Strona1 Agnieszka Świętek Scenariusz zajęć edukacyjnych nr 7.9 Temat zajęć: Rejestry VAT 1. Cele lekcji: Uczeń: wie, czym jest podatek VAT, zna aktualne stawki podatku VAT w Polsce: 23%, 8%, 5%, 0%, potrafi wskazać po trzy przykłady produktów objętych poszczególnymi stawkami podatku VAT w Polsce: 23%, 8%, 5%, 0%, zna rolę podatku VAT w polskim systemie podatkowym (największy udział w budżecie państwa wśród wszystkich innych wpływów z podatków), oblicza naliczony i należny podatek VAT na podstawie przykładowych danych, wie, czym jest rejestr zakupów VAT i rejestr sprzedaży VAT, uzupełnia rejestr zakupów VAT i rejestr sprzedaży VAT na podstawie przykładowych danych. 2. Metody i techniki: obserwacja, dyskusja, ćwiczenia praktyczne. 3. Środki dydaktyczne: fragment artykułu: Kasy fiskalne obejmą szerszą grupę przedsiębiorców i przy mniejszych obrotach ze strony: http://www.ksbiuro.pl/index.php/75-fiskalizacja-od-01-01-213r-nowosciz-ministerstwa-finansow, schemat: Charakterystyka podatku VAT, przykładowe paragony fiskalne z okolicznych sklepów, tabela z przykładowymi stawkami podatku VAT,
Strona2 karta pracy dla każdego ucznia, księga rejestru zakupów VAT i rejestr sprzedaży VAT po 1 stronie dla każdego ucznia, przygotowane przez uczniów faktury VAT dotyczące zakupów i sprzedaży własnej firmy. 4. Typ lekcji: realizacja nowego materiału. 5. Formy organizacji pracy: praca: zbiorowa i indywidualna. 6. Literatura, materiały źródłowe, strony internetowe: 1. Begg D., Fischer S., Dornbusch R., 2003, Ekonomia. Mikroekonomia, PWE, Warszawa. 2. Dziuba-Burczyk A., 1995, Rachunkowość podatkowa, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków. 3. Jarocka E., 2007, Finanse przedsiębiorstw, systemu bankowego, budżetowego, ubezpieczeń, wyd. II, Wydawnictwo Difin, Warszawa. 4. Rachwał T., 2006, Podstawy przedsiębiorczości. Słownik dla liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum, Nowa Era, Warszawa. 5. Sawicki K. (red.), 1997, Podstawy rachunkowości, wyd. II, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa. 6. Kasy fiskalne obejmą szerszą grupę przedsiębiorców i przy mniejszych obrotach, http://www.ksbiuro.pl/index.php/75-fiskalizacja-od-01-01-213r-nowosci-z-ministerstwafinansow (data odczytu 02.05.2013). 7. Kontrola uczniów: Kontroli podlegać będzie: wykonanie zadania domowego prawidłowe zaewidencjonowanie w parach dwóch zdarzeń gospodarczych w książce przychodów i rozchodów, prawidłowe wykonanie ćwiczenia z podatkiem VAT należnym i naliczonym, prawidłowe uzupełnienie rejestrów VAT.
Strona3 8. Nawiązanie do lekcji: Nauczyciel rozpoczyna lekcję od przeczytania fragmentu artykułu pt. Kasy fiskalne obejmą szerszą grupę przedsiębiorców i przy mniejszych obrotach: Od 1 stycznia 2013 r. Ministerstwo Finansów przygotowało zmiany, powodujące kolejne zawężenie katalogu zwolnień dotyczących stosowania kas fiskalnych. Z opublikowanego projektu zmian do rozporządzenia wynika, że rewolucja szykuje się w zakresie limitów, po przekroczeniu których przedsiębiorca musi kupić i stosować w swojej działalności gospodarczej kasę fiskalną. Przez ostatnie lata obowiązywała zasada, że przedsiębiorca, który kontynuuje działalność, nie musi mieć kasy, jeśli jego obrót nie przekroczy 40 tys. zł. Dla nowych podatników, dopiero rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej, limit wynosił 20 tys. zł obrotów. Od nowego roku dla wszystkich przedsiębiorców będzie obowiązywał jeden limit 20 tys. zł. Uwaga! Obrót będzie liczony na zasadzie proporcji. Czyli jeżeli prowadzący działalność gospodarczą przekroczy 1666,66 zł obrotu w ciągu miesiąca (20 000 zł / 12 miesięcy = 1666,66), automatycznie zaistnieje dla niego obowiązek zakupu i stosowania urządzenia fiskalnego. Gdy podatnik rozpocznie działalność w trakcie roku, limit 20 tys. zł będzie musiał obliczyć na zasadzie proporcji dokładnie tak samo, jak przy zwolnieniu podmiotowym w VAT z limitem 150 tys. zł (art. 113 ustawy o VAT). Projekt rozporządzenia przewiduje także rozszerzenie obowiązku stosowania kas o nowe grupy przedsiębiorców. Znajdą się w nich m.in. szkoły nauki jazdy. Następnie nauczyciel prosi uczniów, aby na podstawie informacji z 2 ostatnich lekcji oraz przeczytanego fragmentu, odpowiedzieli na pytanie: Jakie konsekwencje dla przedsiębiorców przyniosły zmiany opisane w przytoczonym fragmencie artykułu? 9. Przebieg lekcji: 1. Czynności organizacyjne. 2. Nawiązanie do lekcji. 3. Nauczyciel sprawdza wykonanie przez uczniów zadania domowego z poprzedniej lekcji. Następnie podaje temat lekcji i charakteryzuje pojęcie podatek VAT. Posługując się schematem (załącznik 1), określa podstawowe cechy i stawki podatku VAT. 4. Nauczyciel opisuje rolę podatku VAT w polskim systemie podatkowym, podkreślając, że pieniądze z jego tytułu mają największy udział w budżecie państwa wśród wszystkich innych wpływów z podatków.
Strona4 5. Nauczyciel wyjaśnia, że ostateczna cena większości towarów, które kupuje się w sklepie, zależy od tego, czy do ceny netto dodano 23%, 8% lub 5% podatku VAT. Nauczyciel pokazuje uczniom kilka przykładowych paragonów fiskalnych ze sklepów z okolicy. Prosi, by uczniowie zwrócili uwagę na to, że wartości podatku wskazane są na końcu paragonu. 6. Nauczyciel pokazuje uczniom tabelę z wybranymi towarami z poszczególnymi stawkami podatku VAT (załącznik 2). Następnie pyta uczniów, dlaczego ich zdaniem takie a nie inne towary mają dane stawki podatku. 7. Uczniowie powinni zorientować się, że im bardziej towary są niezbędne do codziennego życia, tym stawka podatku jest niższa, by jak najmniej obciążać osoby o najniższych dochodach. 8. Nauczyciel tłumaczy, że ostatecznie ciężar podatku VAT przerzucony jest na konsumenta, lecz płacony jest przez prowadzących działalność gospodarczą w każdej fazie produkcji i sprzedaży. 9. Nauczyciel charakteryzuje pojęcie VAT naliczony i należy. Uzasadnia konieczność porównania podatku VAT naliczonego z należnym. 10. Procedurę naliczania i rozliczania podatku VAT nauczyciel prezentuje za pomocą tabeli z karty pracy, opisującej poszczególne etapy naliczania podatku VAT, którą rozdaje wszystkim uczniom (załącznik 3). 11. Następnie uczniowie samodzielnie rozwiązują zadanie 2 z karty pracy. 12. Uczniowie podają kwotę podatku VAT powstałą po porównaniu podatku VAT naliczonego z podatkiem VAT należnym, którą należy odprowadzić do US. Nauczyciel sprawdza poprawność rozwiązanego zadania. 13. Nauczyciel tłumaczy, że firmy dla potrzeb rozliczania VAT prowadzą rejestry: rejestr zakupów VAT i rejestr sprzedaży VAT. Nauczyciel rozdaje uczniom po 1 stronie tabeli rejestru. Uwaga: Najlepiej, by nauczyciel zakupił książkę ewidencji. 14. Nauczyciel prosi uczniów, by wyciągnęli przygotowane na poprzednią lekcję faktury zakupu i sprzedaży dla swojej firmy. Nauczyciel instruuje uczniów, jak zapisać dane z faktur w rejestrach. 15. Nauczyciel podsumowuje lekcję.
Strona5 10. Zadanie domowe: Dobierzcie się w takie same pary, jak przy poprzednim zadaniu domowym, a następnie dokończcie pracę rozpoczętą na lekcji wpiszcie prawidłowo w rejestry VAT informacje zawarte na fakturach zakupu i sprzedaży waszej firmy.
Strona6 Załącznik 1 Charakterystyka podatku VAT Powszechny, podatek od towarów i usług Wielofazowy i obrotowy- płacony w każdej fazie produkcji i sprzedaży Stawki: 23%, 8%, 5%, 0% PODATEK VAT W Polsce od 1993 r. Wpłacany do US Liczony od wartości netto towarów i usług Ostatecznie obciąża konsumenta
Strona7 Załącznik 2 Tabela przykładowych stawek podatku VAT wyroby tytoniowe Towary objęte poszczególnymi stawkami VAT 23% 8% 5% 0% alkohol owoce cytrusowe orzechy laskowe - dostawy: różnego paliwo makarony, pierogi, kluski i podobne wyroby mączne ryby, skorupiaki i mięczaki, przetworzone i zakonserwowane gotowa karma dla zwierząt domowych warzywa mrożone soki i ekstrakty roślinne napoje kolorowe, gazowane jadalne oleje zwierzęce i roślinne chipsy gazety, czasopisma pieczywo telewizory podpaski higieniczne, wyroby mleczarskie pieluchy telefony komórkowe drewno opałowe jaja odzież damska, męska, podręczny sprzęt gotowe posiłki i dania dziecięca gaśniczy zabawki świeckie usługi pogrzebowe dziko żyjące jadalne produkty leśne, np. jagody, grzyby usługi kosmetyczne usługi weterynaryjne nieprzetworzone rośliny przyprawowe rodzaju statków dla armatorów morskich i części do tych statków, środków transportu lotniczego, towarów służących do zaopatrzenia statków i samolotów, - usługi w zakresie: obsługi lotów, ratownictwa morskiego, obsługi statków, remontu statków oraz środków transportu lotniczego, organizacji eksportu i importu towarów, transportu międzynarodowego, - import: środków transportu morskiego i lotniczego
Strona8 Załącznik 3 Karta pracy 1. Uzupełnij tabelę. Fazy produkcji i sprzedaży towarów Produkcja rękodzieła artystycznego - ikon wykonywanych z drewna Sprzedaż hurtowa ikon Sprzedaż detaliczna ikon Ogółem Cena sprzedaży netto (bez VAT; w zł) VAT należny od odbiorcy 23% (w zł) Cena brutto (cena netto + VAT; w zł) VAT naliczany przez dostawcę (w zł) VAT odprowadzany do urzędu skarbowego (w zł) 10 2,3 12,3-2,3 0 = 2,3 15 3,45 18,45 2,3 3,45 2,3 = 1,15 2. Rozwiąż zadanie. Firma F.H.U. Róża Karolina Jancarz, będąca płatnikiem podatku VAT zakupiła towar w cenie 13 000 zł brutto i sprzedała go za 14 000 zł brutto. Wiedząc, że stawka podatku VAT wynosi 23%, ustal VAT należny, VAT naliczony i kwotę, którą Pani Karolina powinna odprowadzić do urzędu skarbowego.