Scenariusz zajęć dla 5-latków Autor: Agnieszka Wysocka Obszar podstawy programowej: 15.Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne. Grupa wiekowa: 5-latki Blok tematyczny: Jestem dumny ze swojej rodziny, miejscowości, Ojczyzny. Temat: Ocalić od zapomnienia. Cele operacyjne: Dziecko: rozpoznaje i prawidłowo nazywa wybrane elementy regionalnego stroju ludowego; posługuje się gestem oraz ruchem w zabawach parateatralnych; uczestniczy w zbiorowym śpiewie, tańcach, zabawach ruchowych; swobodnie wypowiada się na temat wyglądu, a także charakterystycznych cech regionalnego stroju ludowego; poznaje piosenki oraz melodie ludowe; podejmuje próby grania na instrumentach perkusyjnych. Wykaz nabywanych umiejętności (ujętych w podstawie programowej, jako osiągnięcia dziecka kończącego przedszkole): Dziecko: zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym; uczestniczy w zajęciach ruchowych, zabawach, grach w ogrodzie przedszkolnym, w parku, na boisku, w sali gimnastycznej; odgrywa role w zabawach parateatralnych, posługując się śpiewem, gestem oraz ruchem; śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru, a także łatwe piosenki ludowe; chętnie uczestniczy w zbiorowym śpiewie, w tańcach i muzykowaniu; umie wypowiadać się w różnych technikach plastycznych i przy użyciu elementarnych środków wyrazu (takich jak kształt oraz barwa) w postaci prostych kompozycji, a także form konstrukcyjnych; przejawia, w miarę swoich możliwości, zainteresowanie wybranymi zabytkami, dziełami sztuki, tradycjami i obrzędami ludowymi ze swojego regionu; tworzy muzykę korzystając z instrumentów perkusyjnych (oraz innych przedmiotów), improwizuje ją ruchem; potrafi uważnie patrzeć (organizuje pole spostrzeżeniowe), aby rozpoznać i zapamiętać to, co jest przedstawione na obrazkach.
Treści kształcenia: kształtowanie umiejętności społecznych (obdarzanie uwagą dzieci i dorosłych, zgodne funkcjonowanie w zabawie, stosowanie form grzecznościowych wobec innych dzieci oraz dorosłych, porządkowanie po sobie miejsca zabawy, pomaganie innym, uważne słuchanie wypowiedzi innych osób); rozwój mowy (wyraźne mówienie, wzbogacanie słownictwa); grupowanie obiektów, klasyfikowanie ze względu na podane cechy; kształtowanie sprawności fizycznej poprzez uczestnictwo w zajęciach ruchowych w sali oraz na powietrzu, współdziałanie w grupie podczas zabaw i gier; posługiwanie się w zabawie gestem oraz ruchem; znajomość nazw wybranych elementów regionalnego stroju ludowego; rozwijanie wrażliwości zmysłowej, dzielenie się wrażeniami, a także spostrzeżeniami z obserwacji, określanie charakterystycznych cech stroju; rozwijanie sprawności manualnej; budzenie świadomości narodowej poprzez poznawanie folkloru (regionalne stroje ludowe); oglądanie w kąciku regionalnym postaci w strojach ludowych; określanie cech charakterystycznych dla regionalnego stroju ludowego (zapaski w paski, chusty w kwiaty, męskie nakrycie głowy, itp.) oraz elementów dekoracyjnych (czerwone korale, cekiny zdobiące kamizelkę); rozwijanie wrażliwości muzycznej oraz poczucia rytmu w trakcie gry na instrumentach perkusyjnych; rozwijanie spostrzegawczości w trakcie układania puzzli; rozumienie sensu informacji podanych w formie symbolu (rysunek). Opis sposobu realizacji: Lp. Część dnia aktywności dziecka I. Zajęcia poranne Przebieg zajęć 1.Schodzenie się dzieci, przywitanie, zabawy swobodne w kącikach zainteresowań. 2.Zabawa ruchowa do piosenki Przepióreczka. 3. Czego tu brakuje?: utrwalenie nazw i wyglądu kobiecego regionalnego stroju ludowego poprzez wspólne tworzenie gazetki tematycznej. Warunki pobudzające aktywność/uwagi o realizacji W kąciku zabawek znajdują się lalki w strojach regionalnych, drewniane kołyski, wózki,,,motylki, regionalne lalki, itp. (zabawki nawiązujące do dawnych lat). Scenariusz zabawy Ilustracje. Chętne dziecko opisuje wygląd wybranego elementu stroju regionalnego, inne zaś odszukuje opisywaną
II. Zajęcia dydaktyczne 1.Zaproszenie dzieci do podejścia do kącika regionalnego i dokładnego obejrzenia męskiego ludowego stroju regionalnego. część ukrytą pod regionalną chustą. W kąciku regionalnym stoi manekin ubrany w męski strój ludowy. Dzieci oglądają, dotykają strój, swobodnie wypowiadają się na jego temat, próbują nazywać poszczególne elementy, zadają pytania. Obok stoi parawan, za którym na stoliku leżą ułożone elementy stroju męskiego (biała koszula, kamizelka, sukmana, spodnie, niebieska czapka). 2. Poznanie nazw elementów regionalnego męskiego stroju ludowego w oparciu o piosenkę Kieleckie chłopoki śpiewaną przez nauczyciela (N). Dzieci siedzą w kręgu. N zaprasza do siebie pięciu chętnych chłopców. Razem wchodzą za parawan. N prosi chłopców, by wybrali po jednym elemencie stroju i wychodząc zza parawanu schowali ubiór za siebie. Maja pokazać element stroju dopiero wtedy, gdy będzie o nim mowa w piosence. N staje obok chłopców i śpiewa piosenkę Kieleckie chłopoki. Chłopcy prezentują poszczególne elementy stroju. 3. Pokaz regionalnego stroju ludowego dla mężczyzn na ilustracji. Chętne dziecko umieszcza ilustrację na gazetce tematycznej. 4. Zabawa ruchowa do piosenki Przepióreczka. Scenariusz zabawy. 5. Załóż to, o czym mówię: zabawa dydaktyczna. Regionalne chłopięce stroje (dostępne
w wypożyczalniach teatralnych, domach kultury, placówkach przedszkolnych). Jedna z dziewczynek omawia wygląd wybranej przez siebie części stroju regionalnego. Chętny chłopiec (lub grupa chłopców, w zależności od dostępnej liczby strojów) zakłada na siebie opisywany element. III. Zajęcia popołudniowe 6. Regionalne stroje ludowe: zabawa plastyczna. 1.Zabawy ruchowe na powietrzu z wykorzystaniem chusty animacyjnej: Gonimy kolory (II), Meksykańska fala, Zabawa z numerami, Studnia, Przyklejeni. Dzieci włączają się do zabawy lub bawią się swobodnie na placu zabaw (wybór należy do dziecka). 2. Gra kapela: Zabawa muzyczna z użyciem instrumentów Dzieci otrzymują ilustracje przedstawiające postacie w strojach ludowych Po zaznaczonych linach rozcinają ilustracje, układają je na kolorowych kartkach i naklejają na karton. Następnie ozdabiają prace: strój damski kolorują korale, trzewiki wyklejają plasteliną; strój męski wyklejają plasteliną sukmany oraz buty, pozostałe elementy kolorują. Należy zwrócić uwagę, by naklejana plastelina tworzyła cienką warstwę. Scenariusze zabaw znajdują się w książce Opis i planowanie zajęć według Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne, autor: Marta Bogdanowicz, Dariusz Okrzesik, wyd. Harmonia, Gdańsk, 2006, s. 56, 94, 95, 96. Instrumenty perkusyjne, podkład muzyczny do
perkusyjnych. popularnej melodii ludowej Z tamtej strony Wisły. Dzieci dobierają się w małe zespoły 3-4 osobowe. Do odsłuchiwanej muzyki dołączają grę na 3.Mini zawody: Wyścigi drewnianych wózeczków. instrumentach. Drewniane wózki z uchwytami. Na linii startu ustawia się troje dzieci. Ich zadaniem jest pokonanie trasy do wyznaczonego punktu i powrót do miejsca startu. Najpierw dzieci pchają wózek przed sobą, w drodze powrotnej wózek jest ciągnięty. Wygrywa ten, kto pierwszy znajdzie się na mecie (nagrodą są brawa). Zespoły chłopców startują na przemian z zespołami dziewczynek. Uwaga: Propozycje zawarte w scenariuszu zostały przygotowane w taki sposób, aby nauczyciel mógł dostosować czas realizacji zajęć do możliwości dzieci w grupie oraz z zachowaniem tzw. zasady 1/5, zalecanej w części podstawy programowej dotyczącej zalecanych warunków i sposobu jej realizacji. Jeżeli niektóre dzieci pomimo upływu czasu są zainteresowane proponowanymi działaniami nie należy im przerywać tej aktywności. Dzieci, których uwaga się wyczerpała, w naturalny sposób powracają do realizacji programu własnego, czyli wybranego przez siebie rodzaju aktywności (np. zabawowej). Metody za M. Kwiatowską (1985): Czynne: ćwiczeń praktycznych, kierowanie własną działalnością dziecka, zadań stawianych dziecku. Słowne: rozmowy, instrukcje, objaśnienia. Percepcyjne: obserwacja, pokaz, przykład dorosłych. Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne. Formy: praca indywidualna jednolita i zróżnicowana, grupowa jednolita, zbiorowa jednolita i zróżnicowana. Środki dydaktyczne:
zabawki typu: drewniane kołyski, 3 drewniane wózki, motylki, regionalne lalki, ilustracje elementów damskiego regionalnego stroju ludowego, regionalna chusta, kącik regionalny, manekin ubrany w męski strój ludowy, parawan, mały stolik, elementy regionalnego stroju ludowego (biała koszula, kamizelka, sukmana, spodnie, niebieska czapka), odtwarzacz płyt CD, ilustracja męskiego stroju ludowego, regionalne stroje chłopięce, nożyczki, klej, kolorowe kartki dla każdego dziecka, kolorowe kredki, temperówki, plastelina, podkładki pod prace, książka: Opis i planowanie zajęć według Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne - Marta Bogdanowicz, Dariusz Okrzesik, wyd. Harmonia, Gdańsk 2006; instrumenty perkusyjne: bębenki, trójkąty, tamburyno, komputer z dostępem do Internetu oraz głośnikami lub tablica multimedialna oraz pomoce dydaktyczne opisane poniżej zamieszczone na portalu Scholaris (dla nauczyciela, do wykorzystania w pracy z dzieckiem): 1. Scenariusz zabawy ruchowej do popularnej melodii ludowej Przepióreczka; 2. Piosenka Kieleckie chłopoki, tekst Agnieszka Wysocka; 3. a) b) Materiały do wydrukowania - ilustracje męskiego stroju regionalnego; 4. a) b) Kolorowanka Regionalne stroje ludowe; 5. Plik muzyczny: melodia ludowa Chłopoki, chłopoki; 6. Plik muzyczny: popularna melodia ludowa Z tamtej strony Wisły; 7. Puzzle multimedialne 6, 12 - elementowe: Regionalny strój ludowy; 8. Gra dydaktyczna Ubranie Janka znajdź różnicę.