, zmniejszenie lęku, rozwianie obaw i niepokojów związanych z nową sytuacją. Program ma pomóc, aby dzieci, które rozpoczynają swoją przygodę naszym Przedszkolem: rozpoznawały swoją salę, łazienkę, znały imię swojej pani, poznały swoich kolegów, wiedziały, że w przedszkolu nic im nie grozi, odczuwały życzliwość całego personelu, wiedziały, że nauczyciel służy pomocą, znały zasady korzystania z toalety oraz bezpiecznej zabawy w ogrodzie przedszkolnym, zapoznały się z rytmem pracy przedszkola, korzystały ze zgromadzonych w sali zabawek i książek, podejmowały zabawy samodzielnie lub wspólnie z rodzicami, wdrażały się do uczestnictwa w zajęciach prowadzonych przez nauczycielki, miały świadomość, że zawsze przyjdzie po nich rodzic lub opiekun. Realizatorzy programu adaptacyjnego Dyrektorzy przedszkola Nauczyciele i terapeuci dzieci rozpoczynających edukację przedszkolną Termin realizacji programu Miesiące: czerwiec i sierpień Aby ułatwić dzieciom i ich rodzicom przystosowanie się do nowej sytuacji w sposób możliwie najmniej bolesny, program adaptacyjny obejmuje kilka spotkań dla nowych przedszkolaków i ich rodziców. W tym czasie dzieci mają okazję poznać wszelkie aspekty życia przedszkolnego, swoje panie oraz całe otoczenie przedszkolne. Pierwsze spotkanie w miesiącu czerwcu jest spotkaniem dyrekcji przedszkola oraz nauczycieli i terapeutów z rodzicami nowo przyjętych dzieci. Plan spotkania z rodzicami Wystąpienie dyrekcji przedszkola - przedstawienie nauczycielek, krótka prezentacja przedszkola, zapoznanie z organizacją roku szkolnego, ważnymi wydarzeniami i terminami (sprawy organizacyjne). Wystąpienie nauczycieli i terapeutów prowadzących zajęcia adaptacyjne:
- omówienie celów, organizacji i znaczenia zajęć adaptacyjnych dla dzieci, rodziców i nauczycieli; - zapoznanie rodziców z zagadnieniami związanymi z procesem adaptacji. Przedstawienie i wyjaśnienie typowych problemów występujących podczas pierwszych dni pobytu dziecka w przedszkolu oraz udzielenie kilku praktycznych wskazówek, np.: - dotrzymujemy obietnic związanych z czasem przebywania dziecka w przedszkolu, - zapewniajmy dziecko o tym, iż rodzice zawsze będą po nie przychodzili (dziecko powinno mieć świadomość, że w przedszkolu spędza tylko określoną część dnia), - ubierajmy dziecko tak, aby czuło się swobodnie i pewnie i aby ubranie nie przysparzało mu dodatkowych stresów (unikajmy trudnych do zapięcia zamków, guzików, sznurowadeł), - pamiętajmy o przyniesieniu odzieży na zmianę (mogą zdarzyć się wypadki związane z korzystaniem z toalety), - jeśli dziecko przeżywa intensywnie negatywne emocje podczas rozstania z mamą, to sprawdźmy czy ni będzie mu łatwiej rozstać się z tatą, - pamiętajmy, abyśmy nie uzewnętrzniali swoich emocji związanych z trudnym dla obu stron porannym rozstaniem, gdyż dzieci są doskonałymi obserwatorami i naśladowcami naszych emocji i zachowań, - nie wydłużajmy pożegnania, gdyż potęguje ono napięcie. Pożegnajmy się z dzieckiem, zapewniając je o naszej miłości i o tym, że po zakończonej pracy na pewno zabierzemy je z przedszkola, - nie spóźniajmy się do przedszkola, ponieważ dziecku trudno jest wdrożyć się w trwające już zajęcia, Czas na pytania i wątpliwości rodziców. Pożegnanie. Scenariusze spotkań adaptacyjnych W czerwcu (3 spotkania) i sierpniu (1 spotkanie). Na pierwsze spotkanie zapraszamy dzieci wraz z rodzicami, przy kolejnych będziemy starać się zachęcać dzieci do samodzielnego uczestnictwa. Spotkania adaptacyjne odbywają w budynku naszego przedszkola. Spotkania te organizujemy według ogólnego schematu: 1. Powitanie w kręgu. 2. Zabawa integracyjna. 3. Zabawy swobodne dzieci w sali. 4. Porządkowanie zabawek. 5. Pożegnanie w kręgu.
Pierwsze spotkanie. Poznajmy się. W szatni przed wejściem do sali, rodzice robią dla siebie i dla dzieci identyfikatory z imionami i przyczepiają je do bluzek. Wszyscy wchodzą do sali zabaw i ustawiają się w kręgu. Powitanie. Piosenka Wszyscy są (wg KLANZY) Wszyscy są, witam Was, Zaczynamy już czas. Jestem ja, jesteś Ty, Raz, dwa, trzy. Nauczycielka śpiewa piosenkę, zaprasza by ją wspólnie powtórzyć jeszcze dwa razy. Zabawa integracyjna Kolorową piłkę mam. Dzieci razem z rodzicami siadają na dywanie. Nauczycielka trzyma w dłoniach piłkę i mówiąc wiersz podaje ją wybranemu dziecku: Kolorową piłkę mam teraz piłkę Kasi dam. Kasia łapie piłkę i razem z mamą/tatą mówi wierszyk, następnie podaje piłkę wybranemu dziecku. Zwracamy uwagę by podawać piłkę za każdym razem innemu dziecku. Zabawę kończymy, gdy wszystkie dzieci już przekażą komuś piłkę. Porządkowanie zabawek po skończonej zabawie. Pożegnanie. Piosenka Koniec już (wg KLANZY). Koniec już, żegnam Was Bo rozstania już czas. Idę ja, idziesz Ty, Raz, dwa, trzy. Drugie spotkanie. Wciąż się poznajemy. O wyznaczonej godzinie rodzice i dzieci wchodzą do sali i ustawiają się w kręgu. Powitanie. Piosenka Wszyscy są. Zabawa integracyjna Obok siebie mam wolne miejsce. Dzieci z rodzicami siedzą w kręgu, nauczycielka pokazuje wolne miejsce obok siebie i mówi: obok mnie jest wolne miejsce i chcę, żeby tu usiadł Adaś. Następnie słowa te powtarza wspólnie z rodzicami dziecko, obok którego zwolniło się miejsce, zabawę powtarzamy tak długo, aż wezmą w niej udział wszystkie dzieci. Porządkowanie zabawek po skończonej zabawie. Pożegnanie. Piosenka Konic już.
Trzecie spotkanie. Znamy się. Powitanie. Piosenka Wszyscy są. Zabawa w kręgu przy piosence Witaj Aniu (na melodię Panie Janie) Witaj Aniu, Witaj Aniu, Jak się masz, jak się masz. Wszyscy Cię witamy, Wszyscy Cię kochamy. Bądź wśród nas, bądź wśród nas. Wszyscy uczestnicy spotkania stoją w kręgu, nauczycielka śpiewa początkowe wersy, dzieci z rodzicami powtarzają. Wywołane dziecko wraz z rodzicem wchodzi do środka kręgu i kłania się wszystkim. Na słowa bądź wśród nas wraca na swoje miejsce. Piosenkę powtarzamy, aż wezmą w niej udział wszystkie dzieci. Porządkowanie zabawek po skończonej zabawie. Pożegnanie. Piosenka Koniec już. Czwarte spotkanie. Bawimy się wspólnie. Organizacja jak na poprzednim spotkaniu. Środki dydaktyczne: kredki świecowe, gotowa rycina do kolorowania Deszczowy dzień Powitanie. Piosenka Wszyscy są. Zabawa ruchowa przy piosence Dmucha wiatr Nauczycielka śpiewa piosenkę. Dzieci i rodzice siedzą w kręgu i wykonują ruchy ilustrujące jej treść: Dmucha wiatr /dmuchamy/ Szumią drzewa /poruszamy dłońmi nad głową, mówimy szszszszszszsszsz Idzie burza i ulewa /wykonujemy młynek dłońmi/ A ja w domu schowam się /robimy nad głową daszek/ Deszcz nie zmoczy mnie /poruszamy wskazującym palcem w geście nie Kap, kap, kap, kap, kap, kap Deszcznie nie zmoczy mnie /klaszczemy lub gramy na dzwonkach/ Kap, kap, kap, kap, kap,kap Deszcz nie zmoczy mnie Zajęcia plastyczne. Dzieci samodzielnie lub z pomocą rodziców kolorują obrazek Deszczowy dzień. Porządkowanie zabawek. Pożegnanie. Piosenka Koniec już.
PROGRAM ADAPTACYJNY DLA DZIECI NOWOPRZYJĘTYCH DO PRZEDSZKOLA DALEJ RAZEM W ZIELONEJ GÓRZE DZIECKO DOŁĄCZA DO GRUPY W TRAKCIE TRWANIA ROKU SZKOLNEGO Dołączenie do Przedszkola w trakcie trwania roku szkolnego może być dla dziecka bardzo trudne. Włączając wszystkie trudności opisane w programie właściwym należy zauważyć również fakt iż dziecko wchodzi w grupę dzieci, które już od dłuższego czasu tworzą grupę koleżeńską. Stąd jeszcze większe wyzwanie przed rodzicami, nauczycielami i terapeutami w celu zapewnienia dziecku bezpiecznych i bezstresowych warunków do adaptacji. Indywidualny program adaptacyjny to cykl do 4 spotkań trwających od 30 do 60 minut. Kiedy dziecko dołącza do grupy w trakcie trwania roku szkolnego, wtedy już od pierwszych spotkań zachęcamy do samodzielnego udziału dziecka w codziennych zajęciach. Dzieci są włączane do łatwych i przyjemnych aktywności a także do zabawy swobodnej. Również w procesie adaptacyjnym do każdego dziecka podchodzimy indywidualnie, dlatego na każde spotkanie rodzice umawiają się z nauczycielem w dogodnym terminie, od poniedziałku do piątku w godzinach pracy przedszkola. Inną lub uzupełniająca do powyższej propozycją adaptacji jest mocno skrócony czas pierwszego dnia przebywania dziecka w przedszkolu i stopniowe wydłużanie tego czasu w obrębie pierwszego tygodnia. Tę formę należy uzgodnić z nauczycielem lub terapeutą tak, aby przebiegła ona w sposób najbardziej bezstresowa dla dziecka.