w branży budowlanej po zmianach w 2017 wyjaśnienia praktyczne
VAT w branży budowlanej PO ZMIANACH W 2017 wyjaśnienia praktyczne
Redaktor: Anna Kostecka Autorzy: różni Wydawca: Katarzyna Bednarska Korekta: Zespół ISBN: 978-83-269-6189-2 Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa, tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10 DTP: Dariusz Ziach Druk: Miller Druk sp. z o.o. Książka VAT w branży budowlanej po zmianach w 2017 wyjaśnienia praktyczne chroniona jest prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowanych w książce bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Informujemy, że Państwa dane osobowe będą przetwarzane przez Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie przy ul. Łotewskiej 9a w celu realizacji niniejszego zamówienia oraz do celów marketingowych przesyłania materiałów promocyjnych dotyczących innych produktów i usług. Mają Państwo prawo do wglądu oraz poprawiania swoich danych, a także do wyrażenia sprzeciwu wobec ich przetwarzania do celów promocyjnych. Podanie danych jest dobrowolne. Zapewniamy, że Państwa dane nie będą przekazywane bez Państwa wiedzy i zgody innym podmiotom.
Spis treści Wstęp... 5 I. Komentarze ekspertów... 7 Nowelizacja VAT 2017: Zobacz, co się zmieniło w rozliczaniu usług budowlanych... 7 Objęcie odwrotnym obciążeniem znacznej części robót budowlanych 2 scenariusze... 11 Odwrotne obciążenie przy usługach budowlanych po miesiącu praktyki... 13 VAT na usługi budowlane zależy od obiektu, na którym są wykonywane... 19 Sprawdź, jak bezbłędnie rozliczać usługi budowlane... 35 II. Odpowiedzi na pytania... 45 Czy kierownik budowy ma wystawiać faktury z odwrotnym obciążeniem... 45 Usługi budowlane zostały objęte w 2017 roku odwrotnym obciążeniem. Jak interpretować nowe przepisy... 46 Usługa wykonania kosztorysów budowlano-elektrycznych jak rozliczyć VAT... 51 Kiedy faktura z adnotacją odwrotne obciążenie... 54 Jak wypełnić pole dotyczące stawki VAT na fakturze odwrotne obciążenie... 56 Dowiedz się, czy podmioty prowadzące usługi sprzętowe z operatorem i sprzętem muszą stosować odwrotne obciążenie od 2017 roku... 57 Usługi, do jakich znajduje zastosowanie mechanizm odwrotnego obciążenia w 2017 roku... 58 Wykonywanie usług budowlanych w Niemczech a opodatkowanie VAT w Polsce... 59 Usługi budowlane dla kontrahenta ze Szwecji. Jaką fakturę wystawić... 61 Świadczenie usług budowlanych objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia bez wpływu na JPK... 62 Montaż drzwi przez podwykonawcę. Jak wystawić fakturę... 63 Prace budowlane w Niemczech bez VAT-UE... 65 Jaką stawką VAT będzie opodatkowana dostawa (sprzedaż) pawilonu... 66 3
VAT w branży budowlanej po zmianach w 2017 wyjaśnienia praktyczne Faktura za wykonanie usługi budowlanej a JPK... 68 Handel materiałami budowlanymi w Niemczech a podatek VAT... 69 Wynajem lokali użytkowych a stawki na refakturach... 71 Czy usługi budowlane są opodatkowane VAT w miejscu wykonania... 74 Lista towarów objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia. Jaki katalog towarów i usług zawiera... 77 Jaki kontrahent rozliczy usługę budowlaną... 80 Czy odwrotne obciążenie dotyczy tylko wykonywania prac budowlanych, czy też naprawy już istniejących... 82 Czy rozliczenia pomiędzy partnerami a liderem konsorcjum w ogóle są przedmiotem opodatkowania VAT... 82 Firma świadczy usługi jako wykonawca i podwykonawca. Kto wystawia fakturę... 83 Z jaką stawką VAT wystawić fakturę za sprzedaż, a także montaż okien, drzwi, rolet i bram... 84 Jak wygląda obciążenie wykonawcy przez podwykonawców... 85 Usługa budowlana świadczona wraz z materiałem. Co z odwrotnym obciążeniem... 86 Czy do usług nadzoru budowlanego ma zastosowanie mechanizm odwrotnego obciążenia... 88 Usługi związane z robotami instalacji wodno kanalizacyjnymi i wentylacyjnymi a odwrotne obciążenie... 89 Firmy architektoniczne a odwrotne obciążenie... 89 Czy na fakturze należy podać podstawę prawną odwrotnego obciążenia... 90 Co zrobić, gdy faktura została wystawiona z 23% stawką VAT zamiast na odwrotne obciążenie... 91 Kto ma obowiązek składać VAT-27... 92 Sprzedaż usług jako wykonawca na rzecz innego podmiotu. Czy podlega odwrotnemu obciążeniu... 93 Powstanie obowiązku podatkowego przy świadczeniu usługi montażu instalacji kontroli uziemienia... 94 Udokumentowanie usługi remontowej wykonanej w Niemczech dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej... 95 Czy należy wystawić fakturę z odwrotnym obciążeniem przy sprzedaży okien wraz z usługą w ramach podwykonawstwa... 96 Czy prace projektowe podlegają mechanizmowi odwrotnemu... 98 Czy podwykonawca usług serwisowych polegających na naprawie drzwi automatycznych podlega odwrotnemu obciążeniu... 99 Usługa budowlana montaż poszycia dachu a faktura z odwrotnym obciążeniem... 99 Wykonywanie instalacji elektrycznej jako podwykonawca dla dużej firmy budowlanej. Co z odwrotnym obciążeniem... 101 Z jaką stawką VAT należało wystawić faktury za usługi wykonane przed 1 stycznia 2017 r.... 102 Jak powinny być fakturowane roboty przeprowadzone dla firmy budowlanej... 103 4
Wstęp Z dniem 1 stycznia 2017 r. duża część usług budowlanych została objęta mechanizmem odwrotnego obciążenia. W praktyce oznacza to, że to usługobiorca, a nie jak dotychczas usługodawca, jest zobligowany do rozliczenia VAT należnego z tytułu wykonanej usługi. W publikacji znajdują się liczne wyjaśnienia ekspertów na temat wprowadzonych zmian i przykłady bezbłędnego rozliczania. Z książki dowiesz się także, jaką stawkę podatku VAT należy zastosować przy usługach budowlanych, jak właściwie ustalić moment powstania obowiązku podatkowego oraz kwoty przychodów. Wszystkie informacje zawarte w publikacji zostały przygotowane na podstawie przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2017 r. Życzę dobrej lektury! Pozdrawiam serdecznie, Anna Kostecka prawnik, redaktor serwisów dla księgowych 5
I. Komentarze ekspertów Nowelizacja VAT 2017: Zobacz, co się zmieniło w rozliczaniu usług budowlanych Z dniem 1 stycznia 2017 r. duża część usług budowlanych została objęta mechanizmem odwrotnego obciążenia. W praktyce oznacza to, że to usługobiorca, a nie jak dotychczas usługodawca, będzie zobligowany do rozliczenia VAT należnego z tytułu wykonanej usługi. Sprawdź na przykładach, jak to bezbłędnie rozliczać. Takie rozwiązanie wprowadziła nowela ustawy o VAT. Powodem zmiany zasad rozliczania niektórych usług budowlanych były nieprawidłowości zaobserwowane na tym rynku, w szczególności problem oszustw w zakresie podatku VAT (w tym również przy użyciu faktur, które nie odzwierciedlają rzeczywistych transakcji). Wykaz usług budowlanych objętych odwrotnym obciążeniem Odwrotnym obciążeniem zostały objęte prace związane z budową, przebudową, remontem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, roboty związane z rozbiórką i burzeniem obiektów budowlanych, wykonywaniem instalacji elektrycznych, wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, wentylacyjnych, klimatyzacyjnych i gazowych, zakładaniem izolacji i ogrodzeń, roboty tynkarskie, malarskie i inne wykończeniowe roboty budowlane. To tylko przykłady. 7
VAT w branży budowlanej po zmianach w 2017 wyjaśnienia praktyczne WAŻNE! Pełen katalog usług budowlanych objętych proponowaną zmianą zawarto w dodanym do ustawy załączniku nr 14. W celu uściślenia wymienionych rodzajów usług budowlanych posłużono się klasyfikacją PKWiU. Poza wskazanymi wcześniej robotami budowlanymi, odwrotnym obciążeniem zostały objęte usługi polegające na wypożyczaniu konstrukcji i maszyn budowlanych wraz z operatorami i wynajmie personelu dla tych usług (wymie nione w załączniku nr 14, bez względu na symbol PKWiU). Odwrotne obciążenie nie dla wszystkich Nie w każdym przypadku nabywca określonej usługi budowlanej jest zobowiązany do rozliczenia VAT należnego. Wykonana usługa podlega rozliczeniu na zasadzie odwrotnego obciążenia, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki: usługobiorca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym, usługodawca jest podatnikiem niekorzystającym z tzw. zwolnienia podmiotowego z VAT, usługodawca świadczy usługę jako podwykonawca. Jeżeli zatem którykolwiek z wyżej wymienionych warunków nie zostanie spełniony (np. usługobiorcą będzie konsument), usługa będzie podlegać rozliczeniu na zasadach ogólnych (podatek rozlicza usługodawca). Usługi świadczone na przełomie roku W przypadku robót budowlanych rozpoczętych, lecz niezakończonych w bieżącym roku, powstaje pytanie, kto usługodawca czy usługobiorca będzie zobligowany do rozliczenia VAT należnego z tytułu wykonanych usług. Ta sama wątpliwość może dotyczyć długoterminowego wypożyczenia maszyny budowlanej. WAŻNE! Dla właściwego rozliczenia usług świadczonych na przełomie roku kluczowe znaczenie będzie miało ustalenie momentu wykonania usługi (na podstawie art. 19a ust. 2 i 3 ustawy o VAT). 8