Innowacja pedagogiczna BEZPIECZNY PRZEDSZKOLAK- CZYLI JAK UNIKAĆ ZAGROŻEŃ
Autorzy innowacji: Magdalena Szulik Anna Podeszwa Aurelia Salamon Aneta Zniszczoł Danuta Herok WSTĘP Nikt nie rodzi się po raz drugi przedszkolakiem. To, czego nie zrobimy dla dzieci, dla wychowania przedszkolnego, nie zrobimy już nigdy... Stymulowanie rozwoju dziecka jest łatwiejsze od liczenia późniejszych wad... doc. dr Maria Kielar
Bezpieczeństwo i zdrowie dziecka na terenie przedszkola jak i poza nim to podstawowe zadanie dla nauczycieli, opiekunów oraz innych pracowników przedszkola. Dzieci mają bowiem niewielki zasób wypróbowanych technik radzenia sobie z różnymi problemami, niejednokrotnie są nieświadome zagrożeń swojego zdrowia czy też życia. Wiek przedszkolny jest najbardziej właściwy do wyrabiania u dzieci umiejętności i nawyków, a osiągnięcie znaczących efektów, kształtowanie właściwych postaw dzieci wobec problemów bezpieczeństwa wymaga działań systematycznych i długofalowych. Dlatego też bardzo ważne jest, aby przedszkole od najwcześniejszych lat wyposażyło dzieci w nawyki unikania, zapobiegania i możliwie szybkiego pokonywania wszelkich niebezpieczeństw. Wychowanie dzieci przedszkolnych w zakresie dbałości o własne bezpieczeństwo koncentruje się zwykle wokół kształtowania u dzieci umiejętności bezpiecznego poruszania się po drogach, uświadomienia im niebezpieczeństw, zabaw w źle wybranym miejscu, bądź też zabaw niebezpiecznymi i nie przeznaczonymi do zabaw przedmiotami, a także ostrożnego zachowania wobec obcych osób i zwierząt. Wszelkie działania w przedszkolu mają służyć jednemu celowi zapewnieniu i poprawieniu bezpieczeństwa dziecka w przedszkolu. Dzieci wyposażone w wiedzę na temat bezpieczeństwa i zdrowia będą potrafiły przewidywać i unikać zagrożeń, posiadać wiedzę i umiejętność potrzebną do pokonywania trudnych sytuacji w przedszkolu, w domu a następnie w szkole. OPIS INNOWACJI Statystyka informuje nas, że w ciągu roku ginie w Polsce około 200 dzieci młodszych niż siedmioletnie. Są one ofiarami nieszczęśliwych wypadków, przemocy w rodzinie, dewiantów seksualnych. Dzieci giną także bez wieści. Dlatego tak ważną rolę odgrywa zapoczątkowana
już w przedszkolu edukacja z zakresu wychowania zdrowotnego i dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych. Opieka nad dzieckiem jest podstawowym obowiązkiem nauczycieli pracujących w przedszkolu. Dobremu opiekunowi zależy, aby dziecku nie stała się żadna krzywda. Ważnym zadaniem jest zapewnienie dzieciom całodziennego psychofizycznego bezpieczeństwa. Dlatego należy uczyć dziecko mądrych zachowań, tłumaczyć dlaczego coś wolno, a czego nie wolno robić, zapoznać z prawidłowymi zachowaniami w różnych sytuacjach i miejscach, tłumaczyć zagrożenia współczesnego świata, a przede wszystkim być wzorem rozważnego zachowania się w różnych sytuacjach. Gminne Przedszkole w Połomi posiada odpowiednie warunki kadrowe i organizacyjne niezbędne do planowania działań innowacyjnych. Innowacja pedagogiczna Bezpieczne dziecko- czyli jak unikać zagrożeń, przeznaczona jest dla wszystkich dzieci przedszkolnych i ich rodziców. Innowacja będzie realizowana przez wszystkich nauczycieli wychowania przedszkolnego w ramach godzin pobytu dziecka w przedszkolu, w godzinach podstawy programowej. Przebieg innowacji zostanie zapisany w planach miesięcznych oraz w zapisach dziennych w dzienniku zajęć przedszkolnych. Realizacja innowacji przewidziana jest na rok szkolny 2014/2015. Innowacja będzie realizowana z własnych środków placówki. Zaproponowane treści w programie innowacyjnym dostosowane są do możliwości psychofizycznych dzieci i będą rozszerzane w zależności od zainteresowań dzieci. W działaniach chroniących dziecko przed niebezpieczeństwami wspomogą nas instytucje użyteczności publicznej (min. Policja, Straż Pożarna, Ośrodek Zdrowia, higienistka szkolna, weterynarz). Częste i cykliczne zajęcia prowadzone w ramach innowacji utrwalą wiadomości o mądrym i bezpiecznym zachowaniu się w różnych miejscach i sytuacjach. OPIS SPOSOBU REALIZACJI CELÓW KSZTAŁCENIA I ZADAŃ CEL OGÓLNY INNOWACJI
Podniesienie poziomu wiedzy dzieci na temat bezpieczeństwa poprzez wdrożenie zasad bezpieczeństwa i przestrzegania ich oraz tworzenie przyjaznego i bezpiecznego środowiska. CELE SZCZEGÓŁOWE : Dziecko: Poznaje zasady zachowania bezpieczeństwa w sali przedszkolnej, ogrodzie przedszkolnym, na spacerach i wycieczkach; Wie jak postępować w sytuacji zagrożenia swojego i innych; Wie jak chronić swoje zdrowie i innych; Zna elementarne zasady ruchu drogowego; Zna zasady bezpiecznego podróżowania różnymi środkami transportu; Rozumie zagrożenia związane z zabawą w miejscu niedozwolonym; Potrafi korzystać z zabawek, narzędzi i przyborów zgodnie z ich przeznaczeniem; Przestrzega zakazu manipulowania urządzeniami elektrycznymi; Zachowuje ostrożność w kontaktach z nieznajomymi osobami; Zachowuje ostrożność w zetknięciu z nieznanymi środkami chemicznymi, lekarstwami, produktami spożywczymi i nieznanymi roślinami; Rozumie zasadę zakazu zbliżania się do nieznanych zwierząt; PROCEDURY OSIĄGNIĘCIA CELÓW
Podczas realizacji innowacji wykorzystane zostaną następujące metody pracy: Zajęcia praktyczne; Zabawy badawcze, doświadczenia, eksperymenty; Zabawy ruchowe i muzyczno- ruchowe; Gry dydaktyczne; Spacery i wycieczki Kierowanie działalnością dziecka; Samodzielne doświadczenia; Udział w przedstawieniach teatralnych, konkursach; Zabawy dramowe; Metoda burzy mózgów Filmy edukacyjne; Obserwacja; Pokaz, prezentacja; Podanie przykładu, wzoru postępowania Pogadanki i prelekcje, rozmowy; Opis; Bajki i opowiadania; Instrukcje, objaśnienia; Spotkania z ekspertami;
HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ PROGRAMOWYCH Nr. Tematyka Umiejętności dziecka Formy realizacji 1. Adaptacja w przedszkolu 2. Zachowanie w przedszkolu Potrafi bezpiecznie poruszać się na terenie przedszkola; Rozpoznaje pracowników przedszkola; Orientuje się w rozkładzie i przeznaczeniu poszczególnych pomieszczeń; Właściwie korzysta ze schodów; Nie oddala się z wyznaczonego miejsca; Zgłasza nauczycielowi swoje potrzeby. Zna i przestrzega normy i reguły zawarte w regulaminie; Bawi się zabawkami zgodnie z ich przeznaczeniem; Posługuje się przyborami zgodnie z ich przeznaczeniem; Pomaga innym; Sygnalizuje niewłaściwe zachowania; Prawidłowo zachowuje się przy posiłku, posługuje się sztućcami zgodnie z ich przeznaczeniem; Bezpiecznie organizuje sobie czas wolny; Sygnalizuje nauczycielowi złe samopoczucie; Podejmuje próby samodzielnego rozwiązania konfliktu. Pogadanki Opowiadania Ilustracje Zabawy integracyjne Dzień otwarty w przedszkolu Regulamin zachowania się dziecka w przedszkolu; Regulamin korzystania z sali zabaw; Obrazkowy kodeks przedszkolaka; Zabawy; Ilustracje; 3. Przejście dla Zna zasady i wie jak prawidłowo przejść Regulamin
pieszych przez jezdnię; Zna znaczenie poszczególnych świateł w sygnalizatorze; Prawidłowo zachowuje się na drodze; Przestrzega zakazu poruszania się po drodze bez opieki. spacerów i wycieczek; Ilustracje Bajki, zabawy; 4. Znaki drogowe Zna wybrane znaki drogowe; Prawidłowo interpretuje symbole na znakach; Spacery i wycieczki; Konkurs plastyczny dla dzieci i rodziców pt.: Bezpieczna droga do przedszkola 5. Policjant w przedszkolu 6. Pierwsza pomoc Zna rolę i zadania policjanta; Zna numery alarmowe; Rozumie konieczność podróżowania w foteliku i zapinania pasów; Zna swoje dane i adres; Zna i przestrzega zasady zachowania się podczas jazdy autokarem; Zna charakterystyczne cechy pojazdów ratowniczych i ich zadania; Zna numer alarmowy 112; Bajki, filmy; Ilustracje; Wizyta policjanta w przedszkolu; Filmy, bajki; Ilustracje; Regulamin wycieczek; Wizyta higienistki; Wizyta
Rozpoznaje numery alarmowe: 997, 998, 999; Nigdy nie dzwoni dla żartów; Wie, że może podać swoje dane dzwoniąc pod numer alarmowy; ratownika medycznego; Bajki, filmy; Scenki dramowe; 7. Spotkanie ze strażakiem 8. Prąd i urządzenia elektryczne 9. Lekarstwa i środki czystości Zna rolę i zadania strażaka; Zna konsekwencje zabawy z ogniem; Rozumie konieczność unikania miejsc i sytuacji w których może dojść do oparzeń; Alarmuje innych o zaistniałym niebezpieczeństwie; Umie właściwie zachować się w czasie pożaru; Zna wybrane urządzenia gospodarstwa domowego i wie do czego służą; Zna zasady bezpiecznego posługiwania się urządzeniami elektrycznymi; Zna skutki niewłaściwego korzystania ze sprzętu domowego; Nie manipuluje przy gniazdkach elektrycznych; Nie włącza sprzętu elektrycznego pod nieobecność dorosłych; Rozpoznaje zagrożenia jakie mogą wystąpić podczas korzystania z urządzeń elektrycznych; Zna konsekwencje wynikające z zabaw lekarstwami i środkami chemicznymi; Wie, że nie wolno bawić się i zażywać Ilustracje; Spotkanie ze strażakiem; Filmy dydaktyczne; Bajki; Ilustracje Filmy dydaktyczne; Spotkanie z kucharkami; Ilustracje; Wizyta w aptece; Spotkanie z
lekarstw bez wiedzy dorosłych; Wie o bezwzględnym zakazie bawienia się i stosowania środków chemicznych; Dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem, poddaje się leczeniu; pielęgniarką; 10. Sam w domu Zna niebezpieczeństwa czyhające w domu na skutek nieodpowiedniego zachowania; Nie ufa obcym osobom; Wie, że pod nieobecność rodziców, nie otwiera się drzwi nieznajomym; Bajki; 11. Na podwórku Rozróżnia miejsca do bezpiecznej i niebezpiecznej zabawy; Przestrzega regulaminu zachowania się na placu zabaw; Bezpiecznie bawi się na świeżym powietrzu; Nie oddala się z miejsca zabawy bez zgody dorosłego; Regulamin placu zabaw; Bajki; Potrafi bezpiecznie korzystać z zabawek i sprzętów ogrodowych; Informuje dorosłych o uszkodzonych zabawkach i sprzęcie; Zgłasza osobie dorosłej skaleczenia i złe samopoczucie; Samodzielnie i bezpiecznie organizuje sobie czas wolny; 12. Nieznajomy Stosuje zasadę ograniczonego zaufania do obcych; Nie oddala się od domu z obcą osobą; Ilustracje;
Nie bierze nigdy nic od obcych osób i nie wsiada z obcymi do samochodu; Powiadamia zawsze rodziców i opiekunów o wszystkich sytuacjach i zdarzeniach z nieznajomym; 13. Zgubiłem się Zna swoje dane osobowe i swój adres zamieszkania; Wie, komu może udzielić informacji o swoich danych osobowych; 14. Spotkanie z psem lub innym zwierzęciem 15. Pułapki przyrody Potrafi właściwie zareagować gdy się zgubi; Wie, że należy być ostrożnym w kontaktach ze zwierzętami; Unika sytuacji, w których pies lub inne zwierzę mogłoby go zaatakować; Zna niebezpieczeństwa płynące ze strony zwierząt; Demonstruje pozycje obronne stosowane w przypadku ataku psa; Wie, że nie wolno bez zgody i obecności właściciela podchodzić do psa i karmić go; Zna zasady postępowania w przypadku kontaktu z rozgniewanym i agresywnym psem; Wie, że nie należy znęcać się nad zwierzętami; Myje ręce po kontakcie ze zwierzętami; Wie, jak człowiek może chronić i pomóc zwierzętom; Zna zagrożenia płynące ze świata roślin i unika ich; Rozpoznaje rośliny niebezpieczne dla zdrowia; Spotkanie z weterynarzem; Spotkanie z właścicielem psa; Opowiadania Spotkanie z nauczyciel przyrody;
16. Zjawiska atmosferyczne 17. Bezpieczna zima 18. Bezpieczne wakacje Wie, że nie wolno zbierać i próbować smaku nieznanych roślin; Rozpoznaje i nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla poszczególnych pór roku; Podejmuje rozsądne decyzje i nie naraża się na niebezpieczeństwo wynikające z pogody; Wie, o czym mówi osoba zapowiadająca pogodę i stosuje się do podanych informacji w miarę swoich możliwości; Zna i stosuje zasady bezpiecznej zabawy i zachowania się na śniegu i lodzie; Zna zasady bezpiecznego wypoczynku w różnych środowiskach przyrodniczych; Zna zasady bezpiecznego korzystania z kąpieli wodnych i słonecznych; Zna skutki długotrwałego przebywania na słońcu bez ochrony Ilustracje; Doświadczenia, eksperymenty; Pogadanki Opowiadania DZIAŁANIA DODATKOWE DLA RODZICÓW Nr. Tematyka Cele Formy realizacji 1. Bezpieczeństwo mojego dziecka Usystematyzowanie wiedzy na temat niebezpieczeństw grożących Spotkanie z dyrektorem
dziecku 2. Współpraca z rodzicami Zapoznanie rodziców z realizacją innowacji pedagogicznej Spotkanie z pedagogiem Zebrania Kącik dla rodziców 3. Zdrowie i bezpieczeństwo dziecka Integracja rodziców, dzieci i nauczycieli Strona internetowa Zajęcia otwarte EWALUACJA INOWACJI Ewaluacja będzie odbywała się na podstawie: Obserwacji postaw i zachowań dzieci; Działalności plastycznej dzieci; Ankiety skierowanej dla rodziców Udziału dzieci w konkursach; Opracowanych scenariuszy zajęć; Zajęć otwartych dla rodziców Dokumentowania innowacji na stronie internetowej, w kronice przedszkolnej i na łamach Wieści Gminnych. BIBLIOGRAFIA
R. Dąbrowska: Bezpiecznie przez życie- czyli jak uczyć dzieci unikania zagrożeni. Harmonia 2009 B. Ciemska: Seria bezpieczny świat. H. Łochocka: O wróbelku Elemelku. Nasza Księgarnia 1989 S. Szuchowa: Przygoda z Małpką. Wilk i siedem koźlątek Czerwony Kapturek Królewna Śnieżka Rozporządzenie MEN z dn. 23. 12. 2008 w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z dn. 15. 01. 2009r. Nr 4, poz. 17) Rozporządzenie MENiS z dn. 09. 04. 2002 w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki (Dz. U. z dn. 15. 05. 2002r. )