Informacja z kontroli przedsiębiorców świadczących usługi dla ludności Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Poznaniu w II kwartale br. przeprowadził na terenie województwa wielkopolskiego kontrole w 16 zakładach usługowych a mianowicie w : 9 zakładach fryzjerskich, 3 zakładach krawieckich, w tym : 1 zajmującym się równieŝ sprzedaŝą masek do włosów 2 pralniach chemicznych, 1 zakładzie stolarskim, 1 zakładzie tapicerskim, Przy typowaniu do kontroli 3 zakładów fryzjerskich i 1 krawieckiego w Poznaniu wykorzystano informacje od konsumentów o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu tych placówek. Nieprawidłowości stwierdzone w 14 zakładach usługowych (87,5 %) odnosiły się w szczególności do: a) braku opracowanych cenników na świadczone usługi w 5 zakładach, b) nie uwidocznienia opracowanych cenników na świadczone usługi w 2 zakładach, c) niepełnych informacji o opłatach za usługi w uwidocznionych cennikach w 2 zakładach, d) braku wywieszek cenowych przy towarach przeznaczonych do sprzedaŝy w 1 zakładzie, e) niezgodności zakresu prowadzenia działalności gospodarczej w 1 zakładzie, f) niepełnego oznakowania towarów oferowanych do sprzedaŝy detalicznej w 3 zakładach, g) nie oznaczenie na zewnątrz szyldem 2 zakładów, h) stosowania we wzorcach umów klauzul, które mogą naruszać zbiorowe interesy konsumentów w 3 zakładach. 1
Ustalenia kontroli w zakresie poszczególnych zagadnień przedstawiają się następująco: 1. Legalność prowadzonej działalności: a) Zgłoszenia działalności do ewidencji działalności gospodarczej lub Krajowego Rejestru Sądowego. Stwierdzono, Ŝe 16 kontrolowanych placówek prowadziło działalność gospodarczą na podstawie zaświadczeń o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej. b) Zgodności faktycznie wykonywanej działalności z zakresem zgłoszonym do ewidencji a takŝe zgodność adresu miejsca wykonywania działalności oraz określenia przedmiotu działalności gospodarczej zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności. Zakres prowadzonej działalności gospodarczej w 15 zakładach usługowych był zgodny z dokumentami rejestrowymi. Natomiast w zakładzie w Poznaniu świadczącym m.in. usługi krawieckie i naprawy obuwia nie zgłoszono do ewidencji działalności produkcji masek do włosów oraz pasemek z włosów naturalnych. Do ewidencji została zgłoszona działalność w zakresie : usług krawieckich, naprawy artykułów uŝytku osobistego i domowego, naprawy obuwia i pozostałych wyrobów skórzanych, naprawy elektrycznego sprzętu domowego, fryzjerstwa i pozostałych zabiegów kosmetycznych, sprzedaŝ detaliczna kosmetyków i artykułów toaletowych. W dwóch przypadkach stwierdzono, iŝ brak było uwidocznionych szyldów tj. w zakładzie stolarskim oraz galerii fryzjerskiej. 2. Ewidencja i zakres zleconych usług a) prawidłowość sporządzania dokumentacji związanej z przyjmowaniem zleceń usług do wykonania. W 9 zakładach usługowych w tym 2 pralniach chemicznych, 3 fryzjerskich, 1 stolarskim, i 3 krawieckich ewidencjonowano zamówienia na usługi poprzez: 2
- sporządzanie pisemnych umów ze wskazaniem usługodawcy i usługobiorcy, daty sporządzenia umowy i zakresu usługi. Określono takŝe cenę usługi oraz kwotę wpłaconego zadatku (zakład tapicerski), - sporządzanie dokumentów o nazwie Dowód przyjęcia-umowa zawierających dane usługodawcy i usługobiorcy, przedmiot i wartość usługi, datę przyjęcia i odbioru odzie- Ŝy oraz regulamin (2 pralnie chemiczne), - wystawianie dokumentu wewnętrznego, w którym odnotowywano usługodawcę i usługobiorcę, termin wykonania usługi, rodzaj usługi oraz cenę (salon fryzjersko - kosmetyczny), - odnotowywanie w specjalnie załoŝonym zeszycie danych dotyczących zakresu usługi i zleceniodawcy (zakład stolarski), - odnotowywanie w kalendarzach danych dotyczących zlecającego, zakresu usługi oraz w zakładzie krawieckim - terminu wykonania usługi ( 2 zakłady fryzjerskie i 1 krawiecki w Poznaniu ), - zapisywanie danych na karteczkach dołączanych do przedmiotu usługi z podaniem imienia i nazwiska zleceniodawcy, rodzaju usługi, terminu wykonania i ceny usługi (zakład krawiecki w Słupcy). - wystawianie zleceń na dwuczęściowych firmowych drukach opatrzonych pieczęcią firmową zakładu, gdzie w pierwszej części pozostającej w zakładzie wpisuje się nazwisko klienta, nr telefonu, datę i godzinę odbioru, zakres usługi oraz cenę usługi oraz druga część (dla klienta) gdzie wpisuje się datę i godzinę odbioru i cenę usługi (zakład krawiecki w Lesznie). W pozostałych 7 kontrolowanych zakładach nie zawierano pisemnych umów na świadczone usługi oraz nie prowadzono ewidencji usług. Właściciele tych zakładów oznajmili, Ŝe zakres usług, ceny i terminy wykonania uzgadniane są kaŝdorazowo indywidualnie ze zleceniodawcami. b) zasadność odmowy wykonania usługi. W trakcie kontroli, właściciele 2 pralni chemicznych wyjaśnili, Ŝe sporadycznie występuje odmowa wykonania usługi ze względu na niezgodność oznakowań dotyczących sposobu prania 3
a takŝe w przypadkach gdy materiał, z którego wykonano odzieŝ nie nadaje się do czyszczenia chemicznego. W pozostałych placówkach nie odnotowano przypadku odmowy wykonania usług. RównieŜ do Inspektoratu nie wpłynęły informacje konsumentów o występowaniu tego rodzaju nieprawidłowościach w zakładach usługowych. 3. Terminowość świadczonych usług. W zakładach fryzjerskich usługi wykonywane były w momencie przybycia klienta do zakładu, najczęściej po wcześniejszym umówieniu się na konkretny termin. Poza tym zagadnienie to było moŝliwe do sprawdzenia wyłącznie w 5 zakładach usługowych, w których rejestrowano usługi w sposób opisany w pkt. 2a z podaniem terminu wykonania usługi. Badaniem objęto 27 zleceń o wartości usług 1.481,00 zł. stwierdzając dotrzymanie terminów realizacji zleconych usług w niŝej wymienionych zakładach usługowych: a) w 1 zakładzie fryzjerskim Poznań 5 dokumentów wewnętrznych b) w 2 zakładach krawieckich w Poznaniu 9 zleceń, w Słupcy 3 zlecenia c) w 2 pralniach chemicznych w Kaliszu 5 zleceń, w Ostrowie Wlkp. 5 zleceń W zakładzie tapicerskim w Koninie w rubryce termin wykonania usługi umieszczano określenie na telefon. W pozostałych 11 zakładach usługowych objętych kontrolą, brak było moŝliwości sprawdzenia przestrzegania terminów wykonania usług z uwagi na nie zawieranie pisemnych umów, nie prowadzenie ewidencji oraz nie wpisywanie terminu odbioru usługi. Rodzaj i zakres usług uzgadniany jest bezpośrednio przed wykonaniem usługi. 4. Jakość świadczonych usług oraz prawidłowość przyjmowania i załatwiania reklamacji oraz dokonywania napraw gwarancyjnych. W 9 zakładach usługowych istniała moŝliwość sprawdzenia skuteczności dokonanych napraw i jakości wykonanych usług. Badaniem objęto 28 zleceń o wartości 3.518,00 zł. nie wnosząc Ŝadnych uwag do jakości usług a mianowicie: 4
a) w 4 zakładach fryzjerskich w: - Poznaniu - w 3 zakładach fryzjerskich 8 zleceń po zakończeniu usług 8 klientek podczas kontroli przekazały pozytywną opinię odnośnie jakości wykonanych usług, - Skulsku - 1 usługa po zakończeniu 1 klientka podczas kontroli przekazała pozytywną opinię odnośnie farbowania, strzyŝenia i modelowania włosów, b) w 2 zakładach krawieckich w: - Poznaniu 5 zleceń (skrócenie spodni, spódnicy, wymiana zamka w spodniach, wszycie zamka do poszwy i poduszki, wszycie zamka przy sukience), - Słupcy 3 usługi (skrócenie rękawów, skrócenie Ŝakietu), c) w zakładzie tapicerskim w Koninie 1 zlecenie: wykonanie zestawu mebli wypoczynkowych kanapa rozkładana + 2 fotele d) w 2 pralniach chemicznych w: - Kaliszu 5 zleceń płaszcz i spódnica, Ŝakiety, garnitur i spódnica, Ŝakiet i wiatrówka, Ŝakiet i płaszcz, - Ostrowie Wlkp.- 5 zleceń kurtka męska, marynarka i spodnie, Ŝakiety damskie, płaszcz damski, W pozostałych 7 zakładach brak było moŝliwości dokonania oceny jakości wykonanych usług ze względu na: - brak usług przygotowanych do wydania konsumentom podczas kontroli, - nie wykonywanie usług (brak klientów) w czasie trwania kontroli. We wszystkich kontrolowanych zakładach usługowych nie prowadzono rejestru reklamacji. Wg. informacji uzyskanych od właścicieli kontrolowanych zakładów usługowych, reklamacje zgłaszane są sporadycznie i są załatwiane na bieŝąco zgodnie z oczekiwaniami konsumentów. W pralni w Kaliszu zgłoszono reklamację z uwagi na nie usunięcie plamy; reklamację załatwiono tego samego dnia poprzez zwrot równowartości pobranej za usługę. 5. Uwidacznianie cenników oferowanych usług. PowyŜsze zagadnienie sprawdzono na podstawie przepisów: Ustawy z dnia 5 lipca 2001r. o cenach (Dz. U. nr 97, poz. 1050 ze zm.), Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2002r. w sprawie 5
szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu oznaczania ceną towarów przeznaczonych do sprzedaŝy (Dz. U. nr 99, poz. 894 ze zm.). Nieprawidłowości stwierdzono w 9 zakładach usługowych (56 %) i odnosiły się do: a) nie opracowania cenników na świadczone usługi - w niŝej wymienionych 5 zakładach: - 3 fryzjerskich w Pile w Kaszczorze i Święciechowie - 1 tapicerskim w Koninie - 1 krawieckim w Słupcy, b) nie uwidocznienia opracowanego cennika na świadczone usługi w 2 zakładach: - fryzjerskich w Pile i Skulsku c) niepełnych informacji o opłatach za usługi w uwidocznionych cennikach w 2 zakładach usługowych w Poznaniu. W toku kontroli właściciele 9 zakładów usługowych usunęli powyŝsze nieprawidłowości. W pozostałych kontrolowanych placówkach cenniki na świadczone usługi były uwidocznione i zawierały opłaty na podstawowe rodzaje usług. 6. Prawidłowość naliczania i pobierania opłat. Prawidłowość naliczania i pobierania opłat za świadczone usługi sprawdzono w 9 zakładach, w których były opracowane cenniki oraz znajdowały się kopie rachunków lub paragony za wykonane usługi. Badaniem objęto 43 rachunki. Stwierdzono, Ŝe opłaty zostały naliczone prawidłowo, zgodnie z obowiązującymi cennikami a mianowicie: a) w 2 zakładach krawieckich w: - Poznaniu 5 rachunków - Lesznie - 4 zlecenia b) w 3 zakładach fryzjerskich w Poznaniu: - sprawdzono 5 paragonów - sprawdzono 4 paragony - sprawdzono 4 paragony c) w zakładzie usług stolarskich w Poznaniu sprawdzono 8 dowodów d) w zakładzie tapicerskim w Koninie 3 rachunki e) w 2 pralniach 10 dowodów przyjęcia 6
Natomiast w pozostałych 7 zakładach objętych kontrolą brak było moŝliwości sprawdzenia prawidłowości naliczenia opłat z uwagi na brak opracowanych cenników lub nie wystawianie rachunków za usługi. 7. Oznakowanie wyrobów oferowanych przez niektóre zakłady usługowe do sprzedaŝy. W 4 kontrolowanych placówkach oferowano do sprzedaŝy towary, które sprawdzono pod względem prawidłowości oznakowania. Badaniem objęto 23 partii produktów oferowanych do sprzedaŝy kwestionując oznakowanie 17 partii kosmetyków w 3 zakładach fryzjerskich i 1 krawieckim prowadzącym sprzedaŝ kosmetyków ze względu na brak: a) cen jednostkowych: - w salonie fryzjerskim w Poznaniu 5 partii. Ponadto partie tych kosmetyków nie posiadały istotnych informacji w języku polskim. - galerii fryzjerskiej w Poznaniu 6 partii. b) wywieszek cenowych w salonie fryzjerskim w Poznaniu 5 partii c) numeru partii lub innej informacji identyfikującej partie kosmetyku zgodnie z wymaganiami art. 6 Ustawy z dnia 30.03.2001r. o kosmetykach (Dz. U. nr 42, poz. 473) 1 partia w Poznaniu. W toku kontroli właściciele wyŝej wymienionych zakładów uzupełnili brakujące oznakowanie kosmetyków. W odniesieniu do pozostałych 6 badanych partii kosmetyków oznakowanie było prawidłowe. 8. Inne ustalenia, które mogą godzić w interesy konsumentów. a) w 3 zakładach usługowych w stosowanych umowach oraz regulaminach świadczonych usług zawarte były klauzule, które mogą naruszać zbiorowe interesy konsumentów a mianowicie : - w zakładzie tapicerskim w Koninie w umowach zawarte były klauzule o treści: termin wykonania mebli opiewający w umowie, moŝe być wydłuŝony do 3 miesięcy w razie awarii lub nieprzewidzianej sytuacji losowej, w przypadku nie dotrzymania umowy przez zamawiającego zadatek przepada na rzecz wykonawcy (art. 394 1 kc), 7
reklamacje z tytułu wad przedmiotu zamawiający moŝe zgłosić do wykonawcy w terminie jednego roku od daty odbioru dzieła, - w pralni w Kaliszu oraz w Ostrowie Wlkp. w regulaminie postanowienia brzmiały: w przypadku zaginięcia lub zniszczenia garderoby odszkodowanie dla klienta stanowi kwota odpowiadająca jej wartości, nie więcej jednak niŝ równowartość 10-krotnej ceny za wykonaną usługę. W toku kontroli przedsiębiorcy z własnej inicjatywy usunęli powyŝsze klauzule. b) Przedsiębiorca jako producent kosmetyku o nazwie maska do włosów nie dopełnił obowiązku zgłoszenia tego produktu do Krajowego Systemu informowania o kosmetykach. Uczynił to dopiero podczas kontroli. Stosowną informację przesłano do Powiatowego Inspektora Sanitarnego. Wykorzystanie ustaleń kontroli. Ustalenia kontroli dały podstawę do: nałoŝenia 11 mandatów za popełnienie wykroczeń z art. 60 2, 60 3, 136 2 i 137 1 Kodeksu Wykroczeń, postawienia 11 Ŝądań w toku kontroli dotyczących: - uzupełnienia wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, - oznakowania miejsca wykonywania działalności, - opracowania, uzupełnienia i uwidocznienia cenników, - oznakowania kosmetyków numerem partii lub inną informacją identyfikującą partie kosmetyku, - oznakowania towarów cenami i wywieszkami cenowymi, przesłania informacji do Powiatowego Inspektora Sanitarnego o niedopełnieniu obowiązku przez producenta kosmetyku zgłoszenia przed wprowadzeniem do obrotu do Krajowego Systemu Informowania o Kosmetykach (dotyczy zakładu w Poznaniu). 8
Podsumowanie Przeprowadzone kontrole, podobnie jak realizowane w poprzednim kwartale br. wykazały iŝ w zakładach usługowych brak jest uwidocznionych cenników na świadczone usługi lub wywieszek cenowych przy towarach oferowanych do sprzedaŝy. Wskaźnik nieprawidłowości w tym zakresie aktualnie wynosi 56% przy 68% w poprzednim kwartale skontrolowanych placówek. RównieŜ powtarzającymi się nieprawidłowościami jest zamieszczanie w regulaminach świadczenia usług pralniczych postanowień, które mogą naruszać zbiorowe interesy konsumentów. Biorąc powyŝsze pod uwagę zasadne jest podejmowanie cyklicznych kontroli w zakładach usługowych w celu zmobilizowania przedsiębiorców do zapewnienia konsumentom poŝądanego poziomu świadczonych usług. 9