Dominika Kowalczyk Patrycja Lekki Małek PROGRAM NAUCZANIA dla uczniów Szkół Specjalnych Przysposabiających do Pracy Prowadzenie domu moja pierwsza praca 2011
SPIS TREŚCI WROWADZENIE... - 2 - OGÓLNE ZAŁOŻENIA PROGRAMU... - 3 - CELE EDUKACYJNE... - 4 - TREŚCI PROGRAMOWE... - 13 - PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA... - 17 - METODY NAUCZANIA... - 32 - OCENA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW... - 34 - BIBLIOGRAFIA... - 35 - - 1 -
WROWADZENIE Program nauczania opracowano w oparciu o podstawę programową kształcenia ogólnego dla szkół specjalnych przysposabiających do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi (załącznik nr 7 Rozporządzenia MEN z 23. grudnia 2008r.). Zgodnie z jej założeniami szkoła specjalna przysposabiająca do pracy ma przygotować młodzież do pełnienia różnych ról społecznych oraz do autonomicznego (na miarę ich możliwości rozwojowych) i aktywnego dorosłego życia. Program jest wynikiem naszych kilkuletnich doświadczeń w pracy z uczniami z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz z uczniami z niepełnosprawnościami sprzężonymi. Punktem wyjścia jest prowadzenie gospodarstwa domowego m.in. przygotowywanie posiłków, sprzątanie, zakupy. Wynika to z faktu, że dla osoby z upośledzeniem umysłowym dom i rodzina to często jedyne środowisko, w którym prowadzi ona aktywne życie społeczne. Celem naszego programu jest jednak wielokierunkowość nabywanych umiejętności. Nie chcemy ograniczać się do organizowania i prowadzenia domu (choć na te umiejętności kładziemy szczególny nacisk), dlatego oprócz zajęć w pracowni gospodarstwa domowego proponujemy zajęcia w pracowni multimedialnej i artystycznej. Zależy nam, aby uczniowie mieli szansę samodzielnie szukać, poznawać i tworzyć. Nauka w różnych pracowniach ma umożliwić im zdobycie szerokiego wachlarza kompetencji społecznych. W pracy z uczniami z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi bardzo ważne jest wielokrotne powtarzanie nauczanych kwestii i czynności. Uczniowie ci mają bowiem problemy z logicznym myśleniem i wyciąganiem wniosków. Ich percepcja wzrokowa i słuchowa są zaburzone. Występują u nich problemy z porozumiewaniem się za pomocą mowy, kłopoty z zapamiętywaniem, jak również niesprawność manualna. Stąd nie przewidujemy sztywnego podziału treści na poszczególne lata nauki, pozostawiamy tę kwestię nauczycielowi, który zna swoich uczniów i dostosuje treści do ich możliwości. - 2 -
OGÓLNE ZAŁOŻENIA PROGRAMU Nasz program opiera się na następujących założeniach: 1. Jego podbudowę stanowią treści nauczania realizowane w gimnazjum. 2. Przekazywane treści edukacyjne należy wiązać z praktycznym działaniem, a opanowane umiejętności stale utrwalać i odnosić je do realnych sytuacji życiowych. 3. Wszystkie zaplanowane działania edukacyjne muszą być zgodne z obowiązującymi zasadami ortodydaktyki: - gruntowna znajomość ucznia i przychodzenie mu z racjonalną pomocą - indywidualizacja wymagań, metod, doboru środków dydaktycznych oraz organizacji i tempa pracy - przystępność treści nauczania - stopniowanie trudności - aktywny udział ucznia w procesie nauczania uczenia się - wszechstronna poglądowość i przykład - zintegrowane oddziaływanie specjalistów w procesie edukacji - systematyczność - trwałość wiedzy - wiązanie teorii z praktyką Zaplanowałyśmy realizację treści kształcenia dostosowanych do rodzaju niepełnosprawności, wieku uczniów, stopnia upośledzenia umysłowego oraz jego potrzeb i zainteresowań. W trakcie realizacji programu nauczyciel ma prawo modyfikować i rozbudowywać proponowane przez nas treści zgodnie z potrzebami uczniów. Materiał nauczania przeznaczony jest do realizacji w ciągu trzech lat nauki (z możliwością wydłużenia etapu edukacyjnego) na przedmiotach: funkcjonowanie osobiste i społeczne oraz przysposobienie do pracy. Zajęcia będą prowadzone w formie zajęć warsztatowych w szkolnych pracowniach (lub poza nią, jeśli będą takie możliwości).w ramach zajęć zakłada się wykonywanie usług na rzecz szkoły np.: prace porządkowe, przygotowywanie menu na imprezy szkolne i ich obsługa kelnerska. Część wytworów uczniów (dekoracje, przetwory) będzie służyła promocji szkoły. Ocena osiągnięć będzie dokonywana zgodnie z założeniami podstawy programowej oraz z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania szkoły. - 3 -
FUNKCJONOWANIE OSOBISTE I SPOŁECZNE CELE EDUKACYJNE 1. Cele ogólne. Celem edukacji uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi jest (wg podstawy programowej): - utrwalenie i poszerzenie zakresu posiadanej przez nich wiedzy - kształcenie ich kompetencji społecznych i zdolności adaptacyjnych - nabywanie przez nich nowych umiejętności umożliwiających im samodzielne, niezależne funkcjonowanie w społeczeństwie 2. Cele szczegółowe. NA MIARĘ MOŻLIWOŚCI UCZNIÓW zagadnienia z języka polskiego - ćwiczenie umiejętności uważnego słuchania - wzbogacanie słownictwa czynnego - doskonalenie umiejętności tworzenia wypowiedzi ustnych: poprawnych pod względem logicznym i gramatycznym (na temat własnych przeżyć, wydarzeń z życia, ilustracji, przeczytanego lub usłyszanego tekstu) - kształcenie umiejętności komunikowania się w różnych sytuacjach społecznych - rozwijanie i utrwalanie umiejętności czytania: głośnego (z uwzględnieniem interpunkcji i intonacji) i cichego, ze zrozumieniem - ćwiczenie umiejętności wyszukiwania informacji w tekście - doskonalenie umiejętności pisania: czytelnego, zgodnego z zasadami gramatyki, ortografii i interpunkcji (przepisywanie, pisanie ze słuchu i z pamięci) - rozwijanie uwagi i pamięci - doskonalenie umiejętności rozwiązywania rebusów, zagadek, krzyżówek zagadnienia matematyczne - utrwalanie umiejętności klasyfikowania, porównywania i segregowania (tworzenie zbiorów i podzbiorów) - ćwiczenie umiejętności orientacji w schemacie ciała, w przestrzeni i na kartce papieru - doskonalenie umiejętności liczenia i przeliczania w dostępnym zakresie oraz porównywania liczb za pomocą znaków:<,>,= - kształcenie umiejętności dokonywania pomiarów długości przedmiotów za pomocą linijki i miary krawieckiej; rysowanie odcinków za pomocą linijki - doskonalenie umiejętności rozróżniania monet i banknotów będących w obiegu - 4 -
FUNKCJONOWANIE OSOBISTE I SPOŁECZNE - ćwiczenie umiejętności dokonywania obliczeń pieniężnych w dostępnym zakresie - doskonalenie umiejętności odczytywania godzin na zegarze w systemie 12 godzinnym - ćwiczenie umiejętności praktycznego wykorzystywania kalendarza i stosowania cyfr rzymskich - doskonalenie umiejętności ważenia przedmiotów/surowców spożywczych za pomocą różnych wag i odmierzania płynów różnymi miarkami, w szczególności miarą litrową zagadnienia plastyczno - techniczne - doskonalenie umiejętności rysowania i malowania - ćwiczenie umiejętności łączenia materiałów różnymi sposobami (np.: szycie tkanin) - doskonalenie umiejętności modelowania z plasteliny, bibuły, modeliny, masy solnej itp. - ćwiczenie obrysowywania, składania, wycinania, wydzierania i sklejania papieru - rozwijanie wyobraźni plastycznej i sprawności manualnej zagadnienia z informatyki - przypominanie podstawowych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy na komputerze - kształcenie umiejętności poprawnego uruchamiania i zamykania komputera oraz posługiwania się myszką i klawiaturą - ćwiczenie stosowania podstawowego słownictwa dotyczącego pracy z komputerem: pulpit, plik, folder itp. - zapoznanie z wybranymi narzędziami edytorów graficznych - ćwiczenie umiejętności wykonywania prostych rysunków za pomocą narzędzi edytorów - kształcenie umiejętności kopiowania, usuwania, powiększania i pomniejszania elementów rysunku - zapoznanie z wybranymi narzędziami edytorów tekstu - ćwiczenie umiejętności posługiwania się klawiszami: enter, delete, alt, shift, spacja, caps lock - doskonalenie umiejętności kopiowania, wycinania i wklejania tekstu - ćwiczenie umiejętności przepisywania i pisania tekstu (ze słuchu i z pamięci) w edytorze tekstu - doskonalenie umiejętności korzystania z multimedialnych programów użytkowych i edukacyjnych (uruchamianie stacji dysków, odtwarzanie płytki przy pomocy klawiatury i myszki) - zapoznanie z netykietą czyli internetowym savoir vivre obowiązującym wszystkich użytkowników Internetu oraz zasadami bezpieczeństwa - ćwiczenie umiejętności wpisywania adresów internetowych do przeglądarki - doskonalenie umiejętności uruchamiania i obsługi przeglądarek internetowych - 5 -
FUNKCJONOWANIE OSOBISTE I SPOŁECZNE zagadnienia przyrodnicze - doskonalenie umiejętności obserwowania i oceniania zjawisk atmosferycznych - kształcenie umiejętności dobierania stroju w zależności od warunków pogodowych - ćwiczenie umiejętności odczytywania wskazań termometra - doskonalenie umiejętności odczytywania informacji z mapy - rozwijanie świadomości i postawy proekologicznej - poznawanie wpływu negatywnej działalności człowieka na środowisko przyrodnicze - wdrażanie do oszczędnego gospodarowania wodą, energią elektryczną i cieplną - ćwiczenie praktycznej umiejętności segregowania śmieci - uświadamianie konieczności stosowania recyklingu i używania opakowań ekologicznych oraz wielokrotnego użytku zagadnienia społeczno wychowawcze - doskonalenie umiejętności określania własnych cech fizycznych, potrzeb i zainteresowań - ćwiczenie umiejętności rozpoznawania i nazywania emocji oraz poznanie sposobów właściwego radzenia sobie z nimi - rozwijanie umiejętności oceny własnego postępowania - uświadamianie prawa do ochrony intymności - kształtowanie postawy ograniczonego zaufania wobec innych osób - uświadamianie, że niepełnosprawność nie oznacza bycia gorszym; wdrażanie do akceptowania własnej niepełnosprawności - poznawanie przywilejów i uprawnień osób niepełnosprawnych - doskonalenie umiejętności komunikowania się z otoczeniem - kształtowanie prawidłowych relacji międzyludzkich w tym, między osobami różnej płci - doskonalenie umiejętności rozwiązywania konfliktów w sposób akceptowany społecznie - rozwijanie postawy asertywnej - kształtowanie umiejętności przyznawania się do błędu/porażki oraz brania odpowiedzialności za własne słowa i czyny - uświadamianie wartości rodziny w życiu człowieka - poznawanie praw obywatelskich - kształtowanie poczucia przynależności do regionu przez poznawanie jego dziedzictwa kulturowego i tradycji - wzmacnianie postawy patriotycznej i proeuropejskiej - przypominanie zasad bezpieczeństwa w najbliższym otoczeniu - 6 -
PRZYSPOSOBIENIE DO PRACY NA MIARĘ MOŻLIWOŚCI UCZNIÓW gospodarstwo domowe - zapoznanie z pojęciem: ergonomia - nauka urządzania pomieszczeń zgodnie z zasadami ergonomii - poznanie instalacji w domu i rozpoznawanie ich elementów konstrukcyjnych - wdrażanie do bezpiecznego korzystania z instalacji wodnej, elektrycznej i gazowej - nauka odczytywania wskazań liczników energii - wdrażanie do oszczędnego gospodarowania wodą, energią cieplną, elektryczną i gazem - ćwiczenie umiejętności przewidywania skutków nieprawidłowych zachowań w domu oraz sposobów zapobiegania im - wdrażanie do korzystania z urządzeń/narzędzi zgodnie z instrukcją obsługi i zasadami bezpieczeństwa - przypominanie numerów alarmowych oraz doskonalenie umiejętności powiadamiania dyspozytora o zagrożeniu - zapoznanie z różnymi środkami czystości: ich przeznaczeniem i sposobami stosowania - doskonalenie umiejętności wykonywania prostych prac porządkowych z użyciem odpowiednich środków czystości - ćwiczenie umiejętności praktycznego segregowania odpadów - nauka rozpoznawania oznaczeń na odzieży dotyczących sposobu prania i prasowania - zapoznanie z instrukcją obsługi pralki automatycznej i żelazka - nauka praktycznej obsługi pralki - kształcenie umiejętności segregowania prania wg koloru, rodzaju tkaniny, temperatury prania - nauka prasowania: dobór temperatury do tkaniny, zapoznanie z techniką prasowania - wdrażanie do utrzymywania porządku w szafach z odzieżą i obuwiem - zapoznanie z różnymi sposobami dbania o obuwie w zależności od materiału, z którego jest ono wykonane - doskonalenie umiejętności szycia, w tym: przyszywanie guzika, naszywanie łatki - kształcenie umiejętności planowania wydatków i sporządzania listy zakupów - doskonalenie umiejętności dokonywania zakupów w różnych rodzajach sklepów - zapoznanie ze sposobami oszczędzania pieniędzy - doskonalenie umiejętności dysponowania własnymi pieniędzmi - nauka wypełniania blankietów i płacenia rachunków - doskonalenie umiejętności dbania o rośliny doniczkowe: podlewanie, zraszanie, przesadzanie, rozsadzanie, wzmacnianie odżywką w zależności od potrzeb roślin - 7 -
PRZYSPOSOBIENIE DO PRACY przygotowywanie i podawanie potraw - kształcenie nawyku zakładania odpowiedniego obuwia i stroju ochronnego na zajęcia w pracowni gastronomicznej - zapoznanie się z regulaminem pracowni oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy - kształcenie nawyku przestrzegania regulaminów i zasad bhp - kształceni nawyku przestrzegania właściwej organizacji oraz czystości na stanowisku pracy - omówienie przeznaczenia sprzętu i narzędzi kuchennych oraz naczyń i sztućców - kształcenie umiejętności dobierania odpowiedniego naczynia i sztućców do potrawy/napoju - przypomnienie pojęcia: witaminy i omówienie ich wpływu na zdrowie człowieka - zapoznanie z podstawowymi składnikami odżywczymi i ich funkcją w organizmie - omówienie pojęć: surowiec, półprodukt, potrawa, posiłek - wprowadzenie pojęcia: ocena organoleptyczna surowca/potrawy - nauka oceniania surowca/potrawy za pomocą zmysłów (organoleptycznie) - ćwiczenie umiejętności określania zasad żywienia wg piramidy żywieniowej - omówienie pojęcia: dieta i próba tworzenia diety dla ucznia - omówienie pięciu podstawowych posiłków - zapoznanie z pojęciem: jadłospis - nauka tworzenia dziennego i tygodniowego jadłospisu - ćwiczenie umiejętności odczytywania przepisów kulinarnych z książki kucharskiej - zapoznanie z celem ważenia i odmierzania - ćwiczenie praktycznej umiejętności ważenia i odmierzania za pomocą wagi, naczynia miarowego, łyżki, szklanki - nauka określania charakterystycznych cech surowców i warunków ich przechowywania - nauka utrwalania żywności poprzez: zamrażanie, suszenie, pasteryzacja, sterylizacja, kiszenie, marynowanie - nauka praktycznej obsługi chłodziarko zamrażarki (zgodnie z instrukcją obsługi) - omówienie pojęcia: obróbka wstępna surowców zapoznanie z celem i etapami: mycie, obieranie i płukanie, rozdrabnianie, mieszanie, porcjowanie i wyrabianie - ćwiczenie umiejętności niezbędnych przy dokonywaniu obróbki wstępnej surowców - wdrażanie do oszczędnego gospodarowania surowcem - wprowadzenie pojęcia: obróbka cieplna surowców - omówienie celów i metod obróbki cieplnej surowców: gotowanie, smażenie, duszenie, pieczenie - 8 -
PRZYSPOSOBIENIE DO PRACY - nauka dokonywania obróbki cieplnej surowców poznanymi metodami - omówienie podziału, wartości odżywczej oraz zastosowania warzyw i grzybów - nauka dokonywania ich oceny organoleptycznej oraz wykonywania przetworów i potraw (obróbka wstępna i cieplna) wg receptury - omówienie podziału, wartości odżywczej oraz zastosowania owoców - nauka dokonywania ich oceny organoleptycznej oraz wykonywania przetworów, napojów i potraw (obróbka wstępna i cieplna) wg receptury - omówienie podziału, wartości odżywczej oraz zastosowania mleka i produktów mlecznych (napoje mleczne, fermentacyjne, sery, śmietanki) - nauka dokonywania ich oceny organoleptycznej oraz wykonywania napojów i potraw wg receptury - omówienie budowy i wartości odżywczej jaj - nauka odkażania jaj, dokonywania ich oceny organoleptycznej oraz wykonywania potraw wg receptury - omówienie rodzajów zbóż i mąki oraz możliwości ich zastosowania w produkcji potraw - omówienie cyklu produkcji chleba od ziarenka do bochenka - nauka pieczenia chleba i przygotowywania kanapek - nauka przygotowywania ciast: zarabianych na stolnicy, wyrabianych w naczyniu i mieszanych - nauka przygotowywania wg receptury potraw z użyciem: mąk, makaronów i kasz - przeprowadzenie charakterystyki różnych rodzajów mięsa (wołowina, cielęcina, wieprzowina, drobiowe) - omówienie wartości odżywczej oraz zastosowania mięsa w przygotowaniu potraw - nauka dokonywania jego oceny organoleptycznej oraz wykonywania potraw (obróbka wstępna i cieplna) wg receptury - omówienie podziału, wartości odżywczej oraz zastosowania ryb - nauka dokonywania ich oceny organoleptycznej oraz wykonywania potraw (obróbka wstępna i cieplna) wg receptury - omówienie podziału i charakterystyka zup - nauka przyrządzania wg receptury zup oraz dodatków do nich - omówienie ciast: ciasta: drożdżowych, kruchych, półkruchych, biszkoptowych, biszkoptowo tłuszczowych, parzonych, francuskich, piernikowych - nauka przygotowywania wg receptury i dekorowania omówionych ciast - nauka przygotowywania wg receptury, dekorowania i podawania różnych deserów - omówienie napojów zimnych i gorących - 9 -
PRZYSPOSOBIENIE DO PRACY - nauka przygotowywania napojów, w tym parzenia kawy różnymi sposobami - omówienie przypraw i ziół czym są i w jakim celu je stosujemy - nauka dokonywania oceny organoleptycznej przypraw i ziół oraz dobierania ich odpowiednio do potrawy - nauka właściwego podawania różnych potraw - nauka przygotowywania naparów z ziół na różne dolegliwości - omówieni kuchni polskiej i śląskiej (regionalnej) - nauka przygotowywania wg receptury charakterystycznych potraw - omówienie charakterystycznych potraw bożonarodzeniowych i wielkanocnych - nauka przygotowywania wg receptury charakterystycznych potraw świątecznych - omówienie podstawowych zasad nakrywania i dekorowania stołu - nauka składania serwetek do dekoracji stołu - ćwiczenie nakrywania i dekorowania stołu na różne okazje rękodzieło - doskonalenie umiejętności posługiwania się znanymi technikami plastycznymi - omówienie techniki składania papieru origami - nauka składania podstawowych wzorów zwanych bazami - ćwiczenie wykonywania różnych dekoracji metodą origami/origami kółkowego - omówienie techniki zdobienia przedmiotów decoupage - nauka wykonywania dekoracji i upominków techniką decoupage - omówienie techniki ozdabiania zdjęć scrapbooking - nauka wykonywania albumów techniką scrapbooking - omówienie techniki ozdabiania kartek papierowymi paseczkami tzw. quilling - nauka praktycznego stosowania metody quilling - omówienie techniki ozdabiania kartek za pomocą zużytych papierowych torebek po herbatach ekspresowych tzw. tea bags folding - nauka praktycznego stosowania metody tea bags folding - ćwiczenie umiejętności odpowiedniego planowania pracy, dobierania właściwych narzędzi i materiałów w zależności od stosowanej techniki - wdrażanie do racjonalnego gospodarowania materiałem i dbania o estetykę prac - omówienie metody filcowania na mokro i na sucho - nauka wykonywania broszek, kolczyków, ozdób do włosów za pomocą filcowania - przypominanie o konieczności zachowania zasad bezpieczeństwa podczas pracy z ostrymi narzędziami - zachęcanie do podejmowania twórczego działania przy wykonywaniu dekoracji - 10 -
PRZYSPOSOBIENIE DO PRACY - nauka wykonywania stroików, wieńców i bukietów ze świeżych i suszonych kwiatów oraz roślin (gałązki, szyszki, owoce) - ćwiczenie umiejętności malowania farbami witrażowymi na płaskich i wypukłych powierzchniach szklanych - zapoznanie z techniką tworzenia biżuterii z gotowych elementów (półproduktów) - nauka wykonywania kolczyków, bransoletek, wisiorków, korali i broszek - doskonalenie umiejętności skupienia uwagi na zadaniu i dbania o estetykę wytworu - nauka pakowania prezentów na różne okazje odpowiednie dobieranie ozdób zdrowie i higiena; pierwsza pomoc - przypomnienie zasad higienicznego trybu życia i racjonalnego odżywiania się - kształtowanie nawyku codziennego dbania o higienę jamy ustnej i całego ciała - nauka wykonywania makijażu stosownie do okazji - omówienie prawidłowej postawy ciała podczas wykonywania różnych prac - wdrażanie do przestrzegania omówionych zasad - nauka nazywania swoich dolegliwości i samodzielnego radzenia sobie z tymi drobnymi np.: ból głowy - zaznajomienie z funkcją lekarza pierwszego kontaktu i przychodni rodzinnej - nauka rejestrowania się w przychodni i zgłaszania na wizytę w umówionym terminie - omówienie konieczności stosowania się do zaleceń lekarza - nauka korzystania z usług apteki m.in. wykupywanie recept - wdrażanie do zapoznawania się (samodzielnie lub z pomocą) z ulotką dołączoną do leku przed jego zażyciem - ćwiczenie umiejętności opatrywania drobnych skaleczeń, zakładania opatrunku na złamania - omówienie schematu działania w sytuacji realnego zagrożenia np.: pożar, wypadek - ćwiczenie omówionych czynności - przypomnienie numerów telefonów alarmowych - omówienie schematu udzielania pierwszej pomocy - nauka wykonywania kolejnych czynności podczas udzielania pierwszej pomocy - omówienie uzależnień od różnych używek oraz sposobów radzenia sobie z nimi - kształcenie umiejętności dbania o własne zdrowie - nauka odmawiania przyjmowania używek technologia informacyjna i biurowa - doskonalenie umiejętności korzystania z komputera jako narzędzia do tworzenia informacji (np.:obsługa edytora tekstu) oraz ich odbioru (np.: korzystanie z płyt CD) - 11 -
PRZYSPOSOBIENIE DO PRACY - ćwiczenie umiejętności zdobywania różnego rodzaju informacji w Internecie - doskonalenie umiejętności korzystania z encyklopedii, słowników, leksykonów multimedialnych - doskonalenie umiejętności prowadzenia rozmowy telefonicznej: odbiór i przekazywanie informacji - nauka kserowania i drukowania dokumentów - ćwiczenie umiejętności pieczętowania, dziurkowania i zszywania kartek - nauka obsługi laminatora i bindownicy zgodnie z instrukcją obsługi - wdrażanie do cierpliwości i sumienności podczas prac biurowych - ćwiczenie poprawnego adresowania kopert, wypisywania druczków na przesyłki polecone i paczki - doskonalenie umiejętności pisania listów, pism urzędowych - nauka segregowania dokumentów wg określonej cechy segregatorów wg alfabetu praca i wypoczynek - ćwiczenie umiejętności dokonywania własnej samooceny i autoprezentacji - nauka pisania CV, życiorysu i podania o pracę - kształtowanie umiejętności związanych z poszukiwaniem pracy, w tym korzystania z różnych źródeł informacji - zapoznanie z prawami i obowiązkami pracownika, przepisami bhp i ppoż - wdrażanie do przestrzegania przepisów i regulaminów - kształtowanie prawidłowej postawy uczniów wobec pracy, w aspekcie motywacji, kompetencji i wykonania, - przygotowanie do wykonywania (indywidualnie i zespołowo) różnych prac, mających na celu zaspokojenie potrzeb własnych i otoczenia, - kształtowanie poczucia odpowiedzialności za wykonaną prace - nauka planowania dnia tak, aby było w nim miejsce na pracę i wypoczynek - proponowanie różnych form spędzania czasu wolnego - propagowanie aktywnych i zdrowych form wypoczynku - uczenie spędzania czasu wolnego samodzielnie np.: czytanie książki, słuchanie muzyki i w towarzystwie np.: granie w gry planszowe, wyjście do kina - uświadamianie zainteresowań i zachęcanie do ich rozwijania - zapoznanie z ofertą organizacji i grup hobbystycznych w najbliższym otoczeniu - zachęcanie do brania udziału w konkursach, imprezach i zawodach zgodnie z zainteresowaniami - 12 -
TREŚCI PROGRAMOWE Treści nauczania obejmują wiadomości ogólne, umożliwiające utrwalenie i poszerzenie zakresu zdobytej dotychczas wiedzy i umiejętności oraz nabywanie nowych. W ramach funkcjonowania osobistego i społecznego uczniowie będą poszerzali i doskonalili swoją wiedzę i umiejętności z działów: Język polski. - aktywne słuchanie - umiejętność wypowiadania się; wzbogacanie słownictwa - komunikowanie się w różnych sytuacjach społecznych - umiejętność czytania ze zrozumieniem - pisanie zgodnie z zasadami gramatyki, ortografii i interpunkcji - uwaga i pamięć Matematyka. - klasyfikowanie, segregowanie i porównywanie - orientacja przestrzenna - liczenie i przeliczanie w dostępnym zakresie - dokonywanie pomiarów długości; rysowanie odcinków - rozróżnianie monet i banknotów; dokonywanie obliczeń pieniężnych - odczytywanie godzin na zegarze - kalendarz; stosowanie cyfr rzymskich - ważenie, odmierzanie i pomiar temperatury Plastyka. Technika. - odbiór sztuki - aktywność plastyczna - materiały i narzędzia techniczne Przyroda. - obserwacja przyrody - doświadczenia przyrodnicze i umiejętności praktyczne - świadomość i postawa proekologiczna - 13 -
Informatyka. - bezpieczeństwo i higiena pracy na komputerze - prawidłowa obsługa komputera - obsługa edytora graficznego - obsługa edytora tekstu - programy multimedialne - Internet Zagadnienia społeczno wychowawcze. - znajomość i akceptacja siebie - prawo do ochrony intymności - świadomość i akceptacja własnej niepełnosprawności - umiejętność komunikowania się z otoczeniem - prawidłowe relacje międzyludzkie, w tym między osobami przeciwnej płci - świadomość wartości rodziny w życiu człowieka - pełnienie różnych ról społecznych - znajomość praw obywatelskich, dbanie o ich przestrzeganie - poczucie przynależności do regionu, znajomość jego kultury i tradycji - kształtowanie postaw: patriotycznej i proeuropejskiej - zasady bezpieczeństwa w otoczeniu i w kontaktach międzyludzkich Na przysposobieniu do pracy uczniowie będą zdobywali wiedzę i umiejętności praktyczne z działów: Gospodarstwo domowe. - urządzanie i eksploatacja miejsca zamieszkania - zasady bezpieczeństwa w domu - prace porządkowe - pranie i prasowanie - przechowywanie ubrań i obuwia oraz drobne naprawy - posługiwanie się pieniędzmi (zakupy, płacenie rachunków, oszczędzanie) - pielęgnacja roślin doniczkowych - 14 -
Przygotowywanie i podawanie potraw. - higiena i bezpieczeństwo podczas sporządzania potraw - naczynia i sztućce oraz sprzęty gastronomiczne - wartość odżywcza pożywienia - ważenie i odmierzanie - warunki przechowywania żywności - obróbka wstępna i cieplna surowców - sporządzanie potraw z różnych surowców: - potrawy i przetwory z warzyw i grzybów - potrawy, przetwory i napoje z owoców - potrawy i napoje z mleka i przetworów mlecznych - potrawy z jaj - potrawy i przetwory zbożowe - potrawy z mięsa i ryb - sporządzanie zup - przygotowywanie ciast i deserów - sporządzanie napojów - zioła i przyprawy w kuchni - kuchnia polska i regionalna - nakrywanie i dekorowanie stołu Rękodzieło. - wytwarzanie dekoracji i pamiątek przy pomocy różnych technik: - plastyczne (rysowanie, malowanie, wyklejanie, modelowanie z plasteliny) - papieroplastyka (origami, decoupage scrapbooking, quiling, tea bags folding) - filcowanie - bukieciarstwo - witrażownictwo - tworzenie biżuterii z półproduktów - pakowanie upominków Zdrowie i higiena. Pierwsza pomoc. - dbanie o własne zdrowie i higienę - korzystanie z pomocy lekarza, apteki - radzenie sobie z drobnymi dolegliwościami - 15 -
- udzielanie pierwszej pomocy - poznawanie czynników zagrażających zdrowiu - sposoby unikania zagrożeń Technologia informacyjna i biurowa. - obsługa komputera - korzystanie z Internetu jako nośnika informacji - odbiór i przekazywanie informacji telefonicznych - obsługa urządzeń biurowych - pisanie listów i adresowanie kopert - porządkowanie dokumentów Praca i wypoczynek. - efektywne szukanie pracy - model pracownika - planowanie dnia i organizacja czasu wolnego - rozwijanie własnych zainteresowań i uzdolnień - 16 -
PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA Zagadnienia z języka polskiego. Treści nauczania - aktywne słuchanie - umiejętność wypowiadania się; wzbogacanie słownictwa - komunikowanie się w różnych sytuacjach społecznych - umiejętność czytania ze zrozumieniem - pisanie zgodnie z zasadami gramatyki, ortografii i interpunkcji - uwaga i pamięć Uczeń: - słucha i rozumie dłuższe wypowiedzi, polecenia - słucha utworów literackich, audycji radiowych itp. - potrafi zachować kulturę słuchania: nie przeszkadza, nie przerywa - potrafi zbudować dłuższe wypowiedzi ustne na dany temat stosując zasady gramatyki - poprawnie intonuje wypowiedzi np.: rozkazy, pytania - poszerza słownictwo poznając nowe pojęcia i zwroty - umie komunikować swoje potrzeby i poglądy - potrafi rozwiązywać problemy i konflikty przy pomocy rozmowy - umie czytać głośno i cicho, indywidualnie i zbiorowo - potrafi oddać głosem nastrój tekstu - umie odszukać i wskazać w tekście określone informacje - czyta czasopisma i książki wg zainteresowania - zna i stosuje zasady gramatyczne podczas pisania - zna i stosuje podstawowe zasady ortograficzne - zna najczęściej używane znaki interpunkcyjne i potrafi je odpowiednio zastosować podczas pisania - umie przepisywać wyrazy i zdania oraz dłuższe formy wypowiedzi - umie uzupełniać luki w tekście wyrazami w odpowiedniej formie - podejmuje próby pisania z pamięci i ze słuchu - umie skoncentrować się na wykonywanej czynności: pisaniu/czytaniu - potrafi opanować pamięciowo rymowanki, zwrotkę wiersza itp. - 17 -
Zagadnienia matematyczne. Treści nauczania - klasyfikowanie, segregowanie i porównywanie - orientacja przestrzenna - liczenie i przeliczanie w dostępnym zakresie - dokonywanie pomiarów długości; rysowanie odcinków - rozróżnianie monet i banknotów; dokonywanie obliczeń pieniężnych - odczytywanie godzin na zegarze - kalendarz; stosowanie cyfr rzymskich - ważenie, odmierzanie i pomiar temperatury Uczeń: - potrafi porównać i uporządkować przedmioty wg określonej cechy - umie tworzyć zbiory i podzbiory wg danej cechy - stosuje ze zrozumieniem określenia: prawa, lewa, na ukos, w górę, w dół, z przodu, z tyłu, nad, pod, obok - umie określić kierunki względem siebie i innych osób także w lustrzanym odbiciu - przelicza do przodu i do tyłu po 1 i dziesiątkami od danej liczby w zakresie 100 - umie porównać liczby przy pomocy znaków <,>,= - dodaje i odejmuje (w dostępnym zakresie) - wykonuje działania mnożenia i dzielenia w dostępnym zakresie (w pamięci lub na konkretach) - zna podstawowe jednostki miary: mm, cm, m - umie zmierzyć i narysować odcinek o podanej długości przy pomocy linijki - zna i rozpoznaje podstawowe jednostki monetarne: grosz, złotówka - potrafi rozmieniać złotówki na grosze i dopełniać grosze do złotówek - umie dokonać typowych dla życia codziennego obliczeń pieniężnych (na monetach i banknotach) z uwzględnieniem pojęć: cena, ilość, wartość - zna podstawowe jednostki zegarowe: sekunda, minuta, godzina - rozumie pojęcia: kwadrans, doba - odczytuje godziny na zegarze w systemie 12 i 24 godzinnym z uwzględnieniem pojęć: rano, po południu, wieczorem - umie wykonać proste obliczenia zegarowe - zna nazwy pór roku, miesięcy i dni tygodnia - potrafi zapisać datę stosując cyfry rzymskie - umie przeliczać dni tygodnia i miesiące - potrafi odczytać informacje z kalendarza - rozumie pojęcia: pół roku, kwartał - zna podstawowe jednostki wagi: gram, dekagram, kilogram i objętości: mililitr, litr - umie ważyć przedmioty na wadze elektronicznej - potrafi odmierzać płyn przy pomocy miarki litrowej - posługuje się pojęciem: stopnie Celsjusza - umie odczytać wskazania termometra (bez stosowania cyfr ujemnych) - 18 -
Zagadnienia plastyczno techniczne. Treści nauczania - odbiór sztuki - aktywność plastyczna - materiały i narzędzia techniczne Uczeń: - poznaje dziedzictwo kulturowe najbliższego regionu - potrafi określić kształt i fakturę obserwowanego przedmiotu/obiektu - rozpoznaje i nazywa wskazane barwy - umie rysować ołówkiem, kredkami, flamastrami itp. - potrafi malować różnymi farbami - umie lepić z plasteliny i modeliny - potrafi rzeźbić w masie solnej, glinie, mydle - umie wykonywać prace plastyczne wg modelu, z pamięci i z wykorzystaniem własnej wyobraźni - potrafi obrysowywać, wycinać, wydzierać, składać i sklejać (szeroko rozumiany) papier - umie wykorzystać materiały przyrodnicze do tworzenia kompozycji płaskich i przestrzennych - rozróżnia materiały: papiernicze, drewniane, metalowe, szklane, z tworzyw sztucznych, włókiennicze, naturalne - potrafi określić właściwość danego materiału - umie wybrać materiał adekwatny do realizacji konkretnego zadania - potrafi posługiwać się różnymi narzędziami technicznymi stosując zasady bezpieczeństwa - zna różne sposoby łączenia materiałów - potrafi oszczędnie gospodarować materiałem Zagadnienia przyrodnicze. Treści nauczania - obserwacja przyrody - doświadczenia przyrodnicze i umiejętności praktyczne - świadomość i postawa proekologiczna Uczeń: - umie obserwować przyrodę i nazywać zachodzące w niej cyklicznie zmiany - potrafi prowadzić obserwacje pogody - umie zamieniać wodę w trzy stany skupienia - potrafi odczytywać informacje z mapy fizycznej - rozpoznaje i opisuje krajobrazy Polski - umie wyróżnić faunę i florę lasu, parku, ogrodu, sadu oraz łąki - odczytuje wskazania termometra - potrafi dostrzec piękno otaczającego świata - dba o przyrodę i rozumie potrzebę jej ochrony - potrafi segregować odpady - dba o najbliższe środowisko - zbiera surowce wtórne: makulatura, puszki, butelki - 19 -
Zagadnienia z informatyki. Treści nauczania - prawidłowa obsługa komputera - praca w edytorach graficznych i edytorach tekstu - korzystanie z programów multimedialnych - uruchamianie i bezpieczna obsługa przeglądarek internetowych Uczeń: - zna zasady właściwego korzystania z komputera - ma świadomość niebezpieczeństw związanych z jego niewłaściwym użytkowaniem - zna elementy zestawu komputerowego i umie prawidłowo się nimi posługiwać - umie prawidłowo uruchomić i zamknąć komputer - uruchamia i posługuje się wybranymi narzędziami edytorów graficznych - umie wykonać prosty rysunek za pomocą wybranych narzędzi - potrafi kopiować, usuwać, powiększać i pomniejszać elementy rysunku - uruchamia i posługuje się wybranymi narzędziami edytora tekstu - umie posługiwać się klawiszami: enter, delete, alt, shift, spacja, caps lock - potrafi formatować i modyfikować dokument tekstowy poprzez: zmianę wyglądu czcionki, wyrównanie tekstu, wypunktowanie i numerowanie - umie wstawiać polskie znaki w edytorze tekstu - potrafi kopiować, wycinać i wklejać tekst - potrafi uruchomić płytę CD, DVD i obsługiwać ją zgodnie z instrukcja - umie korzystać z multimedialnych encyklopedii, leksykonów i słowników i innych programów - wie, co to jest adres internetowy, umie go wpisać - uruchamia i obsługuje przeglądarki internetowe - zna zbiór zasad obowiązujących użytkowników Internetu czyli netykietę - wie, jakie zagrożenia może nieść ze sobą Internet i potrafi im zapobiegać - korzysta z Internetu jako źródła informacji i rozrywki z zastosowaniem koniecznych zasad bezpieczeństwa - 20 -
Zagadnienia społeczno - wychowawcze. Treści nauczania - znajomość i akceptacja siebie - prawo do ochrony intymności - świadomość i akceptacja własnej niepełnosprawności - umiejętność komunikowania się z otoczeniem - prawidłowe relacje międzyludzkie, w tym między osobami przeciwnej płci - wartość rodziny w życiu człowieka Uczeń: - potrafi określić własne cechy fizyczne, nazwać potrzeby i zainteresowania - rozpoznaje i akceptuje istotę podstawowych przemian psychofizycznych zachodzących w jego organizmie - umie dbać o własne ciało (zdrowie, higienę) - rozpoznaje i nazywa emocje - zna sposoby właściwego radzenia sobie z nimi - umie dokonać oceny własnego postępowania (dobre/złe) - rozumie, czym jest intymność i, że każdy człowiek ma do niej prawo - rozumie konsekwencje przekraczania sfery intymnej człowieka - rozumie potrzebę stosowania zasady ograniczonego zaufania wobec innych osób - ma świadomość swojej niepełnosprawności i ograniczeń jakie ze sobą niesie - akceptuje siebie jako osobę niepełnosprawną - zna przywileje i uprawnienia niepełnosprawnych - zna instytucje/urzędy pomagające niepełnosprawnym - komunikuje się z otoczeniem w dostępny sposób, w tym pozawerbalnie - umie wyrażać swoje poglądy i oczekiwania - szanuje zdanie innych osób - potrafi prosić o pomoc - korzysta z urządzeń komunikacyjnych - potrafi dostrzec różnice między ludźmi warunkowane przez płeć - przejawia wrażliwość na potrzeby i uczucia innych - potrafi też samodzielnie podejmować decyzje - akceptuje wady i zalety innych osób - potrafi współdziałać z innymi, pomagać im - potrafi rozwiązywać ewentualne konflikty w sposób akceptowany społecznie - potrafi być asertywny - jest ostrożny w zawieraniu nowych znajomości (także w Internecie) - potrafi poinformować o zjawisku przemocy, które go dotyczy lub, którego był świadkiem - zna pojęcie rodziny, umie określić jej podstawowe funkcje i znaczenie w życiu człowieka - identyfikuje się ze swoją rodziną, jej wartościami - 21 -
i tradycjami; szanuje je i pielęgnuje - utrzymuje prawidłowe relacje z członkami rodziny - bierze aktywny udział w życiu rodziny pełniąc w niej pozytywnie swoje role i wypełniając powierzone obowiązki - pełnienie różnych ról społecznych - znajomość praw obywatelskich - poczucie przynależności do regionu - postawa patriotyczna i proeuropejskiej - rozumie, że każdy człowiek pełni wiele ról społecznych - pełni role społeczne zgodnie z obowiązującymi normami - rozumie, że posiada prawa obywatelskie - potrafi korzystać i dochodzić swoich praw - posługuje się dowodem osobistym i innymi dokumentami - potrafi wypełnić druki formularzy - wie, w jakim urzędzie/instytucji można załatwić daną sprawę - zna dobra kulturowe i zabytki swojego regionu - potrafi korzystać z ofert instytucji kulturalnych - potrafi podać przykłady tradycji i zwyczajów związanych z regionem - zna symbole narodowe i umie okazać im szacunek - ma świadomość przynależności narodowej - zna pojęcie Unia Europejska i posiada podstawową wiedzę na jej krajów członkowskich i symboliki - zasady bezpieczeństwa w otoczeniu - wie, jak zachować się w sytuacji pożaru - zna drogi ewakuacyjne w budynkach, w których przebywa - zna i respektuje zasady ruchu drogowego - rozpoznaje wybrane znaki drogowe - potrafi bezpiecznie poruszać się po różnych drogach (pieszo i na rowerze) - bezpiecznie korzysta z komunikacji publicznej - 22 -
Gospodarstwo domowe. Treści nauczania - urządzanie i eksploatacja miejsca zamieszkania - zasady bezpieczeństwa w domu - prace porządkowe - pranie i prasowanie - przechowywanie ubrań i obuwia oraz drobne naprawy Uczeń: - rozpoznaje charakterystyczne dla danego pomieszczenia elementy wyposażenia - rozumie potrzebę estetycznego i ergonomicznego urządzania pomieszczeń - zna podstawowe rodzaje instalacji - rozpoznaje ich elementy konstrukcyjne - potrafi odczytywać wskazania liczników energii - rozumie potrzebę racjonalnego gospodarowania energią elektryczną i cieplną oraz gazem i wodą - potrafi określić prawidłowe i nieprawidłowe zachowania w domu - przewiduje skutki nieprawidłowych zachowań i zapobiega im - zna zasady bezpiecznego korzystania z instalacji - korzysta z urządzeń technicznych zgodnie z instrukcją obsługi i zasadami bhp - zna numery telefonów alarmowych i potrafi odpowiednie służby zawiadomić o sytuacji zagrożenia - potrafi określić, które prace porządkowe powinny być wykonywane codziennie, a które rzadziej - rozpoznaje różne środki czystości i określa ich przeznaczenie - wykonuje proste prace porządkowe w domu i w jego obejściu - segreguje odpady - rozpoznaje oznaczenia na metkach dotyczące sposobu prania, suszenia i prasowania i stosuje się do nich - stosuje środki piorące i wywabiające plamy zgodnie z zaleceniami producenta - potrafi posegregować pranie wg kolorów, temperatury prania - umie nastawić pralkę automatyczną na odpowiedni cykl prania - potrafi ustawić odpowiednią temperaturę na żelazku w zależności od rodzaju prasowanej tkaniny - przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas prasowania i obsługi pralki automatycznej - utrzymuje porządek w szafach z odzieżą i obuwiem - umie zadbać o czystość obuwia - potrafi przyszyć guzik, naszyć łatkę i zacerować dziurę - 23 -
- posługiwanie się pieniędzmi - pielęgnacja roślin doniczkowych - dokonuje obliczeń pieniężnych w dostępnym zakresie - potrafi zaplanować wydatki - rozumie potrzebę oszczędzania - dysponuje własnymi pieniędzmi - samodzielnie lub ze wsparciem dokonuje zakupów w różnych rodzajach sklepów - samodzielnie lub ze wsparciem opłaca rachunki - potrafi wycenić własne wytwory na sprzedaż - rozpoznaje potrzeby roślin po ich wyglądzie - potrafi podlewać, przesadzać, rozsadzać, zraszać, podlewać i wzmacniać rośliny odżywką - 24 -
Przygotowywanie i podawanie potraw. Treści nauczania higiena i bezpieczeństwo podczas sporządzania potraw naczynia i sztućce oraz sprzęty gastronomiczne wartość odżywcza pożywienia ważenie i odmierzanie warunki przechowywania żywności obróbka wstępna i cieplna surowców Uczeń: - zakłada odpowiednie obuwie i strój ochronny do prac w pracowni gastronomicznej - wie, jakie znaczenie ma w kuchni właściwa organizacja pracy oraz higiena - zna i stosuje się do regulaminu pracowni oraz przepisów bhp - rozpoznaje urządzenia i sprzęt stosowany w kuchni - stosuje sprzęt kuchenny zgodnie z instrukcją obsługi - potrafi dobrać naczynia i sztućce do podawanej potrawy i napoju - potrafi wymienić składniki odżywcze i określić ich funkcję w organizmie - zna pojęcie: witaminy i wie, jaki jest ich wpływ na zdrowie człowieka - zna pojęcia: surowiec, półprodukt, potrawa i posiłek - potrafi ocenić surowce/potrawy za pomocą zmysłów (ocena organoleptyczna) - określa zasady żywienia wg piramidy żywieniowej - potrafi scharakteryzować posiłki: śniadanie, II śniadanie, obiad, podwieczorek i kolacja - wie, co to jest dieta i potrafi podać przykłady - umie zaplanować dzienny i tygodniowy jadłospis - potrafi korzystać z książki kucharskiej - potrafi wyjaśnić cel mierzenia i ważenia - umie odważyć surowce wykorzystując różne wagi - odmierza surowce za pomocą naczynia miarowego, łyżki, szklanki - umie określić charakterystyczne cechy wybranych surowców oraz warunki ich przechowywania - umie właściwie korzystać z chłodziarko zamrażarki - potrafi wykorzystać w praktyce odpowiednie metody utrwalania żywności: zamrażanie, suszenie, pasteryzacja, sterylizacja, kiszenie, marynowanie - zna cele obróbki wstępnej surowców - umie wykonać czynności obróbki wstępnej: mycie, obieranie i płukanie, rozdrabnianie, mieszanie, porcjowanie i wyrabianie - umie wymienić cele i metody obróbki cieplnej - potrafi scharakteryzować wybrane metody obróbki cieplnej: gotowanie, smażenie, duszenie, pieczenie - umie przeprowadzić obróbkę cieplną wybranych surowców wskazaną metodą - 25 -
potrawy i przetwory z warzyw i grzybów potrawy, przetwory i napoje z owoców potrawy i napoje z mleka i przetworów mlecznych potrawy z jaj potrawy i przetwory zbożowe potrawy z mięsa i ryb sporządzanie zup przygotowywanie ciast i deserów - wymienia przetwory z warzyw i grzybów - zna zasady przygotowywania surówek - potrafi przyrządzić wg receptury wybrane surówki - umie przyrządzić wg receptury wybrane potrawy z warzyw i grzybów - potrafi wymienić potrawy, przetwory i napojów sporządzane z owoców - umie przyrządzić wg receptury wybrane potrawy, przetwory i napoje - zna asortyment produktów mlecznych - potrafi wskazać możliwości zastosowania mleka i jego przetworów - umie przyrządzić wg receptury wybrane potrawy i napoje z zastosowaniem mleka i jego przetworów - potrafi omówić budowę jaj i określić ich świeżość - zna wartość odżywczą jaj - umie odkazić jaja - potrafi przyrządzić wg receptury wybrane potrawy z jaj - zna różne rodzaje zbóż i mąki oraz możliwości ich zastosowania w produkcji potraw - umie dokonać podziału i przyrządzić ciasta: zarabiane na stolnicy, wyrabiane w naczyniu, mieszane - potrafi przyrządzić wg receptury potrawy z użyciem mąk, makaronów i kasz - umie upiec chleb i przygotować kanapki na różne okazje - zna różne rodzaje mięsa - potrafi ocenić świeżość mięsa i ryb - zna różne sposoby przygotowywania mięsa i ryb: gotowanie, smażenie, duszenie i pieczenie - umie przyrządzić według receptury wybrane potrawy z mięsa i ryb - potrafi odpowiednio podać przyrządzone potrawy - umie przyrządzić według receptury wybrane zupy - potrafi dobrać dodatki do zup czystych - umie odpowiednio podać przyrządzone zupy i dodatki - umie przygotować wg receptury ciasta: drożdżowe, kruche, półkruche, biszkoptowe, biszkoptowo tłuszczowe, parzone, francuskie, piernikowe - potrafi upiec i wykończyć ciasta zgodnie z przepisem - umie wykonać wg receptury wybrane desery, udekorować je i odpowiednio podać - 26 -
sporządzanie napojów zioła i przyprawy w kuchni kuchnia polska i regionalna nakrywanie i dekorowanie stołu - umie sporządzić napoje zimne i gorące - potrafi przyrządzić napary kawy różnymi metodami - wie, jak podać przyrządzone napoje - potrafi określić, co to są przyprawy i zioła oraz w jakim celu je stosujemy - umie dokonać podziału przypraw i ziół - rozróżnia najczęściej stosowane przyprawy i zioła za pomocą zmysłów (organoleptycznie) - potrafi dobrać przyprawy i zioła do określonych potraw, zrobić napar z ziół na różne dolegliwości - potrafi wykonać na podstawie receptury charakterystyczne potrawy kuchni polskiej - potrafi sporządzić wg receptury wybrane potrawy kuchni śląskiej - zna i umie przygotować wg receptury charakterystyczne potrawy świąteczne - zna podstawowe zasady nakrywania i dekorowania stołu - potrafi złożyć serwetki wg różnych wzorów - umie nakryć stół na różne okazje: święta, przyjęcia - 27 -
Rękodzieło. Treści nauczania - wytwarzanie dekoracji i pamiątek przy pomocy technik plastycznych - posługiwanie się technikami papieroplastycznymi: origami, decoupage, scrapbooking, quilling, tea bags folding - filcowanie - bukieciarstwo - witrażownictwo - tworzenie biżuterii z półproduktów - pakowanie upominków Uczeń: - zna różne techniki plastyczne i potrafi je zastosować - rysuje, maluje, modeluje z plasteliny, bibuły, wydziera, wykleja, wycina - zna podstawowe wzory tzw. bazy w technice origami - potrafi składać wg wzoru proste modele - stosuje technikę origami kółkowego - zna podstawy techniki decoupage i stosuje ją - zna technikę ozdabiania zdjęć tzw. scrapbooking - zna technikę ozdabiania kartek papierowymi paseczkami tzw. quilling - zna technikę ozdabiania kartek za pomocą zużytych papierowych torebek po herbatach ekspresowych tzw. tea bags folding - potrafi zaplanować pracę, dobrać odpowiednie narzędzia i materiały - umie wykonać kolejno wszystkie czynności, które pozwolą na ozdobienie danego przedmiotu/kartki wybraną metodą - stara się pracować cierpliwie i dokładnie - dba o racjonalne wykorzystanie materiału oraz o estetykę wykonywanych prac - zna technikę filcowania na mokro i na sucho - przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas pracy z igłami - wykonuje z filcu broszki, ozdoby do włosów, kolczyki - potrafi wykonać proste dekoracje (stroiki, wieńce) i bukiety ze świeżych i suszonych kwiatów - przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas pracy z ostrymi narzędziami - rozwija pomysłowość i stara się podejmować twórcze działania - potrafi malować farbami witrażowymi na płaskich i wypukłych powierzchniach szklanych - dba o estetykę pracy - umie dobrać półprodukty w zależności od tego, czy mają powstać kolczyki, bransoletka czy korale - potrafi pracować cierpliwie i precyzyjnie wykonywać swoje czynności - potrafi dobrać wielkość pudełka czy papierowego arkusza do pakowanego przedmiotu - umie dobrać wstążkę i ozdoby do pudełka/papieru - 28 -
Zdrowie i higiena. Pierwsza pomoc. Treści nauczania - dbanie o własne zdrowie i higienę - korzystanie z pomocy lekarza, apteki - radzenie sobie z drobnymi dolegliwościami i udzielanie pierwszej pomocy - czynniki zagrażające zdrowiu oraz sposoby ich unikania Uczeń: - zna zasady higienicznego trybu życia - dba o estetykę wyglądu zewnętrznego - dba o higienę jamy ustnej i całego ciała - (dotyczy dziewcząt) potrafi wykonać makijaż stosowny do okazji - przyjmuje prawidłową postawę ciała podczas wykonywania różnych czynności - zna podstawowe zasady racjonalnego odżywiania - potrafi nazwać swoje dolegliwości - rozpoznaje przychodnię, do której należy i lekarza rodzinnego - potrafi (samodzielnie lub ze wsparciem) zarejestrować się w przychodni i zgłosić się na wizytę w umówionym terminie - przestrzega zaleceń lekarskich - potrafi wykupić recepty w aptece - przed zażyciem leku zapoznaje się z ulotką dołączoną do opakowania - zna sposoby radzenia sobie z drobnymi dolegliwościami i skaleczeniami - umie właściwie zareagować w sytuacji realnego zagrożenia - zna schemat pierwszej pomocy przedmedycznej - potrafi wymienić numery alarmowe - umie wezwać pomoc do wypadku - zna skutki uzależnień oraz sposoby radzenia sobie z nimi - dba o swoje zdrowie - potrafi propagować zasady zdrowego stylu życia - umie odmawiać, gdy ktoś proponuje mu używkę - 29 -
Technologia informacyjna i biurowa. Treści nauczania - komputer i Internet jako nośniki informacji - odbiór i przekazywanie informacji telefonicznych - obsługa urządzeń biurowych - pisanie listów i adresowanie kopert - porządkowanie dokumentów Uczeń: - potrafi prawidłowo korzystać ze sprzętu komputerowego - używa komputera jako narzędzia do tworzenia (np.: pisanie życiorysu) i odbioru informacji (np.: płyty multimedialne) - korzysta z Internetu jako nośnika informacji z zastosowaniem koniecznych zasad bezpieczeństwa - potrafi odbierać telefon - umie wysłuchać i przekazać uzyskane w rozmowie telefonicznej informacje - potrafi wybrać numer telefonu i zainicjować i przeprowadzić rozmowę - potrafi kserować i drukować - umie pieczętować, zszywać, obsługiwać bindownicę i laminator - przestrzega zasad bezpieczeństwa w czasie pracy z urządzeniami biurowymi - potrafi prawidłowo zaadresować kopertę - umie wypisać druczek na list polecony lub paczkę - zna podstawowe zasady epistolografii - potrafi samodzielnie lub ze wsparciem napisać list, pismo do urzędu itp. - umie posegregować dokumenty wg określonej cechy np.: przepisy kulinarne wg typu potrawy (zupa, deser itp.) - potrafi opisać zawartość teczek/segregatorów - potrafi ułożyć teczki/segregatory w określonym porządku np.: alfabetycznie - 30 -
Praca i wypoczynek. Treści nauczania - efektywne szukanie pracy - model pracownika - organizowanie czasu wolnego - rozwijanie własnych zainteresowań i uzdolnień Uczeń: - zna swoje mocne i słabe strony - ma motywację do podjęcia pracy i potrzebne kompetencje - korzysta z różnych źródeł informacji podczas szukania pracy - potrafi przygotować swój życiorys i cv - zna podstawowe prawa i obowiązki pracownika - posiada odpowiednie wiadomości i umiejętności niezbędne do wykonywania zestawu zadań zawodowych właściwych dla danego zawodu (kwalifikacje zawodowe) - umie zadbać o bezpieczeństwo i higienę pracy - przestrzega przepisów przeciwpożarowych - potrafi zorganizować sobie stanowisko pracy - umie współpracować i współdziałać w zespole - potrafi rozwiązywać ewentualne konflikty interpersonalne w sposób akceptowany społecznie - potrafi zaplanować i zorganizować czas wolny - zna aktywne i zdrowe formy wypoczynku - potrafi wykazać zalety aktywnego spędzania czasu wolnego - dokonuje realnej samooceny - potrafi dokonać autoprezentacji - definiuje i rozwija swoje zainteresowania - świadomie wybiera przynależność do grup hobbystycznych i organizacji - bierze aktywny udział w konkursach, imprezach i zawodach zgodnie ze swoimi zainteresowaniami - 31 -